wyklad8.pdf
(
4370 KB
)
Pobierz
2011-01-15
Polska norma PN-EN 12193:2007
jest wiernym tłumaczeniem normy europejskiej EN 12193:1999. Zawiera wymagania
dotyczące projektowanych systemów oświetleniowych, przewidzianych do zastosowania w
obiektach sportowych, w których są rozgrywane konkurencje sportowe najbardziej
popularnewEuropie.
Do obiektów sportowych są zaliczane tereny umożliwiające uprawianie sportów, położone
wewnątrz jak i na zewnątrz budynków czy hal. W normie wyżej wymienionej są podane
minimalne wymagania w zakresie natężenia oświetlenia, równomierności, luminancji,
stosowania opraw oświetleniowych zdolnych do emitowania światła o określonych
własnościachbarwowychorazichwłaściwejlokalizacjicelemograniczeniaolśnień.
Ponadto norma ta zawiera wytyczne dotyczące zasad projektowania instalacji
oświetleniowych na terenie obiektów sportowych, a także kontroli i konserwacji tych
instalacji.
Oświetlenie sportowe
Technika świetlna -zaoczne
wykład 7
Norma PN-EN 12193:2002(U) pt Oświetlenie stosowane w obiektach sportowych jest
normą specyficzną. Określa ona minimalne wymagania dla dobrych warunków
widzialności dla zawodników, sędziów, widzów oraz transmisji telewizyjnej w kolorze.
1
2
Wymagania
określone przez:
2.
Rodzaj uprawianego sportu
gdzie wymieniono kilkadziesiąt dyscyplin rozgrywanych we
wnętrzach i na zewnątrz ( dla przykładu -aerobik, łucznictwo, lekka atletyka, badminton,
koszykówka, bilard, boks, krykiet, taniec, gra w rzutki-strzałki, jazda konna, szermierka, piłka
nożna, golf, gimnastyka, hokej, tańce na lodzie, rugby, pływanie, tenis, wspinaczka)
1. Klasę oświetlenia( I, II, III ) , którą ustala się w oparciu o stopień rozgrywek czy zajęć (zawody
międzynarodowe, krajowe, regionalne, lokalne, trening, rekreacja/sport szkolny)
Oświetlenie klasy I: Zawody najwyższego poziomu –międzynarodowe i narodowe oglądane z
dużych odległości przez duże ilości widzów; można też włączyć do tej klasy treningi na
najwyższym poziomie
3. Dla każdej objętej normą dyscypliny określono przestrzeń ( długość i szerokość) w której
wyróżnia się przestrzeń zasadniczą ( wymiar dla gry) i przestrzeń otaczającą pole gry.
Oświetlenie klasy II: Zawody średniego poziomu (regionalne, lokalne zawody klubowe) oglądane
ze średnich odległości przez średnie ilości widzów.
W dwudziestu ośmiu tablicach zgrupowano dyscypliny sportowe dla których określono w
zależności od klasy oświetlenia:
-średnią luminancję poziomą
-stosunek minimalnej luminancji poziomej do średniej luminancji poziomej
-średnią luminancję pionową
-stosunek minimalnej luminancji pionowej do średniej luminancji pionowej
-współczynnik oddawania barw
Oświetlenie klasy III: Zawody o niskim poziomie (lokalne, treningi, zajęcia WF, zajęcia
rekreacyjne) zwykle bez udziału widzów
Poziom zawodów
I
II
III
Tabela 1. Wybór klas
oświetleniowych
Międzynarodowe i
krajowe
+
Regionalne
+
+
Ponadto tablice te zawierają wymiary pola gry dla poszczególnych dyscyplin oraz wymiary pola
całkowitego a także liczbę punktów siatki obliczeniowej dla długości i dla szerokości pola.
Lokalne
+
+
+
Treningowe
+
+
Rekreacyjne,
zajęcia szkolne
+
3
4
Źródła światła w oświetleniu
sportowym
Norma określa sposób obliczania wymiarów siatki oraz liczby punktów które powinny być
stosowane zarówno przez projektanta jak i przez pomiarowca.
Norma określa wymagania dla wyposażenia pomiarowego oraz zawartość protokołu z pomiarów.
Norma określa dopuszczalne tolerancje między wartościami obliczonymi i zmierzonymi.
1. Źródła metalohalogenkowe
Norma określa wymagania eksploatacyjne oświetlenia (natężenia oświetlenia, luminancji).
