Jeremy Bentham; etyka konsekwencjonalna – utylitaryzm
● Ocena moralna czynu zależy wyłącznie od skutku tego czynu; szczęście to życie przyjemne; nieważne są motywacje – ważne ile przyjemności przyniesie nam i innym dane działanie
● podstawowym zobowiązaniem moralnym jest utylitaryzm – zysk, korzyść, przyjemność, dobro
● przyjemność dla każdego znaczy coś innego; gdy to, co sprawia nam przyjemność jest nieprzyjemne dla innych, szukamy takich, którym to również jest przyjemne lub musimy tego zaniechać; nieczyje szczęście nie jest ważniejsze
● trzeba dokonać globalnego bilansu przyjemności i przykrości; gdy bilans wychodzi na plus, wtedy działanie jest moralne (coś sprawi przyjemność dwóm osobom, a jednej nie; bilans +1)
● przyjemności też miewają swoje koszta; tylko zachwyt nad czystym pięknem może być przyjemnością bez kosztów (podziwianie urody, dzieła sztuki)
● intencje się nie liczą – liczy się pyszne ciasto, a nie praca włożona w jego wykonanie
● Bentham był ekonomistą – gdy nie wiemy co robić należy policzyć, zbilansować korzyści (użyteczności, przyjemności); pomocne są kryteria wartościowania przyjemności: intensywność, czas trwania, pewność osiągnięcia przyjemności, bliskość (w czasie od momentu działania), płodność (czy będzie rodzić inne przyjemności), czystość (koszta przyjemności), zasięg (ilu osobom sprawi przyjemność)
● najważniejsza jest globalna suma szczęścia
● Dylemat szeryfa - wyobraź sobie, że jesteś szeryfem na dzikim zachodzie. W twoim miasteczku doszło do morderstwa. Zabił jedyny w promieniu iluś km kowal. Mieszkańcy chcą dokonać linczu na mordercy, ale jeszcze nie wiedzą kto nim jest. Jeżeli go dokonają zaspokoją swoją potrzebę zadośćuczynienia sprawiedliwości, ale nie będziecie mieć kowala (sytuacja wysoce niepożądana). W celi w twoim więzieniu znajduje się drobny złodziejaszek. Wiesz, że w tajemnicy przed wszystkimi mógłbyś sprokurować dowody obciążające tego człowieka. Ludzie dostaną swojego kozła ofiarnego (będą usatysfakcjonowani), a miasto nadal bedzie miało kowala. Globalna suma szczęścia wzrośnie. Utylitaryzm nakazuje poświęcić złodzieja.
koziczka