Spóldzielnia przed walnym zgromadzeniem.pdf

NR 80 (1189) PIĄTEK-NIEDZIELA 23–25 KWIETNIA 2004 Sekretarz wydania Ewa Ciechanowska

Prawo i Życie

TYGODNIK PRAWNY DLA KAŻDEGO

1 SPÓŁDZIELNIA

■ Jak zmienić prezesa i zarząd

■ Kiedy sąd skontroluje spółdzielnię

■ O czym decyduje walne zgromadzenie

■ Los spółdzielni w rękach delegatów

■ Poznaj przepisy, korzystaj z przywilejów

2 CO PRZYSŁUGUJE

■ Na jaką pomoc mogą liczyć osoby niepełnosprawne

przy załatwianiu swoich spraw na poczcie, w sądzie

czy w lokalach wyborczych

■ Z jakich ulg komunikacyjnych, podatkowych, celnych

i innych mogą korzystać te osoby

■ Jak długo mogą pracować osoby niepełnosprawne

■ Kiedy osobom niepełnosprawnym przysługuje dodatek

mieszkaniowy

PRZED WALNYM

ZGROMADZENIEM

NIEPEŁNOSPRAWNYM

Redakcja Teresa Siudem

Gazeta Prawna nr 80 (1189) 23–25 kwietnia 2004

WALNYM ZGROMADZENIEM

RADZI

Walne zgromadzenie członków rozstrzyga o zmia-

nach w statucie, nierzadko też wybiera i odwołuje

władze spółdzielni (członków zarządu i rady nad-

zorczej), udziela im absolutorium i wyraża zgodę

na zbycie nieruchomości. Corocznie – najpóźniej

do końca czerwca – musi się odbyć posiedzenie

tego najważniejszego organu spółdzielczego. Wal-

ne zgromadzenie członków to – oprócz zarządu

i rady nadzorczej – jeden z organów, które muszą

istnieć w każdej spółdzielni mieszkaniowej.

W większych spółdzielniach walne zgromadzenie

jest zastępowane przez zebranie przedstawicieli,

na które wybiera się delegatów w tzw. grupach

członkowskich. Granicę – dość zresztą płynną

– pomiędzy „dużą” a „małą” spółdzielnią ustala

statut spółdzielni. Warto pamiętać, że większość

regulacji prawa spółdzielczego i ustawy o spół-

dzielniach mieszkaniowych, które stosuje się do

walnego zgromadzenia, znajdzie też analogiczne

zastosowanie do zebrania przedstawicieli.

Czy konieczne jest kworum

Czy do podejmowania ważnych

uchwał na walnym zgromadze-

niu potrzebne jest jakieś kworum?

Tak, art. 41 par. 2 prawa spółdzielczego

wymaga dla ważności uchwał walnego

zgromadzenia obecności co najmniej

połowy uprawnionych do głosowania.

Natomiast to statut spółdzielni określa,

jakie sprawy mają być uchwalane nie

zwykłą, lecz kwalifikowaną większością

obecnych na walnym zgromadzeniu

członków uprawnionych do głosowa-

nia, których liczba nie może być mniej-

sza niż połowa tych uprawnionych.

Zmiana uchwały

Kto bierze udział w walnym

zgromadzeniu

Czy uchwały walnego zgroma-

dzenia mogą być później zmie-

niane przez następne walne zgroma-

dzenie, które się zbierze np. po roku?

Tak, ale nie wszystkie. Zakaz zmiany

uchwały może odnosić się choćby do ta-

kich wypadków, w których uchwały stają

się źródłem nabycia praw przez określenie

osoby. Przykładowo, Sąd Najwyższy za-

bronił zmiany uchwały, którą walne zgro-

madzenie pozwalało na sprzedaż jedne-

mu z członków spółdzielni jednego z loka-

li użytkowych, i to pomimo faktu, że umo-

wy sprzedaży jeszcze wtedy nie sfinalizo-

wano. Zakaz zmiany takich uchwał nie jest

jednak bezwzględny. Trudno bowiem

przyjąć bezwzględny zakaz zmiany lub

uchylenia uchwał tylko dlatego, że stały

się źródłem indywidualnych praw człon-

ków, jeśli nabycie tych praw było pozba-

wione jakichkolwiek podstaw prawnych

lub sprzeczne z prawem (por. wyrok SN

z dnia 29 listopada 2001 r., sygn. akt V

CKN 532/00, niepublikowany).

Tajny przewodniczący

Czy wybór przewodniczącego

rady nadzorczej w spółdzielni

zawsze wymaga tajnego głosowania?

Nie zawsze – wiele zależy od zapisów

statutu i faktycznej sytuacji. Jeśli wybór

ten jest dokonywany przez samą radę

nadzorczą (wcześniej wybraną np.

przez walne zgromadzenie) lub nawet

przez „walne”, ale spośród uprzednio

wybranych członków rady, to głosowa-

nie nie musi być tajne. Jeśli natomiast

wybór przewodniczącego rady nadzor-

czej (albo jego zastępców) jest jedno-

cześnie wyborem do rady nadzorczej,

to taka elekcja jest objęta ustawowym

nakazem tajnego głosowania. Jest to

bowiem jednocześnie wybór do rady

nadzorczej, a nie wyłącznie na ozna-

czone stanowisko w tej radzie. Analo-

giczna sytuacja zachodzi przy wyborze

prezesa zarządu oraz jego zastępcy

– jeśli byłby to równocześnie akt wybo-

ru w skład zarządu, to bez wątpienia

powinien być dokonany w głosowaniu

tajnym.

Zwykły spółdzielca (osoba fizyczna)

ma prawo brać udział w walnym

zgromadzeniu spółdzielni, ale może

to robić tylko osobiście. Udział peł-

nomocnika takiej osoby jest niedo-

puszczalny.

si zwołać zarząd spółdzielni mieszkaniowej

przynajmniej raz w roku w ciągu sześciu

miesięcy po upływie roku obrachunkowe-

go. Oznacza to w praktyce, że walne zgro-

madzenie trzeba zwołać najpóźniej do 30

czerwca każdego. Zarząd musi także zwo-

łać walne zgromadzenie na żądanie rady

nadzorczej spółdzielni, a także przynaj-

mniej jednej dziesiątej członków (nie

mniej jednak niż trzech), jeżeli uprawnie-

nia tego nie zastrzeżono w statucie dla

większej liczby członków. Żądanie zwoła-

nia walnego zgromadzenia powinno być

złożone na piśmie z podaniem celu jego

zwołania (wraz z wymaganą liczbą podpi-

sów członków spółdzielni, gdy to właśnie

oni tego żądają).

W wypadkach nadzwyczajnego zwołania

walnego zgromadzenia (czyli z inicjatywy

rady nadzorczej lub części członków spół-

dzielni) zwołuje się w takim terminie, aby

mogło się ono odbyć w ciągu sześciu tygo-

dni od dnia wniesienia żądania. Jeśli to nie

nastąpi, to może je zwołać na koszt spół-

dzielni rada nadzorcza, a nawet związek re-

wizyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszo-

na, lub Krajowa Rada Spółdzielcza.

Zainteresowani spółdzielcy nie mogą sa-

mi zwołać walne zgromadzenie, jeśli nie

zrobi tego zarząd spółdzielni? Czynność ta-

ka jest prawnie bezskuteczna. Przy oporze

zarządu (i bezczynności rady nadzorczej)

zainteresowani członkowie spółdzielni po-

winni wystąpić o zwołanie walnego zgroma-

dzenia do Krajowej Rady Spółdzielczej lub

związku rewizyjnego, którego członkiem

jest ich spółdzielnia mieszkaniowa.

O czasie, miejscu i porządku obrad wal-

nego zgromadzenia zawiadamia się człon-

Głosowanie podczas

zgromadzenia

W sytuacji gdy przewodniczący na żą-

danie uprawnionej liczbowo grupy

osób zarządzi tajne głosowanie i na-

stępnie podjęta zostanie przez zebra-

nie przedstawicieli uchwała o uchyle-

niu tajności głosowania i powrocie do

głosowania jawnego, to biorąc pod

uwagę zarówno rangę obu decyzji

– zarządzenie przewodniczącego

i uchwałę najwyższego organu spół-

dzielni – jak i ogólną zasadę, w myśl

której prawo późniejsze uchyla wcze-

śniejsze – należy dać prymat woli

przedstawicieli wyrażonej w uchwale

– wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 20

kwietnia 2000 r., sygn. akt I ACa

1476/99, OSA z 2001 r. nr 6, poz. 34.

Członkowie spółdzielni, którzy są jesz-

cze małoletni, albo też ubezwłasnowolnie-

ni (gdyż są np. chorzy psychicznie), mogą

brać udział w walnym zgromadzeniu po-

przez swoich przedstawicieli ustawowych,

czyli np. rodziców, opiekunów, kuratorów.

Ponadto prawo spółdzielcze pozwala też,

aby członkami spółdzielni mieszkanio-

wych były osoby prawne (np. firmy, które

kupują mieszkania dla swoich pracowni-

ków albo lokale użytkowe do handlu lub

usług). Na członkostwo osób prawnych

w konkretnej spółdzielni mieszkaniowej

musi jednak pozwalać jej statut. Osoby

prawne, które są członkami spółdzielni,

biorą udział w walnym zgromadzeniu

przez ustanowionego w tym celu pełno-

mocnika, z zastrzeżeniem jednak, że taki

pełnomocnik nie może zastępować więcej

niż jednego członka. W walnym zgroma-

dzeniu nie może brać natomiast udziału

członek spółdzielni, który został z niej wy-

kluczony lub wykreślony – może on uczest-

niczyć jedynie w tym punkcie obrad, który

dotyczy np. jego odwołania od uchwały ra-

dy nadzorczej o wykluczeniu.

Podstawą demokracji spółdzielczej jest

zasada, że każdy członek spółdzielni miesz-

kaniowej ma tylko jeden głos – bez względu

na ilość posiadanych udziałów. Jednak sta-

tut spółdzielni, której członkami mogą być

wyłącznie osoby prawne, może określać in-

ną zasadę ustalania liczby głosów przysługu-

jących członkom.

Oprócz członków spółdzielni mieszkanio-

wej w walnym zgromadzeniu mają prawo

uczestniczyć (z głosem doradczym) przed-

stawiciele związku rewizyjnego, w którym

spółdzielnia jest zrzeszona, oraz przedstawi-

ciele Krajowej Rady Spółdzielczej.

ków, związek rewizyjny, w którym spółdziel-

nia jest zrzeszona, oraz Krajową Radę Spół-

dzielczą w sposób i w terminach określo-

nych w statucie. Najczęściej zawiadomienie

polega na wywieszeniu ogłoszeń w lokal-

nych gazetach, w siedzibie spółdzielni lub

na klatkach schodowych albo – rzadziej

– rozesłaniu pisemnych imiennych zawiado-

mień wszystkim członkom. Prawo spółdziel-

cze przewiduje również, że uprawnieni do

żądania zwołania walnego zgromadzenia

(czyli rada nadzorcza lub wymagana liczba

spółdzielców, którą określa statut spółdziel-

ni) mogą również żądać zamieszczenia

oznaczonych spraw w porządku obrad „wal-

nego”. Prawo to przysługuje jednak tylko

pod warunkiem wystąpienia z tym żąda-

niem w terminie określonym przez statut

spółdzielni.

Dlaczego jest to tak istotne? Ponieważ

art. 41 par. 1 prawa spółdzielczego przesą-

dza, że walne zgromadzenie może podejmo-

wać uchwały jedynie w sprawach objętych

porządkiem obrad podanych do wiadomo-

ści członków spółdzielni w terminach

i w sposób, które określa statut. Uchwały

podczas walnego zgromadzenia podejmo-

wane są zwykłą większością głosów w obec-

ności co najmniej połowy uprawnionych do

głosowania (z kilkoma wyjątkami określony-

mi w prawie spółdzielczym i ustawie o spół-

dzielniach mieszkaniowych). Statut spół-

Kiedy nie ma

zgromadzenia

Zebranie osób nieuprawnionych, jak

również zebranie uprawnionych w licz-

bie nie osiągającej wymaganego

quorum nie stanowi walnego zgroma-

dzenia. Podjęte przez takie zebranie

uchwały należy uznać za nieistniejące

– wyrok SN z dnia 13 marca 1998 r.,

sygn. akt I CKN 563/97, OSNC

z 1998 r. nr 5, poz. 47.

Kiedy trzeba zwołać

zgromadzenie

Zgodnie z art. 39 par. 1 prawa spółdziel-

czego, walne zgromadzenie członków mu-

2 PRAWO I ŻYCIE

SPÓŁDZIELNIA PRZED

PRAWO I ŻYCIE

GAZETA PRAWNA NR 80 (1189) 23-25 KWIETNIA 2004

Spółdzielnia przed walnym zgromadzeniem

dzielni może też określać inną większość

konieczną do przyjęcia uchwały.

spółdzielni co najmniej przez dziesięć lat

(jeśli przepisy w sprawie przechowywania

akt nie przewidują terminu dłuższego). Co

ważne – protokoły te są jawne dla człon-

ków spółdzielni, przedstawicieli związku

rewizyjnego, w którym spółdzielnia jest

zrzeszona, oraz dla Krajowej Rady Spół-

dzielczej.

