przedsiębiorstwa państwowe.doc

USTAWA

z dnia 25 września 1981 r.

o przedsiębiorstwach państwowych.*

(jednolity tekst)

Rozdział 1

Przepisy ogólne

Art. 1. (1) Przedsiębiorstwo państwowe jest samodzielnym, samorządnym i samofinansującym się przedsiębiorcą posiadającym osobowość prawną.

Art. 2. 1. Organy przedsiębiorstwa samodzielnie podejmują decyzje oraz organizują działalność we wszystkich sprawach przedsiębiorstwa, zgodnie z przepisami prawa i w celu wykonania zadań przedsiębiorstwa.

2. Organy państwowe mogą podejmować decyzje w zakresie działalności przedsiębiorstwa państwowego tylko w przypadkach przewidzianych przepisami ustawowymi.

Rozdział 2

Tworzenie przedsiębiorstw państwowych

Art. 5. Przedsiębiorstwa państwowe mogą być tworzone jako:

              1)              przedsiębiorstwa działające na zasadach ogólnych,

              2)              przedsiębiorstwa użyteczności publicznej.

Art. 6. 1. Przedsiębiorstwa użyteczności publicznej mają przede wszystkim na celu bieżące i nieprzerwane zaspokajanie potrzeb ludności. W szczególności przedsiębiorstwa te mają na celu produkcję lub świadczenie usług w zakresie:

              1)              inżynierii sanitarnej,

              2)              komunikacji miejskiej,

              3)              zaopatrzenia ludności w energię elektryczną, gazową i cieplną,

              4)              zarządu państwowymi zasobami lokalowymi,

              5)              zarządu państwowymi terenami zielonymi,

              6)              zarządu uzdrowiskami,

              7)              usług pogrzebowych i utrzymania urządzeń cmentarnych,

              8)              usług kulturalnych.

2. Organ założycielski, w granicach obowiązujących przepisów, określa zakres i warunki, na jakich przedsiębiorstwa użyteczności publicznej obowiązane są świadczyć usługi na rzecz ludności.

3. Organ założycielski ma obowiązek dotowania działalności przedsiębiorstwa użyteczności publicznej, którego działalność jest nierentowna, ale konieczna ze względu na potrzebę zaspokajania potrzeb ludności.

Art. 7. 1. Przedsiębiorstwa państwowe tworzą:

              1)              naczelne oraz centralne organy administracji państwowej,

              2)              Narodowy Bank Polski i banki państwowe,

zwane w dalszych przepisach ustawy organami założycielskimi.

2. W uzasadnionych przypadkach inny organ państwowy niż organ określony w ust. 1 może utworzyć przedsiębiorstwo państwowe po porozumieniu z naczelnym lub centralnym organem administracji państwowej właściwym ze względu na rodzaj działalności tworzonego przedsiębiorstwa.

3. Akt o utworzeniu przedsiębiorstwa określa jego nazwę, rodzaj, siedzibę i przedmiot działania.

4. Akt o utworzeniu przedsiębiorstwa użyteczności publicznej może określać również zasady i warunki powoływania zakładów, filii, oddziałów oraz innych wewnętrznych jednostek organizacyjnych przedsiębiorstwa, które sporządzają bilans.

Art. 8. (7) (skreślony).

Art. 9. 1. Utworzenie przedsiębiorstwa państwowego poprzedza postępowanie przygotowawcze, które ma na celu zbadanie i ocenę potrzeby oraz warunków utworzenia przedsiębiorstwa.

2. Organ zamierzający utworzyć przedsiębiorstwo państwowe powołuje w tym celu zespół przygotowawczy, który dokonuje niezbędnych ustaleń i przedstawia swoją opinię.

Rozdział 4

Statut przedsiębiorstwa

Art. 12. 1. Statut przedsiębiorstwa reguluje strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa oraz inne sprawy przewidziane w niniejszej ustawie.

2. Statut uchwala ogólne zebranie pracowników na wniosek dyrektora przedsiębiorstwa.

Art. 13. W pewnych sytuacjach zatwierdza ten statut organ założycielski

Rozdział 5

Rejestr przedsiębiorstw państwowych

Art. 14. (10) Przedsiębiorstwo państwowe podlega obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego.

Art. 16. (12) Przedsiębiorstwo państwowe uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego.

Rozdział 6

Łączenie, podział, likwidacja i upadłość przedsiębiorstw(14)

Art. 18a. 1.  Likwidacja przedsiębiorstwa państwowego polega na zadysponowaniu jego składnikami materialnymi i niematerialnymi, o których mowa w art. 551 Kodeksu cywilnego, i wykreśleniu przedsiębiorstwa państwowego z Krajowego Rejestru Sądowego, po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli.

Art. 19.  1. Likwidacja przedsiębiorstwa państwowego może nastąpić, jeżeli:

              1)              przedsiębiorstwo prowadzi działalność gospodarczą ze stratą w ciągu kolejnych sześciu miesięcy,

2)              prawomocnym wyrokiem sądu lub ostateczną decyzją administracyjną zakazano przedsiębiorstwu działania we wszystkich dziedzinach objętych dotychczasowym przedmiotem działania, a przedsiębiorstwo nie podjęło działalności w innej dziedzinie,

              3)              z wnioskiem takim zwróci się zarząd komisaryczny,

              4)              ponad połowę aktywów ogółem przedsiębiorstwa łącznie:

a)              stanowią udziały, inne tytuły uczestnictwa w spółkach lub obligacje,

b)              oddano do używania innym osobom na podstawie umów prawa cywilnego.

