Jak być chrzescijaninem w świecie Darwona i Einsteina - Heller.pdf - Filozofia Przyrody - abi77

F OTON 101, Lato 2008

Jak być chrześcijaninem

w świecie Darwina i Einsteina?

Michał Heller

Przede wszystkim należy sobie uświadomić, że nie istnieje dosłowne rozu-

mienie historycznego przekazu, zwłaszcza gdy przekaz ten dotyczy tak zasadni-

czych spraw, jakie ma do przekazania ludziom chrześcijaństwo. Zawsze pozna-

jemy historyczny przekaz w kontekście naszej obecnej wiedzy, a jeżeli jakiś

jego fragment rozumiemy dosłownie, to tylko z tej racji, że nasza obecna wie-

dza pozwala nam go rozumieć w ten właśnie sposób.

Obraz świata podlega ciągłym przemianom. Niejednokrotnie zmieniał się on

bardzo radykalnie, na przykład na przełomie XVI i XVII wieku, kiedy powstały

nauki empiryczne, i na przełomie XIX i XX wieku, kiedy nowoczesna fizyka

i biologia uświadomiły nam, że to, co mówią nauki klasyczne, jest tylko kom-

promisem pomiędzy danymi naszych zmysłów a znacznie bardziej abstrakcyjną

rzeczywistością. Ludzka kultura ociężale przystosowuje się do tego rodzaju

zmian. Na co dzień wciąż postrzegamy świat raczej w duchu nauki klasycznej,

rzadziej zgodnie ze współczesnymi podręcznikami z fizyki i biologii. Przeko-

nania religijne wykazują pod tym względem jeszcze większą bezwładność.

Obawiam się, że nasze przekazywanie chrześcijaństwa ma tu sobie wiele do

zarzucenia. W katechizmach, książkach do nauki religii i w popularnej literatu-

rze teologicznej znacznie łatwiej odnaleźć argumenty przeciwko herezjom

z pierwszych wieków chrześcijaństwa niż bodaj poprawne sformułowanie py-

Przedmowa do polskiego wydania książki Planeta Ziemia – mój dom. Religia a nauka –

zintegrowany kurs dla szkół podstawowych i średnich Dereka Sankeya, Desmonda Sul-

livana i Brendy Watson, Wydawnictwo Biblos.

Religia chrześcijańska jest uwikłana w pewien dylemat: z jednej strony jest

religią historyczną, nawiązuje – jako do swego fundamentu – do wydarzeń,

które miały miejsce prawie 2000 lat temu; z drugiej strony jest ona religią

współczesną, chce dawać ludziom każdej epoki odpowiedzi na dręczące ich

pytania, dotyczące najgłębszych warstw zarówno ludzkiej kondycji, jak i sensu

historii i świata. Zbytnie zapatrzenie w przeszłość powoduje wyobcowanie

chrześcijaństwa ze współczesności, nadmierne uwspółcześnianie treści grozi

pogonią za szybko starzejącymi się nowinkami lub nawet oderwaniem się od

źródła. Jedni odchodzą od prawd chrześcijańskich, ponieważ nie są w stanie

zaakceptować ich „legendarnego charakteru”, inni gorszą się każdą nową inter-

pretacją. Dylemat sprowadza się zatem do odpowiedniego wyważenia propor-

cji.

F OTON 101, Lato 2008

tań, które stoją przed dzisiejszym człowiekiem, zwłaszcza człowiekiem, którego

kontakt z naukami zmusił do porzucenia naiwnego (czyli anachronicznego)

sposobu widzenia świata. Religijne dramaty wielu ludzi myślących właśnie tu

mają swoje źródło.

Stąd także wywodzą się inspiracje, które dały początek tej książce. Jak być

chrześcijaninem dziś? Jak być chrześcijaninem , to znaczy, jak zachować wier-

ność temu, co autentycznie chrześcijańskie? Ale jak robić to dziś, to znaczy, jak

być chrześcijaninem, traktując na serio to wszystko, co nauki mówią o świecie,

o historii, o społeczeństwie? Jak dostrzec dzieło stworzenia w ewoluującym

świecie? Czy w Wielkim Wybuchu Pan Bóg wyrzekł swoje wszechmocne „stań

się”? Jak pogodzić zło („te odpady i ślepe zaułki ewolucji”) z dobrocią Stwór-

cy? Jak rozumieć Biblię w epoce Darwina i Einsteina? Czy etyka ma prawo

ingerować w wolność badań naukowych? Czy solidarność wobec planety Zie-

mi, naszego domu, jest obowiązkiem religijnym i czy religia ma jakiś związek

z ekologiczną troską o ten dom? To tylko niektóre pytania, jakie poddają Czy-

telnikowi pod rozwagę autorzy tej książki. Prawdy chrześcijańskiej doktryny są

przez nich ukazane w organicznym oddziaływaniu ze zmieniającym się obra-

zem świata: od sumeryjskiej kosmologii obecnej w 1 rozdziale Księgi Rodzaju,

opowiadającym o dziele stworzenia, aż do najnowszych modeli kosmologicz-

nych, opartych na teorii względności i mechanice kwantowej. Autorzy uniknęli,

częstego w takich wypadkach, błędu konkordyzmu, to znaczy sztucznego go-

dzenia – za pomocą naciąganych interpretacji – prawd pochodzących z różnych

epok lub z nieporównywalnych ze sobą rodzajów poznania. Chyba nie przesa-

dzę, gdy stwierdzę, iż jest to najlepsza książka tego typu, jaką kiedykolwiek

czytałem.

Jak być chrzescijaninem w świecie Darwona i Einsteina - Heller.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: