M.Grabczewska jak samemu zbudować domek z gliny.pdf

KOMITET REDAKCYJNY IBM

Redaktor Naczelny

Adam Andrzejewski

Redaktorzy chiałomi:

Władysław

MINISTERSTWO BUDOWNICTWA

I PRZEMYSŁU MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH

Czajka,

Wanda

Lillerer

Władysław

Skoczek,

Józef

Vagtmdh

Adres Redakcji:

Prace

Instytutu

Bu d ow n i ctwa Mieszkaniowego

WARSZAWA ul. NOWY ŚWIAT 6-1

Rysunki dostarczył autor

Okładkę- projektował

Jerzy Wilk

Redaktor techniczny

Zbigniew Kłoś

MARIA GRĄBCZEWSKA

728.1: 693.31

JAK SAMEMU ZBUDOWAĆ

DOMEK Z GLINY

WYDANIE II

w A R s z A w A

WYDAWNICTWO

ARKADY*

BUDOWNICTWO — SZTUKA —

ARCHITEKTURA

GO POWINNIŚMY WIEDZIEĆ O BUDOWNICTWIE Z GLINY

1. Zamiast wstępu

SPIS TREŚCI

str.

Na pewno niewiele osób spośród budujących małe, własne

domki zastanawiało się po powzięciu decyzji budowy nad bardzo

istotnym zagadnieniem „z czego budować".

Na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że dla zrealizo

wania budowy najprostszą rzeczą będzie zamówić odpowiednią

ilość cegły, wapna, cementu, drewna, dachówki, tj. uczynić to,

co się zazwyczaj robi 1 przy budowie dużych obiektów mieszkal

nych oraz zlecić wszystkie roboty zespołom wykwalifikowanych

robotników. Zapominamy jednak, że takie materiały budowlane

jak cegła, częściowo cement i wapno, niezbędne przy budowlach

przemysłowych i dużych osiedlach miejskich o konstrukcjach

bardziej skomplikowanych, w mniejszych budynkach i domkach

jednorodzinnych, czyli tzw. niskim budownictwie, doskonale za

stąpić można materiałami miejscowymi, jak np. kamień, glina,

żużel kotłowy, żwir, piasek. Zastosowanie tego rodzaju surow

ców, znajdujących się często w pobliżu miejsca budowy i dlate

go nazywanych materiałami miejscowymi, wpłynie znacznie na

potanienie wykonywanego budynku, bo np. używając do budowy

glinę, wykorzystujemy bezpłatny materiał budowlany, jakim jest

glina wydobyta z wykopów pod fundamenty i piwnice. Jest

jeszcze inna przyczyna, która wpłynie na obniżenie kosztu budo

wy przez ograniczenie stosowania materiałów budowlanych po

chodzenia przemysłowego. Czynnikiem tym jest transport mate

riałów budowlanych z miejsca produkcji na-plac budowy —duża

pozycja w ogólnym koszcie budowy, zależna od ciężaru przewie

zionych materiałów.

I. CO

POWINNIŚMY

WIEDZIEĆ

BUDOWNICTWIE

Z GLINY

1. Zamiast wstępu

2. Glina jako miejscowy materiał budowlany

3. Zasadnicze warunki, jakim powinien odpowiadać budynek

z gliny

4. Charakterystyka projektu przykładowego

II. JAK

PRZYGOTOWAĆ

MATERIAŁY

ELEMENTY

BUDOWY

1. Badanie jakości gliny jako materiału budowlanego

2. Materiały budowlane potrzebne do wykonania budynku

wg projektu przykładowego .

3. Jak wykonać bloki gliniane i cementowo-gliniane

4. Jak przygotować masę glinianą i deskowanie do wykonania

ścian z gliny ubijanej

. 24

5. Jak wykonać nadproża z gliny

6. Jak wykonać wałki słomiane dla wypełnienia stropu

III. JAK BUDOWAĆ

1. Wytyczenie budynku

2. Wykopy

3. Fundamenty i izolacje

4. Ściany i kominy

5. Konstrukcja i pokrycie dachu

4'6

6. Osadzenie okien, drzwi i podokienników

7. Stropy

8. Ściany działowe na poddaszu

9. Tynki zewnętrzne i wewnętrzne

10. Roboty wykończeniowe

.53

Wykaz piśmiennictwa

Jeśli chodzi o użycie do budowy surowców miejscowych, to

trzeba powiedzieć, że nie ma w tej dziedzinie w zasadzie złych

materiałów; należy tylko umieć zastosować je właściwie do da

nej budowy. Jeśli tu i ówdzie obserwujemy niepowodzenia przy

budowie z materiałów miejscowych, to powodem z pewnością

nie jest sam materiał, lecz jego niewłaściwe i nieumiejętne uży

cie do budowy.

(sieczka, plewy, suchy wrzos) posiada lepsze od cegły wła

ściwości;

b) posiada lepszą od cegły zdolność gromadzenia (akumu

lacji) .ciepła, które oddaje przy niższej temperaturze pomiesz

czenia;

c) izolacja dźwiękowa (tłumienie głosu) — w murach wyko

nanych z gliny — jest również lepsza niż w murach ceglanych;

d) glina posiada właściwości konserwujące drewno, tzn.

drewniane elementy (belki stropowe, murłaty itp.) zamknięte w

ścianie glinianej przez wiele lat nie wykazują zmian spowodo

wanych butwieniem lub zniszczeniem przez grzyb;

e) glina jest niepalna, a ściany z gliny o grubości powyżej

25 cm uważa się za ognioodporne;

f) do ogrzania budynku z gliny potrzeba 20 % mniej opalu,

niż do ogrzania budynku z cegły o takiej samej grubości

ścian;

2. Glina jako miejscowy materiał budowlany

Glina — surowiec spotykany na prawie całym obszarze nasze

go kraju — jest jednym ze stosowanych od dawna miejscowych

materiałów budowlanych. Jak bardzo długowieczne są budynki

z gliny — świadczą istniejące w różnych krajach do dziś kilku

setletnie rezydencje magnackie.dwory szlacheckie, budynki gos

podarcze oraz cały szereg mniejszych i większych budynków o

ścianach wykonanych z surowej gliny. W Polsce najbardziej zna

ne budynki z gliny to pałac w-Tarchomirae k/Warszawy, Uniwer

sytet Ludowy k/Ojcowa, szkoła w Kasince Malej k/Limanowej

domy mieszkalne w pow. Limanowa k/Rabki, we wsi Bedlno

k/Kutna oraz piętrowy budynek mieszkalny wykonany ostatnio

na terenie nowego osiedla w Skawinie i wiele innych. Za gra

nicą, a przede wszystkim w Niemieckiej Republice Demokratycz

nej glina jest materiałem budowlanym traktowanym poważnie

na równi z cegłą, cementem i in., a powstające osiedla mieszka

niowe o dwu- a nawet trzykondygnacyjnych budynkach budowa

ne są z gliny przy całkowicie zmechanizowanym systemie pracy,

tzn. przy użyciu transporterów, mieszarek do zapraw, kolejek

roboczych, mechanicznych ubijaków itp. Stosowanie gliny w bu

downictwie wynika niewątpliwie z potrzeb gospodarki narodo

wej, ale nie wolno nam budownictwa z gliny traktować jako

przejściowej konieczności. ,Glina jest doskonałym materiałem

budowlanym i to bardzo tanim, bo uzyskanym z wykopów pod

fundamenty i piwnice lub z innego niezbyt odległego od placu

budowy miejsca. Budownictwo' z gliny zaspokaja zupełnie wy

magania techniczne i higieniczne współczesnego mieszkania.

Jakie są zalety gliny, jako materiału budowlanego? A więc:

a) glina pod względem przewodności cieplnej nie ustępuje

cegle, a przy dodaniu większej ilości domieszek włóknistych

g) ściany z gliny są ścianami „oddychającymi", tzn. wsku

tek zdolności przenikania powietrza wyrównują wilgotność po

mieszczeń przez przyjmowanie względnie oddawanie wilgoci.

Zalet aż tyle. A wady? Są też:

aj budownictwo z gliny wymaga dużej staranności wykona

nia, aby budując zgodnie z wymaganiami, wykorzystać wszyst

kie zalety gliny, a uniknąć jej wad;

b) konieczna jest stata ochrona budynku przed nadmiarem

wilgoci, gdyż glina jest nasiąkliwa, a nasiąkając wodą traci

swoją wytrzymałość;

c) budownictwo z gliny ubijanej jest „sezonowe", gdyż bu

dowa z gliny ubijanej musi być ukończona w takim czasie,

aby całkowite wyschnięcie ścian nastąpiło przed nastaniem je

siennych przymrozków.

Glina wilgotna przemarza łatwiej niż cegła, gdyż po ubiciu

pozbawiona jest takiej porowatości, jaką ma cegła po wypale

niu. Do przygotowanej masy glinianej dodaje się różne domie

szki organiczne, jak słoma, suchy wrzos itd., które mają za zada

nie schudzenie gliny, zwiększając jednocześnie

wartości

cieplne.

Jednym ze sposobów wykorzystania gliny do budowy ścian

jest ubijanie jej w deskowaniu, czyli tzw. glinobitka. Z gliny

jej

możemy również wykonać bloki, które po wyschnięciu stanowią

dobry i trwały materiał do budowy ścian budynku. Glina roz

robiona wodą i dokładnie przemieszana z cementem i piaskiem

daje nam tworzywo wodoodporne nazywane tworzywem cemen-

towo-gl imanym, które można użyć do wyprawy, zapraw oraz do

wykonania elementów niewypalanych, jak cegła, pustaki, da

chówka, bloki itp. Płyty ze słomy uglinionej zbrojone drewniany

mi wkładkami służą do budowy lekkich ścianek działowych lub

jako element

zaprawy cementowo-glinianej; szybkie wysychanie ścian, ze

względu na małą ich wilgotność, umożliwia wykonanie obustro

nnej wyprawy w krótkim czasie po ich wykonaniu.

Wadą tego systemu, w porównaniu z systemem ubijanym,

jest zwiększona ilość pracy przy produkcji bloków glinianych.

Zwiększoną ilość robocizny, która jest zresztą wybitnie niefa

chowa, wykonać możemy we własnym zakresie. Praca nie jest

ciężka i mamy tu możliwość obniżenia kosztów budowy.

wypełniający

przestrzeń

pomiędzy

belkami

stropowymi.

3. Zasadnicze warunki, jakim powinien odpowiadać budynek

z gliny

Istnieją, jak podaliśmy wyżej, dwa sposoby wykonywania

ścian: ubijanie gliny w deskowaniu lub murowanie z suchych

bloków glinianych. Ściany z gliny ubijanej mają przede wszy

stkim tę zaletę, że glina może być użyta prawie wprost z wyko

pów; nakład robocizny jest mały, bo polega jedynie na przero

bieniu masy glinianej i ubiciu jej w deskowaniu. Wykonanie jest

łatwe, nie wymaga specjalnych urządzeń. Wadą natomiast tego

systemu jest to, że:

a) duże osiadanie ścianek wskutek skurczu przy wysychaniu

ogranicza możliwości konstrukcyjne i nie pozwala na stosowanie

konstrukcji mieszanych, jak np. obramowań okien i drzwi cegłą,

słupów i filarów w ścianach wewnętrznych z betonu, drewna,

cegły;

b) powolne wysychanie ścian ogranicza czas budowy do ok

resu od maja do końca sierpnia (glina w stanie wilgotnym nie

jest mrozoodporna, a więc przy zamarzaniu i odmarzaniu m >że

nastąpić zniekształcenie, a nawet zniszczenie części muru).

Niedogodności te usuwa system wykonywania ścian z wysu

szonych bloków glinianych. Ten system budowy ma następujące

zalety:

a) wyrób bloków może być prowadzony od wiosny do końca

września, bloki mogą być przygotowane wcześniej, nawet w

roku poprzedzającym budowę;

b) osiadanie ścian wykonanych z wysuszonych bloków jest

prawie takie jak murów ceglanych na zaprawie wapiennej;

c) mala wilgotność ścian (wilgoć wprowadza jedynie zapra

wa, bloki są suche) pozwala przedłużyć okres budowy do późnej

jesieni, a nawet w czasie zimy pod warunkiem zastosowania

Jakość wykonanego budynku zależy w znacznym stopniu od

umiejętnego wykorzystania technicznych własności materiału

budowlanego, z którego wykonane zostaną zasadnicze elementy

budynku. Nieznajomość zagadnienia oraz zaniedbanie przestrze

gania pewnych przepisów powoduje najczęściej nieobliczalne

skutki i zniechęca budujących do stosowania danego materiału

do budowy.

Przystępując do budowy z gliny powinniśmy pamiętać o głów

nej zasadzie: glina nie lubi wody ani nadmiaru wilgoci, nale

ży więc pamiętać przede wszystkim o zabezpieczeniu budynku

przed wilgocią. Mury fundamentowe i piwniczne muszą być wy

konane na wysokości co najmniej 50 cm ponad poziomem terenu,

w celu zabezpieczenia ścian przed odpryskami deszczu i topnie

jącym śniegiem. Fundamenty muszą być wykonane z reguły z

materiałów odpornych na wilgoć, takich jak cegła, kamień, beton,

bloki cementowo-gliniane. Glina nie nadaje się do wykonania

fundamentów, i murów piwnicznych ze względu na brak odpor

ności na działanie wilgoci i wody. Wiedząc, że najgroźniejszym

wrogiem budownictwa z gliny jest nadmiar wilgoci, należy bar

dzo dokładnie wykonać izolacje poziome w następujących miej

scach: oprócz normalnej izolacji poziomej w murze piwnicznym,

pod stropem piwnicznym lub pod podłogą parteru, (w budynku

niepodpiwniczonym), dodatkową pod podokicnnikami wszyst-

tkich otworów okiennych oraz na górnym zakończeniu murów.

Ta ostatnia izolacja ma za zadanie ochronę ścian przed zawil

goceniem w razie ewentualnego uszkodzenia pokrycia dacho

wego.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: