EGZAMIN TEORETYCZNO-PRAKTYCZNY
37
1. α-amylaza.
2. Hiperkalcemia.
3. Mikroalbuminuria.
4. Diagnostyka zaburzeń metabolizmu lipidów.
5. HbCO.
6. Fosfataza alkaliczna – AP, FA.
7. OGTT.
8. Test Schillinga.
9. Klirens kreatyniny.
10. TIBC.
11. Osady moczu.
12. RFLP.
13. Ogniskowanie izoelektryczne.
14. GGTP – oznaczanie, znaczenie diagnostyczne.
15. Test ksylozowy – wykonanie, znaczenie.
16. Test ciążowy.
17. Fosfor nieorganiczny – oznaczanie.
18. Immunodyfuzja radialna.
19. Obliczanie LDL – wzór Friedewalda.
20. Białkomocz – oznaczanie, przyczyny.
21. Metoda Kiejdahla.
22. AspAT – przeliczanie aktywności, przyczyny poziomu.
23. Czystość DNA - oznaczanie.
24. Hiper/hipourykemia i kwas moczowy.
25. Test optyczny z reakcją pomocniczą i wskaźnikową.
26. Test Kay’a.
27. LDH.
28. Immunoelektroforeza.
29. Amplifikacja.
30. Bilirubina w moczu – pochodzenie i metody oznaczania.
31. Prawidłowy proteinogram – metody oznaczania.
32. Test ksanturenowy.
33. PCR-SSCP.
34. PCR-HD.
35. Żółtaczka fizjologiczna.
36. HbA1c.
37. Białko C-reaktywne.
38. Mocznik – stężenie, przyczyny wzrostu w surowicy, znaczenie.
39. hCG.
40. Jan Kowalski.
41. Jednostki aktywności enzymów.
42. Metody wykrywania Helicobacter pylori.
43. Oznaczanie modyfikacji lipoprotein.
44. ELISA – wykrywanie antygenów, znaczniki i ich substraty.
45. Ostra porfiria przerywana.
46. Azot BUN.
47. Urobilina – pochodzenie i oznaczanie.
48. Historia testów ciążowych.
49. Wapń – przeliczanie stężeń, kalcemia.
50. HDL.
51. Żółtaczki wrodzone.
52. Pheochromocytoma.
53. Diagnostyka żółtaczki hemolitycznej.
54. Mocznik – metody wykrywania.
55. Białko Bence-Jonesa.
56. Metoda Drabkina.
57. Składniki moczu.
58. LPL.
59. α1-inhibitor proteaz.
60. Produkty peroksydacji i wolne rodniki.
61. Hiperfosfatemia.
62. Gammapatie – podział i charakterystyka, diagnostyka step-by-step.
63. DZM.
64. Diagnostyka gospodarki żelazowej.
65. Techniki przesiewowe wykrywania zmian nukleotydów – charakterystyka.
66. Metoda wychwytywania hormonów tarczycy przez żywice – wykonanie, interpretacja, zastosowanie.
67. Markery osoczowe zawału mięśnia sercowego – charakterystyka zmian aktywności.
68. Żółtaczka cholestatyczna – przyczyny, mechanizm zmian biochemicznych, diagnostyka step-by-step.
69. Metody izolowania DNA z krwi pełnej.
70. Metody izolowania białek z materiału biologicznego.
71. B12.
72. Glukozuria – definicja, podział, diagnostyka.
1. α-amylaza: Działanie α-amylazy polega na hydrolizie substratu – wielocukrów należących do α-glukanów – do dekstryn, następnie maltotrioz i maltoz. Hydroliza zachodzi do momentu, w którym amylaza zbliży się do rozgałęzienia cząsteczki cukrowca, powstają wówczas dekstryny graniczne à enzym rozkłada wiązania α-1,4-glikozydowe i nie potrafi rozłożyć α-1,6-glikozydowych.
Enzym zawiera w centrum katalitycznym jony wapnia, które odpowiadają za stabilizację cząsteczki oraz za jego aktywną konformację. W związku z tym związanie jonów wapnia zahamuje aktywność α-amylazy à EDTA (wersenian), cytrynian, szczawian, fluorki.
a. Występowanie: trzustka, ślinianki, wątroba, nerki, płuca, śledziona, mięśnie szkieletowe, serce, mózg. Śladowe ilości są stwierdzane we wszystkich tkankach. Największą aktywność amylazy wykazują sok trzustkowy i ślina, a dalej surowica i mocz.
b. Izoenzymy:
· Trzustkowe: P1, P2, P3
· Z gruczołów ślinowych: S1, S2, S3.
· Ze śluzówki jelita cienkiego: P2
· Z gruczołu mlecznego: P2, S1, S2
· Z komórek nabłonka Muellera jajników i jąder: O1, O2
Wędrują z γ-globulinami w czasie elektroforezy, mocz zawiera te same izoenzymy co surowica – głównymi są P i S w podobnych ilościach. U kobiet w czasie laktacji oraz przed menstruacją pojawia się w moczu izoenzym O1.
c. Diagnostyka: Największe znaczenie diagnostyczne wykazują izoenzymy trzustkowe. Oznaczanie sprowadza się właściwie do diagnostyki chorób trzustki.
· Gwałtowny i bardzo wysoki wzrost aktywności α-amylazy w surowicy i moczu – Ostre zapalenie trzustki. Wartości maksymalne są osiągane po 20-30 godzinach od pierwszych objawów, normalizacja – po 4-10 dniach. Wzrost aktywności w moczu jest opóźniony w stosunku do krwi o ok. 6-10 godzin.
· Wzrost aktywności α-amylazy w surowicy i moczu połączony ze wzrostem aktywności lipazy w surowicy: Zatkanie przewodu trzustkowego lub żółciowego wspólnego, zaostrzenie przewlekłego zapalenia trzustki, urazy trzustki, ostry brzuch.
· Wzrost aktywności α-amylazy bez wzrostu lipazy: Zapalenie ślinianek, zapalenie przewodów śliniankowych, choroby jajników, jąder, nowotwory wydzielające ektopowo α-amylazę, leki: GKS, salicylany, sulfonamidy, tetracykliny.
· Wzrost w surowicy, spadek w moczu: Niewydolności nerek i makroamylazemia (wiązanie amylazy przez immunoglobuliny w większe kompleks, które nie mogą ulegać filtracji kłębuszkowej).
· Spadek aktywności α-amylazy w moczu i surowicy: Faza przewlekła przewlekłego zapalenia trzustki, mukowiscydozy, choroby przewlekłe wątroby, zatrucie barbituranami (ogólnie: znaczne uszkodzenie trzustki).
d. Metody oznaczania:
· Immunoinhibicja z wykorzystaniem przeciwciała hamujących aktywność konkretnych izoenzymów – stosowana do oznaczania izoenzymów trzustkowych.
· Metoda Caraway’a: polega na znoszeniu barwnej reakcji sacharydu z jodem. Jednostka Caraway’a to taka aktywność α-amylazy, która hydrolizuje 10 mg skrobi w ciągu 30 minut do stopnia, w którym ta reakcja zanika.
· EPS – substrat chroniony etylidyną: wykorzystuje się maltooligosacharydy o długości od 3 do 7 reszt glukozy, związane z p-nitrofenolem i glukozydazę. Substrat jest chroniony przed glukozydazą przez zablokowanie glukozy na końcu redukującym sacharydu mostkiem etylidenowym. W wyniku dopiero działania α-amylazy, może zadziałać glukozydaza, która wówczas uwolni barwny nitrofenol.
e. Norma:
· Surowica: 1,9-4,9 nkat/l, 60-160 j. C.
· Mocz: 1,9-9,8 nkat/l, 60-320 j. C.
2. Hiperkalcemia: Jest to stan, w którym stężenia wapnia całkowitego w surowicy krwi jest wyższe od 2,75 mmol/l czyli 11 mg%. Do przyczyn hiperkalcemii należą:
· Wzmożona mobilizacja wapnia z kości.
· Zwiększone wchłanianie z przewodu pokarmowego.
· Zmniejszone wydalanie wapnia z moczem.
· Współistnienie powyższych.
Hiperkalcemia jest obserwowana w przypadku:
· Nowotworów kości pierwotnych i przerzutowych, które stanowią 70% wszystkich przypadków hiperkalcemii.
· Pierwotnej nadczynności przytarczyc, wywołanych przerostem lub gruczolakiem przytarczyc – 20%.
· Guzów wydzielających PTH, czyli rak nerki, sutka, jajnika, pęcherza, trzustki, jelita grubego.
· Nowotworów układu krwiotwórczego: szpiczak, chłoniak, białaczki.
· Nadmiaru witaminy D.
· Hiperproteinemii.
· Sarkoidozy.
· Idiopatycznej hiperkalcemii noworodków.
· Wrodzonych niedoborach AP.
· Podawania leków: hydralazyny, tiazydów, zasadowych środków zobojętniających.
· Sporadycznie: gruźlicy, zespole Cushinga, czerwienicy, niewydolności krążenia, hiperwitaminozy A, po przeszczepie nerek.
3. Mikroalbuminuria: Jest to wydalanie albumin z moczem przekraczające 30 mg/dobę (20 mg/l), przy braku jawnego białkomoczu. Jest ona wczesnym wskaźnikiem rozwijającej się nefropatii cukrzycowej, jest także wykorzystywana do monitorowania nefropatii nadciśnieniowej i jako wskaźnik ogólnoustrojowego uszkodzenia śródbłonka naczyń – uogólnionego wzrostu przepuszczalności ściany naczyniowej dla makrocząsteczek. Mechanizm mikroalbuminurii w nefropatii cukrzycowej opiera się na glikowaniu składników błony podstawnej kłębuszka, co prowadzi do destrukcji elektroujemnej bariery filtracyjnej zapobiegającej przesączaniu białek o ujemnym ładunku cząsteczki à uszkodzenie tej bariery pozwala na filtrację ujemnie naładowanych białek, np. albumin, które do tej pory nie były przepuszczane.
4. Diagnostyka zaburzeń metabolizmu lipidów: Diagnostyka gospodarki lipidowej przebiega według następującego algorytmu:
a. Czy istnieje hiperlipidemia? - Wykonujemy badania podstawowe – panel lipidowy (TCh, TG, HDL i LDL policzone, jeśli jest to możliwe, z wzoru Friedewalda). Hiperlipidemię stwierdza się przy TCh >200 mg/dl i/lub TG > 150 mg/dl.
b. Jaki to typ hiperlipidemii? – Bierzemy pod uwagę dwa podziały à wg EAS, który wyróżnia hipercholesterolemię (TCh > 200 mg%), hipertriglicerydemię (TG > 150 mg%) i hiperlipidemię mieszaną (TCh > 200 mg%, TG > 150 mg%) oraz wg Fredricksona (tylko pierwotne), na 5 typów, dwoma podtypami.
c. Jaka jest przyczyna? – Żeby określić, czy przyczyna jest pierwotna czy wtórna, należy drogą eliminacji wykluczyć wszystkie wtórne, wg następującego algorytmu:
· Wywiad à
...
damis2580