hygena 4 (1)(2).doc

zestaw 1

1. NNKT i węglowodany (+ błonnik) zawartośc w diecie, rola
2. zanieczyszczenie żywności
3. źródła żelaza w diecie
4. powikłania otyłości
5. objawy bulimii
6. rodzaje studni, jak je utrzymac ? (nie pamiętam tego pytania
dobrze ale jakos tak to było)
7. pyły i włókna respirabilne
8. wypalenie zawodowe a zawód lekarza

1. NNKT i węglowodany (+ błonnik) zawartośc w diecie, rola
Zalecane ilości w diecie:
kw. t!uszczowe wielonienasycone 6-10%

omega 6 5-8%

omega 3 1-2%

kw. t!uszczowe jednonienasycone 10-15%
Przeciwmia,d,ycowe dzia!anie: Korekta czynników ryzyka

• _ cholesterolu, _ trójglicerydów, _ HDL cholesterolu

• _ ci_nienia krwi

• poprawa metabolizmu w=glowodanów

(_ zapotrzebowania na insulin=, _ glukozy)
przeciwzakrzepowe
zmniejsza; ryzyko chorób sercowo-naczyniowych
• dzia!anie antyarytmiczne

• dzia!anie antytrombogenne

• zwolnienie rozwoju p!ytki mia,d,ycowej

- _ ekspresji moleku! adhezyjnych

- _ p!ytkowego czynnika wzrostu

• dzia!anie przeciwzapalne

• promowanie uwalniania _rodb!onkowego NO

• umiarkowane dzia!anie hipotensyjne

• poprawa profilu lipidów
Dzia!anie b!onnika: rozpuszczalny – metaboliczne działanie, Nierozpuszczalny - _ obj=to_ci stolca Poprawa perystaltyki

_ obni,enie st=,enia cholesterolu i trójglicerydów

w surowicy (p!atki owsiane, j=czmienne, groch,

pektyna)

_ obni,enie st=,enia glukozy w surowicy,

_ wra,liwo_ci na insulin=

_ obni,enie masy cia!a (uczucie syto_ci, poprawa

perystaltyki)

w profilaktyce i leczeniu:

_ chorób sercowo-naczyniowych

_ cukrzycy

_ hiperlipidemii

_ oty!o_ci

_ nadci_nieniu

_ nowotworów

_ chorób przewodu pokarmowego

(zaparcia, hemoroidy, kamica ,ó!ciowa)
2. zanieczyszczenie żywności
chemiczne, biologiczne, produkty lecznicze, skaŜenia promieniotwórcze, pozostałości środki ochrony roślin KaŜda substancja, kta jest obecna w Ŝywności

jako rezultat produkcji lub zanieczyszczenia

środowiska

- Biologiczne: mikrobiologiczne, toksyny

bakteryjne, mykotoksyny, szkodniki zboŜowomączne,

pasoŜyty

- Chemiczne: metale toksyczne, środki ochrony

roślin i ich metabolity, azotany i azotyny,

nitrozoaminy, chlorowane bifenyle,

wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne

- Fizyczne: pozostałości opakowań, piasek
Ołów: z zanieczyszczeń motoryzacyjnych i przemysłowych Kadm: z zanieczyszczeń przemysłowych, z kopalni metali

kolorowych, z naczyń, gleby, wody, dymu

tytoniowego; Rtęć: azotany i azotyny wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne Wykazują właściwości mutagenne i kancerogenne

Powstają w wyniku niecałkowitego spalania

materiału organicznego

Źrła ich emisji do atmosfery: poŜary, wybuchy

wulkan, spalanie odpad, spalanie ropy

naftowej i węgla, piece kuchenne, dym

papierosowy

Rodzina Enterobacteriaceae, Rodzina Pseudomonadaceae, Rodzina Bacillaceae-, Rodzina Micrococcaceae, Mykotoksyny

Są produktami metabolizmu grzyb pleśniowych z

rodziny Aspergillus, Penicilium i Fusarium.
3. źródła żelaza w diecie

Normy dzienne:   Kobiety 19-60: 14 - 17 mg (w zależności od aktywności fizycznej)

