Bledy popelniane podczas dokonywania oceny ryzyka.pdf

b ezpieczeństwo

Błędy popełniane przy

dokonywaniu oceny ryzyka

Specjalista ds. BHP mówiąc

pracodawcy, że nie jest

w stanie sam ocenić ryzyka

zawodowego na stanowiskach,

ponieważ do tego konieczne

jest zaangażowanie załogi,

nie wykazuje się laicyzmem

w kwestii zagrożeń w irmie –

wręcz przeciwnie, prezentuje

bardzo profesjonalne

podejście do tematu.

P olscy pracodawcy mają ponad

dziesięć lat doświadczenia w

ocenianiu ryzyka zawodowego,

gdyż ponad dekadę temu w polskich

przepisach pojawił się zapis

wprowadzający ten obowiązek.

Szefowie irm coraz więcej wiedzą

o ryzyku, a Europejska Agencja

Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy

(OSHA) w ramach obecnie trwającej

kampanii popularyzuje najnowsze

trendy w tej dziedzinie.

Wciąż jednak zdarza się, że ocena ryzyka

zawodowego jest albo mało przydatnym

w praktyce spełnieniem wymagań

prawnych, albo uśpieniem sumienia

pracodawcy, który widząc w zawiłościach

tabel określenie „akceptowalne” uznaje,

że zrobił już wszystko w tym temacie, co

powinien zrobić. Po czym dokumentacja

ląduje w szaie behapowca, odkurzana

jedynie z okazji kontroli Państwowej

Inspekcji Pracy. Tymczasem działy

kadr przy wypisywaniu skierowań

na proilaktyczne badania lekarskie

borykają się z określeniem zagrożeń,

o których powinien wiedzieć lekarz

sprawujący proilaktyczną opiekę

zdrowotną przeprowadzając badania

wstępne czy okresowe. Kierownicy ślą

maile to do zaopatrzenia, to do służby

BHP, gdy mają problem z doborem

środków ochrony indywidualnej swoich

źródło: www.kulturabezpieczenstwa.pl

strona 1 2 3 4

Daria Łuczyńska

Maciej Zdrodowski

Medicover

b ezpieczeństwo

Powstaje ocena, która jest

lekceważona przez pracownika,

ponieważ zawiera jedynie te

zagrożenia, których pracownik na

danym stanowisku jest świadomy

już dzięki poznawaniu teorii

podczas kształcenia zawodowego.

pracowników. Służba BHP i kadra kierownicza średniego

szczebla zastanawiają się, czy czynniki szkodliwe występują

w środowisku pracy w takim stężeniu lub natężeniu, że

należałoby sprowadzić akredytowane laboratorium, czy

może jednak jest to zbędny wydatek.

Metody stosowane do oceny ryzyka zawodowego nie

dają obiektywnego wyniku. O ile strata i ekspozycja są

łatwe do określenia, o tyle poziom prawdopodobieństwa

zależy głównie od pesymistycznego bądź optymistycznego

nastawienia do sprawy oceniającego. Jednak z samej

deinicji poziom prawdopodobieństwa nie daje się zamknąć

w wyniku pewnym w 100 procentach, tym samym

określony poziom ryzyka zawodowego zależy w sporej

mierze od podejścia oceniającego.

Pomimo to, z pomocą dostępnych metod, można

z dokumentacji oceny ryzyka uczynić narzędzie, które

wspomoże system zarządzania bezpieczeństwem pracy,

oszczędzając czas działu kadr, kierowników i służby BHP.

Pamiętając jednak, że od samego początku procesu oceny

ryzyka zawodowego należy unikać kilku, najczęściej

popełnianych, błędów.

stanowiskach pracy pomoże służbie BHP w dyskusji

z pracownikami, brygadzistami, kierownikami – o tyle w

żadnym wypadku nie może stanowić jedynej bazy dla oceny

ryzyka zawodowego. Jednak praktyka pokazuje, że w wielu

przypadkach tak właśnie jest – materiały zdobyte drogą

internetową są jedynym źródłem wiedzy o stanowiskach,

wykorzystanym w dokumentacji oceny ryzyka zawodowego.

Nawet jeśli pracownik, na którego stanowisku ryzyko zostało

ocenione, przeczyta wynik oceny, nie będzie on dla niego

niczym istotnym. Powstaje ocena, która jest lekceważona przez

pracownika, ponieważ zawiera jedynie te zagrożenia, których

pracownik na danym stanowisku jest świadomy już dzięki

poznawaniu teorii podczas kształcenia zawodowego. Nadal

jednak nie wie, jakie jest prawdopodobieństwo, że zachoruje

lub ulegnie wypadkowi, pracując na przykład jako spawacz

w konkretnym pomieszczeniu, z konkretnymi środkami

ochrony indywidualnej, których używa na konkretnie

zorganizowanym mu przez pracodawcę stanowisku pracy.

Ale oczywiście przekazując pracownikowi taką ocenę ryzyka

zawodowego do zapoznania się nikt nie spodziewa się, że

znajomość dokumentacji przyniesie jemu, czy komukolwiek

innemu w irmie, jakąkolwiek korzyść, gdyż nie taki był cel.

Celem było zadośćuczynienie kodeksowemu przepisowi w

stopniu wymagającym jak najmniejszego nakładu pracy.

Specjalista ds. BHP mówiąc pracodawcy „nie jestem

wstaniesamocenićryzykazawodowegonastanowiskach,

do tego konieczne jest zaangażowanie załogi” nie

wykazuje się laicyzmem w kwestii zagrożeń w irmie

– wręcz przeciwnie, prezentuje bardzo profesjonalne

podejście.

Behapowiec sam sobie sterem, okrętem,

żeglarzem...

Nawet pobieżnie przeglądając najbardziej popularne fora

internetowe związane z tematyką BHP można zauważyć,

że celem wielu uczestników dyskusji jest uzyskanie

kart oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy.

O ile znajomość podstawowych zagrożeń na ocenianych

strona 1 2 3 4

źródło: www.kulturabezpieczenstwa.pl

b ezpieczeństwo

Pomijane aspekty

Metody stosowane do oceny

Obciążenie izyczne i psychiczne, sposób wykonywania

pracy, często wiąże się z największymi zagrożeniami

na ocenianym stanowisku. W przypadku, gdy zakład

pracy wyposażony jest w doskonały park maszynowy,

stanowiska pracy zaopatrzono w nowoczesne rozwiązania

techniczne zmniejszające obciążenie izyczne, transport

ręczny ograniczono do niezbędnego minimum – pozostaje

przyjrzeć się sposobowi wykonywania pracy przez

pracownika. I co się często okazuje? Pracownik, mimo że

doskonale przeszkolony, podtrzymuje swoje wieloletnie

nawyki wykonywania pracy w sposób obciążający układ

mięśniowo – szkieletowy. Gdyby oceniać puste stanowisko

pod kątem występowania zagrożeń dla narządu ruchu,

ryzyko wystąpienia negatywnych skutków byłoby

minimalne. Sytuacja zmienia się diametralnie w momencie,

gdy na pierwszym planie doskonale zorganizowanego

stanowiska staje pracownik i wykonuje pracę pochylając się,

rotując tułowie przy powtarzalnych ruchach, nie korzystając

z zapewnionych mu przez pracodawcę udogodnień.

I tu czyha pułapka na pracodawcę. Jak ocenić ryzyko

związane z obciążeniem izycznym pracowników?

Owszem, można wesprzeć się pomiarem lub szacowaniem

wydatku energetycznego. Ale niezbędną składową

oceny ryzyka zawodowego staje się również ergonomia.

Sposób wykonywania pracy opisywany jest pojęciami

ergonomicznymi, takimi jak zasięgi, zakresy, wartości

sił, a zespoły oceniające ryzyko nie mają dostatecznego

przygotowania ergonomicznego, pozwalającego

w sposób komplementarny na podejście do oceny

ryzyka zawodowego. Rozwiązaniem problemu może

być zastosowanie do oceny ryzyka zawodowego jednej

z kilku prostych, dostępnych metod ergonomicznej oceny

stanowisk pracy, takich jak RULA, REBA, KIM czy

OWAS. Służba BHP oczywiście potrai posłużyć się tymi

metodami, ale jak jeden behapowiec ma czasowo podołać

systematycznej ocenie stanowisk kilkudziesięciu czy

kilkuset pracowników?

Zaawansowane rozwiązanie zastosowała polska fabryka

jednego z międzynarodowych koncernów z branży

samochodowej. Na potrzeby oceny ryzyka zawodowego

w zakładach koncernu, przy współpracy ze specjalistami

ds. ergonomii Medicover, opracowano korporacyjną

metodę oceny aspektów ergonomicznych, wbudowano ją

w system zarządzania bezpieczeństwem pracy

i przeszkolono zespół oceniający ryzyko w zakresie

stosowania metody, zapewniając tym samym, że sposób

wykonywania pracy stał się nieodłącznym aspektem

ryzyka zawodowego nie

dają obiektywnego wyniku.

O ile strata i ekspozycja są

łatwe do określenia, o tyle

poziom prawdopodobieństwa

zależy głównie od

pesymistycznego bądź

optymistycznego nastawienia

do sprawy oceniającego.

poddawanym profesjonalnej ocenie, a ergonomia

elementem zaawansowanego systemu zarządzania

bezpieczeństwem pracy w irmie.

Odrębnym problemem jest ocena obciążenia

psychicznego pracą. Punkt „stres” często gości

w arkuszach oceny ryzyka, jednak weryikacja tego

zagrożenia nastręcza nie lada trudności. Zagrożenie

nadmiernym obciążeniem psychicznym może

być wynikiem nie tylko relacji pracownika ze

współpracownikami oraz kierownictwem, wiązać

się może nie tylko ze spektakularnym mobbingiem,

ale przede wszystkim może wynikać ze wszystkich

zagrożeń, jakie zostały zidentyikowane na jego

stanowisku. Stres to zmniejszenie wydajności pracy,

częstsze błędy, brak motywacji pracownika, zmęczenie,

wypalenie zawodowe i wypadki przy pracy. Może

być on wynikiem zarówno zbyt szybkiego, jak i zbyt

wolnego tempa pracy, nieergonomicznych rozwiązań,

zbyt słabym lub zbyt silnym oświetleniem, dźwiękami

docierającymi do pracownika (celowo uniknięto

tu określenia „hałas”, gdyż stresujące dźwięki mogą

wymykać się pomiarom natężenia dźwięku, ponieważ

źródło: www.kulturabezpieczenstwa.pl

strona 1 2 3 4

b ezpieczeństwo

np. występują sporadycznie lub mają natężenie nie

budzące niepokoju oceniających). Pomocą dla zespołu

oceniającego ryzyko zawodowe może być lista kontrolna

do badania oceny ryzyka zawodowego związanego

z obciążeniem psychicznym proponowana przez

Europejską Fundację Poprawy Warunków Pracy i Życia,

pozwalająca ocenić skalę obciążenia psychicznego pracą.

Lista zawiera dwadzieścia pytań, na które odpowiedzi

przybliżą kierunek na drodze do minimalizacji ryzyka

związanego z występowaniem stresu w pracy.

Gdyby oceniać puste stanowisko

pod kątem występowania

zagrożeń dla narządu

ruchu, ryzyko wystąpienia

Wynik oceny jest dla pracownika

negatywnych skutków byłoby

Częste są również przypadki nieco odmienne –

dokumentacja oceny ryzyka zawodowego sporządzona

jest wzorcowo, zespół oceniający ryzyko zawodowe

uwzględnił wszystkie możliwe zagrożenia w ścisłym

powiązaniu z konkretnym stanowiskiem pracy

i z pracownikami wykonującymi na nim swoje

zadania, jednak… pracownik, zapytany o największe

zagrożenia na swoim stanowisku, nie umie na to

pytanie odpowiedzieć, albo odpowiedź jest niezgodna

z wynikami oceny ryzyka, mimo że zapoznano go z

dokumentacją. Przyczyna może być tylko jedna – nie

zrozumiał zapisów w dokumentach lub ich znaczenia

dla jego pracy.

Prostym, a jednocześnie najlepszym sposobem na

skuteczne zapoznanie pracowników z zagrożeniami

może być uwzględnienie w procesie oceny ryzyka

zawodowego prostej zasady, że łatwiej dociera

do ludzkiej świadomości obraz, niż słowo pisane.

Rozwiązanie takie zastosowała na przykład służba

BHP w łódzkim Dellu, najnowocześniejszej fabryce

tego koncernu na świecie. Halę fabryczną wyposażono

w ekrany, na których wyświetlane są przygotowane

w sposób przystępny i atrakcyjny wizualnie

informacje dotyczące zagrożeń, zdrowia pracowników

i sposobów zapobiegania zagrożeniom. Informacja

o ryzyku zawodowym na każdym stanowisku podana jest

w formie tablicy ze zdjęciem stanowiska i wskazanymi

wyraźnie miejscami wystąpienia i rodzajami zagrożeń.

Ostatnie rozwiązanie nie wymaga od pracodawcy

dużego nakładu środków inansowych a zapewnia, że

cały proces oceny ryzyka znalazł swój inał tam, gdzie

powinien, czyli blisko pracownika.

Nie bez powodu artykuł mówiący o obowiązku oceny

ryzyka zawodowego znalazł swoje miejsce w rozdziale

„Proilaktyczna ochrona zdrowia” Kodeksu Pracy. „Ochrona

zdrowia” to nie tylko zapobieganie wypadkom przy

minimalne. Sytuacja zmienia

się diametralnie w momencie,

gdy na pierwszym planie

doskonale zorganizowanego

stanowiska staje pracownik

pracy i chorobom zawodowym, ale również utrzymanie

pracownika w jak najlepszej kondycji psychoizycznej

poprzez zapewnienie mu właściwych warunków pracy.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) deiniuje zdrowie

jako stan pełnego, dobrego samopoczucia izycznego,

psychicznego i społecznego, a nie tylko jako brak choroby

lub zniedołężnienia. Dla pracodawcy deinicja ta ma proste,

praktyczne – a zwłaszcza ekonomiczne znaczenie.

Dobrze przygotowana dokumentacja oceny ryzyka

zawodowego będzie nie tylko źródłem informacji dla

pracodawcy i pracownika o tym, czy ryzyko zawodowe na

danym stanowisku jest akceptowalne, ale również wskaże,

jaką proilaktyczną opiekę zdrowotną należy sprawować

nad pracownikiem, jakie czynniki szkodliwe na stanowisku

mierzyć, jakie środki ochrony indywidualnej zastosować

oraz ukierunkuje działania doskonalące w zakresie

bezpieczeństwa i higieny pracy.

Daria Łuczyńska,

Maciej Zdrodowski

Medicover

strona 1 2 3 4

źródło: www.kulturabezpieczenstwa.pl

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: