rewolucja francuska i samorząd.rtf

(135 KB) Pobierz

1. Charakterystyka ustrojowa monarchii patrymonialnej.

W całej Europie pierwszą formą feudalną była monarchia patrymonialna. Podstawowa jej cecha to państwo traktowane jako prywatna własność dynastii panującej. DOWODY:

· Brak podziału na skarb prywatny panującego i państwowy

· Sprzedaż kawałka terytorium za pieniądze

· Brak podziału na urzędy dworskie i państwowe

· Dzielenie Polski za życia i po śmierci (przez testament).

Przejawem stosowania zasady patrymonialnej były tzw. regalia-pewne monopole władców.

Zakres władzy monarchy:

· Panujący był najwyższym sędzią

· Prowadził politykę zagraniczną

· Miał całkowitą kontrolę nad podatkami

· Miał zwierzchnictwo nad siłami zbrojnymi

· Mianował urzędników.

Panujący miał zwierzchność nad systemem fiskalnym i skarbowym. W monarchii patrymonialnej występował system scentralizowany-tzn.na rzecz dynastii i dworu ściągano różne świadczenia.

Teoretycznie była to władza nieograniczona, gdyż panujący nikomu nie podlegał. Praktycznie jednak władca musiał liczyć się z pewnymi ograniczeniami.

Ograniczenia ZEWNĘTRZNE-papiestwo, cesarstwo,na rzecz których składano hołdy lenne.

Ograniczenia WEWNĘTRZNE-rodzina, hierarchia kościelna, możnowładcy, którzy tworzyli organy.

URZEDY:

WOJEWODA-dowodził siłami zbrojnymi w zastępstwie, zastępował panującego w sądownictwie.

KANCLERZ-polityka zagraniczna (korespondencja), wewnętrzna (akty nadania np. ziemi, przywilejów)

SKARBNIK,STOLNIK,CZEŚNIK,ŁOWCZY,WYCHOWAWCA synów panującego=> potencjalny wojewoda.

2. Monarchia stanowa w Anglii i Niemczech.

Cecha monarchii stanowej- monarcha współrządził państwem z reprezentacjami stanów.

ANGLIA to kraj gdzie monarchia stanowa powstała najwcześniej ale na innej drodze niż np. w Polsce czy we Francji. W Anglii nie było rozdrobnienia feudalnego (było to państwo jednolite o silnej władzy królewskiej). Do powstania monarchii stanowej przyczyniły się min. protesty społeczeństwa przeciwko królowi na przełomie XII/XIII wieku.

W 1215r. król Jan bez Ziemi po porażkach politycznych został zmuszony do ustępstw i wydał „Wielką kartę swobód”, która zakładała, że:

· Król nie może strącić nikogo bez wyroku sądu

· Król może nakładać podatki za zgodą Wielkiej Rady Baronów

· Potwierdzono przywileje Londynu i innych miast

Anglicy przewidzieli również wypowiedzenie posłuszeństwa królowi, w razie odstępstwa od W.k.swobód.

1265r. uważa się za początek parlamentaryzmu angielskiego.

W pierwszej połowie XIV w utrwalił się następujący skład

PARLAMENT

2 Izby

Wyższa-lordów niższa-gmin

Po 2 rycerzy z hrabstwa (74-liczba stała),

po2 przedstawicieli miast objętych przywilejem

(ich liczba ciągle rosła)

Najwyżsi dostojnicy kościelni, baronowie-przedstawiciele największych feudałów

KOMPETENCJE: podatkowe, ustawodawcze, duża rola w sądownictwie, wpływ na najważniejsze sprawy w państwie.

2. Niemcy

W Niemczech rozdrobnienie feudalne przekształciło się w rozbicie terytorialne (nie doszło do zjednoczenia). Nie było jednolitej ogólno niemieckiej monarchii stanowej. Niemcy były podzielone na drobne państewka (księstwa, marchie, wolne miasta rzeszy). Monarchie tworzyły się wewnątrz poszczególnych państewek.

Cesarz miał niewielką zwierzchność nad państwem.

REICHSTAG- sejm Rzeszy=> (książęta, margrabiowie)

Organ federacyjny w którym reprezentowane były państewka a nie stany społeczne.

LANDTAG-sejm krajowy wewnątrz księstw czy biskupstw. KOMPETENCJE: ustawodawstwo, podatki, sprawy wojny o pokoju.

3. Monarchia stanowa we Francji (XIVw.)

Na terenie Francji monarchia stanowa powstała w sposób klasyczny czyli w trakcie jednoczenia kraju i dzięki współpracy miedzy królem a reprezentacją stanów.

STANY GENERALNE- odpowiednik angielskiego parlamentu

3 oddzielnie obradujące kolegia.

KOLEGIUM

1-duchowieństwo

2-szlachta

3-reszta społeczeństwa

SKŁAD

*uchwalały podatki

*wpływ na najważniejsze sprawy państwa

*obsada tronu w przypadku wygaśnięcia dynastii

KOMPETENCJE

We Francji obowiązywał AGNATYCZNY system dziedziczenia tronu => eliminował kobiety.

1434 r. stany generalne uchwaliły pierwsze podatki, wtedy tez ich znaczenie upadło.

LEGIŚCI=> wykształceni prawnicy, którzy pomagali królowi w

umacnianiu władzy i jednoczeniu państwa.

Doprowadzili do następujących zasad:

1. „król jest źródłem wszelkiej sprawiedliwości”

2. „król jest najwyższym zwierzchnikiem lennym”

3. król jest bezpośrednim zwierzchnikiem

4. „król jest cesarzem w swoim królestwie”-zasada suwerenności

4.Cechy charakterystyczne monarchii stanowej w Polsce.

· Publiczno-prawny charakter państwa

· Symbolem państwowości stały się regalia

· 3 organy spełniające rolę parlamentu:

1=> wiece lub zjazdy zwoływane doraźnie

2=> sejm walny zwoływany doraźnie

3=> sejmiki szlacheckie kształtujące się na przełomie XIV/XVw.

· Wiodąca zasada ustrojowa to koncepcja korony królestwa polskiego

3 wewnętrzne zasady ustrojowe:

1=>król jest cesarzem w swoim królestwie- suwerenności

2=> niepodzielności państwa polskiego

3=> niepozbywalności terytorium państwa.

· Nowe centralne urzędy dla całego państwa:

*podkanclerzego

*marszałka

*podskarbiego

5.Pojęcie administracji w aspekcie historycznym.

Administracja (organizować, zarządzać)

Definicja w ujęciu negatywnym:

· To ta działalność państwa, która nie jest ani sądownictwem ani ustawodawstwem.

W ujęciu pozytywnym

· Wykonywanie przez organy państwa decyzji politycznych

Poza tym za administracje uważało się:

· Zarządzanie sprawami publicznymi

· Zarządzanie sprawami publicznymi i osób prywatnych, gdy zostały spełnione 3 cechy:

1=>zarzadzanie oparte było na generalnych normach prawnych

2=>oparte na systemie biurokratycznym

3=>dotyczyło ważnych spraw społecznych.

Termin administracja po raz pierwszy pojawił się w monarchii absolutnej.

6.Charakterystyka ustrojowa monarchii absolutnej.

Klasycznym przykładem monarchii absolutnej jest Francja.

Cechą charakterystyczną m. absolutnej było to, że panujący miał pełną i całkowitą władzę nad państwem.

Wkrótce po tym jak stany generalne ustaliły stałe podatki, we Francji doszło do załamania się monarchii francuskiej. Potem miały miejsce wojny religijne.

W XVw. Panowanie przejął Henryk IV Burbon, który zażegnał wojny religijne i przez mądrą politykę gospodarczą (bez udziału stanów generalnych) przywrócił wysoki autorytet monarchii.

Klasyczny okres absolutyzmu przypada na wiek XVII.