PEDAGOGIKA SPOLECZNAzagadnienia 2009.docx

PEDAGOGIKA SPOŁECZNA

1.PODSTAWOWE POJĘCIA PEDAGOGIKI SPOŁECZNEJ

WYCHOWANIE -świadomie organizowana działalność społeczna, oparta na stosunku wychowawczym między wychowankiem a wychowawcą, której celem jest wywołanie zamierzonych zmian w osobowości wychowanka

SOCJALIZACJA-to ogół działań ze strony społeczeństwa, zwłaszcza rodziny, szkoły, środowiska społecznego zmierzających do uczynienia z jednostki istoty społecznej to jest umożliwienia jej zdobycia takich kwalifikacji takich systemów wartości i osiągnięcia takiego rozwoju osobowości aby mogła się stać pełnowartościowym członkiem społeczeństwa.

CZAS WOLNY-to czas którym dysponuje człowiek po wykonaniu obowiązkowych czynności takich jak nauka , praca, czynności związane z życiem codziennym.

Pojęcie i problem pojawił się wraz ze społeczeństwem przemysłowym i związana z nim standaryzacją produkcji .W społeczeństwie tradycyjnym problem ten nie był istotny gdyż nie rozgraniczano czasu wolnego i czasu pracy. W dużej mierze na pojawienie się tego problemu miało miejsce wykonywania pracy różne od miejsca poza pracą co z kolei wiązało się z przebywaniem w dwóch różnych społecznościach w obu przypadkach.

W czasie wolnym organizacja i rodzaj zajęć zależy między innymi od:

-preferencji, zainteresowań, przyzwyczajeń danej osoby

-wieku

-rodzaju wykonywanej pracy

-innych obowiązków

-ilości dostępnego czasu(dzień powszedni, weekend, urlop, wakacje)

-możliwości finansowych

Niemałą rolę w przekazywaniu wzorców spędzania czasu wolnego dla dzieci , młodzieży zajmują różnego rodzaju instytucje, stowarzyszenia, organizacje młodzieżowe i społeczne takie jak szkoły, świetlice, biblioteki, kluby osiedlowe, młodzieżowe domy kultury, PTTK, ZHP, TDP, zakłady pracy. Oferują one zastępujące formy zajęć: koła zainteresowań, zajęcia artystyczne,, sportowe, odczyty, wycieczki i inne.

Czas wolny przeznaczony jest zazwyczaj na różnego rodzaju zajęcia rekreacyjne:

-wypoczynek czynny i bierny

-rozrywka

-rozwijanie zainteresowań

OSOBOWOŚĆ-to wewnętrzny system regulacji pozwalający na adaptację i wewnętrzna integracją myśli i uczuć i zachowania w określonym środowisku w wymiarze czasowym(poczucie stabilności). Osobowość jest definiowana jako charakterystyczny względnie stały sposób reagowania jednostki na środowisko społeczno-przyrodnicze a także sposób wchodzenia z nim w interakcje.

Osobowość kształtowana jest przez całe życie szczególnie w okresie dzieciństwa oraz młodości przez wpływ bodźców zewnętrznych w procesie socjalizacji a także własnej jednostki. Istotną role odgrywają tu również wrodzone cechy biofizyczne.

GRUPA RÓWIEŚNICZA- typ grupy społecznej w skład której wchodzą osoby w zbliżonym wieku charakteryzująca się tym iż przynależność do niej jest dobrowolna tworzona jest spontanicznie. Istotna jest ze względu na proces socjalizacji jednostki, W grupach rówieśniczych kształtują się także subkultury.