Art. 42 prawa spółdzielczego stanowi,

że uchwały walnego zgromadzenia obowią-

zują wszystkich członków spółdzielni. Każ-

dy członek spółdzielni może zaskarżyć

uchwałę walnego zgromadzenia do sądu

z powodu jej niezgodności z prawem lub

postanowieniami statutu. Na tej samej

podstawie uchwałę może zaskarżyć także

zarząd spółdzielni. Orzeczenie sądu uchy-

lające uchwałę walnego zgromadzenia ma

moc prawną względem wszystkich człon-

ków spółdzielni.

RADZI

Precyzja uchwały

Na ile uchwała walnego zgro-

madzenia o zbyciu nierucho-

mości ma być precyzyjna? Czy ma

też określać np. jej cenę itp. elemen-

ty umowy?

Uchwała walnego zgromadzenia (lub ze-

brania przedstawicieli) nie musi określać

szczegółów zbycia nieruchomości.

Uchwała taka ma raczej charakter kierun-

kowy, czyli jedynie przesądza np. o zgo-

dzie na zbycie nieruchomości lub na takie

zbycie nie pozwala. Natomiast to zarząd

spółdzielni – o ile uchwała jest pozytyw-

na – uczestniczy w dalszych decyzjach,

m.in. negocjując z nabywcą szczegółowe

zapisy umowy, cenę, warunki zapłaty itd.

Walne bez uprawnień

Czy władze spółdzielni (np.

zarząd) muszą stosować się

do uchwał walnego zgromadzenia

podjętych w sprawach, do których

nie ma ono uprawnień?

Jeśli walne zgromadzenie (lub zebranie

przedstawicieli) podejmie takie uchwa-

ły, np. w materii zastrzeżonej dla rady

nadzorczej, to nie są one wiążące dla

zarządu. Uchwały takie mają jedynie

charakter opiniodawczy.

Odwołanie członka

Prawa członków spółdzielni

Z obrad walnego zgromadzenia sporzą-

dza się protokół. Powinien on być podpisa-

ny przez przewodniczącego walnego zgro-

madzenia (a także inne osoby wskazane

w statucie). Protokoły przechowuje zarząd

Uprawnienia walnego zgromadzenia

Walne zgromadzenie (zebranie przedsta-

wicieli) jest najwyższym organem spół-

dzielni, który ma głównie kompetencje

uchwałodawcze i kontrolne. Wiele z tych

uprawnień może w sposób decydujący

wpływać na działalność spółdzielni.

w innych, zastrzega się dla rady nadzor-

czej i odwrotnie.

biera radę nadzorczą spółdzielni,

a dopiero rada nadzorcza ma prawo

wybierać zarząd. Możliwe są jednak

i inne warianty – grupy członkowskie

wybierają osoby do rady nadzorczej,

a zarząd spółdzielni jest wybierany

przez zebranie przedstawicieli itd.

■ PRZYKŁAD Statut rozstrzyga, czy

prawo wyboru zarządu należy do rady

nadzorczej czy też do walnego zgro-

madzenia (zebrania przedstawicieli).

Nierzadko statut stanowi również, że

walne zgromadzenie (zebranie przed-

stawicieli) ma prawo powoływania

i odwoływania członków rady nadzor-

czej – czasem jednak to uprawnienie

mają grupy członkowskie.

Prawo spółdzielcze przewiduje (w art. 38

par. 1), że do wyłącznej właściwości walne-

go zgromadzenia (zebrania przedstawicieli)

należy:

◗ uchwalanie kierunków rozwoju działalno-

ści gospodarczej oraz społecznej i kultu-

ralnej,

◗ rozpatrywanie sprawozdań rady, zatwier-

dzanie sprawozdań rocznych i sprawo-

zdań finansowych oraz podejmowanie

uchwał co do wniosków członków spół-

dzielni, rady lub zarządu w tych spra-

wach i udzielanie absolutorium człon-

kom zarządu,

◗ rozpatrywanie wniosków wynikających

z przedstawionego protokołu polustracyj-

nego z działalności spółdzielni oraz podej-

mowanie uchwał w tym zakresie,

Warto jednak pamiętać, że rada ma swo-

ją kadencję i trudniej jest odwołać jej człon-

ków przed upływem kadencji. Art. 45 par.

5 prawa spółdzielczego przewiduje m.in. że

odwołanie członka rady nadzorczej przed

upływem kadencji wymaga większości 2/3

głosów. Natomiast członka zarządu można

odwołać, jeśli nie dostanie on absolutorium

(szerzej opisano to przy udzielaniu absolu-

torium). Statut spółdzielni może też przewi-

dywać, że członkowie rady nadzorczej wy-

brani przez zebrania grup członkowskich

mogą być odwołani przez zebranie przed-

stawicieli w razie nieudzielenia im absoluto-

rium. Do takiego poglądu przychyla się

orzecznictwo sądowe (por. uchwała SN

z dnia 13 kwietnia 2000 r., sygn. akt III CZP

41/99, OSNC z 2000 r. nr 10, poz. 176).

Spółdzielca, który jest zainteresowany za-

siadaniem w radzie nadzorczej lub zarzą-

dzie (o ile wybiera te organy walne zgroma-

dzenie albo zebranie przedstawicieli), może

podczas ich posiedzeń starać się o wybór do

tych organów.

Zmiana statutu

Statut to najważniejszy dokument, na pod-

stawie którego działa spółdzielnia mieszka-

niowa. Określa m.in., jakie rodzaje działalno-

ści prowadzi spółdzielnia. Uprawnienie do

zmiany statutu – większością 2/3 głosów –

przysługuje właśnie walnemu zgromadzeniu

(zebraniu przedstawicieli). Prawo spółdziel-

cze pozostawia do uregulowania w statucie

bardzo dużo spraw (m.in. prawa i obowiązki

członków, postępowanie wewnątrz spółdziel-

cze itp.), w tym również te, które mają ogrom-

ny wpływ na funkcjonowanie spółdzielni. Sta-

tut rozstrzyga m.in., jak szerokie uprawnienia

będzie miała rada nadzorcza, który organ

spółdzielni będzie wybierał członków rady

(walne zgromadzenie czy np. w większych

spółdzielniach – grupy członkowskie), kto

wybierze członków zarządu i ilu ma ich być –

czy rada, czy walne zgromadzenie itp. Statuty

dużych spółdzielni (tam, gdzie działa zebra-

nie przedstawicieli) mogą też przekazywać

niektóre uprawnienia grupom członkowskim.

To w statucie znajdziemy wreszcie limit licz-

by członków, po przekroczeniu którego nale-

ży walne zgromadzenie zastąpić zebraniem

przedstawicieli poprzedzanym grupami

członkowskimi. Statut określa zasady ustala-

nia liczby tych przedstawicieli i ich wyboru,

a także zasady podziału spółdzielców na gru-

py członkowskie.

Statut reguluje też wiele kwestii związa-

nych z prawami majątkowymi członków

spółdzielni. Określa m.in. zasady zawiera-

nia umów w sprawie budowy lokali, zasady

przekształceń mieszkań lokatorskich we

własnościowe lub w odrębną własność, wno-

szenia, ustalania i waloryzacji wkładów,

uprawnień do zamiany mieszkań itp. Także

w statucie znajdziemy zasady przyjmowa-

nia, wykluczania i wykreślania z listy człon-

ków spółdzielni. Powody wykluczenia lub

wykreślenia powinny być określone w miarę

precyzyjnie, a nie tylko ogólnikowo.

Czy walne zgromadzenie (ze-

branie przedstawicieli) musi –

jeśli nie udzieli członkowi zarządu ab-

solutorium – odwołać go z tej funkcji?

Nie – walne zgromadzenie ma jedynie

taką możliwość, nawet jeśli to rada

nadzorcza wybiera i odwołuje (zgodnie

ze statutem) zarząd tej spółdzielni. Ta-

kie uprawnienie przewiduje art. 49 par.

4 prawa spółdzielczego. Może więc

dojść do sytuacji, gdy któryś z członków

zarządu (albo cały zarząd) nie dostanie

absolutorium, ale nie zostanie odwoła-

ny. Brak absolutorium można wtedy

potraktować jedynie jako negatywną

ocenę działania zarządu, dezaprobatę,

swoistą „żółtą kartkę”. Może to być

również sygnał dla rady nadzorczej (je-

śli to ona wybiera i odwołuje członków

zarządu), aby skorzystała ze swoich

uprawnień i odwołała nieskutecznych,

a wybrała nowych członków zarządu.

Odwołanie zarządu

Jesteśmy małą spółdzielnią

(ok. 150 członków), w której

działa walne zgromadzenie. Nie je-

steśmy zadowoleni z prac naszego

zarządu i chcielibyśmy go odwołać.

Przeciwna jest jednak temu rada

nadzorcza, która go wybrała. Jak

przeprowadzić takie odwołanie?

Kto ewentualnie będzie zastępował

odwołany zarząd?

Aby walne zgromadzenie mogło podjąć

uchwałę o odwołaniu zarządu, choć

statut zastrzega to do uprawnień rady

nadzorczej, trzeba najpierw odmówić

udzielenia zarządowi absolutorium.

Można tą drogą odwołać nawet

wszystkich członków zarządu. Nie trze-

ba się bać, że nie będzie miał kto kiero-

wać spółdzielnią. Rada nadzorcza może

bowiem – do czasu powołania nowego

zarządu – wyznaczyć kogoś ze swego

grona, aby czasowo pełnił funkcję

członka zarządu. W ten sposób

– korzystając z uprawnienia przewidzia-

nego przez art. 56 par. 1 prawa spół-

dzielczego – można tymczasowo obsa-

dzić wszystkie funkcje w zarządzie.

podejmowanie uchwał w sprawie podziału

nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego)

lub sposobu pokrycia strat,

◗ podejmowanie uchwał w sprawie zbycia

nieruchomości, zbycia zakładu lub innej

wyodrębnionej jednostki organizacyjnej,

◗ podejmowanie uchwał w sprawie przystę-

powania do innych organizacji gospodar-

czych oraz występowania z nich,

Bonifikaty przy wykupie

mieszkań

Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych

określa (w art. 11 1 ust. 4), że statut spół-

dzielni musi określić zasady rozliczeń przy

przekształceniu mieszkania lokatorskiego

we własnościowe. Statut może więc stano-

wić, że osoby dokonujące takiego wykupu

uzyskałyby bonifikaty (może też nawet je

zwiększyć, np. z 20 do 50 proc.) albo rozło-

żenie należności na raty. Decyzję w tej spra-

wie mogą podjąć delegaci na zebranie

przedstawicieli (a tam, gdzie zebrania nie

ma – walne zgromadzenie), gdyż to do tych

organów należy zmiana statutu. Możliwe są

różne rozwiązania.

oznaczanie najwyższej sumy zobowiązań,

jaką spółdzielnia może zaciągnąć,

◗ podejmowanie uchwał w sprawie połącze-

nia się spółdzielni, podziału spółdzielni

oraz likwidacji spółdzielni,

◗ rozpatrywanie w postępowaniu wewnątrz-

spółdzielczym odwołań od uchwał rady,

uchwalanie zmian statutu,

◗ podejmowanie uchwał w sprawie przystą-

pienia lub wystąpienia spółdzielni ze

związku oraz upoważnienie zarządu do

podejmowania działań w tym zakresie,

◗ wybór delegatów na zjazd związku, w któ-

rym spółdzielnia jest zrzeszona.

Statut spółdzielni może również – ale

nie musi – zastrzec do wyłącznej właści-

wości walnego zgromadzenia (zebrania

przedstawicieli) podejmowanie uchwał

w innych sprawach. Z reguły część kompe-

tencji, które w niektórych spółdzielniach

przeznaczono dla walnego zgromadzenia

■ PRZYKŁAD W jednej ze spółdzielni

w Wielkopolsce nie ma bonifikat, ale

spółdzielnia rozkłada należność na raty

płatne w ciągu 2 lat (bez odsetek). Na-

tomiast w Pile jest m.in. rozwiązanie,

które przewiduje, że jeśli przed pod-

pisaniem umowy o przekształcenie

spółdzielca wpłaci 2/3 różnicy mię-

dzy wymaganym wkładem budowlanym

a zwaloryzowanym wkładem miesz-

kaniowym, to zawiesza się płatność

pozostałej części na 5 lat, a po

upływie okresu zawieszenia kwota ta

podlega umorzeniu. Jednak zawieszo-

na płatność staje się natychmiast wy-

magalna, jeśli przed upływem okresu

zawieszenia spółdzielca dokona zbycia

spółdzielczego własnościowego prawa

do lokalu (nie dotyczy to jedynie spad-

kobrania) albo złoży wniosek o przenie-

sienie własności lokalu.

Uchwała nie zastąpi

statutu

1. Przedmiot ustawowo zastrzeżony

przez przepisy prawa spółdzielczego

dla statutu spółdzielni nie może być

uregulowany w inny sposób, w szcze-

gólności przez uchwały.

