Czynniki wystepujące w środowisku pracy.pdf
(
2907 KB
)
Pobierz
mod-lic3.qxd
ZAGROŻENIA I PROFILAKTYKA W ŚRODOWISKU PRACY
LEKCJA 1
Temat: Czynniki występujące w środowisku pracy
Czas realizacji:
•
1 godzina lekcyjna
Cele operacyjne:
Po zakoñczeniu lekcji uczeñ:
•
wie, jakie czynniki wystêpuj¹ w œrodowisku pracy,
•
zna g³ówne Ÿród³a czynników niebezpiecznych,
•
wie, jak¹ funkcjê spe³niaj¹ os³ony i jakie stawiane s¹ im wymagania,
•
wie, jakie s¹ podstawowe zasady i metody likwidacji lub ograniczania wp³ywu niebezpiecznych,
szkodliwych i uci¹¿liwych czynników w œrodowisku pracy.
Treści:
1. Czynniki wystêpuj¹ce w œrodowisku pracy i ich podzia³.
2. ród³a czynników niebezpiecznych.
3. Rodzaje os³on.
4. Wymagania stawiane os³onom.
5. Podstawowe zasady i metody likwidacji lub ograniczania wp³ywu niebezpiecznych,
szkodliwych i uci¹¿liwych czynników w œrodowisku pracy.
Pomoce dydaktyczne:
•
materia³ Ÿród³owy,
•
rzutnik pisma,
•
foliogramy,
•
sprzêt audiowizualny,
•
karta æwiczeñ,
•
klipy filmowe (na p³ycie CD).
Spis foliogramów
Nr Tytu³
1. Czynniki wystêpuj¹ce w œrodowisku pracy.
2. Podzia³ czynników niebezpiecznych, szkodliwych i uci¹¿liwych.
3. G³ówne Ÿród³a czynników niebezpiecznych.
4. Rodzaje os³on.
5. Wymagania stawiane os³onom.
6. Podstawowe zasady oraz metody likwidacji lub ograniczenia wp³ywu czynników
niebezpiecznych, szkodliwych i uci¹¿liwych.
90
MODUŁ III
Plan zajęć:
Lp.
TreϾ
Metoda nauczania
Czas realizacji
1. Temat i cele lekcji
1 min.
2. Czynniki wystêpuj¹ce w œrodowisku pracy i ich podzia³
Wyk³ad, dyskusja
7 min.
3. ród³a czynników niebezpiecznych
Wyk³ad, pytania
3 min.
4. Rodzaje os³on
Wyk³ad, pytania
3 min.
5. Wymagania stawiane os³onom
Wyk³ad, pytania,
dyskusja
3 min.
6. Podstawowe zasady i metody likwidacji lub ograniczania
Wyk³ad, pytania
wp³ywu niebezpiecznych, szkodliwych i uci¹¿liwych
czynników w œrodowisku pracy
4 min.
7. Æwiczenie dot. identyfikacji czynników niebezpiecznych
Æwiczenie
4 min.
8. Klipy filmowe: Zagro¿enia w obs³udze maszyn (3'40),
Pytania, dyskusja
Czynniki szkodliwe w œrodowisku pracy (3'), Os³ony
i wymagania stawiane os³onom (3'40).
20 min.
SCENARIUSZ ZAJĘĆ
Ad. 1.
•
Podaj temat lekcji.
•
Zapoznaj uczniów z celami lekcji i zachêæ do zadawania pytañ.
Ad. 2.
•
Poinformuj uczniów, jakie czynniki wystêpuj¹ w œrodowisku pracy i podaj ich podzia³.
•
Przedstaw
foliogramy nr 1
oraz
2
.
Ad. 3.
•
Zapytaj uczniów: Jakie znaj¹ Ÿród³a czynników niebezpiecznych – urazowych?
•
Nastêpnie uzupe³nij przyk³ady tych Ÿróde³ –
foliogram nr 3
.
Ad. 4.
•
Poinformuj, co rozumie siê pod pojêciem os³ony w maszynach i urz¹dzeniach.
•
Wymieñ ich rodzaje oraz podaj, czym siê one charakteryzuj¹.
•
Przedstaw
foliogram nr 4
.
Ad. 5.
•
Podaj, jakie wymagania powinny spe³niaæ os³ony.
•
Przedstaw
foliogram nr 5
.
Ad. 6.
•
Przedstaw podstawowe zasady oraz metody likwidacji lub ograniczenia wp³ywu czynników niebezpiecznych,
szkodliwych i uci¹¿liwych.
•
Przedstaw
foliogram nr 6
.
91
ZAGROŻENIA I PROFILAKTYKA W ŚRODOWISKU PRACY
Ad. 7.
•
Æwiczenie – do wykonania przez uczniów (samodzielnie lub w grupach) – Identyfikacja czynników
niebezpiecznych i metody ich ograniczania.
Ad. 8.
•
Obejrzyj z uczniami klipy filmowe: Zagro¿enia w obs³udze maszyn (3'40), Czynniki szkodliwe w œrodowisku
pracy (3'), Os³ony i wymagania stawiane os³onom (3'40).
•
Pokieruj dyskusj¹ i odpowiedz na pytania uczniów.
ĆWICZENIE (dla nauczyciela z rozwiązaniem)
Identyfikacja czynników niebezpiecznych i metody ich ograniczania
Uzupe³nij tabelê wpisuj¹c rodzaje czynników, które powoduj¹ zagro¿enia przy obs³udze podanych urz¹dzeñ oraz podaj
sposoby ograniczenia lub likwidacji wp³ywu tych czynników na cz³owieka.
Urz¹dzenie
Rodzaj czynnika
Metoda ograniczenia lub likwidacji
tych czynników
Elektryczna
Czynnik fizyczny:
•
Obudowa czêœci elektrycznych
maszynka do
– pora¿enie pr¹dem elektrycznym
•
Os³ona no¿a
krojenia – krajalnica
•
Instrukcja dot. bezpiecznej obs³ugi
Czynnik urazowy:
krajalnicy
– uraz ostrym i obracaj¹cym siê no¿em
Szlifierka
Czynniki niebezpieczne:
•
Obudowa czêœci elektrycznych
(obróbka powierzchni – pora¿enie pr¹dem elektrycznym,
•
Os³ona tarczy
przy pomocy tarcz
– uraz od ruchomej tarczy,
•
Ochrona osobista (okulary
szlifierskich)
– uraz cia³a przy rozerwaniu tarczy,
ochronne, ochronniki s³uchu)
Czynniki fizyczne:
•
Instrukcja dot. bezpiecznej pracy
– ha³as,
•
Organizacja pracy (przerwy w pracy)
– drgania (wibracje).
PYTANIA KONTROLNE Z ODPOWIEDZIAMI
1. Jakie czynniki wystêpuj¹ w œrodowisku pracy?
OdpowiedŸ:
W œrodowisku pracy wystêpuj¹ czynniki:
OdpowiedŸ:
•
niebezpieczne,
OdpowiedŸ:
•
szkodliwe,
OdpowiedŸ:
•
uci¹¿liwe.
2. Jakie czynniki zliczamy do czynników szkodliwych i uci¹¿liwych?
OdpowiedŸ: Czynniki szkodliwe i uci¹¿liwe dzieli siê na:
OdpowiedŸ:
•
czynniki fizyczne,
OdpowiedŸ:
•
czynniki chemiczne,
OdpowiedŸ:
•
czynniki biologiczne,
OdpowiedŸ:
•
czynniki psychofizyczne.
92
MODUŁ III
3. Jakie mog¹ byæ Ÿród³a czynników niebezpiecznych – urazowych?
OdpowiedŸ:
G³ównymi Ÿród³ami czynników niebezpiecznych s¹:
OdpowiedŸ:
•
obracaj¹ce siê wa³y, sprzêg³a, g³owice,
OdpowiedŸ:
•
miejsca zbiegania siê dwóch obracaj¹cych siê elementów,
OdpowiedŸ:
•
ko³a zêbate i cierne, walce zgniataj¹ce,
OdpowiedŸ:
•
czêœci przy napêdach i przek³adniach (ko³a, pasy, kliny),
OdpowiedŸ:
•
obracaj¹ce siê narzêdzia tn¹ce,
OdpowiedŸ:
•
narzêdzia poruszaj¹ce siê ruchem liniowym lub posuwisto–zwrotnym,
OdpowiedŸ:
•
wystaj¹ce niebezpieczne ostre elementy.
4. Co to s¹ os³ony?
OdpowiedŸ:
Os³ony to wszelkiego rodzaju urz¹dzenia stanowi¹ce materialn¹ przegrodê miêdzy cz³owiekiem
a niebezpiecznym czynnikiem mechanicznym, przeznaczone specjalnie dla zapewnienia ochrony.
5. Jakie wymagania powinny spe³niaæ os³ony?
OdpowiedŸ:
OdpowiedŸ:
•
mieæ trwa³¹ konstrukcjê,
OdpowiedŸ:
•
byæ trudne w usuwaniu,
OdpowiedŸ:
•
byæ usytuowane w odpowiedniej odleg³oœci od strefy niebezpiecznej,
OdpowiedŸ:
•
nie przes³aniaæ pola widzenia podczas pracy,
OdpowiedŸ:
•
nie mog¹ same stwarzaæ dodatkowego zagro¿enia,
OdpowiedŸ:
•
musz¹ umo¿liwiaæ wykonywanie pracy na maszynie oraz jej konserwacjê.
6. Jakie s¹ podstawowe zasady i metody likwidacji lub ograniczania wp³ywu niebezpiecznych, szkodliwych i uci¹¿-
liwych czynników w œrodowisku pracy?
OdpowiedŸ: Podstawowe zasady i metody likwidacji lub ograniczania zagro¿eñ w œrodowisku pracy to:
OdpowiedŸ:
•
eliminacja Ÿróde³ czynników niebezpiecznych i szkodliwych,
OdpowiedŸ:
•
ograniczenie oddzia³ywania czynników przez odsuniêcie cz³owieka z obszaru ich oddzia³ywania,
OdpowiedŸ:
•
ograniczenie oddzia³ywania na cz³owieka czynników niebezpiecznych i szkodliwych przez os³oniêcie
strefy nara¿enia,
OdpowiedŸ:
•
ograniczenie wp³ywu czynników przez zastosowanie ochron osobistych,
OdpowiedŸ:
•
ograniczenie zagro¿enia poprzez w³aœciwy dobór pracowników i organizacjê pracy oraz oddzia-
³ywanie na bezpieczne zachowanie pracowników.
93
ZAGROŻENIA I PROFILAKTYKA W ŚRODOWISKU PRACY
MATERIAŁ ŹRÓDŁOWY DLA UCZNIA
Temat: Czynniki występujące w środowisku pracy
W œrodowisku pracy wystêpuj¹ czynniki
niebezpieczne, uci¹¿liwe i szkodliwe
, które mog¹ powodowaæ urazy cia³a
pracownika, a nawet œmieræ, choroby zawodowe lub obni¿enie sprawnoœci organizmu.
A. Czynniki niebezpieczne (urazowe)
, które dzia³aj¹c na cz³owieka mog¹ spowodowaæ uraz (wypadek przy pracy).
Rozró¿nia siê kilka podstawowych grup zagro¿eñ spowodowanych tymi czynnikami:
•
zagro¿enie elementami ostrymi lub wystaj¹cymi,
•
zagro¿enie elementami ruchomymi i luŸnymi,
•
zagro¿enie pora¿eniem pr¹dem elektrycznym,
•
zagro¿enie poparzeniem,
•
zagro¿enie zwi¹zane z przemieszczaniem siê ludzi,
•
zagro¿enie po¿arem lub/i wybuchem.
Zagro¿enia te nale¿¹ do czynników fizycznych dzia³aj¹cych na cz³owieka w sposób nag³y.
B. Czynniki uci¹¿liwe
•
mog¹ spowodowaæ obni¿enie sprawnoœci fizycznej i psychicznej pracownika.
C. Czynniki szkodliwe
•
mog¹ spowodowaæ zatrucia a nawet œmieræ.
Czynniki niebezpieczne, uci¹¿liwe i szkodliwe dzielimy na:
Czynniki fizyczne
, do których zaliczamy:
•
ha³as,
•
drgania mechaniczne (wibracje),
•
promieniowanie optyczne, elektromagnetyczne, laserowe, jonizuj¹ce,
•
pr¹d elektryczny,
•
mikroklimat.
Czynniki chemiczne:
•
substancje toksyczne,
•
substancje dra¿ni¹ce,
•
substancje uczulaj¹ce,
•
substancje rakotwórcze,
•
substancje mutagenne,
•
substancje upoœledzaj¹ce funkcje rozrodcze.
Czynniki biologiczne:
•
mikroorganizmy roœlinne i zwierzêce (bakterie, wirusy, riketsje, grzyby, pierwotniaki),
•
makroorganizmy roœlinne i zwierzêce.
Czynniki psychofizyczne:
•
obci¹¿enie fizyczne (statyczne i dynamiczne),
•
obci¹¿enie psychonerwowe (obci¹¿enie umys³u, niedoci¹¿enie, przeci¹¿enie percepcyjne, obci¹¿enie emocjonalne).
Czynniki niebezpieczne (urazowe)
Ponad 80% wypadków w przemyœle przetwórczym wynika z bezpoœredniego kontaktu cz³owieka z ruchomymi elemen-
tami maszyn, oprzyrz¹dowania, wyposa¿enia technologicznego, ostrymi krawêdziami, wystaj¹cymi elementami,
przemieszczeniem siê materia³u czy naruszeniem konstrukcji.
94
Plik z chomika:
Asiaczek25
Inne pliki z tego folderu:
Korozja przyczyną awarii opis wypadku.pdf
(118 KB)
Zapobieganie-wypadkom-zwiazanym-z-transportem-w-miejscach-pracy.pdf
(103 KB)
Substancje niebezpieczne i ocena ryzyka.pdf
(186 KB)
Stres związany z pracą i ocena ryzyka zawodowego.pdf
(169 KB)
Hałas i drgania mechaniczne.pdf
(116 KB)
Inne foldery tego chomika:
BHP
Ochrona środowiska naturalnego i przeciwpożarowego
Podstawy ergonomii i fizjologii pracy
Prawna ochrona pracy
Szkolenie i popularyzacja zagadnień BHP
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin