Wady klatki piersiowej

      Wyróżniamy kilka typów fizjologicznych klatki piersiowej. Klatka piersiowa prawidłowa , gdzie mostek i cała przednia część klatki piersiowej wysunięte są ku przodowi , żebra tak uniesione , że najdalej wysuniętą częścią ciała jest przednia ściana klatki piersiowej.

      Do patologicznych wad klatki piersiowej zaliczamy jej dwie postacie :

   1. klatka piersiowa lejkowata ;

   2. klatka piersiowa kurza .

        Klatka piersiowa lejkowata - określana jako „szewska”, jest następstwem wrodzonego zaburzenia rozwoju przepony lub też nieproporcjonalnego rozrostu chrząstek żebrowych w stosunku do jej pozostałych elementów. Charakteryzuje się lejkowatym zapadnięciem dolnej części mostka i przylegających odcinków żeber. Na skutek osłabienia mięśni grzbietu, wysunięcia barków do przodu, spłaszczenia klatki piersiowej i wiotczenie mięśni brzucha, przy oddychaniu występują paradoksalne ruchy klatki piersiowej. Dzieci dotknięte tą wadą wykazują słaby rozwój fizyczny i wadliwą postawę, są zwykle apatyczne, mało ruchliwe i skłonne do schorzeń układów oddechowego i sercowo - naczyniowego.

         Klatka piersiowa kurza - jest wadą spotykaną znacznie rzadziej niż klatka piersiowa lejkowata. Cechuje ją zniekształcenie mostka, który tworzy silne uwypuklenie do przodu na kształt dzioba łodzi, podobnie jak to ma miejsce u ptaków. W wyniku tego żebra tracą kształt wygięty - tworząc poniżej sutków wyraźną wklęsłość. 

Rozróżnia się dwie postacie klatki piersiowej kurzej. 

W pierwszej postaci uwypuklona jest tylko rękojeść mostka. Położenie trzonu mostka albo jest prawidłowe, albo jest on odchylony nieco do tyłu.

Druga postać charakteryzuje się wysunięciem do przodu mostka. Najbardziej ku przodowi sterczy zwykle wyrostek mieczykowaty.

Wady patologiczne klatki piersiowej są wadami rozwojowymi, powstałymi na skutek przebytej krzywicy. Mimo wielkiego postępu jaki poczyniła medycyna - krzywica ciągle jeszcze daje znać o sobie, choć najczęściej już w postaci objawów jej przebycia. Ślady przebytej krzywicy widoczne są głównie na klatce piersiowej w postaci okrężnego ściągnięcia jej ścian na wysokości przyczepów przepony ( bruzda Harrisona ) oraz zgrubienia żeber w miejscu przejścia żebra kostnego w żebro chrzestne ( tzw. różaniec pokrzywiczy).

Charakteryzując ujemny wpływ zniekształceń klatki piersiowej na układ oddechowy i sercowo – naczyniowy, należy wymienić: 

– osłabienie mięśni oddechowych (może się również zdarzyć, że słabe mięśnie oddechowe są przyczyną powstawania wad klatki piersiowej),

– zmniejszenie pojemności życiowej płuc,

– ograniczenie ruchomości klatki piersiowej.

Program zajęć w wadach klatki piersiowej obejmuje następujące grupy ćwiczeń:

1.ogólnorozwojowe,

2.oddechowe,

3.specjalne:

– o charakterze kształtującym, odnoszącym się do danego typu wady klatki piersiowej,    – o charakterze wytrzymałościowym, rozwijające sprawność narządów wewnętrznych,

4 – pływanie. 

ĆWICZENIA OGÓLNOROZWOJOWE – zadaniem tej grupy ćwiczeń jest oddziaływanie na cały narząd ruchu, zwiększenie ruchomości w stawach, usunięcie przykurczów, zwiększenie siły mięśni i podniesienie na wyższy poziom sprawności fizycznej.

Zasób materiału z tego zakresu obejmuje ćwiczenia kształtujące, ćwiczenia gimnastyczne, gry i zabawy oraz sporty uzupełniające.

ĆWICZENIA ODDECHOWE – mają za celu nauczenie prawidłowego oddychania, zwiększenie pojemności życiowej płuc, wzmocnienie mięśni oddechowych oraz zwiększenie ruchomości klatki piersiowej. 

c) Sterowane – polegają na koncentrowaniu uwagi, podczas oddychania, na rozprężaniu określonych partii płuc i uwypukleniu właściwych części klatki piersiowej.

d) Oporowane – przyczyniają się do zwiększenia rozprężalności tkanki płucnej oraz mobilizacji dodatkowych mięśni oddechowych. Opór może być stawiany zarówno dla wdechu jak i wydechu.

ĆWICZENIA SPECJALNE: 

a) O charakterze kształtującym, odnoszącym się do danego typu wady klatki piersiowej, np. dla klatki szewsko – lejkowatej należy dążyć do zwiększenia ruchomości w stawach barkowych, wzmocnienia mięśni grzbietu i pozostałych mięśni posturalnych.

      b) O charakterze wytrzymałościowym, rozwijające sprawność narządów wewnętrznych (odnoszą się do obu typów wad klatki piersiowej). O ile ćwiczenia kształtujące, które wiążą się z wysiłkiem szybkościowym lub siłowym powoduje stan wytrenowania mięśni szkieletowych i narządu ruchu, o tyle wysiłek wytrzymałościowy wpływa głównie na usprawnienie narządów wewnętrznych.

      PŁYWANIE

      W przypadku klatek szewsko – lejkowatych stosuje się pływanie na plecach, z nogami do stylu grzbietowego lub klasycznego, a ramionami do „gleicha” – ramiona poruszają się przodem w górę i w tył za głowę (wdech), bokiem w dół (wydech),

      A w przypadku klatek kurzych zaleca się pływanie na piersiach kraulem lub stylem motylkowym – ramiona poruszają się w kierunku bokiem w górę i w przód (wdech), przodem w dół (wydech)

Bibliografia

    * Kasperczyk T. – „ Wady postawy ciała – diagnostyka i leczenie „

    * Kołodziej J. Kołodziej K. Momola I. – „ Gimnastyka korekcyjno – kompensacyjna w szkole „

    * Kutzner – Kozińska M. – „Postawa ciała , jej ocena i korygowanie wad.“

OPERACJE KOREKCYJNE ŚCIANY KLATKI PIERSIOWEJ

W zakresie operacji wykonywanych w Klinice Torakochirurgii szczególną grupę stanowią operacje korekcyjne ściany klatki piersiowej.

Najczęstszą wadą ściany jest klatka piersiowa lejkowata, nazywana też klatką szewską (kliknij na obrazek aby powiększyć).

Według Ravitcha wada ta występuje z częstością 1: 300 do 1:400 osób. W 5% przypadków występuje rodzinnie, a czasami towarzyszą jej inne wady takie jak wady serca, aorty, soczewki, stawów, podniebienie gotyckie (jak np. zespół Marfana). Najczęściej występuje niezależnie od innych wad i bez związku z chorobami w rodzinie.

Istotą choroby jest zagłębienie w dolnej części mostka z towarzyszącym nieprawidłowym ustawieniem przyczepiających się żeber. Zagłębienie to powoduje przemieszczenie serca na lewo, gdyż nie znajduje ono wystarczająco dużo miejsca za mostkiem.

Często zagłębieniu temu towarzyszy płaskość budowy ściany klatki oraz w 20-50% przypadków skrzywienie kręgosłupa.

Wskazaniem do operacji korekcyjnej klatki piersiowej są dolegliwości ze strony układu oddechowego – męczliwość, mniejsza tolerancja wysiłku, bóle w klatce piersiowej, które mogą się pojawić w różnym wieku (w późniejszym wieku opisywane są niewydolność krążenia i migotanie przedsionków).
Najczęściej wskazaniem do operacji jest wzgląd kosmetyczny – w 75% przypadków. Niemniej brak dolegliwości w danym wieku,  nie wyklucza ich wystąpienia w późniejszym wieku. Historia operacji klatek lejkowatych na świecie ( od 1949 roku) wskazuje, że brak akceptacji wyglądu klatki i poczucie mniejszej wartości są wystarczającym wskazaniem do podjęcia leczenia operacyjnego. Zawsze decyzja podejmowana jest indywidualnie po analizie każdego przypadku.

Nie ma żadnych dowodów, że rehabilitacja lub ćwiczenia fizyczne mogą zahamować rozwój wady lub ją wyleczyć. 

Stosowana u nas metoda operacyjna jest jednoetapowa, bez stosowania wyciągów zewnętrznych i wewnętrznych. Istotą leczenia jest wycięcie zniekształconych fragmentów chrząstek żeber, złamanie mostka i ustabilizowanie w nowym ustawieniu poprzez ponowne, ścisłe przyszycie obwodowych odcinków żeber do mostka.

Optymalny wiek operacji w naszej Klinice to 7 do 18 lat. Niemniej wada narasta z wiekiem w okresie szybkiego wzrostu i niewielkie zagłębienie u małego dziecka jest znacznie większe u starszego. Lepsze wyniki uzyskujemy u pacjentów, u których nie ma skostnienia ściany, a więc u młodszych.

Średni czas pobytu w szpitalu po operacji wynosi 6-7 dni.

Klatki piersiowe kurze są 10 razy rzadsze niż klatki lejkowate i polegają na nadmiernym uwypukleniu mostka i przedniej ściany klatki piersiowej do przodu. Metoda operacyjna jest podobna jak w klatkach piersiowych lejkowatych.

Na konsultację chorzy z wadami ściany winni zgłosić się ze skierowaniem od lekarza rodzinnego lub specjalisty (na przykład ortopedy) do Poradni Torakochirurgicznej oraz zdjęciami klatki piersiowej tylnio-przednim i bocznym.

WADY KLATKI PIERSIOWEJ

ROZWÓJ KLATKI PIERSIOWEJ W ONTOGENEZIE

W pierwszym roku życia narastanie obwodu klatki piersiowej odbywa się znacznie

szybciej niż w jakimkolwiek późniejszym i tak wynosi ono 42-50% tj. około 13 cm, w drugim

tylko 9%, a w trzecim i czwartym 7-4%. U noworodka szerokość i głębokość są prawie równe.

Przyrost głębokości następuje powoli, natomiast szerokości we wzmożonym tempie tak, że u

dziecka 6-cio letniego następuje podwojenie się szerokości klatki piersiowej.

Wyrazem zmian klatki piersiowej jak i powiększania się jej wymiaru poprzecznego jest

zmniejszanie się wskaźnika spłaszczenia klatki piersiowej (WSKP (xi-th/thl-thl - średnica

strzałkowa(głębokość klatki) , średnica poprzeczna klatki )x100).U noworodka płci męskiej

wskaźnik, ten wynosi 92% w pierwszym roku życia 75%, zmniejszając się stopniowo, że w

wieku 1-5 lat wynosi 71%.

Charakterystyczną cechą

klatki piersiowej u noworodków i niemowląt jest jej

cylindryczny kształt, na co wpływa położenie żeber – leżą prawie poziomo, tworząc z

kręgosłupem kąt prosty, w przeciwieństwie do skośnego ustawienia w latach późniejszych.

Zmiany ustawienia żeber z poziomych na skośne obserwujemy od około 2 roku życia. Zjawisko

to przebiega dość powoli, a najniższy poziom osiąga około 10-11 roku życia. Do czasu, gdy

żebra ustawione są poziomo, czyli klatka piersiowa między wdechem, a wydechem znajduje się

w ułożeniu jakby wydechowym, dopóty, żebra nie mogą brać wybitniejszego udziału w

rozszerzaniu wdechowym klatki piersiowej. Dlatego nie może być ona znacznie podniesiona

przez rozszerzanie żeber (jak dzieje się to w późniejszym wieku ), wskutek czego dziecko musi

oddychać głównie przeponą. Na ten stan ma również wpływ mała siła (słabość) mięśni

oddechowych ( Malinowski 1989).

W związku z postępującymi zmianami strukturalnymi klatki piersiowej (obniżanie

mostka, spłaszczenie klatki piersiowej, obniżanie ukośne, ku dołowi żeber) następuje zmiana

typu oddychania z przeponowego na oddychanie przebiegające dzięki ruchom klatki piersiowej -

tor piersiowy.

Drugie przyśpieszenie rozwoju klatki piersiowej obserwuje się w okresie dojrzewania.

W tym okresie u chłopców następuje duże tempo rozwoju szerokości barków, oraz szerokości

klatki piersiowej ( nie dotyczy to głębokości klatki piersiowej ).

Natomiast u dziewcząt w tym okresie dochodzi do wzrostu bioder, mniej szerokości barków,

przy podobnym wzroście głębokości klatki piersiowej.

Z wyżej wymienionego faktu wynika, że klatka piersiowa gubi nie tylko budowę cylindryczną

poprzez wzrastanie na długość, ale też stopniowo narastającą przewagą wymiaru poprzecznego

nad głębokościowym, przybierając kształt stożka ściętego.

Page 2

1

Zmiana wymiarów i kształtu klatki piersiowej znajduje swoje odzwierciedlenie w

sprawności oddechowej.

U dziecka szybsze są nie tylko oddechy, ale również szybsze jest tętno.

Stosunek liczby oddechów do liczby tętna wynosi u noworodka 1:25, u dorosłego 1:4.

Zmiany zachodzące w układzie krążenia w czasie rozwoju osobniczego polegają przede

wszystkim na rozroście jego elementów (mięsień sercowy w wieku do 2 lat rozrasta się 3-

krotnie, a u 7-mio latka 5-ciokrotnie), zmianie proporcji serca (rozrost lewej komory; lewa

komora powiększa się 13-to krotnie, zaś prawa 8-mio krotnie), zwiększeniu wydolności

wysiłkowej, usprawnieniu „automatyzmu”(nieregularne tętno nabiera regularności w wieku

około 6-7 roku życia ), co pozwala dostosować sercu swoją funkcję do aktualnych potrzeb

rozwoju.

Wynika z tego fakt, że im wcześniej rozpoczniemy ćwiczenia profilaktyczne i korekcyjne

tym większe są szanse powodzenia prowadzenia procesu korekcyjnego i uzyskania

korzystniejszych wyników ze względu na potencjał młodego organizmu.

WADY KLATKI PIERSIOWEJ

Wyróżnia się kilka typów fizjologicznych klatki piersiowej.

Klatka piersiowa prawidłowa, gdzie mostek i cała przednia część wysunięta jest ku przodowi,

żebra uniesione ku górze tak, że najdalej wysuniętą częścią ciała jest ściana przednia klatki

piersiowej ( Kasperczyk 1994 ).

Przekrój poprzeczny przez klatkę piersiową prawidłową

Klatka swój kształt dostosowuje do krzywizny piersiowej i odwrotnie.

Przy hiperkifozie - klatka jest ustawiona w pozycji wydechowej a przy skrzywieniu bocznym

jakim jest skolioza - powstają deformacje w postaci wału żebrowego.

W zależności od stopnia wysklepienia wyróżnia się klatkę piersiową spłaszczoną, płaską,

beczkowatą.

Do patologicznych wad klatki piersiowej zalicza się:

1) klatkę piersiową lejkowatą (pectus excavatum)

2) klatkę piersiową kurzą (pectus carinatum )

KLATKA PIERSIOWA LEJKOWATA

Określana jest również jako szewska ( pectus infundibiliforme ).

Etiologia jej powstawania nie jest dokładnie ustalona .

Uważa się, że wada ta nie wykazuje uwarunkowań genetycznych i dotyczy 0,4 % dzieci w wieku

szkolnym. Zwiększoną częstość obserwuje się u dzieci z zespołem Marfana (Walczak 1991).

Page 3

2

Klatka piersiowa lejkowata może być spowodowana także ściągającymi bliznami po procesach

zapalnych, krzywicą ( Dega 1983 ).

Gdy wada ta jest wrodzona, to występuje jako następstwo wrodzonego zaburzenia rozwoju

przepony lub też nieproporcjonalnego rozrostu chrząstek żebrowych w stosunku do jej

elementów .

Charakteryzuje się lejkowatym zapadnięciem dolnej części mostka i przylegających

dolnych części żeber w kierunku kręgosłupa. Jeżeli dno „lejka” wpada ściśle w linii środkowej,

zmiany są symetryczne, jeżeli przesunięte jest w lewo lub w prawo od linii środkowej to zmiany

są asymetryczne. Postacie niesymetryczne są bardziej rozległe i płaskie.

Przekrój poprzeczny przez klatkę piersiową lejkowatą

Szczyt lejkowatego zagłębienia przypada zawsze na wysokości połączenia wyrostka

mieczykowatego z trzonem mostka. Żebra od III do IX ulegają kątowemu załamaniu po obu

stronach mostka, tworząc niejako dwa garby .

Zniekształcenie może być tak duże ,że mostek może stykać się z kręgosłupem.

Żebra w tylnych odcinkach przebiegają poziomo, a w bocznych i przednich kierowane są

nadmiernie ku tyłowi.

Klatka lejkowata

U noworodków i niemowląt z lejkowata klatką piersiową ( w skrajnych przypadkach )

może dochodzić do wciągania dolnego odcinka mostka w stronę kręgosłupa (Wilczyński 2001).

Na skutek osłabienia mięśni, wysunięcia barków do przodu , spłaszczenia klatki

piersiowej i wiotczenia mięśni brzucha , przy oddychaniu występują paradoksalne ruchy klatki

piersiowej. Te paradoksalne ruchy klatki piersiowej mogą prowadzić do zaburzeń oddechowych,

a tym samym do niedotlenienia organizmu.

Na skutek przemieszczenia mostka i żeber ku tyłowi dochodzi do zmniejszenia pojemności

życiowej płuc i zaburzeń krążeniowo-oddechowych.

Ww. zmiany są częstą przyczyną nawracających zapaleń oskrzeli i płuc, duszności,

szybkiego męczenia się.

U dzieci starszych dominują zaburzenia w układzie krążenia.

Page 4

3

W związku z tym dzieci z tą wadą charakteryzują się również obniżeniem wydolności osobniczej

(Magiera, Roniker, Zapłatka, Kluba 1996 ).

Niekiedy serce nie ma warunków do swobodnego rozkurczu, w wyniku czego pojawia

się duszność, ucisk, kłucie w klatce piersiowej za mostkiem, szmer skurczowy, niemiarowość

pracy serca.

Na podstawie badań ( Kalka 1996 ) nad stanem rozwoju somatycznego i motorycznego

dzieci z lejkowatą klatką piersiową stwierdzono, że rozwój somatyczny jest gorszy niż dzieci

zdrowych, ich wiek biologiczny jest niższy. Lejkowata klatka piersiowa wywiera niekorzystny

wpływ na budowę ciała , mniejszy zaś na sprawność .

Dzieci z tą wadą zazwyczaj gorzej się rozwijają, są niższe, lżejsze, mają mniejsze obwody i

mniejszą ruchomość klatki piersiowej w porównaniu ze zdrowymi rówieśnikami (Wilczyński

2001).

Mają także wadliwą postawę, najczęściej wadom klatki piersiowej towarzyszy wysunięta

do przodu głowa, opadające i wysunięte do przodu barki, odstające łopatki, niekiedy

kifoskolioza i wypukły brzuch.

Dzieci z wadami klatki piersiowej lejkowatej wykazują osłabienie mięśni posturalnych : od 82

% do 57%, przy czym największe różnice w stosunku do wartości należnych dotyczą mięśni

grzbietu-82%, mięśni pośladkowych-75,5%, a najmniejsze brzucha-57%.

Sprawność mięśni posturalnych może powiększać się wraz ze stopniem zaawansowania wady,

zwłaszcza, gdy wada ta nie jest w odpowiedni sposób leczona (Lizis 2001 ).

KLATKA PIERSIOWA KURZA

Jest to zniekształcenie wrodzone lub powstaje jako wada rozwojowa, najczęściej po

przebytej krzywicy.

Jest wadą spotykaną o wiele rzadziej niż klatka piersiowa lejkowata.

Cechuje ją zniekształcenie mostka, które tworzy silne uwypuklenie do przodu na kształt

dzioba łodzi, podobnie jak ma to miejsce u ptaków.

W wyniku tego żebra tracą kształt wygięty tworząc poniżej sutków wyraźną wklęsłość poniżej,

której łuki rozchodzą się stożkowato na zewnątrz.

To boczne uwypuklenie żeber jeszcze bardziej uwydatnia wysunięcie mostka do przodu.

Przekrój klatki piersiowej jest zwiększony.

Przekrój poprzeczny przez klatkę piersiową kurzą

Rozróżnia się dwa rodzaje klatki piersiowej kurzej.

W pierwszej postaci uwypuklona jest tylko rękojeść mostka.

Położenie trzonu mostka jest albo prawidłowe, albo nieco odchylone do tyłu

Druga postać charakteryzuje się wysunięciem trzonu mostka do przodu. Najbardziej do przodu

wystaje wyrostek mieczykowaty.

Page 5

4

Klatka kurza

Wada patologiczna - klatka piersiowa kurza, jest najczęściej wadą rozwojową, powstałą

najczęściej na skutek przebytej krzywicy, a także gruźlicy kręgosłupa w odcinku piersiowym

(Dega 1983).

Pomimo wielkiego postępu medycyny , krzywica daje jednak znać o sobie. Najczęściej

już w postaci objawów jej przebycia.