2. To, że zmiana statutu w kwestionowa-

nej formie została zarejestrowana, nie

stanowi o jej ważności, ponieważ reje-

stracja wadliwego statutu, wynikająca

z przeoczenia przez sąd rejestrowy jego

braków, nie sanuje zaistniałej niezgod-

ności z prawem (wyrok Sądu Apela-

cyjnego w Katowicach z dnia 13

grudnia 1994 r., sygn. akt I ACr

688/94, OSA z 995 r. nr 5, poz. 28).

Wybory władz spółdzielni

Od postanowień statutu zależy, czy walne

zgromadzenie (zebranie przedstawicieli)

ma uprawnienia do wyboru rady nadzorczej

lub zarządu spółdzielni. Jeśli tak właśnie

jest, to uczestnicy walnego zgromadzenia

(albo delegaci na zebranie przedstawicieli)

mają silny instrument, za pomocą którego

mogą wpływać na działalność swojej spół-

dzielni.

■ PRZYKŁAD W dużych spółdziel-

niach mieszkaniowych często się zda-

rza, że to zebranie przedstawicieli wy-

Niestety, bonifikat, rat lub ulg nie można

uchwalić przy przekształcaniu mieszkania loka-

◗

Spółdzielnia przed walnym zgromadzeniem

PRAWO I ŻYCIE

GAZETA PRAWNA NR 80 (1189) 23-25 KWIETNIA 2004

RADZI

torskiego lub własnościowego w pełną własność

lokalu. Regulacji analogicznych do art. 111 ust.

4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych bra-

kuje bowiem przy art. 12 i 1714 tej ustawy.

Absolutorium a sprawozdanie finansowe

Zatwierdzenie sprawozdania finansowego zarządu spółdzielni nie stoi na przeszkodzie

podjęciu uchwały przez walne zgromadzenie (zebranie przedstawicieli) o nieudzieleniu

absolutorium niektórym lub wszystkim członkom zarządu (wyrok SN z dnia 25 maja

1999 r., sygn. akt I CKN 4/98, OSNC z 1999 r. nr 12, poz. 213).

Brak absolutorium nie oznacza odwołania

Uchwała walnego zgromadzenia spółdzielni w przedmiocie udzielania absolutorium

członkom zarządu nie wywołuje skutków cywilnoprawnych. Ma ona charakter oświad-

czenia wiedzy opartego na uznaniu, a nie oświadczenia woli, zatem nie jest czynnością

prawną. Następstwem uchwały może, ale nie musi, być wywołanie dalszych następstw,

polegających m.in. na odwołaniu członków zarządu, którym nie udzielono absolutorium

(wyrok SN z dnia 26 marca 2002 r., sygn. akt III CKN 989/00, niepublikowany).

Zrzeczenie się uprawnień

Czy walne zgromadzenie mo-

że się zrzec swojego upraw-

nienia do decydowania o zbyciu nie-

ruchomości na rzecz innego organu

spółdzielni, np. rady nadzorczej?

Nie – jest to wyłączna kompetencja

walnego zgromadzenia (albo zebrania

przedstawicieli). Bezwzględnie obo-

wiązujący art. 38 par. 1 pkt 5 prawa

spółdzielczego przewiduje, że nie jest

możliwe odmienne uregulowanie

w statucie określonych w nim kompe-

tencji do decydowania o zbyciu nieru-

chomości oraz o innych, wymienionych

w tym przepisie sprawach.

Zapisy w statucie

Czy walne zgromadzenie mo-

że umieścić w statucie zapis,

że do rady nadzorczej można wy-

brać osobę, która nie jest członkiem

spółdzielni?

Nie, gdyż ustawowy wymóg, aby czło-

nek rady nadzorczej był spółdzielcą

wynika z art. 45 par. 2 prawa spółdziel-

czego. Unormowanie to nie może być

zatem zastąpione uregulowaniem sta-

tutowym znoszącym wymóg członko-

stwa spółdzielni dla osób wybieranych

do rady nadzorczej. Jedyny wyjątek

możliwości wyboru do rady nadzorczej

osoby, która nie jest członkiem spół-

dzielni, to elekcja kandydata wskaza-

nego przez osobę prawną (np. jakąś

firmę), która ma członkostwo spół-

dzielni.

Zebranie zamiast

zgromadzenia

Kiedy zebranie przedstawicie-

li musi zastąpić walne zgro-

madzenie i trzeba przeprowadzać

zebrania grup członkowskich?

Jest to uzależnione od postanowień

statutu, który określa po przekroczeniu

jakiej liczby członków będzie działało

zebranie przedstawicieli (w miejsce

walnego zgromadzenia). Liczby tej nie

określa jednak – nawet w przybliżeniu

– prawo spółdzielcze, które w tym za-

kresie pozostawia zupełną swobodę.

Przykładowo, spółdzielnia w Mońkach

zastrzega, że ta „progowa” liczba

członków spółdzielni to 300 osób. Na-

tomiast w Pilskiej SM jest to 200 osób.

Wprowadzenie zebrania przedstawicie-

li w miejsce walnego zgromadzenia

członków powoduje, że grupy człon-

kowskie stają się z mocy prawa obo-

wiązkowymi organami w spółdzielni.

Zgoda na zbycie nieruchomości

Artykuł 38 par. 1 pkt 5 prawa spółdziel-

czego przewiduje, że do wyłącznej właści-

wości walnego zgromadzenia (zebrania

przedstawicieli) należy m.in. podejmowanie

uchwał w sprawie zbycia nieruchomości

spółdzielczych. Statut nie może przekazać

tych kompetencji np. radzie nadzorczej albo

zarządowi spółdzielni. Od tej zasady od 15

stycznia 2003 r. istnieje ważny wyjątek. Ta-

ka uchwała „walnego” (lub zebrania przed-

stawicieli) nie jest już potrzebna przy usta-

nawianiu i przenoszeniu odrębnej własności

lokali (zarówno mieszkań, jak i lokali użyt-

kowych), domów jednorodzinnych oraz

miejsc postojowych w garażach wielostano-

wiskowych. Zmniejsza to biurokrację i przy-

spiesza działania spółdzielni przy nowych

inwestycjach budowlanych i przy prze-

kształcaniu praw do mieszkań lokatorskich

i własnościowych na pełną własność.

