Dla Zainteresowanych Airedale terierem informacje o rasie. zebrał Jacek Piotrowski Informacje m.in ze strony www.poezjaruchu.pl www.marakita strony hodowli Airedale terierów. Agnieszka Ewa Nowak Airedale Terrier - Król Terrierów Airedale terrier zwany jest królem terrierów nie tylko ze względu na swój wzrost, ale i zrównoważony, dostojny charakter. Jak król potrafi bawić się, bronić królestwa i zawsze wyglšda jak władca. Ten wszechstronny pies użytkowy to alternatywa dla grupy psów wyspecjalizowanych obrończo. Łšczy bowiem pracowitoć z przemiłym charakterem i życzliwociš do wiata. Terriera większoć z nas kojarzy z małym łaciatym foksterierem, nieco zawadiackim psim wesołkiem. A przecież terriery to cała gama psich ras. Wród nich powagš, wielkociš i wszechstronnociš wyróżnia się airedale terrier (czyt. erdel terrier). Airedale terriery to rasa stworzona z mylš niesienia pomocy angielskim rybakom. Miały walczyć z kłusownikami niszczšcymi sieci oraz stanšć do boju w wodzie z niebezpiecznymi wydrami. Wydry były plagš niszczšcš połowy, dziesištkowały ryby. Być może nie były aż tak grone stanowiły jednak zdecydowanš, konkurencję dla biednych rybaków. Znani z zamiłowania do pracy z psami Anglicy zaczęli tworzyć rasę, która miała być doć duża jak na typowego terriera po to, aby skutecznie odstraszyć kłusowników, silna, aby zaatako-wać, psy musiały doskonale pływać, a nawet nurkować aby nie dać się utopić wydrze, a na dodatek powinny były wietnie aportować, bo przecież szkoda wydrzš skórkę zostawić w wo-dzie. Do "wyprodukowania" airedale terriera przyczyniło się wiele ówczesnych ras na czele z otterhoundem. Efekt przeszedł najmielsze oczekiwania. Nikt chyba nie spodziewał się, że stworzona zostanie rasa psów wszechstron-nie użytkowych. Bardzo wczenie wykorzys-tało tę rasę wojsko. W czasie I wojny wiatowej airedale wycišgały z pola walki rannych, przenosiły meldunki. Polarnikom służyły do obrony przed wilkami. Jack London nazwał je cichołapymi mordercami. Jeden z airedale na londyńskim dworcu zbierał samodzielnie datki dla biednych - skarbonkę noszšc na własnych plecach. Airedale majš jednš wadę tzn. nie miały szczęcia do dobrej reklamy jak np. owczarki niemieckie czy dobermany. Rzadko grały w filmach. Ostatnio można było zobaczyć airedale terriera pomagajšcego łaciatym "101 dalmatyńczykom" uciec z ršk bandytów. Film to fikcja, chociaż miny jakie potrafi stroić airedale na pewno nie sš sfingowane, podobnie jak ich niesłychana sprawnoć fizyczna i łatwoć uczenia się oraz tendencje do obrony. Szorstkowłosy airedale to rewelacyjny pies obrończy, który nie eksponuje swojej siły, a jednak potrafi zdecydowanie ucišć zapędy napastnika. Robi to niesamowicie skutecznie i co najważ-niejsze nawet nie szkolone airedale potrafiš reagować obrończo w sytuacji zagrożenia. Nigdy nie sš "nadagresywne" choć potrafiš być ostre. Niech zawiadczy o tym choćby fakt, że nigdzie nie znalazły się na listach tzw. psów gronych ras. A przecież angielska policja używa ich w swojej pracy. Airedale pracujš też z powodzeniem jako przewodnicy niewido-mych, poszukujš ludzi zasypanych lawinami czy gruzem, w wielu krajach pracujš przy szukaniu narkotyków. Najważniejszš cechš ich charakteru jest ich przywišzanie do rodziny. Król terrierów to doskonała niańka dla dzieci mimo, iż stosukowo duży nigdy nie przekracza granicy między zabawš, a próbš sił z dziec-kiem. To ważne w czasach kiedy chce się mieć jednoczenie psa, który ma spełniać rolę psa obrończego, ale nie powinien być zagrożeniem dla rodziny. Airedale majš szorstkš szatę o umaszczeniu rozmieszczonym w postaci czapraka. Barwy airedale to czarno-ruda ewen-tualnie płowo-szara. Sierć airedale wymaga pielęgnacji w postaci regularnego trymowania, czyli wyskubywania włosa. Zaletš jego szaty jest brak linienia oznacza to, że pies nie gubi sierci. Odpada więc problem z włosami na fotelach w samochodzie itd. Wzrost dorosłego airedale to około 60 cm w kłębie przy wadze ok. 25 kg. Nie jest to więc typowy olbrzymi pies, raczej długonogi atleta. Airedale terriery potrafiš zgodzić się z innymi zwierzętami domowymi. Sš odporne na choroby. Jeli chcemy kupić airedale jak "z obrazka", z charakterem typowym dla rasy zawsze szukajmy dobrej, renomowanej hodowli. Ta zasada dotyczy zresztš każdej rasy! Agnieszka Ewa Nowak Kto będzie królem? Jakim wymaganiom musi sprostać pies, żeby nazwać go królem? Aby zostać królem terierów, nie wystarczy być tyl-ko największym w sensie wzrostu, trzeba mieć je-szcze cechy charakteru predestynujšce do tego ty-tułu. A włanie airedale terrier je ma: jego inteligencja i chęć nauki czyni z niego doskonałego psa obrończego, ratunkowego, policyjnego, przewodnika niewidomych, towarzysza myliwych, opie-kuna dzieci, widziałam nawet materiały, gdzie airedale po-magajš pasterzom bydła. Na dodatek airedale jest psem nie pozbawionym stylu, elegancji i urody. Łatwo rozszyfrować, że powyższe słowa mógł napi-sać tylko kto, kto kocha tę rasę - i tak też jest w istocie. Jak nie zakochać się w psie, który z nawišzkš spełnia oczekiwania? Zanim jednak doszło do stwo-rzenia uniwersalnej rasy, jakš jest dzisiejszy airedale, przez lata doskonalono efekt pracy hodowców z doliny rzeki Aire w Anglii. Trudno właciwie nazwać owych ludzi hodow-cami w obecnym tego słowa znaczeniu, nie zmienia to jed-nak faktu, że dzięki biedzie powstała wspaniała rasa. Ry-bacy z hrabstwa York, z oko-lic miast Bingley, Leeds, Bradford, Shipley, Keighley, Otley nigdy nie mieli lekkiego życia. Spore szkody w po-łowach czyniły im bowiem sprytne i prawie niepo-konane w wodzie wydry. Potrzebne były psy, które dałyby radę owym wydrom. Istniała wprawdzie rasa psów specjalnie do tego predestynowanych - otterhoundy, jednak mimo sprawnoci w wodzie, nie były one zbyt przydatne na lšdzie. Okazały się zbyt wyspe-cjalizowane. A przecież trzymanie sporego psa tyl-ko po to, aby od czasu do czasu zadusił w wodzie wydrę, było czystym marnotrawstwem. Potrzebny był pies, który nie tylko da radę wydrze w wodzie, ale również zaaportuje jš, a na dodatek przydatny będzie do polowań. Dodatkowo gdyby jeszcze pil-nował dobytku, odstraszył skutecznie kłusowni-ków, złodziei i przypilnował obejcia - wówczas ta-ki pies byłby wart karmienia i trzymania. Zaczęto więc krzyżować poszczególne istniejšce i dostępne rasy. Trzeba sobie uzmysłowić, że nie było w połowie XIX stulecia, kiedy zaczęto two-rzyć airedale, ras w naszym pojęciu tego słowa, by-ły to raczej grupy psów o podobnym wyglšdzie i okrelonej użytkowoci. Tak więc mówišc o krzy-żowaniu ras trzeba być bardzo liberalnie nastawio-nym. Airedale powstawał na zasadzie potrzeby chwili i sytuacji, wybierano więc egzemplarze o po- żšdanych cechach występujšce na danym terenie. Wiadomo, że podstawš rasy był wietny pływak otterhound, dolano do niego krwi terriera staroangielskiego czarnego podpalanego (old english black & tan terriera). Sš teorie, które mówiš o dolewce krwi walijskiego harriera (rasa gończych), buldoga ówczesnego typu oraz krótkowłosego owczarka szkockiego. Rzekomo collie miał dać airedale terrierowi umaszczenie black & tan, ale trudno dać te-mu wiarę, gdyż i terrier staroangielski był czarny podpalany. Swój udział w tworzeniu rasy miał rów-nież bullterrier. To dzięki jego wpływowi pojawia się czasem "barani" profil głowy. Nazwy stworzonej rasy były różne: od waterside terriera, poprzez bingley terriera do dzisiejszego ai-redale terriera. W 1881 roku kynolog Vero Shaw na-pisał w ksišżce o psach: "Airedale spełnia wszystko, czego chce jego pan. (...) Można z nim polować i nawet strzelać nad nim podobnie jak nad wyżłem"; oprócz tego wychwalał go, że pilnuje owiec i krów jak owczarek, aportuje jak retriever, jest płochaczem jak spaniel, daje sobie radę z kotami, bor-sukami, wydrami, kocha wodę, nurkuje jak kaczka, a jest też ostry i posłuszny. Napisano to tyle lat te-mu i nadal jest aktualne! Jednego tylko pan Shaw nie napisał, że ai-redale to pies o niepospolitej urodzie, pełen wdzięku i ele-gancji. Właciwie to mogę wytłu-maczyć "braki" opisu pana Shawa. Uroda aire-dale to efekt pra-cy współczeniejszych nam kynologów, pierwsze airedale były... powiedz-my, że nie były brzydkie. Jeden z pierw-szych słynnych airedale Thunder (Grzmot) miał już budowę typowš dla airedale, z tłumu się jednak nie wyróżniał, ale za to urodzo-ny cztery lata póniej w 1880 roku Cholmondely BRIAR, który jako pierwszy w historii rasy uhono-rowany został tytułem championa, był bardzo zgrabny, grubokocisty, z typowš głowš, krótkim grzbietem, z niezłym kštowaniem tyłu. Gdyby do-dać mu długš brodę i brwi oraz obrost kończyn dzi-siejszych airedale, to pewnie po ponad 100 latach też zostałby championem. Podobnie rzecz się ma z najsłynniejszš suczkš tamtych czasów Ch. Dumbarton LASS. Długa i pracowita była droga airedale do naszych domów. W międzyczasie pomagały w 1900 roku stłumić powstanie bokserów w Chinach, pracujšc jako psy meldunkowe i sanitariusze. Japończycy używali ich podczas wojny z Rosjš 1904/1905. W Austrii i Niemczech służyły w Jagerbatallion. Pilnowały obozu wojskowego, dzięki wietnej orientacji w terenie przenosiły meldunki. Najchlubniejszš ich pracš było wycišganie rannych z pola walki. Tylko zwinny, silny pies mógł przeciš-gnšć rannego spod ostrzału w bezpieczne miejsce. Ich predyspozycje obrończo-stróżujšce przydatne były nawet polarnikom. Broniły ich przed wilka-mi. Jack London nazywał je "cichołapymi morder-cami". Niezbyt podoba mi się to okrelenie, ale nie-stety na psy, które wypuszczone w okolice statków czy obozów bezlitonie i bezgłonie likwidujš każ-de zagrożenie, nie ma chyba lepszej nazwy. London musiał zresztš sam widzieć airedale w akcji, mówił bow...
pacocha_t