ROZDZIAŁ III

OBIETNICA ZBAWIENIA, JEJ REALIZAJA AŻ DO ZBAWIENIA WSZYSTKICH NARODÓW

Druga pieśń o Słudze Jahwe, perykopa którą poddaje egzegezie, skierowana jest do nieznanych ludów, dalekich krajów „Wyspy, posłuchajcie Mnie! Ludy najdalsze, uważajcie!”. Takie jej przeznaczenie wynika z tego, iż plan zbawienia które Jahwe zamierzył  dotyczy wszystkich ludzi, swym zasięgiem obejmuje wszystkie narody. Pieśń ta mówi o powołaniu sługi i zadaniach związanych z jego działalnością. Jahwe wezwał Go jeszcze przed urodzeniem i obdarzył jego słowa niezwykłą skutecznością, przypominającą  ostrze miecza lub ostrą strzałę łuku. W nim to właśnie ma okazać się chwała Boga wobec wszystkich najdalszych narodów.

Historia zbawienia ma swój początek w stworzeniu. Pierwsze stronice Biblii przedstawiają opis raju, gdzie Bóg stworzył człowieka, który przez nieposłuszeństwo względem stwórcy ściągną na siebie i na całą ziemię przekleństwo Boże. Ciąży ono na ludzkości i potęguje się. Przeto Bóg ponownie karze ludzi potopem  i pomieszaniem języków.[1] Bóg jednak nie pozostawił ludzi samych sobie , ale dzieło które zapoczątkował  stwarzając człowieka pragnie również dokończyć dając mu zbawienie. Okazuje przeto swe miłosierdzie wobec człowieka wybierając Abrahama, błogosławiąc mu i ustanawiając go swym sługą w sprawie zbawienia człowieka. Wraz z wyborem Abrahama i danym mu błogosławieństwem, Bóg wiąże wielkie obietnice. Teologia początku świata i człowieka, sprowadzając wszystko do zasadniczej idei, że wszystko, co człowiek posiada i przeżywa, pochodzi od Boga, Jemu powinno służyć i do Niego zmierzać. Bóg pomimo odstępstwa człowieka nie chce jego zguby, ale pragnie jego zbawienia. Jednak do realizacji tego dzieła potrzebuje współpracy z człowiekiem, potrzebuje jego wiarę.  Bóg znalazł wiarę w Abrahamie, toteż jego czyni pierwszym narzędziem którym będzie posługiwał się w zbawieniu człowieka.

Dzieło zbawcze rozpoczęte wraz z powołaniem Abrahama i z obietnicą którą Jahwe mu daje, jest kontynuowane przez powołanie Mojżesza. Bóg pragnie wyzwolić lud który sam sobie wybrał, naród izraelski w którym ma upodobanie. Mojżesz jest świadomy zadania które Bóg przed nim postawił. Ma pójść do obcego kraju i zmusić faraona by ten uwolnił lud który należy do Boga Jahwe i jest jego własnością. Choć sam czuje się słabym  do realizacji tego zadania  to jest jednak świadomy iż od zarania swego istnienia został ukształtowany przez Boga i przeznaczony do wypełnienia życiowego zadania; doprowadzenia do Jahwe swego narodu , zgromadzenia go wokół Niego. Ponieważ swe zadania Sługa ma pełnić jako mówca, został przez Boga obdarzony wyjątkową zdolnością przekonywania. Z tej tez racji w pieśni tej odnajdujemy przenośniki, w których sługa porównuje swoje usta do ostrego miecza, a samego siebie do spiczastej strzały. Jego słowa bowiem maja być tak skuteczne, jak skuteczne jest działanie ostrego miecza i spiczastej strzały wyrzuconej z łuku. [2] To właśnie z Egiptu Izrael wyszedł pod wodzą Mojżesza. Mojżesz jest tutaj tym Sługą za pomocą którego Jahwe dokonał zbawienia narodu wyzwalając go z niewoli egipskiej. Zbawieniem tym objęty został lud izraelski, on właśnie ma uformować się w niezależny naród. Naród ten pomimo, iż jest pierwszym którego Bóg wybrał i wybawił nie jest kresem działania zbawczego ale jego początkiem. Cała późniejsza historia pokaże, iż przyszłe wydarzenia będą przyczyną tego, by zbawienie zapoczątkowane przez obietnice daną jednemu człowiekowi swym zasięgiem obejmowało coraz to większa grupę osób, aby w ostateczności sięgało zbawienia wszystkich ludzi.

Naród który Bóg wybrał nie jest jednak posłuszny. Toteż będzie musiał ponieść karę za soje postępowanie. Bóg pomimo iż chce ukarać naród który wcześniej wybrał nie pozostawia go samemu sobie, ale nadal go kocha i przez niego chce dokonać zbawienia wszystkich narodów. Kary zapowiedziane przez proroków za nieposłuszeństwo dokonują się dokładnie. Upadek Samarii  w roku 722, oblężenie Jerozolimy przez Sannecheryba w 701 roku. Największe klęski miały jednak miejsce dopiero w VI w. W roku 597 Nabuchodonozor, król babiloński, obległ Jerozolimę, zagarną skarby  świątyni i pałacu królewskiego, uprowadził do Babilonii króla Jojakina i znaczniejszych obywali judzkich. W roku 587, po ponownym oblężeniu, zdobył on Jerozolimę, zniszczył to miasto i jego świątynie, zagarną wszystkie kosztowności świątyni, uprowadził do niewoli resztę ludności państwa judzkiego.   Niewola, w jakiej naród się znajduje jest kara Bożą za jego niewierność. Kiedy Izrael wypił kielich gniewu Bożego, odpowiedział już za swoje występki, Jahwe pragnie go pocieszyć gdyż jest jego pocieszycielem, i zbawić go , gdyż jest jego zbawcą. Wyrocznia ta jest zdumiewająca gdyż wybawienie to jest złączone z osoba pogańskiego króla Cyrusa, który nawet nie zna Jahwe, a występuje jako pomazaniec Jahwe, jako Sługa Jahwe, za pomocą którego będzie dokonane zbawienie. Nie ulega wątpliwości, że Deuteroizajasz widział w Cyrusie króla, który z woli Jahwe jako Pana wszechświata  i dziejów ludzkości doprowadzi do spełnienia się nadziei na powrót do Palestyny i odbudowe miast judzkich.[3] Działalność Cyrusa i jego wybawienia narodu Izraelskiego z niewoli babilońskiej jest wyrazem coraz szerszego zasięgu dzieła zbawczego. To co na początku było zasługa jednego tylko człowieka teraz dokonuje się  przez działalność pogańskiego króla. Zbawienie które zaprana Jahwe dla wszystkich narodów, ma swoje częściowe wypełnienie w działalności Cyrusa  który jest zapowiedzią powszechnego, uniwersalnego zbawienia.

Początkiem wypełnienia zapowiedzi o powszechnym zbawieniu jest cały naród izraelski, lud który wychodzi z niewoli i rozprzestrzenia się między innymi narodami. Misja jaką podejmuje naród izraelski obejmuje wszystkie obce narody. Dla wszystkich ościennych ludów sługa będzie „światłością” przez głoszenie nowej religii oraz „zbawienia” przez to, że przyniesie wszystkim narodom wyzwolenie z grzechu i duchowego zła. Naród izraelski, jako sługa będzie za życia upokorzony i wzgardzony, a jego misja nie spotka się z uznaniem. Ponieważ jednak zaufa on całkowicie Bogu,  dlatego otrzyma od Niego wspaniałą zapłatę.[4] Wyznaczając Izraelowi posłannictwo Sługi Jahwe i Jego Świadka, prorok pragną mianowicie, by zbawienie, jakie stanie się udziałem Izraela, poznały wszystkie narody i w nim, uznając władcę Jahwe nad sobą oraz odrzucając inne bóstwa, również uczestniczyły. Celem działalności Sługi jakim jest Izrael, jest objawienie wspaniałomyślności Boga, który pragnie zbawienia  mieszkańców całej ziemi.

W rozważanej przeze mnie perykopie pragnąłem dowieść realizowania się powszechnego zbawienia na podstawie figur mesjańskich Starego Testamentu. To co na samym początku było tylko obietnica daną przez Jahwe jednemu człowiekowi wraz z czasem stało się jego realizacją. Początkowo był to wybór plemienia izraelskiego które następnie stawało się narzędziem zbawienia o coraz to większym zasięgu. W samo wyzwolenie Izraela z niewoli włączony był nawet pogański król Cyrus. Następnie naród poprzez swoja wędrówkę przez ziemie obcych narodów i poprzez zamieszkiwanie między nimi stawał się głosicielem zbawienia jakie niesie Jahwe. W ten to sposób zbawienie Boga Jahwe nie było już udziałem ani jednego wybranego człowieka, ani nawet jednego narodu, ale obietnica zbawienia objęte zostały wszystkie narody.

1