Zeszyt_Nauczyciela09.pdf

Jak dzia∏a mój

rower?

Cel zaj´ç

UÊwiadomienie dzieciom koniecznoÊci

konserwacji roweru.

Zapoznanie dzieci z poszczególnymi

cz´Êciami pojazdu i wyjaÊnienie zasad ich

dzia∏ania.

Co dziecko wiedzieç powinno

● Niesprawny rower staje si´ niebezpiecznym Êrodkiem

komunikacji – zarówno dla dziecka, jak i dla innych

uczestników ruchu.

Szczegó∏owe wyposa˝enie

Siode∏ko

Dêwignia

hamulca

Lusterko

wsteczne

Dzwonek

Tabliczka

znamionowa

Baga˝nik

Kierownica

Dynamo*

Rama

Linka hamulca przedniego

Hamulec

Tylny b∏otnik

Lampa przednia

Pompka

B∏otnik przedni

Âwiat∏o czerwone tylne

¸aƒcuch

Widelec

Felga

Âwiat∏a

odblaskowe

boczne

Szprycha

Ko∏o

Piasta

* Nowsze rowery nie

majà ju˝ dynama;

ich Êwiat∏a dzia∏ajà

na baterie.

Peda∏

Wenty l

Zespó∏

peda∏u

Podpórka

Odblaski

(po dwa na

peda∏)

Boczne Êwiat∏o

odblaskowe

● W 1994 roku (ostatnie znane

statystyki) Chiny wyproduko-

wa∏y 41,5 mln rowerów. Kraj

ten jest najwi´kszym producen-

tem rowerów na Êwiecie – tam

równie˝ transport rowerowy

jest najbardziej rozwini´ty – na

1000 mieszkaƒców przypada a˝

200 rowerów!

Konserwacja

roweru

– wskazówki dla dzieci

● Zasada dzia∏ania hamulców:

przy naciÊni´ciu dêwigni hamulca

linka napina si´ i dociska klocki ha-

mulcowe do felgi.

● Aby hamulce dobrze dzia∏a∏y, lin-

ki muszà byç napi´te i niepostrz´-

pione, a felgi czyste, bez t∏ustych

plam. Przy hamowaniu nale˝y jed-

noczeÊnie zacisnàç przedni i tylny

hamulec, inaczej grozi nam upadek

do przodu.

● Zamiast hamulców

urochamianych dêwigniami

umieszczonymi przy kierownicy,

rower mo˝e byç wyposa˝ony

w hamulec uruchamiany peda∏ami.

Opony

● Jazda na s∏abo napompowanych

oponach jest bardzo niebezpieczna,

gdy˝ wówczas rower êle trzyma si´

pod∏o˝a, co mo˝e spowodowaç upa-

dek rowerzysty.

● Drugi co do wielkoÊci produ-

cent – Indie, plasujà si´ daleko

z ty∏u. W 1994 roku wyprodu-

kowano tam 10,5 mln rowe-

rów.

Hamulce

● Kierownica jest wyposa˝ona

w dwie dêwignie hamulca.

● Dêwignia hamulca przedniego

jest umieszczona po lewej stronie

kierownicy.

● Dêwignia hamulca tylnego jest

umieszczona po prawej stronie kie-

rownicy.

Âwiat∏a

● Z przodu roweru znajduje si´

Êwiat∏o bia∏e lub ˝ó∏te, które oÊwie-

tla drog´ i sygnalizuje obecnoÊç ro-

weru. Z ty∏u znajduje si´ Êwiat∏o

czerwone, które oznajmia obecnoÊç

wiedzieç powinno

rowerzysty pojazdom znajdujàcym

si´ za nim.

● W nowszych rowerach dynamo

jest cz´sto zastàpione przez urzà-

dzenie dzia∏ajàce na baterie. Nale˝y

pami´taç o sprawdzeniu poziomu

na∏adowania baterii przed wyrusze-

niem w d∏ugà tras´.

● W przypadku roweru wyposa˝o-

nego w dynamo Êwiat∏a dzia∏ajà je-

dynie wtedy, gdy ko∏a si´ kr´cà.

● Âwiat∏a odblaskowe (odblaski):

odbijajà Êwiat∏a samochodów

i sprawiajà, ˝e rowerzysta jest wi-

doczny. Czerwone Êwiat∏o

odblaskowe ma znajdowaç si´

z ty∏u roweru. Na brzegach peda-

∏ów lub mi´dzy szprychami odblas-

ki sà koloru pomaraƒczowego.

● Aby dobrze widzieç i byç dobrze

widzianym, nale˝y regularnie czy-

Êciç wy˝ej wymienione elementy.

Siode∏ko i kierownica:

● Ich wysokoÊç musi byç dostoso-

wana do wzrostu rowerzysty.

Dziecko musi je regulowaç

w miar´, jak roÊnie.

åwiczenie 1

● Poprosiç dzieci o przyprowadze-

nie jednego lub kilku rowerów do

klasy. Dzieci wymieniajà wszystkie

cz´Êci pojazdu, jakie znajà. Przepro-

wadziç obserwacj´ roweru stojàce-

go i w ruchu. Zapytaç dzieci, do cze-

go s∏u˝à poszczególne elementy.

● Nauczyciel rozdaje uczniom po-

wi´kszonà na ksero kart´ technicz-

nà roweru. Sprawdza, czy dzieci

znajà wszystkie s∏owa. JeÊli nie,

wspólnie szukajà ich w s∏owniku.

åwiczenie 3

● Poprosiç dzieci o podanie przyk∏a-

dów awarii lub k∏opotów, które przy-

darzajà im si´ podczas jazdy na ro-

werze.

● Sporzàdziç list´ przedmiotów, któ-

re powinny znaleêç si´ w sakwie ro-

werowej (klej, gumowe ∏atki, klucz,

∏y˝ka do zdejmowania opony, papier

Êcierny).

z´by najwi´kszego ko∏a z ty∏u oraz

na przednià tarcz´. Pokr´ciç peda-

∏em, aby sprawdziç, czy ∏aƒcuch zo-

sta∏ w∏aÊciwie za∏o˝ony.

● Uruchomiç dynamo.

● Nauczyç dzieci, jak regulowaç

wysokoÊç siode∏ka i kierownicy oraz

jak sprawdzaç, czy opony sà wystar-

czajàco napompowane.

● Nareperowaç d´tk´: zdjàç ko∏o

z wide∏ek. Za pomocà ∏y˝ki do opon

Êciàgnàç opon´ z felgi. Odkr´ciç na-

kr´tk´ przytrzymujàcà zawór d´tki

na feldze. Zdjàç d´tk´, napompowaç

i zanurzyç w misce z wodà. Wydo-

bywajàce si´ p´cherzyki powietrza

pokazujà, gdzie opona jest uszko-

dzona. Wysuszyç d´tk´, lekko ze-

trzeç powierzchni´ wokó∏ przebite-

go miejsca papierem Êciernym, na-

∏o˝yç klej i ∏atk´, pozostawiç do wy-

schni´cia. Za∏o˝yç d´tk´ powtarza-

jàc te same operacje w odwrotnej

kolejnoÊci.

åwiczenie 4

● Poprosiç pi´cioro uczniów o przy-

prowadzenie rowerów. Na szkolnym

boisku poprosiç ich o jazd´ na rowe-

rze. Na dany znak, uczniowie muszà

zahamowaç za pomocà jednego ha-

mulca, pos∏ugujàc si´ na zmian´ ha-

mulcem prawym i hamulcem le-

wym. PodkreÊliç, ˝e przy hamowa-

niu tylko przednim ko∏em, rowerzy-

sta mo˝e zostaç wyrzucony z siode∏-

ka.

● Zdjàç ∏aƒcuch z roweru i wyja-

Êniç, jak go za∏o˝yç. Za∏o˝yç go na

åwiczenie 2

● Przyprowadziç do klasy rower wy-

posa˝ony w dynamo i rower wypo-

sa˝ony w baterie.

● W ma∏ych grupach sprawdziç, jak

dzia∏a oÊwietlenie i hamulce. Obser-

wowaç, analizowaç i wydedukowaç

zasad´ dzia∏ania Êwiate∏. Sprawdziç

hipotezy dzieci na podstawie dzia∏a-

nia obu modeli. Porozmawiaç

o przydatnoÊci oÊwietlenia.

KOMENTARZ DO çwiczeƒ

znajdujàcych si´ w zeszycie ucznia

Cel: poznanie poszczególnych cz´Êci rowe-

ru. åwiczenie to pozwala dziecku obejrzeç dok∏adnie

cz´Êci roweru niezb´dne dla jego bezpieczeƒstwa

i zapami´taç je. Dzi´ki temu b´dzie w stanie okreÊliç,

jakich cz´Êci brakuje w jego rowerze.

wnàtrz dynama jest nap´dzany ruchem ko∏a

(energia termiczna) i wytwarza pràd, który za-

sila Êwiat∏a.

PodkreÊliç znaczenie dobrej widocznoÊci rowe-

ru po zmroku.

Cel: pierwsze pytanie postawione w zeszy-

cie çwiczeƒ ucznia pozwala dzieciom na wysuni´cie

hipotez i daje podstawy do refleksji. WyjaÊnienie dzia-

∏ania dynama.

Aby lampy roweru Êwieci∏y si´, dynamo musi dotykaç

do obracajàcego si´ ko∏a. Magnes znajdujàcy si´ we-

Cel: zrozumienie, jak porusza si´ ro-

wer. åwiczenie to pozwala na wyjaÊnienie dzia-

∏ania przek∏adni, która sk∏ada si´ z dwóch kó∏

z´batych i ∏aƒcucha.

åwiczenie 1

åwiczenie 2

åwiczenie 3

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: