PROGNOZOWANIE I SYMULACJE - wykłady.pdf

(443 KB) Pobierz
PROGNOZOWANIE I SYMULACJE
PROGNOZOWANIE I SYMULACJE
dr Tomasz Głuszkowski
(wykłady)
LITERATURA PRZEDMIOTU:
1. P. Dittmann „Metody prognozowania sprzedaży w przedsiębiorstwie” (AE,
Wrocław 1999 - wyd. 4)
2. Red. M.Cieślak „Prognozowanie gospodarcze” (AE, Wrocław 1997 - wyd. 2
poprawione)
3. A. Zaliaś „Teoria prognozy” (PWE, Warszawa 1997)
4. U. Siedlecka „Prognozy ostrzegawcze” (AE, Wrocław 1993)
5. Z Lipińska, T. Smiłowska, B.Suchecki „Wybrane metody prognozowania
krótkookresowego” (GUS ZBSE, Warszawa 1984)
6. S. Makridakis, S.C. Wheelwright, V.E. McGee, Forecasting, John Wley,
New York 1983
DYŻURY:
Wydział Zarządzania UŁ,
Łódź, ul. Matejki 22/26
Pokój 130 , I piętro
WTOREK
CEL ZAJĘĆ:
Poznanie narzędzi, metod i technik komputerowego opracowywania prognoz
prostych, wariantowych, opartych na modelach tendencji rozwojowej,
przyczynowo-skutkowych, wielorównaniowych ekonometrycznych. W trakcie
zajęć laboratoryjnych studenci będą wykorzystywać arkusz kalkulacyjny
Excel, za pomocą którego będą mogli przeprowadzić analizy ilościowe zjawisk
gospodarczych, dokonać prognoz oraz symulacji.
TEMATYKA ZAJĘĆ:
1. Podstawowe definicje i pojęcia.
2. Zasady predykcji ekonometrycznej, etapy postępowania przy
prognozowaniu, ocena jakości prognozy, mierniki
3. Modele trendu i modele tendencji rozwojowych
4. Metoda dekompozycji szeregu czasowego, a metoda wprowadzania
zmiennych zerojedynkowych
5. Modele przyczynowo-skutkowe
6. Modele ważone
7. Symulacja i inne metody wykorzystywanie w prognozowaniu (algorytmy
genetyczne)
8. Praktyczne przykłady zastosowania prognozowania i metod symulacyjnych i
ich realizacja w arkuszu Excel.
2
godz.16,00 – 17,30
PROGNOZOWANIE
Zasadnicze powody potrzeby prognozowania:
niepewność przyszłości
opóźnienia w czasie między momentem podjęcia decyzji, a wynikłymi skutkami tej
decyzji
PROGNOZY SPRZEDAŻY
Najważniejsze prognozy w przedsiębiorstwie
przeznaczone są do tworzenia planu biznesowego
mają wpływ na plany produkcji, wielkości zapasów, projektowany przepływ gotówki i
wyniki firmy
Na przewidywanie przyszłości wpływają najrozmaitsze zjawiska :
biologiczne
psychologiczne
indywidualne potrzeby klientów
sposoby reagowania potencjalnych klientów na bodźce
siła wkładana w realizację celów
identyfikacja każdego z tych zjawisk jest wręcz niemożliwa.
Trzeba pamiętać, że:
nie dysponujemy całkowitą informacją o nabywcach produktów
działania konkurentów mogą przyczynić się do zmiany efektów stosowanych przez firmę
działań
nie kontrolowane przez firmę otoczenie marketingowe może się zmienić, co może
wpłynąć na trafność prognozy
PODSTAWOWE POJĘCIA PROGNOZOWANIA
PROGNOZA - jest stwierdzeniem odnoszącym się do określonej przyszłości, formułowanym z
wykorzystanym dorobku nauki, weryfikowanym empirycznie, niepewnym, ale
akceptowanym
POSTAWA PASYWNA - oznacza przyjęcie założenia o stałości związków między zjawiskiem
prognozowanym, a oddziałującym nań innymi czynnikami
POSTAWA AKTYWNA - przyjęcie założenia, że przyszłość jest mniej lub bardziej niezależna od
przeszłości
PROGNOZA KRÓTKOOKRESOWA - prognoza budowana na taki odcinek czasu, w trakcie
którego w prognozowanym zjawisku zachodzą tylko zmiany ilościowe
PROGNOZA ŚREDNIOOKRESOWA - dotyczy odcinka czasu, w którym oczekuje się, że w
prognozowanym zjawisku występują zmiany ilościowe i niewielkie jakościowe
PROGNOZA DŁUGOOKRESOWA - budowana jest na odcinek czasu, w którym mogą
występować zmiany zarówno ilościowe jak i jakościowe
BŁĄD PROGNOZY EX ANTE - jest to dokonana w chwili budowy ocena różnicy między
rzeczywistą wartością, a wyznaczoną prognozą
3
BŁĄD PROGNOZY EX POST - ocena różnicy między rzeczywistością, a wartością prognozy
dokonana po upływie czasu, do którego prognoza się odnosi
TRAFNOŚĆ PROGNOZ ILOŚCIOWYCH
( BŁĘDY EX POST )
bezwzględny błąd prognozy ex post na okres t
q t = y t - y t *
względny błąd prognozy ex post na okres t
f t = (y t - y t *) / y t * 100%
średni względny błąd prognoz ex post na okresy n+1, ..., T
f = 1 / (T-n) * Σ |y t - y t *| / y t * 100%
średni błąd kwadratowy prognoz ex post na okresy n+1, ..., T
s* = 1 / (T-n) * Σ (y t - y t *)2
PROGNOZA SPRZEDAŻY
PROGNOZA SPRZEDAŻY - opisuje przewidywany poziom sprzedaży przedsiębiorstwa na
rynkach docelowych, w określonym czasie, wyznaczony na podstawie sprecyzowanej
strategii marketingowej i przyjętych hipotez dotyczących sposobu oddziaływania czynników
otoczenia marketingowego przedsiębiorstwa na wielkość sprzedaży.
ETAPY BUDOWY PROGNOZY SPRZEDAŻY
prognoza koniunktury gospodarki w krajach nabywców produktów lub usług
przedsiębiorstwa (prognoza ta służy do budowy ogólnego popytu rynkowego) - zajmują
się tym agendy rządowe i inne wyspecjalizowane instytucje
prognozy ogólnego popytu na rynku na dany produkt lub usługę ; obejmuje to:
- określenie rynku,
- podział ogólnego popytu pomiędzy ważniejsze segmenty rynku;
- określenie tendencji rozwojowych w każdym segmencie;
- przeprowadzenie analizy wrażliwości w celu poznania najbardziej krytycznych
założeń w celu oceny ryzyka
prognoza sprzedaży dla przedsiębiorstwa jest budowana na podstawie udziału w rynku
i ogólnego popytu na rynku i prognoz czynników mikrootoczenia; są to czynniki związane
z:
- dostawcami (ceny wyrobów i usług),
- konkurentami (ceny sprzedawanych przez nich wyrobów),
- nabywcami (liczba i rozmieszczenie terytorialne potencjalnych klientów)
1. OKREŚLENIE PRZESŁANEK PROGNOSTYCZNYCH
wskazanie czynników mikro- i makrootoczenia firmy wywierających wpływ na
wielkość sprzedaży
zebranie danych niezbędnych do konstrukcji prognozy
4
2. WYBÓR METODY PROGNOZOWANIA
metody oparte na szeregach czasowych
metody oparte na testach marketingowych
metody pozwalające konstruować prognozę tylko na następny okres, a metody
pozwalające prognozować na wiele okresów
metody proste i złożone - związane z nimi koszty procesu prognozowania, a efekty
prognozowania
3. KONSTRUKCJA PROGNOZY - dokonuje się wyznaczenia prognozy według schematu
wybranej metody prognozowania
Korzystne zwykle jest użycie do budowy prognozy różnych metod, a następnie
porównanie dokładności tak otrzymanych prognoz. Można także konstruować prognozę
jako kombinację prognoz otrzymanych różnymi metodami.
4. WERYFIKACJA PROGNOZY - polega na ocenia trafności prognozy za pomocą błędów
ex post (wyniki weryfikacji powinny być uwzględniane do modyfikacji prognoz,
modyfikacji strategii marketingowej według której prognoza była tworzona)
METODA PROGNOZOWANIA obejmuje sposób przetworzenia informacji o przeszłości zjawiska
oraz reguły prognozowania
PRZETWORZENIE DANYCH - budowa formalnego lub myślowego modelu prognostycznego,
odwzorowującego zachowanie się zjawiska w przeszłości (odwzorowanie uproszczone jednak
zachowujące istotne cechy zjawiska)
REGUŁA PROGNOZOWANIA - sposób przejścia od informacji przetworzonej do prognozy
METODY PROGNOZOWANIA
ilościowe - oparte na formalnym modelu prognostycznym zbudowanym na podstawie
danych dotyczących kształtowania się wartości zmiennej prognozowanej i zmiennych
objaśniających w przeszłości
jakościowe - oparte na sądach pojedynczych ekspertów lub grup ekspertów. Sądy te
mogą, ale nie muszą, być formułowane na podstawie danych dotyczących kształtowania
się wartości zmiennej prognozowanej i zmiennych objaśnianych w przeszłości
Koszty prognozowania, a stopień pewności w procesie decyzyjnym
5
3140670.001.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin