IDEA MIŁOŚCI W MYŚLI ŚW. TOMASZA Z AKWINU I MIECZYSŁAWA GOGACZA – ANALIZA PORÓWNAWCZA.pdf

(510 KB) Pobierz
UNIWERSYTET KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO
W WARSZAWIE
WYDZIAŁ TEOLOGICZNY
Krzysztof Ireneusz Gajkowski
(nr alb.: 53242)
Teologia ogólna
IDEA MIŁOŚCI W MYŚLI ŚW. TOMASZA Z AKWINU
I MIECZYSŁAWA GOGACZA – ANALIZA PORÓWNAWCZA
Praca magisterska
napisana na seminarium naukowym
z teologii dogmatycznej
pod kierunkiem
ks. prof. UKSW dra hab. Tomasza
Stępnia
Warszawa 2011
Krzysztof Gajkowski
Nr. Albumu: 53242
Wydział teologiczne
Teologia ogólna
Prodziekan Wydziału Teologicznego
Ds. studiów stacjonarnych
Ks. prof. UKSW dr hab. Piotr Tomasik
OŚWIADCZENIE
Świadom odpowiedzialności prawnej oświadczam, że niniejsza praca dyplomowa została
napisana przeze mnie samodzielnie i nie zawiera treści uzyskanych w sposób niezgodny z
obowiązującymi przepisami.
Oświadczam również, że przedstawiona praca nie była wcześniej przedmiotem procedur
związanych z uzyskaniem tytułu zawodowego w żadnej uczelni.
Oświadczam ponadto, że niniejsza wersja pracy jest identyczna z zarchiwizowaną wersją
elektroniczną.
…………………….
OŚWIADCZENIE
Oświadczam, że niniejsza praca napisana przez Krzysztofa Gajkowskiego, nr. albumu: 53242
została przygotowana pod moim kierunkiem i stwierdzam, że spełnia ona warunki do
przedstawienia jej w postępowaniu o nadanie tytułu zawodowego.
……………………
1
SPIS TREŚCI
SPIS TREŚCI ………………………………………………………………………………… 2
WYKAZ SKRÓTÓW ……………………………………………………………………….. 3
WSTĘP ……………………………………………………………………………………….. 4
1. O MIŁOŚCI WEDŁUG ŚW. TOMASZA Z AKWINU …………………………………... 6
1.1. MIEJSCE MIŁOŚCI W STRUKTURZE BYTU LUDZKIEGO ………………………. 6
1.1.1. ROZUMNOŚC DUSZY W KONTEKSCIE JEJ JEDNOŚCI Z CIAŁEM …………… 6
1.1.2. MIŁOŚC W INTERAKCJI ROZUMU I WOLI ……………………………………... 10
1.2. ISTOTA MIŁOŚCI W UJĘCIU ŚW. TOMASZA Z AKWINU ………………………. 14
1.2.1. MIŁOŚC JAKO RELACJA ………………………………………………………….. 15
1.2.2. NADPRZYRODZONY WYMIAR MIŁOŚCI ………………………………………. 17
1.3. WZROST I ZMNIEJSZANIE SIĘ MIŁOŚCI …………………………………………. 22
1.4. ODMIANY MIŁOŚCI …………………………………………………………………. 24
2. O MIŁOŚCI U MIECZYSŁAWA GOGACZA …………………………………………. 32
2.1. METAFIZYKA CZŁOWIEKA ………………………………………………………... 32
2.1.1 O WEWNĘTRZNYCH I ZEWNĘTRZNYCH PRZYCZYNACH BYTU
LUDZKIEGO ……………………………………………………………………………….. 32
2.1.2. MIECZYSŁAWA GOGACZA ROZUMIENIE RELACJI ………………………….. 39
2.2. O RELACJI MIŁOŚCI………………………………………………………………… 42
2.2.1. O MIŁOŚCI W NIEJ SAMEJ ………………………………………………………... 42
2.2.2. O PODZIALE RELACJI MILOŚCI …………………………………………………. 44
2.2.3. O SKUTKACH RELACJI MIŁOŚCI ………………………………………………... 46
3. PORÓWNANIE KONCEPCJI MIŁOŚCI ŚW. TOMASZA Z AKWINU I
MIECZYSŁAWA GOGACZA ……………………………………………………………... 53
3.1. PUNKT WYJŚCIA ROZWAŻAŃ O MIŁOŚCI ………………………………………. 53
3.1.1. PODSTAWA ANTROPOLOGICZNA TEORII MIŁOŚCI – CZY ANIOŁ JEST
PRZYCZYNĄ CELOWĄ CZŁOWIEKA? ………………………………………………… 53
3.1.2. O RELACJACH BYTÓW OSOBOWYCH …………………………………………. 56
3.2. O ROZUMIENIU MIŁOŚCI SAMEJ W SOBIE ……………………………………….58
3.2.1. DWA CZY JEDNO ROZUMIENIE MIŁOŚCI? ……………………………………. 58
3.2.2. O PODZIALE MILOŚCI …………………………………………………………….. 60
3.3. O SKUTKACH MIŁOŚCI ……………………………………………………………... 62
ZAKOŃCZENIE …………………………………………………………………………… 65
BIBLIOGRAFIA …………………………………………………………………………… 67
2
WYKAZ SKRÓTÓW
ContrGen -
Św. Tomasz z Akwinu, Summa contra
gentiles, Prawda wiary chrześcijańskiej w
dyskusji
z
poganami,
innowiercami
i
błądzącymi.
De caritate -
Św. Tomasz
z
Akwinu,
De caritate, O
miłości.
KKK -
Katechizm Kościoła Katolickiego.
PEF -
Powszechna Encyklopedia Filozofii.
Sth -
Św. Tomasz z Akwinu, Summa theologiae,
Suma teologiczna.
3
WSTĘP
Święty Tomasz z Akwinu za najważniejszą czynność swego życia uważał służenie
Bogu na stanowisku doktora teologii i filozofii 1 . Spełniając to zadanie wypracował on
olbrzymi pod względem dorobku, a jednocześnie wybitnie subtelny i harmonijny system
wiedzy
teologicznej, w pełni asymilujący system Arystotelesa w myśli chrześcijańskiej..
Uczynił to w momencie, gdy klasyczne podejście do zagadnień teologicznych oparte było na
świętym Augustynie, czyli na podstawach neoplatońskich. Ten przewrót nie od razu został
doceniony, niektóre z jego tez poddano w wątpliwość i potępiono jeszcze w wieku XIII 2 .
Mimo to zakon dominikanów, oraz później jezuitów trzymały się tej wykładni wiedzy.
Większe nawroty do tej nauki, określanej już mianem tomizmu nastąpiły w wieku XVI na
uniwersytetach w Salamance i Koimbrze, oraz później w wieku XIX za przyczyną encykliki
Leona XIII Aeterni patris z roku 1879. Ta inicjatywa papieska przyczyniła się do powstania
intelektualnego
neotomizmem 3 , którego w XX wieku wybitnymi
ruchu
zwanego
przedstawicielami byli na przykład Jacques Maritain czy Etienne Gilson.
Ten odwołujący się do historii wstęp ma swoje uzasadnienie. Otóż ta
nieprzestawiająca istnieć od XIII wieku szkoła tomistyczna miała wielu uczniów, a jednym z
nich był drugi z omawianych w tej pracy myślicieli, mianowicie profesor filozofii
Mieczysław Gogacz. Odwoływał się on w swych pracach do twórczości wymienionego
wcześniej Bretończyka Etienne Gilsona, a wobec tego można powiedzieć o nim, że jest
przedstawicielem neotomizmu zrodzonego z odpowiedzi na wezwanie papieża Leona XIII.
Mieczysław Gogacz postulował uprawianie tomizmu konsekwentnego, to znaczy filozofii
opartej na myśli świętego Tomasza, bez odwołania do późniejszych jej interpretacji i nurtów,
tak, by odwołać się bezpośrednio do autorytetu Akwinaty i do precyzyjnego ujęcia aktu
istnienia, jako współtworzywa bytu razem z istotą, czego wymaga budowa bytu z aktu i
możności 4 . W tym miejscu ukazuje się problem tej pracy, którym jest wykazanie czy refleksja
współczesnego filozofa, zgodnie z jego intencjami konsekwentnie podążała za swym
scholastycznym mistrzem. Praca ta nie ma na celu wykazania spójności lub rozbieżności
pomiędzy całymi systemami filozoficznymi tych autorów, dotyczyć ona będzie wyłącznie
zagadnienia miłości i tego jak ona była przez nich rozumiana.
1 Por. E. Gilson, Tomizm , Warszawa 2003, 11.
2 Zob. M. Banaszak, Historia Kościoła Katolickiego, t.2, Warszawa 1987, 215.
3 Por. W. Tatarkiewicz, Historia Filozofii , t.2, Warszawa 2004, 282.
4 Por. M. Gogacz, Elementarz filozofii , Warszawa 1987, 1.
4

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin