Praktyczne zastosowanie metod KLANZY w oparciu o pedagogikę zabawy.
Zasady obowiązujące w ramach realizacji metod aktywizujących wg KLANZY, które mogą pomóc w nauczaniu zintegrowanym i blokowym, uczeniu się poprzez działanie i przeżywanie, budowaniu programów i autorskich innowacji pedagogicznych, przeniesieniu akcentu z oceniania na informację zwrotną, integrowaniu grup oraz doskonaleniu nauczycieli i pedagogów to:
· zapewnienie dobrowolności uczestnictwa· uwzględnienie wszystkich poziomów komunikowania· uznanie pozytywnych przeżyć jako wartości i unikanie rywalizacji· posługiwanie się różnorodnymi środkami wyrazu.
Dobrowolność uczestnictwa polega na tym, że sam uczestnik decyduje, czy chce wziąć udział w zajęciach. Oczywiście i sam animator powinien sobie uświadomić, że najlepiej jest, gdy proponuje wychowankom to, co sam naprawdę chciałby robić, a nie to, co sądzi, że będzie dla nich dobre. Realizacja tej zasady umożliwia odkrycie własnych autentycznych zachowań i sprzyja uczeniu się.Uwzględnienie wszystkich poziomów komunikacji dotyczy poziomu rzeczowegoi emocjonalnego. Pierwszy uwzględnia możliwie obiektywne, logiczne, prawdziwe informacje, które wymienia się między ludźmi. Drugi wskazuje, że treści kształcenia przyjmowane są zawsze w zależności od emocji towarzyszących procesowi uczenia się a zwłaszcza od dotychczasowego doświadczenia i kontaktów w grupie.Przeżycie jako wartość preferuje zdobycie pozytywnego doświadczenia lub doznania w trakcie pracy w grupie i z grupą. Zdecydowanie unika bezsensownej rywalizacji, przypadkowych zwycięstw, konkurencji, w których jeden zwycięża, a reszta przegrywa. Zabawy uczą współdziałania, współpracy, dostrzegania różnych, mocnych stron wśród uczestników. Dzięki temu łagodzą niepokój przed oceną, lęk przed przegraną i wzmacniają motywację do wysiłku.Różnorodność środków wyrazu oznacza przekazywanie treści oraz wywoływanie emocji poprzez oddziaływanie na różne zmysły.Włącza ona do pracy w grupie następujące formy : ruch, gest, dotyk, taniec, dźwięk, malowanie, gra ról, pantomimę, relaksację, zabawy z chustą animacyjną i tunelem.Wykorzystanie tak dużej gamy środków jest czymś naturalnym w okresie dzieciństwa, leczz trudem przekonują się do niej dorośli, uwikłani już w swoje przyzwyczajenia i niepewności. Okazuje się jednak, że metody zabawowe, umiejętnie zaproponowane, mogą przełamać tę niechęć i u nich (np. podczas uroczystości z udziałem rodziców lub dziadków). Prędko bowiem dostrzegają, że takie sposoby wyrazu ułatwiają komunikację w grupie.
Można wyodrębnić następujące rodzaje zabaw stosowanych w pedagogice zabawy:
· zabawy ułatwiające wejście w grupę, poznanie nowego otoczenia,
· zabawy rozluźniające, odprężające, wykorzystujące ruch, taniec, gest, likwidujące napięcie mięśni i napięcie psychiczne,
· zabawy ułatwiające wprowadzanie tematu, pozwalające poznać odczucia, doświadczenia, potrzeby i oczekiwania członków grupy,
· gry dydaktyczne - przedstawienie problemu i poszukiwanie rozwiązań według proponowanych reguł,
· gry dyskusyjne - analizowanie danego problemu a różnych stron z włączeniem doświadczenia i dotychczasowej wiedzy,
· metody ułatwiające przekaz informacji zwrotnej, sygnalizujące indywidualną reakcję i odczucia poszczególnych osób,
· drama - wykorzystująca gry z podziałem na role jako wstęp do omówienia konkretnego problemu,
· zabawy umożliwiające samoocenę, poznanie własnej hierarchii wartości, własnych spontanicznych zachowań,
· zabawy integrujące grupę, umożliwiające wszystkim wspólną, aktywną zabawę bez podziału na bawiących się i obserwatorów, bez ośmieszającej rywalizacji, przypadkowych wygranych i kilku zwycięzców.
Zalety pedagogiki zabawy , wdrożone do praktyki dnia codziennego , oddziałują nie tylko na jakość wykonywanej pracy , w wielu przypadkach przynoszą dużą satysfakcję nie tylko nauczycielom , ale również wychowankom . • zastosowanie pedagogiki zabawy w przedszkolu kształtuje w dzieciach poczucie odpowiedzialności nie tylko za siebie , ale także za grupę , do której dana jednostka uczęszcza, • przestrzeganie zasad uwzględniających indywidualne cechy jednostki nadaje inny wymiar stosunkom w relacjach dziecko – nauczyciel i dziecko – inne dzieci , • konkretne zabawy , jak np. zabawy na poznanie i utrwalenie imion , znajdują zastosowanie w sytuacjach , kiedy nauczyciel obejmuje nową grupę , pozwala to także na lepsze poznanie się dzieci nawzajem , • wspólne sprzątanie po każdej skończonej zabawie , kształtuje odpowiednie nawyki, przydatne w codziennej pracy z dzieckiem , • tworzenie warunków do twórczej działalności dziecka budzi szacunek zarówno dla autora , jak również dla stworzonego dzieła , • zadania wychowawczo – dydaktyczne stawiane przed nauczycielami przedszkola , zakładają także dobrą współpracę z rodzicami . Organizacja uroczystości przedszkolnych , w których rodzice nie są tylko biernymi widzami , lecz angażują się razem z dziećmi we wspólną zabawę , sprzyja integracji dzieci , rodziców i nauczycieli . Wykorzystanie metod pedagogiki zabawy w wielu środowiskach świadczy o jej uniwersalności . Środowisko przedszkolne jest podatne na zmiany i chętniej wprowadza do praktyki wszelkie innowacje . Wynika to z większej swobody programowej , umożliwiającej nauczycielowi większą autonomię w działaniu .
Metody pedagogiki zabawy czy nauka poprzez zabawę likwidują lęk, obawę, strach i to jest niewątpliwie ich wielka zaleta. Nie ma tu rywalizacji. W zabawę zaangażowana jest cała osoba, wszystkie zmysły. Pobudza ona do twórczego działania, pozwala odczuć radość i więź z członkami grupy, a przy tym także wiele uczy. Nie jest środkiem przymusu bo nim być nie może. Wszyscy przecież lubią zabawę, nawet jeśli sobie tego nie uświadamiają.
twarze