Zmiany pokrzywicze widoczne są głównie na klatce piersiowej w postaci okrężnego ściągnięcia

jej ścian na wysokości przyczepów przepony – Bruzda Harrisona oraz zgrubienia żeber w

miejscu przejścia żebra kostnego w żebro chrzęstne – różaniec pokrzywiczy (Kasperczyk 1994).

W zapobiegaiu i leczeniu krzywicy bardzo ważna jest świadomość, że najwłaściwsze

warunki opieki nad niemowlęciem; prawidłowe żywienie, korzystanie ze świeżego powietrza,

dobre warunki mieszkaniowe i troskliwa opieka nie wystarczą , aby chronić dziecko przed

zachorowaniem na krzywicę, jeśli nie uwzględni się zapobiegawczego podawania witaminy D.

Zapotrzebowanie rosnącego organizmu ( około 800 j.m./d ) na witaminę D jest większe niż

możliwość dostarczenia jej poprzez pożywienie i ekspozycję słoneczną. Aby zapobiec krzywicy

należy podawać dzieciom od 3-4 tygodnia życia 800-1500 j.m/d witaminy D.

W leczeniu krzywicy stosuje się znaczne zwiększenie dawek tej witaminy oraz naświetlanie

lampą kwarcową (Walczak 1991 ).

SPOSOBY LECZENIA WAD KLATKI PIERSIOWEJ

W leczeniu zniekształceń klatki piersiowej wyróżnia się dwa sposoby :

1) leczenie zachowawcze ( ćwiczenia korekcyjne ),

2) leczenie operacyjne ( Kasperczyk 1981 ).

LECZENIE ZACHOWAWCZE

Program ćwiczeń dla wad klatek piersiowych obejmuje następujące grupy :

a ) Ćwiczenia ogólnorozwojowe.

b ) Ćwiczenia oddechowe.

c ) Ćwiczenia specjalne;

- o charakterze kształtującym, odnoszące się do danego typu wady klatki piersiowej,

- o charakterze wytrzymałościowym, rozwijające sprawność narządów wewnętrznych.

d ) Ćwiczenia w wodzie.

Page 6

5

ĆWICZENIA OGÓLNOROZWOJOWE

Zadaniem tej grupy ćwiczeń jest oddziaływanie na cały narząd ruchu, zwiększanie

ruchomości w stawach, usunięcie przykurczów, zwiększenie siły mięśni, podniesienie na wyższy

poziom sprawności fizycznej.

Są to ćwiczenia kształtujące, ćwiczenia gimnastyczne, gry i zabawy , oraz sporty

uzupełniające ( Kasperczyk 1984 ).

Ćwiczenia ogólnokształtujące poprzez swoje oddziaływanie mają również odpowiednio

wpływać na harmonijny rozwój układu ruchowego, a także na długość, siłę i elastyczność

mięśni.

Podstawowym ich celem jest kształtowanie postawy ciała , wyrobienie koordynacji ruchowej,

czucia kierunku ruchu oraz czucia położenia ciała i jego części w przestrzeni.

W czasie realizacji tej grupy ćwiczeń należy zwrócić szczególną uwagę na:

- wykonywanie ćwiczeń w warunkach skorygowanej postawy,

- dobór pozycji ułatwiających w pierwszym etapie wyrównywania niemal samorzutnie

korekcji postawy, w następnych etapach wzrastające jej utrudnienie,

- eliminowanie pozycji, ćwiczeń i sytuacji stwarzających warunki do pogłębiania wady,

- przeplatanie ćwiczeń kształtujących „wstawkami” autokorekcji ( Kutzner- Kozińska 2001 ).

Natomiast gry i zabawy, które stanowią grupę ćwiczeń ogólnorozwojowych, oddziałują

na psychiczną i fizyczną stronę osobowości.

Podczas gier i zabaw ruchowych podnosi się wydolność wielu układów i narządów,

a zwłaszcza: układu ruchu, krążenia, oddechowego i przemiany materii.

Gry i zabawy wszechstronnie wpływają na rozwój motoryki. Rozwijają takie cechy jak siłę,

szybkość i wytrzymałość oraz doskonalą koordynację nerwowo-mięśniową.

Gry i zabawy stosowane w gimnastyce korekcyjnej zaspokajają powszechny „głód” ruchu, który

u dzieci z wadami postawy , często zwolnionymi z wychowania fizycznego, występuje

niezwykle często.

W gimnastyce korekcyjnej nie wolno wykonywać ćwiczeń gimnastyki stosowanej takich

jak przewroty, skoki przez przyrządy itp.

...