-Barwa (temperatura barwowa) 5600 K,
-CRI, Ra (>90)
-Strumień świetlny do 22.000 lm
-Moc źródeł: 1000, 1800, 2000 W
-Zmniejszenie długości jarznikawporównaniu
do lamp MHN-TDumożliwiła opracowanie
nowych eliptycznych odbłyśników
wprojektorach
Norma określa wymagania dla oświetlenia awaryjnego (bezpieczeństwa), w przypadku awarii
oświetlenia dla bezpiecznego zatrzymania rozgrywek a także minimalne wymagania dla
kontynuowania rozgrywek
Norma określa wymagania dotyczące olśnienia
Norma określa sposób podejścia do projektowania w przypadku obiektu wielofunkcyjnego -
trzeba rozpatrywać spełnienie wymagań dla każdej z przewidywanych dyscyplin odrębnie.
Dlatego też bez określenia klasy oświetlenia oraz dyscypliny lub dyscyplin dla których obiekt jest
przewidywany nie jest możliwe podanie jednoznacznie kilku cyferek, bo jest ich jednak sporo i
bez lektury całej normy jest to niemożliwe.
5
6
1
2011-01-15
Oprawy w oświetleniu sportowym
2. Świetlówki liniowe –o wydłużonej trwałości np.
MASTER TL-D XtremeSuper 80
-Występują w barwie 830 i 840 o mocach 18 W, 36 W i 58 W.
-Skutecznie pracuje w różnych "ekstremalnych" zastosowaniach np. tam, gdzie
oświetlenie musi być wykorzystywane przez 24 godz. na dobę przez 7 dni w
tygodniu (np. tunele). Świetlówka ta może pracować w takich warunkach bez
przerwy przez ponad 9 lat! Jest to najlepsze rozwiązanie do zastosowań o trudnym
dostępie i wysokich kosztach wymiany związanych zzakłóceniami ciągłości pracy.
Również doskonale nadaje się do precyzyjnie określonej wymiany grupowej.
Typ
Średnia trwałość Trwałość użytk.(90%)
Cykl świecenia: 11 godz. 30 min. pracy, 30 min. przerwy
1
2
1
2
MASTER TL-D Xtreme
68 000 h
90 000 h
58 000 h
75 000 h
MASTER TL-D Xtra
46 000 h
63 000 h
40 000 h
54 000 h
MASTER TL-D
18 000 h
23 000 h
15 000 h
19 000 h
Cykl świecenia: 2 godz. 45 min. pracy, 45 min. przerwy
1
2
1
2
MASTER TL-D Xtreme
47 000 h
79 000 h
40 000 h
66 000 h
MASTER TL-D Xtra
28 000 h
55 000 h
24 000 h
47 000 h
MASTER TL-D
15 000 h
20 000 h
12 000 h
17 000 h
7
8
Światło przeszkadzające to:
Światło rozlewające się w górną półprzestrzeń,
powodujące rozświetlenie nieba. Winstalacjach zrealizowanych z wykorzystaniem
projektorów można spodziewać się, w zależności od zastosowanego kąta odchylenia
opraw od poziomu, że w górną półprzestrzeń emitowane będzie zaledwie 0-2%
strumienia świetlnego.
9
10
Warunek poprawnego oświetlenia
naświetlaczem
Przykład 1: Oświetlenie skoczni narciarskiej
Projekt zakłada 4 poziomy natężenia oświetlenia:
•
a) prace techniczne -100 luxów,
•
b) trening -300 luxów,
•
c) zawody krajowe (bez transmisji) -600 luxów,
•
d) transmisja telewizyjna TVC:
•
w kierunku kamery głównej: na całej długości zeskoku i wybiegu na poziomie średnio
1000 luxówzrównomiernością Emin/Eśr>0.6,
•
w kierunku kamery pomocniczej (usytuowanej na końcu wybiegu) na całej długości
zeskoku i wybiegu na poziomie 800 luxówzrównomiernością Emin/Eśr>0.6,
•
poziome natężenie oświetlenia na całej długości zeskoku i wybiegu wprzedziale od 650
luxówdo 1150 luxówz równomiernością Emin/Eśr>0.7.
11
12
2
2011-01-15
Przykład 2: Oświetlenie basenów
Oprawy podłączone są w różnych sekcjach, umożliwiając uzyskanie odpowiednich
poziomów oświetlenia wzależności od potrzeby wykorzystania obiektu:
100 lx dla prac porządkowych,
250 lx dla rekreacji,
400 lx dla treningu,
600 lx dla zawodów krajowych,
1500 lx dla zawodów międzynarodowych.
Przykład 3: Oświetlenie kortów tenisowych
Wymagania:
-konieczne jest przeanalizowanie iuwzględnienie wpływu odbić światła dziennego
ielektrycznego od powierzchni wody oraz umożliwienie dobrej penetracji światła w głąb
basenu,
-z punktu widzenia osoby odpowiedzialnej za bezpieczeństwo, instalacja powinna być tak
zaprojektowana, aby osoba ta miała jak najlepszą widoczność
-wykorzystanie oświetlenia pośredniego eliminującego olśnienie pływaków grzbietowych
TA –całkowite pole gry
PA –główne pole gry
13
14
Przykład 3: Oświetlenie stadionówi boisk
Najważniejsze wymagania oświetleniowe:
-Wysoka sprawność oświetlenia,
-Wysokie poziomy natężenia oświetlenia
pionowego oraz równomierności do transmisji
telewizyjnej HDTV
Montaż opraw oświetleniowych
Wytyczne FIFA
15
16
Modele rozmieszczenia opraw oświetleniowych wg klas FIFA
Parametryczne wymagania oświetleniowe wg. FIFA
17
18
3
2011-01-15
Możliwe wartości natężenia
oświetlenia poziomego i
pionowego w otoczeniu stadionu
Siatka pomiarowa/obliczeniowa
19
20
21
22
Bilans energetyczny. Boisko piłkarskie, boisko
do koszykówki, oświetlenie terenu, szatnia
standard+
Orlik 2012
WYPOSAŻENIE –OŚWIETLENIE BOISK
Boisko piłkarskie
Maszt -słup stożkowy, wysokości minimum
9,00 m z fundamentem i poprzeczkami na
projektory oraz instalacją odgromową.
Natężenie oświetlenia
Śr. natężenie oświetlenia E
śr
77 lx
Min. natężenie oświetlenia E
min
54 lx
Max. natężenie oświetlenia E
max
119 lx
Równomierność g1 E
min
/E
max
1:1,41 (0,71)
Równomierność g2 E
min
/E
max
1:2,18 (0,46)
Boisko do koszykówki i siatkówki
Maszt -słup stożkowy, wysokości minimum
9,00 m z fundamentem i poprzeczkami na
projektory oraz instalacją odgromową.
Natężenie oświetlenia
Średnie natężenie oświetlenia E
śr
103 lx
Minimalne natężenie oświetlenia E
min
76 lx
Maksymalne natężenie oświetlenia E
max
136 lx
Równomierność g1 E
min
/E
max
1:1,35 (0,74)
Równomierność g2 E
min
/E
max
1:1,78 (0,56)
Pi kj
Ps
PROPOZYCJA OŚWIETLENIA
Program przedstawiony na stronie
www.orlik2012.pl
zakłada budowę 8 słupów
oświetleniowych dla potrzeb boiska piłkarskiego, doświetlających jednocześnie boisko
wielofunkcyjne i plac zabaw. Dobór światła zapewnia komfort użytkownikom boiska i
sąsiedztwu:
bez rozlewania się światła w górną półprzestrzeń powodującą rozświetlenie nieba,
bez światła padającego poza obszar wymagany,
bez światła powodującego olśnienie.
Boisko
piłkarskie
8,37 1
8,37
Boisko do
koszyków
ki
3,72 1
3,72
Oświetle
nie
terenu
0,9 1
0,9
Brama
przesuwn
a -elektr.
1 1
1
RAZEM
14(13,99)
-
14(13,99)
Pi -moc zainstalowana
kj-współczynnik jednoczesności
Ps-moc szczytowa
23
24
4
2011-01-15
Technologia VideoLEDw sporcie
Przykład oświetlenia Orlika ze słupów o wysokości 8m
25
26
5
Plik z chomika:
krakers4
Inne pliki z tego folderu:
wyklad9.pdf
(1133 KB)
wyklad8.pdf
(4370 KB)
wyklad7.pdf
(19739 KB)
wyklad5_6.pdf
(13213 KB)
wyklad3_4.pdf
(21953 KB)
Inne foldery tego chomika:
Podstawy Optoelektroniki
Podstawy Techniki Świetlnej
Światłowody i ich zastosowanie
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin