PSYCHOLOGIA- Rathus (nauka, która zajmuje się badaniem zachowania oraz procesów psychicznych) Kosslyn i Rosenberg (jest nauką zajmujacą się procesami psyczicznymi i zachowaniem (proces.psych – to inaczej stan kiedy osoba przechowuje inf, przywołuje infor.posługuje się nimi,gdy czuje w pkreslony sposób/zachowania-działania jednostki, które można zaobserwowac na zew Tomaszewki- nauka o czynnosciach człowieka i o człowieku jako podmiocie tych czynnosci (czynnosci człowieka to:ruchowe, intelektualne,emocjonalne,czynnosci werbalne) Przedmiot zainteresowań : system nerwowy,stres, osobowość,zaburzenia psychiczne,pamiec,wrażenia, spostrzeżenia/spostrzeżenia j.greckiego psyche dusza i logos nauka/ źródła psychologii: filozoficzne i przyrodnicze/ starożytność: Demokryt(materializm) Platon (spirytualizm)Arystoteles (dualizm) św Tomasz (udział duszy w f. poznawczych)Kartezjusz (interakcjonizm)Melebranche(okazjonalizm)-dusza i ciało substancje odrębne/Locke (tabula rasa) Bretano(wiedza oparta na doświadcz.wew/Husserl(nurt fenomenologiczny-intuicja)Dilthey(wiedza ma charakter doświadczalny)II psychodynamiczny (osobowość) III poznawczy-czł sterowany przez informacje)egzystencjalny- człowiek ma naturalna tendencje do samorealizacji/neurowskaźniki:glutaminian acetylocholinanoradrenalinadopaminaserotoninaPSYCHOLOGIA W POLSCE: Szkoła Lwowska : K. Twardowski –psycholog na UL prowadził wykłady z psych. 1898 r, był założycielem tej szkoły jego uczniowie wprowadzili psychologie na inne uniwersytety: Kreutz (kontynuował mysl twardowskiego na Uniwer. Lwowskim, Witwicki/ Baley – UW/ Błachowski –UAM Poznań/Heinnrich –UJ Krakow, pierwsze laboratorium/ ks Pastuszka KUL/PSYCHOLOGIA NAUKOWA- WUNDT –pierwsze laboratorium psychologiczne w Lipsku (1879) Eksperyment –w warunkach laboratoryjnych (przyspieszanie i zwalnianie metronomu) cel- sprawdzic jakie były doznania, mysli badanych (to przedmiot obserwacji) metoda-introspekcja/ WATSON (twórca behawioryzmu) skrytykował Wunda,przedmiotem badań psychologicznych winny być zewn, obserwowalne zachowania/ metoda-obserwacja obiektywna/nurty we współczesnej psychologii : behawiorystyczny,psychodynamiczny,poznawczy, humanistyczno-egzystencjalny/WRAZENIA-najprostsza forma poznawania rzeczywistości, odbieramy wrażenia gdy nasze narządy zmysłowe oddziałują bodzce bezpośrednio ze świata zew lub wew, środowiska organizmu/ Fizjologiczne podłoże wrażeń : rodzaj receptorów: eksteroreceptory (za ich pośrednictwem odbieramy cechy przedmiotów i zjawisk, z zew. Otoczenia człowieka/ interoreceptory- dostarczaja inf. O tym, co dzieje się w naszych narzadach wew, orientuja nas w zmienie położenia ciała/eksteroreceptory-odbierane za ich pośrednictwem wzrokowe,słuchowe,węchowe,smakowe,dotykowe, wrażenie ciepła i zimna/interoreceptory:organiczne, równowagi,mięśniowo-ruchowe,bólowe/ Ogólna charakterystyka doznań zmysłowych : siła,róznice w progach powtarzających się wrażeń, adaptacja zmysłowa, czułość,wrażliwość/SPOSTRZEŻENIA – to proces poznawczy, który polega na odzwierciedlaniu w świadomości całokształtu przedmiotu lub zjawiska, odziałujacego na ansze zmysły/ Podział spostrzeżeń : 1 w zależności od narządów zmysłu 2 w zależności od rodzaju rzeczywistości odzwierciedlanej w spostrz. Tj spostrzeganie przedmiot. Materialnych/ spostrzeganie przestrzeni i stosunkow przestrzennych miedzy rzeczami/spopsrezganie czasu (stosunkow czasowych)spopstrezganie ruchów istot i prezdmiotow/ KRYTERIA: spostrz. Figuralne, sp.przedmiotowe (rozne obiekty) cechy: istnieje stałośc spostrezzen mimo zmiany warunkow (barwa, kształt, wielkość)EMOCJE: (pozytywne i negatywne) sa to takie czynności psychiczne za pośrednictwem których człowiek odzwierciedła swój stosunek do rzeczywistości/ Procesy poznawcze:poznajemy świat przez zmysły (dotyk, słuch itd.) wrażenia ( I proces poznawczy) czynności psychiczne które informuja nczł o obiektywnych właściwościach bodzców płynących do nas z otaczającego świata i własnego ciała/ w zależności od pochodzenia dzielimy emocje na PIERWOTNE 9wrodzone) i WTÓRNE (wyuczone)Własności emocji: intensywność(siła bodzca), znak(zalezy od kierunku reakcji), tresc (zw z rodzajem czynnikow wywołujących je) Podział emocji (siła i długość przezywania) afekty (b.silne, krótkotrwałe) namiętności (b.silne i długotrwałe/nastroje-wpływa na odbieranie rzeczywistości, nie skierowany na przedmiot/uczucia-stałe, emocjonalne odniesienie do przedmiotu, osob, sytuacji)róznice pomiedzy emocjami a uczuciami: emocje (pierwotne,nieswiadome, u czł i zwierzat) uczucia(wtórne,wyższy poziom procesow emocjonalnych,sa swiadome, tylko u czł/Ekspresja emocji: przejawia się – w pracy narządów wew ,w reakcjach zew, czynności emocjonalne (przygotowanie do ślubu radość, pogrzeb smutek/w przebiegu procesow umysłowych/ sposób wyrazania emocji zalezy od : od czynnikow wrodzonych,od norm w danejkulturze,od treningu jaki czł przeszedł/ potrzeba-psychiczny lub fiz stan braku czegos w organizmie STRES- obawa, panika, strach, sytuacja nerwowa, otumanienie/ sytuacja trudna kiedy nastepuje zaburzenie równowagi miedzy tym co czł może a wymaganiem jakie stawia mu środowisko (tomaszewki) SYTUACJA STRSOWA etapy: szok/niedowierzanie/złość,depresja,agresja/pogodzenie się z sytuacja/planowanie/POSTAWY: autorytarna,liberalna,empatyczna/sytuacje: zagrożenie zycia,śmierć,rozpad rodziny,prowadzenie zajec,wypalenie zawodowe,kompromitacje/FLUSTRACJA-trudna sytuacja kiedy na drodze do celu pojawiaja się przeszkody/rodzaje reakcji: zmierzanie do celu przez pokonanie przeszkody,oomijanie przeszkody,znajduja cel zastępczy, REAKCJE OBRONNE : ucieczka,agresja,fiksacje,regresja / reakcje obronne: zachowania które rozładowuja napiecie emocjonalne, ale nie zmniejszaja sytuacji flustracyyjnej/ mechanizmy obronne:zaprzeczenie, humor, altruizm, reparacja, tłumienie/ Temperament-to zespół najbardziej stałych właściwości psychicznych człowieka, który przejawia się w reakcjach emocjonalnych i psychice.
-typy temperamentu/tradycyjne ujęcie/>sangwinik, flegmatyk, choleryk, melancholik/ cechy poszczególnych typow//. Zdolności-to takie właściwości psychiczne, które warunkują rezultaty działania, inaczej narzędzia, którymi człowiek posługuje się w działaniu. Różni ludzie mają różne zdolności/ Inteligencja-to zdolność wykorzystania wcześniej zdobytej wiedzy w nieszablonowych sytuacjach.Zdolności i inteligencja wyznaczają MOŻLIWOŚCI człowieka./ Potrzeby-stan braku” czegoś w organizmie.
Rodzaje potrzeb wg .Maslowa: Potrzeby niższe: > organiczne, bezpieczeństwa, miłości i przynależności, uznania i szacunku. Potrzeby wyższe > potrzeby poznawcze, estetyczne, samorealizacji. Aby mogły być zaspakajane potrzeby wyższe, muszą być najpierw zaspokojone potrzeby niższe./ wg Maslowa/
5/. Zainteresowania-to trwała dążność człowieka do kontaktów poznawczych z jakąś określoną dziedziną, którą preferuje. np. historia, sport. gotowanie itp.
Potrzeby i zainteresowania kreślą nasze PREFERENCJE
6/ Postawa- to gotowość do działania w określony sposób, wobec osób, przedmiotów, sytuacji, zjawisk. Przez postawy pokazujemy nasz system wartości.
7/ Obraz samego siebie i Świata-
Obraz samego siebie,- to inaczej wiedza na temat nas samych, która jest związana z określoną samooceną czyli tym jak siebie widzimy, czy jako osoby wartościowe, czy nie.
Jeśli siebie negatywnie postrzegamy, to też w taki sposób odbieramy świat.
Czynniki, które zaburzają właściwą samoocenę/ a w związku z tym poczucie własnej wartości to:odrzucenie, przemoc, zaniedbania osób ważnych wobec nas.
METODY PSYCHOTERAPEUTYCZNE: psychoterapia(indywidualna, grupowa) arterapia,choreoterapia(taniec, ruch)muzykoterapia,bajokterapia,psychodrama(scenki sytuacyjne)chromoterapia(leczenie kolorami)
WYOBRAZENIA- powstaja w świadomości, świadomość to zdawanie sobie sprawy przez osobe z własnego istnienia, doznań, spostrzeżeń/rodzaje wyobrażeń : wzrokowe, słuchowe, wechowe, ruchowe/ WYOBRAŹNIA-odtwarzanie wyobrażen odtwórczych odtwórczych wytwórczych, tworzenie obrazów rodzaje wyobraźni: mimowolna, marzenia senne, dowolna, kierowana, twórcza/PAMIĘC- właściwośc psychiczna dzieki której nabywamy różnorodne informacje, przyswajamy wiedze o świecie oraz umiejętności i sprawności/ FAZY procesów pamięciowych: zapamiętywanie (kodowanie)przechowywanie i wydobywanie (przypominanie)rodzaje pamieci: gatunkowa:jest podłożem wrodzonych zachowańinstynktownych/osobnicza-odgrywa role w nabywaniu dość. Przez człowieka/ze względu na przedmiot(rodzaj bodzców) :obrazowa, słowno-logiczna,ruchowa,uczuciowa/ze względu na przechowywanie informacji:epizodyczna i schematyczna/ pamiec w zależności od trwałości przechowywania materiału:krótkotrwała-świeża,ok. 20 sek, ograniczony zakres/długotrwała-pojemnosc nieograniczona/cechy pamieci: trwałość,wierność, gotowość,szybkość MYŚLENIE- zjawisko umysłowe, czynność myslenia to łańcuch operacji umysłowych, za pomoca których przetwarzamy informacje czyli tresci zakodowane w spostrezzeniach, wyobrażeniach pojeniach/podział: skojarzeniowe, ukierunkowane, sensoryczno-motoryczne,konkretno-wyobrażeniowe,słowno-logiczne/ właściwości myslenia-pośredniośc,relatywność ujmowania danych,uogólniony charakter myslenia, najważniejsze operacje umysłowe: analiza i synteza,porównywanie,klasyfikowanie,abstrahowania,uogólnianie. Uwaga - ogólne określenie wielu procesów poznawczych odpowiedzialnych za: utrzymanie organizmu w stanie gotowości do działania, wyodrębnianie istotnych elementów z pola percepcyjnego , odpowiednio zorganizowany przebieg danej czynności psychicznej, RODZAJE: relatywna-mimowolna i kognitywna-dowolna/ funkcje: selektywność,ukierunkowanie/Receptory -wyspecjalizowane komórki zmysłowe odbierające informacje z otoczenia /Efektor, narząd wykonawczy organizmu żywego, wykonujący lub zmieniający swoją czynność pod wpływem pobudzeń nerwowych /Układ limbiczny - układ struktur korowych i podkorowych mózgu, biorący udział w regulacji zachowań emocjonalnych.( ciało migdałowate jądro półleżąceopuszka węchowa/hipokampsklepienie/podwzgórze ciało suteczkowate/wzgórze
pola-pokot