Kobiety > 60: 12 mg

Ciężarne: 22 mg

Karmiące: 18 mg

Mężczyźni: 11 mg

Spożycie żelaza jest proporcjonalne do wartości energetycznej pożywienia. W postaci hemowej Fe2+ pochodzi z hemoglobiny i mioglobiny, absorbowane jest jako kompleks żelazowe - porfirynowy, Fe zostaje uwolnione w śluzowce jelita, jest lepiej przyswajalne. Wchłania się w 10%. Najlepszym źródłem żelaza jest: Mięso, ryby i „owoce morza", które również przyspieszają wchłanianie żelaza niehemowego (do 2,3mg/100g)

Wieprzowina, wątroba, ryby - 30 - 40% żelaza hemowego Wołowina, baranina, drób - 60% żelaza hemowego

- Produkty zbożowe: zawartość Fe wysoka ale stopień wykorzystania niski (Fe niehemowe i obecność fitynianów)

- Mleko i produkty mleczne: niska zawartość Fe

- Mięso, ryby, jaja: wysoka zawartość Fe

- Tłuszcze: niska zawartość Fe

- Warzywa i owoce: niska zawartość i przyswajalność ze względu na obecność szczawianów

- Cukier i słodycze: duża zawartość, w czekoladzie 3,4 mg/100g ale trudno przyswajalna

ze względu na obecność fitynianów

Zwiększone wchłanianie: kwas askorbinowy (mlekowy, cytrynowy) - zapobieganie

tworzenia trudnorozpuszczalnych, niewchłanialnych związków - redukcja Fe3+ do Fe2+ Obniżone wchłanianie:  fityniany, szczawiany (warzywa, owoce, produkty zbożowe -

otręby, mąka o małym stopniu przemiału), kwas taninowy w herbacie, fosfofityna żółtka

jaj, białko, tłuszcz, Ca, Zn, Cd, Mn

Żelazo niehemowe Fe3+ - wchłanianie zależne od poziomu Fe w tkankach.
4. powikłania otyłości
nadci_nienie, dyslipidemia, wzrost ryzyka choroby niedokrwiennej serca i udaru
bezdech nocny, astma, dermatologia: odparzenia

cukrzyca t.2, zespó! wielotorbielowatowo_ci jajników

zwyrodnienie ko_ci i stawów, p!askostopie

st!uszczenie w0troby, refluks ,o!0dkowo-jelitowy, kamica p=cherzyka ,ó!ciowego

poczucie izolacji i dyskryminacji, bulimia, depresja, proteinuria

5. objawy bulimii

Kryteria rozpoznawania bulimii[edytuj]

Możemy podejrzewać bulimię, gdy osoba: ma nawracające okresy żarłoczności, kiedy zjada olbrzymie ilości pokarmu w ciągu dnia (w okresie 2 godzin) czuje, że traci kontrolę nad swoim zachowaniem w czasie napadu żarłoczności, regularnie stosuje metody zapobiegające przyrostowi wagi ciała, takie jak: prowokowanie wymiotów, nadużywanie środków przeczyszczających i moczopędnych, ścisła dieta, głodówka lub bardzo wyczerpujące ćwiczenia fizyczne, ma minimum dwa napady żarłoczności w tygodniu (i stosuje po nich sposoby prowadzące do zmniejszenia wagi), przez co najmniej trzy miesiące, przesadnie skupia uwagę na swojej sylwetce i wadze. Opisywane zaburzenia w odżywianiu się nie występują dodatkowo w przebiegu anoreksji.
6. rodzaje studni, jak je utrzymac ? (nie pamiętam tego pytania
dobrze ale jakos tak to było)
7. pyły i włókna respirabilne
Pyły o działaniu drażniącym (cząstki węgla, żelaza, karaborundu, szkła, aluminium, związków baru)

Pyły o działaniu zwłókniającym (ziarna krystalicznej krzemionki, niektóre krzemiany (azbest, talk, kaolin, szpat polny, pył rud żelaznych i z kopalni węglowych).

Pyły o działaniu alergizującym (pyły pochodzenia roślinnego, zwierzęcego i niektóre pochodzenia chemicznego (leki, metale: arsen, miedź, cynk, chrom)

Pyły o działaniu kancerogennym (azbest, minerały azbestopodobne, sztuczne włókna mineralne) oraz pyły zawierające krystaliczne odmiany dwutlenku krzemu.
działanie pylicotwórcze, alergizujące lub drażniące. Źródłem pyłów jest spalanie materiałów energetycznych w fabrykach, samochodach, kotłowniach. W powietrzu rozróżnia się pył szybkoopadąjący oraz zawieszony o znaczeniu chorobotwórczym - składa się z cząsteczek < 10 um, łatwo wnikający do dróg oddechowych. Cząstki pyłu o średnicy 50 um zatrzymują się w jamie nosowej, a cząstki pyłu o średnicy 3 um osiągają dolne drogi oddechowe, przedostają się do pęcherzyków płucnych. Ta frakcji pyłu nazwana respilabilną, odgrywa podstawową rolę w jego szkodliwości. Maksymalnie dopuszczalny opad pyłu to 200g/m2 rocznie. Oddziaływanie na człowieka to wnikanie do dróg oddechowych, drażnienie spojówek i błon śluzowych

Najważniejszą rolę w zawodowej patologii płuc odgrywają pylice. Są one powodowane wdychaniem pyłów nieorganicznych wytwarzających trwałe złogi w tkance płucnej, prowokując także odczyn tkankowy.

Pylice kolagenowe

Dochodzi w nich do zaniku elementów sprężystych płuc z wytworzeniem kolagenu nie ulegającego wtórnej hialinizacji: krzemica (głównie dwutlenek krzemu), azbestoza, pylica talkowa, pylica aluminiowa

Pylice niekolagenowe

Niewielki odczyn tkankowy oraz małe zaburzenia w czynności układu oddechowego. Dochodzi do nich np. u spawaczy (żelazice).

Postacie pośrednie

Przy ekspozycji na mieszane pyły nieorganiczne, z niższą zawartością krzemionki np. u górników, spawaczy.

Niektóre pyły są alergenami, a ekspozycja na nie prowadzi do rozwoju dychawicy oskrzelowej:

- pyły roślinne: mąka, pył zbożowy, z pasz, bawełny, siana zwierzęce: sierść, pióra metale: nikiel, chrom

- związki chemiczne: formaldehyd, izocyjaniny, bezwodnik kwasu ftalowego,

chloramina.

Przewlekłe działanie drażniące pyłów i gazów na błonę śluzową dróg oddechowych prowadzi do stanów zapalnych oskrzeli, co z czasem może prowadzić do niewydolności oddechowej uznawanej za chorobę zawodową. Do sposobów związanych z eliminacją lub zmniejszeniem ryzyka zawodowego należą:

a)   zmiany w technologii i metodach pracy

-    zastępowanie materiałów pylicotwórczych bardziej bezpiecznymi

-    izolowanie miejsc wytwarzania pyłu lub spłukiwanie ich wodą

b)  środki ochrony osobistej

maski i półmaski przeciwpyłowe
8. wypalenie zawodowe a zawód lekarza
Obciążenie psychonerwowe

przeciążenie psychiki

niedociążenie psychiki (automatyzacja)

monotonia pracy

•          Wyczerpanie emocjonalne (objawia się - zniechęceniem do pracy, drażliwością, stałe napięcie psychofizycznym, człowiek ma poczucie chronicznego zmęczenia, częściej choruje, wskutek obniżonej odporności, cierpi na bezsenność oraz częste bóle głowy) 

•          Depersonalizacja (dystansowanie się wobec pacjentów i współpracowników, powierzchowność działań, lekarz traktuje chorego jak „przypadek”, staje się cyniczny, przypisuje chorym winę za własne niepowodzenia) 

•          Obniżone poczucie dokonań osobistych (przestaje wierzyć w siebie, wchodzi w konflikty z otoczeniem, czuje się niesprawiedliwie traktowany, staje się agresywny, traci zdolność do rozwiązywania problemów)

Wyczerpanie, awersja do klientów, apatia stanowczy sprzeciw, złość

Wypalenie: oskarżanie siebie, ucieczka, cynizm, sarkazm, reakcje psychosomatyczne, nieobecność w pracy, duże wydatki pieniężne, wypadki, sztywne trzymanie się przepisów w pracy, samobójstwo, romanse bez miłości, rozwód, nagła, nieprzemyślana rezygnacja z pracy, upadek społeczny

-----------------------------------------------------------------------

zestaw 2

1) Czynniki ryzyka chorob sercowo-naczyniowych na ktore ma wplyw dieta
2) Wartosc energetyczna i odzywcza produktow zbozowych i suchych straczkowych
3) Przewlekle choroby niezakazne, przyczyny
4) Rodzaje otylosci
5) Klasy czystosci wody oraz stopien zanieczyszczenia wod w Polsce
6) Zasady higieny w gabinecie zabiegowym
7) Promowanie zdrowia w pracy - cele i zasady

1) Czynniki ryzyka chorob sercowo-naczyniowych na ktore ma wplyw dieta

-otyłość, niewspółmierne spożywanie energii do zapotrzebowania na nią; spożywanie dużej ilości tłuszczów zwierzęcych; niskie spożycie kwasów tłuszczowych wielonienasyconych; duże spożycie cholesterolu > 300 mg/dobę; duże spożycie soli > 6g/dobę; palenic tytoniu; alkohol; brak aktywności fizycznej; nieodpowiednia podaż K, Ca, Mg; duże spożycie węglowodanów łatwo przyswajalnych zwłaszcza cukru; niskie spożywanie warzyw i owoców; małe spożycie białka: cielęcina, dziczyzna; małe spożycie błonnika i węglowodanów złożonych; spożywanie małej ilości ryb.
2) Wartosc energetyczna i odzywcza produktow zbozowych i suchych straczkowych
Kaloryczność: średnia.

chleb żytni razowy: 196 kcal; bułka wrocławska: 226 kcal; fasola sucha: 346 kcal

Kasza gryczana: 339 kcal

Ograniczenia w diecie lekkostrawnej.

Białko: średnia zawartość, dostarcza 20% zalecanej ilości białka. Jest to białko niepełnowartościowe (niska zawartość lizyny, treoniny, tryptfofanu).

Zawartość białka w produktach. Strączkowych jest wyższa 35%, o

większej wartości odżywczej (aminokwasami ograniczającymi są a. siarkowe)

Węglowodany: wysoka zawartość. Są to węglowodany złożone

Błonnik: bardzo dobre źrodło: manna, ryż, kasze mało oczyszczone (jęczmienna, gryczana, kukurydziana).

Tłuszcze: mała zawartość. W 80% jest to tłuszcz nienasycony, w niektórych

produktach wielonienasycone n-9.

Witamina E: wyższa zawartość w produktach mało oczyszczonych (płatki owsiane). Udział w pokrywaniu zapotrzebowania wynosi 10%.

Witaminy z gr. B: Im ciemniejsza mąka, pieczywo, kasze tym większa zawartość

wit. B. Istotne źródło tiaminy.

Żelazo: Zawartość dość wysoka, ale niski stopień wykorzystania (żelazo niehemowe

i obecność fitynianów)

Wapń: zawartość niska.
Zbożowe: fundament naszego menu,

główne źródło energii dla pracy mięśni i funkcjonowania

organizmu. Dostarczają: białko, węglowodany złoŜone, witaminy B1 i B6,

magnez, Ŝelazo, cynk i błonnik pokarmowy.

Dobry wyb: pieczywo ciemne, płatki owsiane, jęczmienne, kasza

gryczana, jęczmienna, ryŜ brązowy.

Uwaga: 1 kromka chleba to ~125 kcal

1 bochenek chleba (1 kg) to ~2500kcal •Produkty zbożowe: 196 - 359 kcal; średnia wartość kaloryczna Chleb żytni razowy: 200 Ryż: 350 Fasola: 350 Nie powinny być spożywane w dużej ilości przez osoby otyłe i z nadwagą.
3) Przewlekle choroby niezakazne, przyczyny
1. Choroby sercowo-naczyniowe

2. Otyłość,-

3. Cukrzyca

4. Nowotwory

5. Osteoporoza

6. Choroby przewodu pokarmowego

7. Choroby z3bów (próchnica)
o nieprawid!owe żywienie

o ma!a aktywność fizyczna

o palenie papierosów
4) Rodzaje otyłości
Otyłość BMI >30

Ocena wed!ug WHR = Obwód talii/Obwód bioder
Oty!ość; brzuszna(androidalna, wisceralna) : Kobiety _ 0,85 Mężczyźni_ _ 1,0
Oty!ość; pośladkowo-udowa(gynoidalna) : Kobiety < 0,85 Mężczyźni < 1,0
5) Klasy czystosci wody oraz stopien zanieczyszczenia wod w Polsce
oczyszczenia i dezynfekcji.

Zanieczyszczenie rzek:

-l klasa czystości - dla potrzeb gospodarki komunalnej, picia, przemysłu spożywczego, hodowli ryb łososiowych-2.7%.

-II klasa - dla celów rekreacyjnych (kąpieliska) i hodowlanych zwierząt i ryb oprócz łososiowych-15%,

-III klasa - dla potrzeb przemysłu i nawadniania terenów rolnych-28%

-54% długości rzek jest zanieczyszczona powyżej dopuszczalnych norm. Zanieczyszczenie wód w Polsce jest spowodowana brakiem prawidłowo pracujących oczyszczalni ścieków, a ścieki komunalne i przemysłowe są odprowadzane bezpośrednio do wód powierzchownych.
6) Zasady higieny w gabinecie zabiegowym
7) Promowanie zdrowia w pracy - cele i zasady

-----------------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------------------

zestaw 3

1. Normy żywienia. co to jest, do czego służy? jak są opracowywane?

2.co to jest PAL?

3.Zasady prawidłowego żywienia.

4.Terapia anorektyczek/bulimiczek.

5.dziura ozonowa. jak powstaje i jej skutki.

6.bioindykatory, biowskaźniki, testy saprobowe

7.zasady pomiaru wskaźnika biodra/talia

1. Normy żywienia. co to jest, do czego służy? jak są opracowywane?

2.co to jest PAL?
PAL = stosunek całkowitych dziennych wydatków energetycznych do wartości podstawowej przemiany materii. wspłzynnik charakteryzujący średni poziom aktywności fizycznej w ciągu doby

3.Zasady prawidłowego żywienia.
Zasady prawidłowego żywienia

•Zachowanie różnorodności spożywanych produktów pozwala na dostarczenie wszystkich niezbędnych składników i uniemożliwia skumulowanie ewentualnych szkodliwych substancji

•Zachowanie prawidłowego udziału poszczególnych składników energetycznych: białko - 12%, tłuszcze < 10%, węglowodany - 60%. Należy unikać nadmiaru białka i tłuszczu zwierzęcego: tłustego mleka, serów żółtych, dużej ilości mięsa, tłustych wędlin, nasycone kwasy tłuszczowe tylko do 10% dziennego zapotrzebowania - ograniczenie spożycia masła, smalcu. Zastępowanie produktów zwierzęcych roślinnymi (masło - margaryna, śmietana do sałatek - olej). Wołowinę i wieprzowinę powinny zastąpić ryby i drób. Należy spożywać węglowodany złożone (do 40% dziennego zapotrzebowania), produkty zbożowe, suche strączkowe (fasola, groch), ziemniaki, ciemne pieczywo i mało oczyszczone kasze. Ograniczenie spożycia słodyczy i cukru.

•Dostateczne spożywanie warzyw i owoców > 600g dziennie brutto (z odpadkami), również surowe

•Umiar w stosowaniu soli chroni przed nadciśnieniem tętniczym. 5 - 7 g/d

•Dostateczne częste i regularne spożywanie niezbyt obfitych posiłków. Przerwy miedzy posiłkami nie powinny przekraczać 5 - 6 godzin, u dzieci i młodzieży 4 godziny. Rzadkie i obfite posiłki powodują nadwagę.

4.Terapia anorektyczek/bulimiczek.

Leczenie bulimia

O ile leczenie psychoterapeutyczne pozostaje najwazniejszym elementem terapii, wykazano jednak przydatność pomocy farmakologicznej głównie przy pomocy fluoksetyny, która u pewnej grupy pacjentów potrafi zredukować częstość napadów objadania sie. Wśród podejść psychoterapeutycznych wykazano skuteczność kognitywnej terapii behawioralnej, która polega na nauczaniu pacjentów zwalczania automatycznych myślom i eksperymentach behawioralnych (np. spożywanie posiłku składającego się z "zakazanych środków spożywczych") w połączeniu lub bez leczenia przeciwdepresyjnego[24]...