2. (23) Decyzję o likwidacji podejmuje organ założycielski z własnej inicjatywy bądź na wniosek rady pracowniczej przedsiębiorstwa, o ile Minister Skarbu Państwa nie zgłosi sprzeciwu, wraz z uzasadnieniem, w terminie dwóch tygodni.

Art. 20.(24) Od decyzji organu założycielskiego, o której mowa w art. 19 ust. 2, radzie pracowniczej i dyrektorowi przedsiębiorstwa przysługuje sprzeciw w trybie art. 63.

Art. 21.(25) Z chwilą postawienia przedsiębiorstwa państwowego w stan likwidacji:

              1)              organ założycielski odwołuje dyrektora przedsiębiorstwa i wyznacza likwidatora,

              2)              ulegają rozwiązaniu, z mocy prawa, organy samorządu załogi przedsiębiorstwa,

              3)              (26) kompetencje rady pracowniczej do zatwierdzania rocznych sprawozdań finansowych przedsiębiorstw państwowych, postawionych w stan likwidacji, wykonuje organ założycielski.

Art. 23. 1. Przed podjęciem decyzji o połączeniu, podziale lub likwidacji przedsiębiorstwa przeprowadza się postępowanie przygotowawcze.

2.(28) Do przeprowadzenia postępowania przygotowawczego organ założycielski powołuje zespół przygotowawczy. Zespół ten ma zbadać przyczyny, cel, potrzebę i warunki zamierzonych zmian organizacyjnych oraz przedstawić opinię, a w przypadku likwidacji - jej program.

Art. 24.  Przedsiębiorstwo państwowe może być postawione w stan upadłości.

Art. 24a. 1. Z dniem ogłoszenia upadłości przedsiębiorstwa państwowego:

              1)              organ założycielski odwołuje dyrektora przedsiębiorstwa i wyznacza reprezentanta upadłego,

              2)              ulegają rozwiązaniu, z mocy prawa, organy samorządu załogi przedsiębiorstwa.

Rozdział 7

Organizacja przedsiębiorstwa państwowego

Art. 26. 1. Tworzenie zakładów i innych jednostek organizacyjnych przedsiębiorstwa państwowego, system kontroli wewnętrznej, stosunki prawne między jednostkami organizacyjnymi wchodzącymi w skład przedsiębiorstwa oraz zasady występowania w stosunkach prawnych z innymi jednostkami organizacyjnymi określa statut przedsiębiorstwa.

Art. 27. 1. Regulamin organizacyjny przedsiębiorstwa państwowego określa szczegółowo zakres działania, podział czynności i odpowiedzialność osób pełniących funkcje kierownicze i samodzielne w przedsiębiorstwie.

2. Regulamin organizacyjny przedsiębiorstwa ustala dyrektor po zasięgnięciu opinii rady pracowniczej.

Rozdział 8

Organy przedsiębiorstwa państwowego

Art. 30. Organami przedsiębiorstwa państwowego są: ogólne zebranie pracowników (delegatów), rada pracownicza i dyrektor przedsiębiorstwa.

Art. 31. Kompetencje ogólnego zebrania pracowników (delegatów) i rady pracowniczej określa ustawa o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego.

Art. 32. 1. Dyrektor przedsiębiorstwa państwowego zarządza przedsiębiorstwem i reprezentuje je na zewnątrz.

2. Dyrektor przedsiębiorstwa państwowego, działając zgodnie z przepisami prawa, podejmuje decyzje samodzielnie i ponosi za nie odpowiedzialność.

Art. 33. 1. Dyrektora przedsiębiorstwa państwowego powołuje rada pracownicza, tylko w nowo organizowanym – organ założycielski 

Art. 33a. Tymczasowy kierownik także w sytuacjach awaryjnych, typu śmierć dyrektora, odwołanie, rezygnacja, rozwiązanie ze skutkiem natychmiastowym umowy o zarządzanie

Art. 34. 1. Dyrektora przedsiębiorstwa użyteczności publicznej powołuje i odwołuje organ założycielski.

1a. (36) W przedsiębiorstwie użyteczności publicznej, dla którego organem założycielskim jest wojewoda i którego działalność wykracza poza obszar województwa, dyrektora przedsiębiorstwa powołuje i odwołuje wojewoda w porozumieniu z ministrem właściwym ze względu na przedmiot działalności przedsiębiorstwa.

2. (37) Od decyzji organu założycielskiego, o której mowa w ust. 1 i 1a, przysługuje radzie pracowniczej sprzeciw w trybie art. 63.

Art. 35. Powołanie dyrektora – konkurs pod rygorem nieważności

Art. 36. Dyrektora przedsiębiorstwa powołuje się na okres 5 lat lub na czas nieokreślony.

Art. 37. Odwołanie – Rada Pracownicza za zgodą organu założycielskiego , ale niekiedy 37 a – odwołanie przez organ założycielski

Art. 37a. (43) 1. Organ założycielski może odwołać dyrektora, jeżeli:

              1)              dyrektor w związku z pełnieniem funkcji dopuszcza się rażącego naruszenia prawa,

              2)              zaistniały przesłanki określone w art. 52 § 1 lub art. 53 § 1 Kodeksu pracy,

...