ŚRODKI PSYCHODYSLEPTYCZNE (psychozotwórcze, halucynogenne)
Nie są stosowane w lecznictwie, działają na OUN powodując zmianę nastroju, pobudzenie ruchowe, halucynacje (omamy), wizje wzrokowe, słuchowe.
Uzależnienie lekowe- jest stanem psychicznym, a nieraz także fizycznym, spowodowanym zażywaniem leku, wywołującym potrzebę stałego przyjmowania jednego lub wielu leków. W zjawisku zależności lekowej może wystąpić przyzwyczajenie, które prowadzi do tolerancji leku, tj. zwiększania dawki w celu uzyskania oczekiwanego działania farmakologicznego.
Zespół abstynencyjny (zespół odstawienia, głód narkotyczny). Jest zespołem objawów charakterystycznych dla zależności fizycznej (ślinotok, czkawka, pocenie się, bezsenność, bóle głowy, bóle mięśniowe, pobudzenie ruchowe, niepokój, wzrost ciśnienia krwi). W miarę przedłużania się okresu abstynencji objawy te nasilają się, a całkowite odstawienie odpowiedniego środka (narkotyku) może spowodować zgon.
Przykłady środków halucynogennych:
Alkaloid sporyszu, powoduje zaburzenia psychiczne, charakteryzujące się pobudzeniem, zmianami nastroju, euforią, depresją lub uczuciem lęku. Powstają halucynacje wzrokowe, słuchowe, smakowe, dotykowe, często połączone z dezorientacją w czasie i przestrzeni oraz ze zmianą osobowości. Pozbawienie osobowości (depersonifikacja) przypomina rozdwojenie jaźni w przebiegu schizofrenii.
Meskalina- 3,4,5-Trimetoksyfenyloalanina-
alkaloid izolowanym z kaktusa meksykańskiego
była wykorzystywana przez sportowców jako środek dopingujący. jest alkaloidem uzyskiwanym z grzybów meksykańskich z rodzaju Psylocybe.
Konopie indyjskie (Cannabis sativa var. indica)
haszysz oznacza żywicę, a marihuana – liście i szczyty rośliny Cannabis,
w marihuanie, haszyszu i oleju haszyszowym występują kanabiole
Związki zawarte w konopiach, zażywane w różnych postaciach, prowadzą do silnego odhamowania OUN, a efekt tego odhamowania składa się z 2 faz:
1) fazy euforii (zadowolenia, śmiechu, gadulstwa)
2) fazy halucynacji (wizji optycznych, kończących się snem).
ŚRODKI PSYCHOSTYMULUJĄCE (PSYCHOSTYMULANTY)
wywołujące silne pobudzenie psychomotoryczne
mechanizm działania jest związany z uwalnianiem katecholamin z zakończeń presynaptycznych, blokowaniem ich wychwytu zwrotnego a przy wyższych dawkach ( hamowaniem ich metabolizmu poprzez blokowanie monoaminooksydazy typu A (MAO-A)
Farmakologicznie amfetamina została sklasyfikowana jako związek sympatykomimetyczny powodujący wzrost ciśnienia skurczowego i rozkurczowego krwi, rozkurcz mięśni gładkich oskrzelowych i jelitowych, przyśpieszenie oddechu i częstości skurczów serca, zwiększenie przemiany materii i zużycia tlenu oraz podwyższenie ciepłoty ciała. Podana jednorazowo u ludzi wywołuje podwyższoną czujność, pewność siebie, uczucie podekscytowania i ogólnego dobrego samopoczucia, zmniejszenie zmęczenia i poczucia znudzenia.
Dodatkowo opóźnia zasypianie oraz skraca czas snu. Była wykorzystywana przez sportowców jako środek dopingujący.
Działa anorektycznie, ale ze względu na działanie uzależniające nie może być wykorzystana w leczeniu otyłości.
Najpoważniejsze skutki zażywania amfetaminy:
- rozwój zależności psychicznej
- psychoza amfetaminowa
W leczeniu otyłości stosowane bywają pochodne amfetaminy: fenfluramina, fentermina, mazindol
frigg_