3.PRZEDMIOT I ZADANIA PEDAGOGIKI SPOŁECZNEJ

Pedagogika społeczna koncentruje się na problematyce roli i funkcji środowiska w organizowaniu i podejmowaniu celowej działalności wychowawczej, na jego przetwarzaniu w środowisko o strukturze wychowawczej. Pedagogika społeczna jest nauką praktyczną. Opierając się na badaniach empirycznych analizuje wartości i wpływy wychowawcze środowiska na jednostkę i grupy społeczne ustala zasady organizowania środowiska punktu widzenia potrzeb społecznych kulturowych i oświatowych oraz socjalno-opiekuńczych dzieci, młodzieży, i dorosłych. Zadaniem współczesnej pedagogiki społecznej jako nauki jest wyznaczenie i określenie kierunków rozwoju edukacji narodowej zwłaszcza w dziedzinie edukacji permanentnej wychowania pozaszkolnego, dzieci i młodzieży, opieki środowiskowej, organizacji czasu wolnego polityki socjalno-oświatowej i kształcenie jednolitego systemu wychowania. Krótko mówiąc zadaniem pedagogiki społecznej jest wyznaczanie norm postępowania i działania wychowawczo-opiekuńczego oraz edukacyjnego dla nauczycieli w celu uzyskania możliwie najlepszych wyników pracy z młodzieżą i dorosłymi. W określonym środowisku społecznym zadaniem pedagogika społecznej jest również uświadomienie nauczycielowi uzasadnionych teoretycznie celów treści metod, form, i środków prałyby na tej podstawie mógł umiejętnie sprawnie i skutecznie organizować oraz prowadzić działalność pedagogiczną z dziećmi i młodzieżą w środowisku wychowawczym.

-diagnozowanie rozmiaru środowisk wychowawczych i potrzeb społecznych dzieci, młodzieży i dorosłych w środowisku nauki, pracy, wypoczynku wraz z pomiarem środowiska wychowawczego

-określenie przyczyn i stanu patologii społecznej występującej w różnych środowiskach wychowawczych

-profilaktyka(zapobieganie złym wpływom wychowawczym środowisk naturalnych społ. Kulturowych)

-wypracowanie programów i metod planowania pracy pedagogicznej oraz organizacji środowiska wychowawczego

4.GENEZA I ROZWÓJ PEDAGOGIKI SPOŁECZNEJ

Termin pedagogika społeczna wprowadził do piśmiennictwa po raz pierwszy Adolf Diesterweg w rozprawie pt.”Przewodnik do kształcenia nauczycieli niemieckich.” Pragnął przygotować nauczycieli do złożonych zadań pomocy dziecku i uzyskania wykształcenia.

Pedagogika społeczna zrodziła się na przełomie XIX i XX wieku a jej podłoże stanowiły przeobrażenia ekonomiczne socjalne edukacyjne i społeczno-kulturowe Europy i Ameryki. Postępujący wzrost gospodarczy wywołany przede wszystkim postępem naukowym i technicznym bezpośrednio wpływała na jakość życia grup ludzkich, warstw społecznych czy nawet regionów, krajów przestrzeni kulturowych. Wywołał ona naturalnie oprócz zmian i skutków korzystnych dla człowieka także zjawisko pogłębiających się i widocznych społecznych nierówności oraz rozwarstwień w wielu obszarach ludzkiego życia. Swoiste otwarcie na świat i nowe obszary kulturowe uzmysłowiły także dystans edukacyjno-oświatowy grup warstw i całych narodów. W historii pedagogiki społ. W Polsce można wyróżnić 4 okresy rozwojowe:

I OKRES-przypada na lata 1908-1939 z pewną kontynuacją w latach 1939-1945. Początkowo cenzurę czasową tego okresu wyznacza pierwsza próba sformułowania przedmiotu i zadań pedagogiki społecznej przez Helenę Radlińską w 1908r. w pracy ‘’ Z zagadnień pedagogiki społecznej’’. Jest to okres tworzenia podstaw teoretycznych pedagogiki społecznej w Polsce.

II OKRES-przypada na lata 1945-1980. Za cenzurę końcową tego okresu przyjmujemy rok 1980 w którym po wydarzeniach sierpniowych nastąpiło zasadnicze pęknięcie ówczesnej formacji ustrojowej w Polsce ,początek agonii systemu socjalistycznego.

III OKRES-przypada na lata 80-te.Dekada lat 80-tychprzynosi dramat tożsamości obnaża progi i ograniczenia rozwoju myśli i praktyki pedagogicznej. Krytyczne reakcje pedagogów społecznych pojawiają się na początku lat 80-tych. Formułowane SA koncepcje przeciwstawiające się indoktrynacji i urabianiu wychowanków.

IV OKRES-przypada na lata 90-te i przełom XX/XXI wieku. Jest to okres dokonującej się transformacji społeczno-ustrojowej. Rośnie zapotrzebowanie na myśl naukowa pedagogiki społecznej i rozwiązania racjonalne w pracy socjalnej.

5.PEDAGOGIKA SPOŁECZNA W UJĘCIU HELENY RADLIŃSKIEJ

Rozwój pedagogiki społ. W Polsce wiąże się z nazwiskiem Heleny Radlińskiej, która opracowaniu podstaw pedagogiki społecznej poświęciła kilkanaście lat swojej działalności na różnych stanowiskach. Radlińska unikała sformułowania definicji ped. społ. Jej zakresu i problematyki. Według niej przedmiotem pedagogiki społ. Jest wzajemne oddziaływanie wpływów środowiska i przekształcających środowisko sił jednostek. Ponieważ ujemne wpływy środowiska na psychikę dziecka krępują rozwój jego sil wewnętrznych i są przyczyną zahamowań i niepowodzeń życiowych, przeto kompensacja tych wpływów stanowi i podstawowe zagadnienia pedagogikę społeczną.  Wpływ wychowawczy różnych czynników społecznych jest silniejszy niż działanie szkoły, dlatego szkoła powinna skoordynować swoją pracę wychowawczą z działalnością instytucji i zrzeszeń społecznych musi nawiązać do bezpośrednich zagadnień czerpanych z życia, aby równocześnie przyczynić się do przetworzenia środowiska i zbudowania nowych form życia. Pedagog podejmujący planową działalność i realizujący w toku wychowawczego działania określony ideał wychowawczy powinien liczyć się z wpływami środowiska i uwzględnić ich oddziaływanie. Pedagog w ujęciu Radlińskiej to nie tylko organizator i kierownik procesów wychowawczych ale również badacz. Pedagogika społeczna. Według niej jest nauką praktyczną rozwijająca się na skrzyżowaniu się nauk o człowieku biologicznym i społecznym łącznie z kulturą i etyką dzięki własnemu punktowi widzenia.

6.PRZEDSTAWICIELE PEDAGOGIKI SPOŁECZNEJ A.KAMIŃSKI, R.WROCZYŃSKI I ICH POGLĄDY

ALEKSANDER KAMIŃSKI  zauważył że po drugiej wojnie światowej widoczne jest ograniczenie obszaru zainteresowań przez skupienie się na problemach potrzeb wychowawczych młodego pokolenia. Określa ten kierunek mianem szkoło centryzmu . Jednak w miarę rozwoju społeczeństwa rozwija się rola i znaczenie pracy opiekuńczej, socjalnej, oraz kulturalnej w odniesieniu do jednostek w różnym wieku. Uważał że pedagogika społeczna. Koncentruje swą działalność na tych sytuacjach wychowawczych które wymagają pomocy społecznej. Podkreślał że pedagogika społeczna jest dyscyplina praktyczną usiłująca badać rzeczywistość instytucji i procesów wychowanie. Po to aby rozważyć możliwości ich celowego przekształcania projektowania i tworzenia nowej rzeczywistości ulepszającej wychowanie. Stara się przy tym zachować należytą ostrożność i nie głosić jak powinno być lecz jak może być.

RYSZARD WROCZYŃSKI-Ukazał pedagogikę społ. Jak przeciwstawienie pedagogice tradycyjnej o charakterze intuicyjnym. Kładł naciska na wychowawcza działalność szkoły i instytucji intencjonalnego środowiska wychowawczego. Podjął zagadnienia oświaty i wychowania dorosłych. Przez swoja twórczość starał się uwrażliwić czytelnika nauczyciela działacza oświatowego na aktualne problemy otaczającej rzeczywistości społecznej organizacji środowiska wychowawczego upatrywał doniosłe miejsce dla szkoły otwartej umiejętnie łączącej w trosce o wychowanie dzieci nauczycieli rodziców , instytucje szkolne, pozaszkolne, całe środowisko lokalne..Poświęca szczególną uwagę szkole jako środowisku wychowawczemu młodzieży w wieku szkolnym oraz rozwojowi wychowania fizycznego.

7.POJĘCIE ŚRODOWISKA , PODSTAWOWE TYPY ŚRDOWISK ZE WZGLĘDU NA KRYTERIUM BODŹCÓW.

W języku potocznym mianem środowiska określamy krąg osób i stosunków otaczających osobnika. Środowisko to ogół składników kultury otaczających jednostkę które emitują bodźce wywołujące przeżycia emocjonalne psychiczne. Ze względu na rodzaj bodźców Ryszard Wroczyński wyróżnia:

-środowisko naturalne

-środowisko społeczne

-środowisko kulturowe

Poprzez środowisko naturalne rozumiemy układ geofizyczny. Obejmuje ono te elementy które są dziełem samej natury, których istnienie nie wymagało interwencji człowieka. Często określamy je mianem środowiska fizycznego. Środowisko naturalne zatem to Ziemia wraz z jej zasobami i ukształtowaniem powierzchni, klimat, flora, fauna.

Mianem środowiska społecznego określa się ludzi i stosunki społeczne otaczające osobnika. Z tego punktu widzenia możemy wyróżnić następujące elementy środowiska społecznego:

1.rozmieszczenie ludności i gęstość zaludnienia

2.struktura zawodowa ludności

3.relacje poszczególnych grup wieku

4.poziom i struktura wykształcenia

Środowisko kulturowe to oddziałujące na osobnika elementy dorobku historycznej działalności człowieka lub sposoby ich przeżywania.. W pierwszym przypadku mówimy o dobrach kultury, w II przypadku o relacjach człowieka na te dobra. Dobra kultury dzielimy na materialne(przedmioty materialne) i duchowe(są abstrakcyjne, obejmują poglądy człowieka, normy i zasady)

8.CZYNNIKI EMPIRYCZNE ŚRODOWISKA SPOŁECZNO-KULTURALNEGO

Czynniki empiryczne które wpływają na rozwój(wiek, wykształcenie, zawód, mieszkańcy, płeć)- to zmienne niezależne, wpływające na wychowanie, rozwój, kształtowanie. Zmienne zależne, to regularne posiłki, warunki uczenia się. Zmienna niezależna nie jest nigdy zależna zmiennej zależnej. Obok dóbr kulturowych, materialnych, występują też dobra kulturowe duchowe(warunki w których środowisko się wychowuje), środowisko społeczne jest sprzężone ze środowiskiem kulturowym. Środowisko społeczno-kulturowe dzielimy na kryteria:

-administracyjno-terytorialne(wieś i miasto)

-wyróżnienia ilościowe(liczba mieszkańców)

-wyróżnienia jakościowe(występowanie elementów w przewadze)

Według Józefa Pietera podział społeczno-kulturowy ze względu na sposób bodźców odbieranych przez dziecko:

-bodźce bezpośrednie-środowisko indywidualnych warunków życia -rodzina-najważniejsze środowisko wychowawcze

-bodźce pośrednie-środowisko lokalne-nie jest stałe, zmienia się jego obszar

9.INNE KLASYFIKACJE ŚRODOWISKA WG. KRYTERIUM ADMINISTRACYJNO-TERYTORIALNEGO ORAZ SPOSOBU DOCIERANIA BODŹCÓW

Przyjęty jest tu prosty podział skupisk ludności na miasta i wsie. W ich obrębie stosuje się dodatkowe rozróżnienia: ilościowe –przyjmujące za podstawę liczbę mieszkańców lub jakościowe-uwzględniające zróżnicowanie cech wsi i miasta. Wyróżnia się więc miasta i wsie duże i małe. Na podstawie cech jakościowych wyodrębnia się wsie oparte na gospodarce indywidualnej i spółdzielczej składające się z gospodarstw małych i wielkich. Podobnie wyodrębnia się miast o strukturze przemysłowej handlowej administracyjnej itp. Typologia oparta na rozróżnianiu cech terytorialnych formalnie nie tylko przyjmuje istnienie różnic terytorialnych. Opiera się bowiem na założeniu że odrębności terytorialnej towarzyszą odrębne stosunki społeczne kulturowe i w istocie rzeczy te stosunki stają się podstawą zróżnicowania środowisk. Pieter odrzuca administracyjne rozróżnienia wieś-miast, wprowadza natomiast pojęcie tzw. Kręgów środowiskowych. Ustala on 3 kręgi: środowisko okoliczne(to całokształt warunków środowiskowych, właściwych otoczeniu pozamiejscowemu danego wychowanka) miejscowe czyli lokalne(oznacza całość warunków środowiskowych miejscowości w której dane dziecko żyje i wychowuje się) domowe(całość tych osobistych warunków środowiskowych dziecka które wiążą się bezpośrednio lub pośrednio ze strukturą rodziny i jej życiem)

10.PODSTAWOWE, TYPOWE U KAMIŃSKIEGO FUNDAMENTALNE ŚRODOWISKA WYCHOWAWCZE I ICH CHARAKTERYSYKA

1.Rodzina- to podstawowa grupa społeczna składające się z rodziców dzieci i krewnych. Cechuje ją więź formalna określająca wzajemne obowiązki rodziców i dzieci więź małżeńska, a także wspólnota materialna i mieszkaniowa oraz zespół pełnionych przez nią funkcji.

Do najważniejszych funkcji rodziny należą:

-funkcja prokreacyjna -zapewnienie ciągłości gatunku

-funkcja społeczna-0prowadzenie gospodarstwa domowego działanie w charakterze jednostki produkcyjnej np. W rolnictwie

Funkcje rodziny ulegają przekształceniu pod wpływem przemian ustrojowych. Ekonomicznych, ustawodawczych itp. Współczesna rodzina ulega szybkim przeobrażeniem na skutek pracy zawodowej kobiet, szerokiego działania oświaty i kultury, rozbudowy instytucji opieki na małym dzieckiem itp.

Wyróżniamy rodziny:

-dwupokoleniowa(składające się z rodziców i dzieci)

-trójpokoleniowa(której członkami SA również dziadkowie0

-rozszerzona(głównie an wsi obejmująca kilka gospodarstw zespolonych więzią rodzinna i utrzymujące ze sobą bliskie kontakty)

Pod wpływem różnych przyczyn rodzina może ulegać zakłóceniom strukturalnym i funkcjonalnym. Tworzą się rodziny niepełne, złożone z jednego rodziców i dziecka, rodziny rozbite z powodu rozwodu, rodziny skłócone, rodziny zrekonstruowane-uzupełnione w wyniku zawarcia nowego związku małżeńskiego.

Rodzina pojmowana jest jako środowisko wychowawcze, dlatego przede wszystkim że w sposób zamierzony i niezamierzony, zrelacjonizowany i spontaniczny oddziałuje na osobowość dziecka, wytycza i utrwala określony zestaw wartości które w wyniku interioryzacji stają się dla dziecka azymutami, ukierunkowującymi jego aktywność i postępowanie przez całe życie. Zamiennym jest to że wychowanie w rodzinie opiera się w głównej mierze na następujących mechanizmach

-naśladownictwa i identyfikacji

-kontroli społecznej

-inspiracji pobudzenia dziecka w zakresie rozwijania określonych pożądanych kierunków aktywności

2.Szkoła-to organ który ma wpływ na losy całego społeczeństwa. Ogarnia wszystkie dzieci różnych narodów. Wiele z tych dzieci wymaga systematycznej opieki lekarskiej, wychowawczej. W szkołach potrzebna jest pomoc w rozwoju dzieci zdolnych, o wybitnej inteligencji. Szkoła jako środowisko ma wady:

-programów szkolnych

-sztywność programów w nastawieniu na przeciętność

-dydaktyczne zaniedbania

-czasem źle przygotowani nauczyciele

-niedocenianie aktywności pozalekcyjnych

3.Osiedla-społeczność osiedlowa posiada wielki potencjał wychowawczy dzięki swym ośrodkom produkcyjnym, swej strukturze społecznej i administracyjnej, swym kręgom kulturowym tak więc może być szkołą wychowania. Można powiedzieć że społeczeństwo może być skutecznym nauczycielem. Osiedle może być miejscem pogłębiania się więzi społecznej między jej mieszkańcami i powinno byc wykorzystywane przez szkołę i samorząd mieszkańców oraz inne organizacje społeczne w pożądanych czynnościach wychowawczych .Podejmując prace wychowawczą w osiedlu trzeba sobie zdawać sprawę, że te obszary terytorialne są bardzo zróżnicowane i to zróżnicowanie determinuje niejako charakter wychowania. Działalność wychowawczą w osiedlu należy odnosić do ogółu działań podejmowanych przez odpowiednie instytucje lub osoby w celu zaspokojenia codziennych potrzeb oraz tworzenia niezbędnych warunków rozwojowych dzieci młodzieży i dorosłego społeczeństwa.

4.Zakłady pracy-wychowawcze funkcje zakładu pracy realizowane są zarówno w procesie dydaktycznym jak również przez działalność kulturalno-oświatową, rekreacyjno-sportową, aktywność społeczno-polityczną w organizacjach, samorządność robotniczą. Oprócz tych zaplanowanych oddziaływań wychowawczych skierowanych na człowieka członka załogi istnieją w zakładzie pracy naturalne oddziaływania wychowawcze które wynikają z procesu pracy tj. treści, środków.

13.PROBLEM POTRZEB I ICH ZASPOKAJANIE W RÓŻNYCH FAZACH ŻYCIA I SYTUACJACH ŻYCIOWYCH

Potrzeba brak czegoś ,co uniemożliwia bezkolizyjne funkcjonowanie osobowości, wprowadza jednostkę w niepożądany stan. Wg. Kamińskiego potrzeby rozwojowe można sprowadzić do samorealizacji piękna dobra twórczości.

POTRZEBA FILOGENETYCZNA- GATUNKOWA- ROZWOJ GATUNKU LUDZKIEGO. Te potrzeby są o wiele bardziej odczuwalne przez dzieci i młodzież niż przez osoby dorosłe np. brak kolegi, przyjaciela tej grupie wyróżniamy:

a)potrzeby biologiczne- fizjologiczne, pierwotne-zaspokajane w zwyczajowo przyjęty i akceptowany sposób w danym kręgu kulturowym(jedzenie, sen)

b)potrzeby niedostatku, psychiczne, społeczne

potrzeba szacunku i uznania u innych

potrzeba miłości uczuciowego wsparcia

potrzeby rozwojowe-cele, dążenia, system wartości

potrzeby kształcenia się realizowane poprzez kontakt jednostki z przedmiotem (bezpośredni lub pośredni)źródło potrzeb społecznych to zmiany które prowadza do uświadomienia sobie nowych potrzeb. Niezaspokojenie ich może prowadzić do chorób w postaci nerwicy i zaburzeń w zachowaniu się jednostki. Potrzeby społeczne podlegają ciągłym zmianom następuje ewolucja potrzeb tradycyjnych pojawia się uświadomienie sobie nowych potrzeb. To potrzeby które odczuwają członkowie wielu różnych grup społecznych, masy ludzi o których społeczeństwo sądzi że ich zaspokojeniu muszą dopomóc instytucje publiczne.

4.Potrzeba ontogenetyczna-kształtowana przez środowisko „Sieroctwo społeczne” dotycząca dzieci z trudnych rodzin oraz ich wychowania.

14.METODY PRACY SOCJALNEJ

Metoda to sposób postępowania

Praca socjalna-to działalność zawodowa skierowana na pomoc osobom i rodzinom, we wzmocnieniu lub uzyskaniu zdolności od funkcjonowania w społeczeństwie oraz na tworzenie warunków sprzyjających temu celowi.

A.METODA INDYWIDUALNYCH PRZYPADKÓW

Twórczynią tej metody jest H.Rychmond. Ona ja praktycznie zastosowała. Starała się rozpoznać przyczyny które powodują komplikacje w życiu jednostki oraz wszczęła działania terapeutyczne, których celem było określić, jaki jest stan osoby, która ma komplikacje w życiu. Działania terapeutyczne maja na celu pobudzić jednostkę do działania do aktywności oraz doprowadzić do zmiany tej jednostki. Wyróżniamy 3 etapy:

I. przygotowanie –zdiagnozowanie potrzeb jednostki i jej zaburzeń

II. planowanie

III. realizacja

W metodzie tej pracownik musi akceptować jednostkę taką jaka jest, należy mieć wiarę w jednostkę i jej zdolność do korzystnego rozwoju

B. METODA PRACY GRUPOWEJ

Ma 3 postacie

a)grupy rozwojowo-wychowawcze kształtowane są na gruncie pracy kulturalno-oświatowej dorosłych i młodzieży. W metodzie tej ma się na widoku uczynienie grupy zespołem wychowawczym. Kierownik zespołu jest najpewniejszym gwarantem uczynienia grupy zespołem wychowawczo czynnym.

B)grupy psychoterapeutyczne-nastawione na poczynania ratownicze i opiekuńcze w stosunku do osób nieprzystosowanych społecznie, podlegającym zaburzeniom w zachowaniu się, dezorganizujących życie społeczne.

c)grupy rewalidacyjne-ich zadaniem jest próba powiązania zerwanych nici łączących jednostkę z najbliższa grupą społeczną zawodową, rówieśniczą, kulturalną itp.

C.METODA PRACY ŚRODOWISKOWEJ

Istota środowiskowego oddziaływania polega na tym że jego cele, mechanizmy, środki wychodzą z oceny warunków życia. Przedmiotem manipulacji i działalności naprawczej są jednak szerokie i liczne zespoły czynników środowiska. Zasadniczym celem organizowania środowiska jest wspomaganie rozwoju. Metoda organizowania środowiska jest wiele efektywniejsza jeśli jest wspomaganie określonych reguł i towarzyszą jej określone warunki.

15.CZAS WOLNY, ASPEKT WYCHOWAWCZY I MORALNY CZASU WOLNEGO. FUNKCJE CZASU WOLNEGO I ICH ISTOTA

Przez czas wolny rozumie się na ogół ten czas, który pozostaje człowiekowi do jego swobodnej dyspozycji po wykonaniu czynności związanych z zaspokojeniem potrzeb biologicznych i higienicznych oraz czynności obowiązkowych tj. praca, nauka, obowiązki rodzinne, dojazdy do pracy itp.

1.FUNKCJE CZASU WOLNEGO

-regeneracyjna-regeneracja sił fizycznych i psychicznych

-rozrywkowa-celem rozrywki jest dostarczenie różnorodnych wrażeń, radości, zadowolenia. Funkcja powtarzających się codziennie czynności

2.ASPEKTY CZASU WOLNEGO

-aspekt socjologiczny-dziecko powinno spędzać czas wolny w grupie rówieśników

-aspekt moralny-ilekroć stykamy się z czasem wolnym to jest aktywność społecznie pożądana

-aspekt wychowawczy

Czas wolny jest wartością społeczną, a o sposobie wykorzystania tej wartości decyduje wychowanie, które musi być tak zorganizowane, aby od najmłodszych lat kształtowało umiejętność racjonalnego spędzania czasu wolnego. Dzieci maja na ogół więcej czasu wolnego niż młodzież i dorośli. Jednak najczęściej przeznaczają go na oglądanie telewizji, gry zabawy, oraz wypoczynek bierny, w minimalnym stopniu spacery, wycieczki czy uprawianie sportu. Rzeczywiste wzory zachowań młodzieży w czasie wolnym, kształtowane są w pierwszej kolejności przez rodzinę w zależności od sytuacji kulturowych, następnie w dużym stopniu przez oddziaływanie nieformalnej grupy rówieśniczej. Sposób spędzania wolnego czasu przez młodzież może dużo powiedzieć o wartościach uznawanych faktycznie przez dzieci i młodzież. Równocześnie poprzez stwarzanie i kształtowanie motywów do najbardziej pożądanego społecznie spędzania wolnego czasu możemy wpływać pośrednio na kształtowanie się postaw i systemu wartości dzieci i młodzieży.

16.ROLA WYBRANYCH PODMIOTÓW W WYCHOWANIU DO CZASU WOLNEGO

Czas wolny dzieci i młodzieży oraz sposoby jego wykorzystania należą do najbardziej doniosłych problemów współczesnych społeczeństw uprzemysłowionych, urbanizowanych. Dwojakiego rodzaju czynniki warunkują doniosłość tej problematyki.

-postęp techniki prowadzi konsekwentnie do zmniejszenia czasu pracy i stosunkowo zwiększenia godzin wolnych zajęć

-zjawisko przeciążenia pracą szkolną współczesnej młodzieży jest bardzo niepokojące, ale sprzeczne z podstawowymi tendencjami rozwoju szkolnictwa

Czas wolny to czas dyspozycji jednostki po wykonaniu przez nią zadań obowiązujących : pracy zawodowej ,nauki w szkole, czy tez w domu. Czas wolny przeznacza się na

-wypoczynek-regenerację sił fizycznych i psychicznych

-rozrywkę która sprawia przyjemność

-działalność społeczna o charakterze dobrowolnym i bezinteresownym

-rozwój zainteresowań i uzdolnień jednostki przez amatorska działalność artystyczną techniczną sportową czy naukową

17.GRUPA RÓWIEŚNICZA JAKO ŚRODOWISKO WYCHOWAWCZE

Grupa rówieśnicza jest to organizm społeczny, wyróżniony spośród innych nie ze względu na cechę demograficzną wieku, lecz ze względu na typ więzi bliskie nacechowane wzajemną aprobatą uczestnictwo. Nazwa grupy rówieśniczej odnosi się w pierwszym rzędzie do grup dziecięcych i młodzieżowych. Grupa rówieśnicza dziecięca powstaje w wyniku naturalnej potrzeby zabawy i kontaktu dzieci między sobą. W dalszych etapach rozwoju osobniczego grupa nabiera coraz większego znaczenia. W okresie dorastania społeczna orientacja młodego człowieka przesuwa się z najbliższej rodziny na kręgi towarzyskie i ona stanowią w tym czasie układ odniesienia, który wywiera wpływ na orientacje życiowa młodych ludzi. Grupa rówieśnicza zaspokaja niezwykle ważna u dziecka potrzebę akceptacji. Jeśli dziecko nie doznaje poczucia akceptacji i przynależności we własnej rodzinie gwałtownie szuka go na zewnątrz, płacąc za nie konformizmem i przynależności uległością. Dochodzi wówczas do szczególnie silnej identyfikacji członka z jego grupą, która stanowi bardzo doniosły układ odniesienia dla jego uczestnika, niekiedy wręcz główny i jedyny. Sytuacja staje się groźniejsza, gdy młody człowiek trafia na grupę o nastawieniach antyspołecznych. Wówczas konformizm i ulęgłość wobec niej mogą owocować zachowaniami destrukcyjnymi, i aspołecznymi. Wychowawcze oddziaływanie grup rówieśniczych może być różne pozytywne(rozwija samokontrolę, sumienność, odwagę, poczucie sprawiedliwości, cierpliwość lojalność, wierność , uczy opanować indywidualizm i egoizm, rozwija takie sprawności które pozwolą dziecku robić to, co robią rówieśnicy) lub negatywne(przeklinanie, wagarowanie, złośliwość, lekceważąca postawa wobec zasad i autorytetów.

18.MECHANIZMY OSOBOTWÓRCZE W GRUPIE SPOŁECZNEJ

Wyróżniamy mechanizmy:

1.mechanizm osób znaczących-posiadający ogromną siłę niszczenia. Pojawia się w 2 postaciach:

-naśladownictwa

-identyfikacji-ze stanami wewnętrznymi innych osób plus nasze wszystkie postawy które regulują nasze zachowania względem podmiotu

2.mechanizm wzmacniania wewnętrznego-leży on w podstawowym procesie samowychowania i samokształcenia

...