Zgoda walnego zgromadzenia (zebrania

przedstawicieli) nie jest również – co do zasady

– potrzebna przy zabezpieczeniu zaciąganego

kredytu hipoteką na nieruchomości albo sprze-

daży takiej nieruchomości. Zgodę taką musi

natomiast wyrazić rada nadzorcza. Ponadto –

w przypadku obciążenia hipoteką – potrzebna

jest również pisemna zgoda większości człon-

ków spółdzielni, których prawa do lokali są

związane z tą nieruchomością. Ponadto istnie-

je wymóg, aby taki kredyt był przeznaczony tyl-

ko na potrzeby tej nieruchomości, na której jest

zabezpieczony (np. finansowanie budowy, re-

monty budynków, modernizacja itp.). Rzadko

kiedy się zdarza, że to walne zgromadzenie (ze-

branie przedstawicieli) ma uprawnienie do de-

cydowania o nabyciu lub np. obciążeniu hipote-

ką jakiejś nieruchomości. Możliwość taką prze-

widuje art. 46 par. 2 prawa spółdzielczego, ale

przejście tych uprawnień z rady nadzorczej na

walne zgromadzenie (zebranie przedstawicieli)

wymaga wyraźnego zapisu w statucie.

wiadomości członków spółdzielni. Nie ozna-

cza to jednak, że po odwołaniu członka zarzą-

du walne zgromadzenie może wybrać nowe-

go na jego miejsce, jeśli prawo elekcji zarządu

przysługuje radzie nadzorczej. Uprawnienie

do wyboru zarządu określa bowiem statut

i tylko jego zapisy decydują, czy walne zgro-

madzenie (zebranie przedstawicieli) może

dokonać wyboru członków zarządu.

członkiem a spółdzielnią, odwołanie do orga-

nu określonego w statucie. Tym organem od-

woławczym jest prawie zawsze walne zgroma-

dzenie (zebranie przedstawicieli). Statut okre-

śla również m.in. terminy do wnoszenia odwo-

łań w postępowaniu wewnątrzspółdzielczym,

sposoby zawiadamiania członka o uchwałach

organów spółdzielni w jego sprawie.

Obecnie tylko w jednym przypadku trzeba

wyczerpać drogę postępowania wewnątrzspół-

dzielczego, aby móc wystąpić do sądu. Dotyczy

to wykreślenia lub wykluczenia ze spółdzielni

mieszkaniowej. Jeśli zainteresowany nie wy-

czerpie tej drogi, to naraża się na oddalenie po-

wództwa, chyba że walne zgromadzenie (zebra-

nie przedstawicieli) nie zajęło się w terminie od-

wołaniem wykluczonego lub wykreślonego

spółdzielcy. Do dnia 15 kwietnia br. taki wy-

móg istniał dla spółdzielców również przy kwe-

stionowaniu zmian wysokości opłat za mieszka-

nie (w praktyce podwyżek czynszu), ale został

on zniesiony wyrokiem Trybunału Konstytucyj-

nego z dnia 30 marca br. (sygn. akt K 32/03).

We wszystkich innych sprawach postępowanie

wewnątrzspółdzielcze nie jest obowiązkowe.

Kierunki rozwoju, próg zadłużenia

Walne zgromadzenie (zebranie przedstawi-

cieli) ma też decydować o głównych kierun-

kach rozwoju spółdzielni mieszkaniowej.

W praktyce oznacza to, że uczestnicy walne-

go zgromadzenia decydują m.in. o tym, jakie

inwestycje mieszkaniowe prowadzić. Mogą

zapisać w statucie, że spółdzielnia będzie np.

budować tylko mieszkania na zasadzie odręb-

nej własności lokalu albo też tylko lokator-

skie. Od zapisów statutowych – a więc roz-

strzygnięcia walnego zgromadzenia (zebrania

przedstawicieli) – zależy też m.in., czy spół-

dzielnia może prowadzić działalność typowo

deweloperską (a więc budować mieszkania

lub domy nie tylko dla swoich członków).

Do uprawnień walnego zgromadzenia (ze-

brania przedstawicieli) należy również okre-

ślenie najwyższej sumy zobowiązań, jaką

spółdzielnia może zaciągnąć. Nie należy jed-

nak przeceniać tego uprawnienia, gdyż – jak

wynika m.in. z wyroku Sądu Apelacyjnego

w Poznaniu z dnia 30 czerwca 1993 r. (sygn.

akt I ACr 158/93, Wokanda z 1994 r. nr 1,

poz. 40) – w praktyce nie jest ono znaczące

i nie ogranicza działań władz spółdzielni. Dla-

czego? Ponieważ uchwała walnego zgroma-

dzenia (zebrania przedstawicieli) ogranicza-

jąca próg zadłużenia spółdzielni do oznaczo-

nej najwyższej sumy zaciągniętych zobowią-

zań w roku kalendarzowym, nie należy do

uchwał, których podjęcie jest konieczne dla

dokonania przez zarząd spółdzielni określo-

nej czynności prawnej (jak np. uchwała doty-

cząca zbycia nieruchomości), ani tym bar-

dziej do uchwał wywołujących wprost zmiany

w stosunkach prawnych bez potrzeby wyraża-

nia woli przez inne organy (np. uchwały doty-

czące połączenia, podziału czy likwidacji

spółdzielni). Uchwała taka stanowi tylko zale-

cenie dla organów spółdzielni (a zwłaszcza

zarządu) o charakterze zbliżonym do poleceń

służbowych, mających na celu przeciwdziała-

nie nadmiernym obciążeniom finansowym

spółdzielni, nie ogranicza jednak przewidzia-

nych statutem uprawnień organów spółdziel-

ni do działania, także w zakresie zaciągania

zobowiązań. Natomiast niewykonanie uchwa-

ły – zgodnie z wyżej przytoczonym wyrokiem

sądu – powoduje jedynie odpowiedzialność

wobec spółdzielni (np. możliwość nieudziele-

nia absolutorium, co może prowadzić nawet

do odwołania), ale nie wpływa natomiast na

sytuację prawną osób trzecich.

Kompetencje walnego

zgromadzenia

Walne zgromadzenie – jako najwyższy

organ spółdzielni – może wyrazić swoje

stanowisko w każdej sprawie dotyczą-

cej spółdzielni, jeżeli tylko zostanie ona

wyprowadzona do porządku dziennego

obrad we właściwym trybie. Jednakże

w sprawach należących do kompetencji

innych organów może ono podjąć wy-

łącznie uchwałę o charakterze opinii,

postulatów czy też zaleceń pozostawia-

jących podjęcie decyzji ostatecznej or-

ganowi właściwemu (wyrok Sądu Ape-

lacyjnego w Warszawie z dnia 29

kwietnia 1999 r., sygn. akt I ACa

31/99, OSA z 2000 r. nr 9, poz. 35).

Nieobecni mogą

zaskarżyć

Uniemożliwienie członkowi wzięcia

udziału w posiedzeniu organu spół-

dzielni rozpoznającego jego odwoła-

nie jest takim uchybieniem formalnym,

które pozwala bez przeprowadzenia

dodatkowych ocen na stwierdzenie,

że mogło ono wpłynąć na treść

uchwały (wyrok Sądu Apelacyjnego

w Katowicach z dnia 24 marca

2000 r., sygn. akt I ACa 21/00, OSA

z 2001 r. nr 2, poz. 11).

Kto zapłaci za kablówkę

Uchwała walnego zgromadzenia spół-

dzielni (zebrania przedstawicieli) zobo-

wiązująca członków do uczestniczenia

w kosztach doprowadzenia do ich

mieszkań przewodów telewizji kablo-

wej – jako dotycząca działalności po-

zastatutowej – jest nieważna i nie pod-

lega wykonaniu (art. 58 par. 1 i 2 k.c.),

mimo niezaskarżenia jej w trybie art.

42 par. 2 i 3 prawa spółdzielczego

(wyrok SN z dnia 4 sierpnia 1992 r.,

sygn. akt I CRN 113/92, OSNC

z 1993 r. nr 5, poz. 86).

Absolutorium dla władz

spółdzielni

Uprawnieniem walnego zgromadzenia (ze-

brania przedstawicieli) jest możliwość rozpa-

trywania sprawozdań zarządu spółdzielni, jej

rady nadzorczej, a także sprawozdań finanso-

wych. Walne zgromadzenie (zebranie przed-

stawicieli) może w tych sprawach podejmo-

wać stosowne uchwały. Jeśli odmawia się

udzielenia absolutorium któremuś z człon-

ków zarządu spółdzielni albo całemu zarządo-

wi, to można także podjąć uchwałę o ich od-

wołaniu. Jest to nadzwyczajna kompetencja

walnego zgromadzenia (zebrania przedstawi-

cieli), którą ono posiada nawet wtedy, gdy nie

jest ono organem uprawnionym do wyboru

członków zarządu (bo np. wybiera go rada

nadzorcza, co bywa częstym przypadkiem

w dużych spółdzielniach mieszkaniowych).

Jest to również wyjątek od zasady, która prze-

widuje, że walne zgromadzenie (zebranie

przedstawicieli) może podejmować uchwały

jedynie w sprawach, które są objęte porząd-

kiem obrad i zostały wcześniej podane do

Prawo do mieszkania

i lokalu użytkowego

Do której grupy członkowskiej

należy osoba, która ma w niej

np. mieszkanie (na zasadzie odręb-

nej własności lokalu), a ponadto

własnościowe prawo do lokalu użyt-

kowego?

Rozwiązanie takiego problemu powi-

nien rozstrzygnąć statut spółdzielni.

Przykładowo, statut jednej ze spół-

dzielni budowlano-mieszkaniowych

w woj. podlaskim przewiduje, że w wy-

żej opisanej sytuacji spółdzielca przy-

należy do grupy członkowskiej właści-

wej dla jego mieszkania. Gdyby nato-

miast posiadał on np. dwa lokale użyt-

kowe, to przynależy on do grupy człon-

kowskiej właściwej dla lokalu, do któ-

rego prawo nabył wcześniej. Nato-

Bez uchwały

sprzedaż nieważna

Stwierdzenie nieważności uchwały wal-

nego zgromadzenia, która zgodnie z art.

38 par. 1 pkt 5 prawa spółdzielczego

w związku z art. 38 k.c. jest niezbędnym

składnikiem oświadczenia woli spół-

dzielni o zbyciu nieruchomości, powo-

duje nieważność czynności prawnej

sprzedaży nieruchomości (wyrok SN

z dnia 15 lutego 2002 r., sygn. akt III

CKN 494/99, niepublikowany).

Postępowanie

wewnątrzspółdzielcze

Zgodnie z prawem spółdzielczym, od

uchwał organów spółdzielni (np. zarządu, ra-

dy nadzorczej, a także organów, które nie mu-

szą istnieć w każdej spółdzielni, jak np. rady

osiedla) przysługuje, w sprawach pomiędzy

PRAWO I ŻYCIE 5

CO PRZYSŁUGUJE

NIEPEŁNOSPRAWNYM

od praw i ulg o charakterze po-

wszechnym korzystają także ze

szczególnych przywilejów i to w różnych

aspektach życia. Ich celem jest przede

wszystkim zapewnienie tym osobom rów-

nych szans w życiu zawodowym i społecz-

nym. Dlatego wyartykułowana w Karcie Praw

Osób Niepełnosprawnych zasada niedyskry-

minacji oraz prawo do samodzielnego i ak-

tywnego życia osób, których sprawność fi-

zyczna lub psychiczna utrudnia lub uniemoż-

liwia naukę, pracę oraz pełnienie ról społecz-

nych, ma nie tylko aspekt społeczny, ale

przede wszystkim ma niwelować rzeczywiste

bariery, jakie w codziennym życiu napotykają

osoby niepełnosprawne. Niepełnospraw-

ność jest zatem tytułem do korzystania z licz-

nych ulg i preferencji, a ochrona w tym zakre-

sie znalazła swój wyraz zarówno w przepi-

sach prawnych dotyczących tej grupy osób,

jak i w licznych regulacjach z innych dziedzin

prawa, takich choćby jak prawo pracy, prawo

podatkowe czy prawo budowlane.

CZYTELNICY PYTAJĄ

Kursy

dla niepełnosprawnych

Jestem bezrobotną osobą nie-

pełnosprawną. Od dłuższego

czasu nie mogę znaleźć pracy ani przez

urząd pracy, ani indywidualnie. Jeden

z pracodawców zgodziłby się mnie za-

trudnić, jednak nie mam wszystkich wy-

maganych przez niego kwalifikacji (nie

umiem obsługiwać komputera). Nie

stać mnie na pokrycie kosztów kursu,

poza tym mieszkam w małej miejsco-

wości i nie mam środków na dojazd do

miasta, gdzie odbywa się kurs. Czy mo-

gę liczyć na jakąś pomoc finansową?

Stopień niepełnosprawności

- Tak. O zaistniałej sytuacji powinna poinfor-

mować pani obsługującą panią osobę w po-

wiatowym urzędzie pracy lub kierownika te-

go urzędu. Osoby niepełnosprawne, które

są bezrobotne, lub poszukują pracy, nie po-

zostając w zatrudnieniu, albo są w okresie

wypowiedzenia umowy o pracę, a nie mają

wymaganych kwalifikacji albo muszą je zmie-

nić w celu uzyskania lub utrzymania pracy,

mogą zostać skierowane przez kierownika

powiatowego urzędu pracy na odpowiednie

szkolenie (z inicjatywy kierownika urzędu

pracy lub na wniosek zainteresowanej osoby

niepełnosprawnej). Szkolenie odbywa się

w placówkach szkolących, które w razie ko-

nieczności dostosowują zakres materiału

i metody kształcenia do potrzeb osób

o szczególnych schorzeniach tak, by uczest-

nicy mogli uzyskać odpowiedni poziom kwa-

lifikacji. Jeżeli znalazła pani odpowiedni dla

siebie kurs, może go pani wskazać urzędowi

z prośbą o skierowanie. Powinna pani jednak

wykazać, że to szkolenie zapewni jej uzyska-

nie pracy i podniesie kwalifikacje oraz że bę-

dzie trwało do 36 miesięcy, a jego koszt za-

mknie się w kwocie 10-krotnego przeciętne-

go wynagrodzenia. Po skierowaniu pani na

to szkolenie ze środków Państwowego Fun-

duszu Rehabilitacji Osób Niepełnospraw-

nych zostaną sfinansowane koszty tego

szkolenia, w tym należność jednostki szkolą-

cej, koszty przejazdu na szkolenie (także

przewodnika lub opiekuna osoby zaliczonej

do znacznego stopnia niepełnosprawności),

ubezpieczenia od nieszczęśliwych wypad-

ków, zakwaterowania i wyżywienia w części

albo w całości, usług tłumacza języka migo-

wego albo lektora dla niewidomych lub oso-

by towarzyszącej osobie niepełnosprawnej

ruchowo zaliczonej do znacznego stopnia

niepełnosprawności oraz niezbędnych ba-

dań lekarskich, psychologicznych, diagno-

stycznych i usług rehabilitacyjnych. Jeżeli

jednak z własnej winy nie ukończy pani szko-

lenia, zobowiązana pani będzie do zwrotu

kosztów szkolenia, chyba że powodem nie-

ukończenia szkolenia było podjęcie pracy.

Wiele uprawnień przysługujących tej

grupie osób zostało powiązanych ze

stopniem ich niepełnosprawności. Za-

sady orzekania w tym zakresie normu-

je ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r.

o rehabilitacji zawodowej i społecznej

oraz zatrudnianiu osób niepełnospraw-

nych (patrz podstawa prawna).

WARTO WIEDZIEĆ

◗ Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością

organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy

chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej

opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

◗ Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną

sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warun-

kach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych

osób w celu pełnienia ról społecznych.

Ustawa ta ściśle określa krąg osób, które

z uwagi na swój szczególny status mogą li-

czyć na ulgowe traktowanie w wielu sferach

życia. Ma ona bowiem zastosowanie do

osób, których niepełnosprawność została

potwierdzona orzeczeniem o:

◗ zakwalifikowaniu przez powiatowy zespół do

spraw orzekania o niepełnosprawności do

jednego z trzech stopni niepełnosprawności

(znacznego, umiarkowanego lub lekkiego),

◗ całkowitej lub częściowej niezdolności do

pracy, wydanym na podstawie odrębnych

przepisów przez orzecznika ZUS,

◗

Do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności

organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania

pracy w porównaniu ze zdolnością, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifika-

cjach zawodowych z pełną sprawnością fizyczną i psychiczną, lub mającą ogranicze-

nia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować za pomocą wyposażenia

w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne.

◗ uczestnictwa w terapii zajęciowej,

◗ konieczności zaopatrzenia w przedmioty

ortopedyczne, środki pomocnicze oraz po-

moce techniczne, ułatwiające funkcjono-

wanie danej osoby,

◗ korzystania z systemu środowiskowego

wsparcia samodzielnej egzystencji, przez

co rozumie się korzystanie z usług socjal-

nych, opiekuńczych, terapeutycznych i re-

habilitacyjnych świadczonych przez sieć

instytucji pomocy społecznej, organizacje

pozarządowe oraz inne placówki,

◗ konieczności stałej lub długotrwałej opieki

albo pomocy innej osoby, w związku ze

znacznie ograniczoną możliwością samo-

dzielnej egzystencji, albo stałego współ-

udziału na co dzień opiekuna dziecka

w procesie jego leczenia, rehabilitacji

i edukacji,

◗ spełniania przez osobę niepełnosprawną

przesłanek określonych w prawie o ruchu

drogowym, w zakresie zwolnienia z obo-

wiązku stosowania się do niektórych zna-

ków drogowych dotyczących zakazu ruchu

lub postoju.

Dla celów korzystania z różnych ulg

i uprawnień, osoby posiadające ważne orze-

czenia o zaliczeniu do jednej z grup inwali-

dów, niezdolności do pracy w gospodar-

stwie rolnym oraz orzeczenie o niezdolno-

ści do pracy wydane przez lekarza orzeczni-

ka ZUS, mogą także wnioskować o ustale-

nie stopnia niepełnosprawności. W tym ce-

lu powinny złożyć stosowny wniosek do ze-

społu do spraw orzekania o niepełnospraw-

ności.

◗

niepełnosprawności wydanym przed ukoń-

czeniem 16 roku życia.

Orzekanie o uprawnieniach

Powiatowe zespoły orzekania o niepełno-

sprawności ustalają stopień niepełnospraw-

ności, który uprawnia osoby niepełnospraw-

ne do określonych ulg i przywilejów. W wy-

dawanych przez siebie orzeczeniach zespo-

ły te powinny również zamieszczać wskaza-

nia dotyczące konkretnych uprawnień przy-

sługujących niepełnosprawnym. W szcze-

gólności wskazania te powinny dotyczyć:

◗ odpowiedniego zatrudniania uwzględnia-

jącego psychofizyczne możliwości danej

osoby,

◗ szkolenia, w tym specjalistycznego,

◗ zatrudnienia w zakładzie aktywności za-

wodowej,

WYJAŚNIA

Orzeczenie ustalające stopień niepeł-

nosprawności stanowi także podstawę

do przyznania ulg i uprawnień na pod-

stawie odrębnych przepisów, np. wy-

dania karty parkingowej lub ulg na

przejazdy komunikacją kolejową i auto-

busową.

WE WTOREK W GAZECIE PRAWNEJ

Na jakie Êwiadczenia z tytu∏u choroby

i macierzyƒstwa mo˝e liczyç Polak

pracujàcy w kraju UE. Co robiç,

gdy ulegnie on wypadkowi przy pracy

Partner Tygodnia Europejskiego

Gazeta Prawna nr 80 (1189) 23–25 kwietnia 2004 Redakcja Małgorzata Jankowska

O soby niepełnosprawne niezależnie

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: