Opieka pielęgniarska uraz czaszk-móz.pdf

(155 KB) Pobierz
pchia 1 2011:Kardio i Torako.qxd 2011-05-10 15:08 Strona 7
ilgnirstohirurginingiologin1/2011
O PIEK PIELGNIRSK ND PCJENTEM PO URZIE
CZSZKOWO MZGOWYM LECZONYM OPERCYJNIE
Nursingcareofpatientswhosufferedfromcraniocerebral
traumaandunderwentsurgicaltreatment
RenattaSiinkiiewiicz--JJaskllska,,FiilliipJJaskllskii,,WojjciiechHagnerr,,JJollanttaDejjewska,,JJusttynaGrrada,,
MagdallenaWiicek--Zubrrzycka,,MagdallenaHagnerr--Derrengowska
Katedrai KlinikaRehabilitacji, ollegiumedicum im. L.Rydygieraw Bydgoszczy,UMKw Toruniu
PielgniarstwoChirurgicznei Angiologiczne2011;1:7-12
Adresdokorespondencji:
mgr RenattaSiinkiiewiicz--JJaskllska,Katedrai KlinikaRehabilitacji, ollegiumedicum im. L.Rydygieraw Bydgoszczy,ul. M.Skodowskiej-Curie9,
85-094Bydgoszcz,tel.+48525854330,e-mail:lfilipjask@gmail.com
Sttrreszczeniie
Summarry
Nursingcareofa patientwhosufferedfromcraniocerebral
traumaandunderwentsurgerytreatmentistoprovidethe
patientwithoptimumconditionsthatwillleadtoa fast
recoveryandthatwillpreventanycomplications.Nursing
managementinthepost-operativeperiodincludesmainly
actions preventing respiratory, circulatory, cutaneous
complicationsandinfections,aswellastherightplacementof
a patientafterthesurgery.Post-operativemanagementalso
includesmonitoringprimarylifeparameters,controllingthe
stateofpost-operativewounds,fightingpainandmobilising
a patient.
Pielgnowaniechoregopourazieczaszkowo-mzgowym,
leczonegooperacyjnie,manaceluzapewnienieoptymalnych
warunkwumoliwiajcychszybkipowrtdozdrowiaoraz
zapobieganie powikaniom. Postpowanie pielgniarskie
w okresiepooperacyjnymobejmujeprzedewszystkimdziaania
zapobiegajce powikaniom: oddechowym, kreniowym,
skrnymorazinfekcjom,jakrwnieprawidoweuoenie
choregopozabiegu.Napostpowaniepooperacyjneskadasi
takemonitorowaniepodstawowychparametrwyciowych,
kontrolastanurany pooperacyjnej,zwalczaniebluoraz
uruchamianiepacjenta.
Keyworrds:: careproblems,craniocerebraltrauma,nursing
care.
Sowaklluczowe::problemypielgnacyjne,urazczaszkowo-
-mzgowy,opiekapielgniarska.
W ostatnichlatachobserwujesiznacznywzrost
zapotrzebowanianaopiekpielgniarsknadchorymi
pocikichurazachczaszkowo-mzgowych.Najwa-
niejszeprzyczynyurazwto:wypadkikomunikacyjne,
upadkiz wysokoci,wypadkiw domu,napadyi bjkioraz
przypadkiutratyprzytomnoci(np.napadpadaczkowy).
Szybkirozwjtechnikii motoryzacjispowodowazwik-
szenieliczbywypadkwkomunikacyjnych,ktresnaj-
czstszprzyczynurazwczaszkowo-mzgowych,przy
czymurazytestanowitrzeciw kolejnoci,pochoro-
bachukadukreniai nowotworach,przyczynzgonw
w Polsce.Copityurazgowyzagraayciu,natomiast
75urazwspowodowanychjestwypadkamikomuni-
kacyjnymi.Wrdwszystkichofiartakichwypadkw70
osbdoznajeurazwgowy[14].
W Polscecorokuw wypadkachkomunikacyjnych
ginieponad7000ludzi,gwniez powoduurazw,z naj-
wikszymudziaemurazwczaszkowo-mzgowych.Z kli-
nicznegopunktuwidzeniawikszopowanychurazw
gowyprzebiegaz cikimiobjawami,naczelektrych
stajzaburzeniawiadomociwymagajceudzielenia
szybkiej,stosownejpomocy,polegajcejw pierwszym
okresienautrzymaniupodstawowychczynnociycio-
wych[5].
W ostatnichlatachobserwujesiwzrostprzeywal-
nocipacjentwpocikichurazachczaszkowo-mzgo-
wych.Dziejesitakdzikirozwojowiwiedzyi techniki
w zakresieneurochirurgii,anestezjologiii leczeniafar-
makologicznego[6].
Urazymzgumonapodzielina:
otwarte(penetrujce),powstaenaskutekwtargni-
ciaobcegociaaprzezczaszkdotkankimzgowej,
zamknite(niepenetrujce),powstaewwczas,gdy
dziaajcesiyzewntrznewywoujpatologicznezmia-
7
 
794464989.022.png 794464989.023.png 794464989.024.png
pchia 1 2011:Kardio i Torako.qxd 2011-05-10 15:08 Strona 8
ilgnirstohirurginingiologin1/2011
nywewntrzczaszki,stourazybezpenetracjiciaa
obcego.
Urazyzamknitedzielimynadwiekategorie:
zezamaniemczaszki,
bezzamaniaczaszki.
W przypadku,gdydoszodozamaniaczaszki,sia
wywierananasammzgzostaaznaczniezredukowana.
Natomiastdoznaczniewikszychuszkodzedochodzi
wwczas,gdyczaszkazachowujeswojintegralno
strukturaln,a siaurazudziaabezporednionamzg.
Wikszotychurazwskupiasiw rodkowejczci
mzgu,przyczymnajbardziejnaraonejestciaomodze-
lowateorazpiemzgu,cow wieluprzypadkachpro-
wadzidozaburzewiadomoci[6].
W przebieguurazwgowymoedojdornorod-
nejsymptomatologiiogniskowychuszkodzemzgu,
ktrazaleyodrodzajucikociurazuorazcharakteru
spowodowanychnimnastpstw,np. stuczeniai obrz-
kumzgu,uszkodzenianaczykrwiononych[13].
Dopowanychkonsekwencjiurazugowymoedoj
wwczas,gdy:
obserwowanou choregopourazowutratprzytom-
noci,
pacjentmaniepamiokoourazow,
wystpisilnyblgowyo narastajcymcharakterze,
wystpujepodejrzeniezamaniakociczaszki,
powanyuraztwarzoczaszkiutrudniaswobodneoddy-
chanieorazdokadnobserwacjstanuchorego[1,3,4].
Zasadniczymcelempostpowaniaz chorympoura-
ziegowyjestwalkazeskutkamiurazupierwotnegooraz
niedopuszczeniedowtrnegouszkodzeniamzgu[2].
Czpacjentwz urazemczaszkowo-mzgowym
wymagaleczeniazachowawczego,natomiastinniwycz-
nieleczeniaoperacyjnego.Waciwedziaanialecznicze
orazpielgnacyjno-rehabilitacyjnemajdecydujcezna-
czeniedlapniejszegolosupacjenta.
W nastpstwieurazwczaszkowo-mzgowychmoe
dojdobezporedniegozagroeniayciaw wynikutwo-
rzcychsikrwiakw,wodniakw,wgobieniakoci
czaszki,utrzymujcegosipynotokuorazinfekcji.Zabu-
rzeniateczstowymagajleczeniaoperacyjnego[1,6].
Gwnymrdemproblemwpielgnacyjnychi inter-
dyscyplinarnychu pacjentwpourazachczaszkowo-
-mzgowychsobjawynarastajcejciasnotywewntrz-
czaszkowej,ktresnastpstwemobrzkumzgu,krwa-
wieniawewntrzczaszkowego(doprzestrzeninadtwar-
dwkowej,podtwardwkowej,podpajczynwkowej,
rdmzgowej,doukadukomorowegomzgu),niedo-
krwieniamzguorazobecnocipowietrzaw jamieczasz-
ki.Dopodstawowychzadapielgniarkinaleyobser-
wacjastanuklinicznegochorego,zarwnooglnego,jak
i neurologicznegopoprzezstaemonitorowaniepara-
metrwyciowych(temperatury,ttna,cinieniattni-
czego,oddechu),systematycznocenpunktacjiGCS,
obserwacjirenicorazobecnocii nasileniaobjaww
ubytkowych.Waciwepostpowaniepielgniarskie
umoliwiawczesnewykryciestanuzagroeniayciaoraz
podjcieodpowiednichdziaaleczniczychi pielgniar-
skich[13,8].
Donajbardziejistotnychelementwpostpowania
pielgniarskiegoz pacjentemw okresiepooperacyjnym
naledziaaniamajcenaceluzapobieganiepowika-
niomzestronyukadunerwowego,oddechowego,kr-
eniaorazinfekcjom.Dueznaczeniecodopniejszych
rokowamarwnieprawidoweuoeniechoregopo
zabieguchirurgicznymorazwczesnewdroenieprocesu
rehabilitacji[1,3,8].
Bezporedniopoprzekazaniupacjentaz blokuope-
racyjnegopielgniarkapowinnazorientowasicodo
przebieguzabiegu,podanychchoremulekwi pynw
infuzyjnych,zleconychbadakontrolnychorazstanuopa-
trunkwi obecnocidrenw.Dokonujerwnieoceny
stanuoglnegopacjenta,stanuwiadomocii przytom-
noci,a takewydolnocioddechowej.Przezpierwsze
34godzinypooperacjinaleykontrolowaparametry
ycioweco15minutlubzalenieodstanuchorego.Nale-
yrwniepostawidiagnozpielgniarskorazustali
priorytetyw opiecenadpacjentem.W tymcelunaley
ocenifunkcjeposzczeglnychukadw[3].
Ocenaczynnociukadunerwowego [6,9,10]
1.Stanwiadomoci/przytomnociskalaGCSi ITC
SkalapiczkiGlasgow( lasgoomacale GCS)
jestszybki prostmetodocenystopniawiadomoci
pacjentaz uszkodzeniemmzgu.Stanowiintegraln
i nieodcznczwspczesnejdiagnozyi leczenia
pacjentwz zaburzeniamiczynnociorodkowegouka-
dunerwowego,gwniepacjentwpourazachczaszko-
wo-mzgowych.Suydooznaczaniastanuklinicznego
pacjentaorazustaleniarokowaniadlapacjentwz ura-
zamigowy.Pozwalanapowtarzalni obiektywnoce-
nstopniai czasutrwaniaograniczeniawiadomoci
(tab.1.).
SkalaGCSjestpodzielonanatrzyczcioceniajce
rneaspektystopniawiadomoci.
tieranieocu
W pierwszejkolejnocioceniasirodzajbodcanie-
zbdnegodospowodowaniaotwarciaoczu.Jestonoce-
nianyw skaliod1do4punktw.Najwyszocenuzy-
skujespontaniczneotwieranieoczu.
Wzrastajcaliczbapunktwprzyznawanajestkolej-
no:zabrakpozytywnejreakcji,reakcjnabodziecblo-
wy,otwarcieoczunabodziecsuchowy[4,10].
dpoiedruchoa
Oceniasikolejnoatwouzyskaniaodpowiedzi
ruchowej.Stanowitonajwaniejszczocenypunk-
towaniaw skaliod1do6.Pacjentspeniajcypolecenia
otrzymujemaksymalnliczbpunktw.W sytuacji,gdy
choryniespeniapolece,stosujesibodziecblowy
8
 
794464989.001.png
pchia 1 2011:Kardio i Torako.qxd 2011-05-10 15:08 Strona 9
ilgnirstohirurginingiologin1/2011
i oceniaodpowied:jakobrakruchu,nieprawidowy
skurcz,nieprawidowyruchzginaczy,cofnicie,ruchpra-
widowy[4,10].
dpoiedsona
Odpowiedsownapacjentaocenianajestna15
punktw.wiadomoczasu,miejscai wasnejtosa-
mocioceniasina5punktw.Kolejnymipunktami
ocenianes:brakwydawaniadwikw,wydawanie
dwikwniemoliwychdozrozumienia,uycienieod-
powiednichsworazspltaniew rozmowie[4,10].
Kadejreakcjijestprzypisanaodpowiednialiczba
punktw,ktresisumuje,uzyskujcilociowywymiar
stanupiczkiczyzaburzeprzytomnoci.Reakcjepr-
bujemywywoau pacjentanajpierwpoleceniemsow-
nym,a w przypadkubrakuodpowiedzinaleyzadziaa
bodcemblowym.Sumujcpunktyocenyposzczegl-
nychreakcji,otrzymujemywynikod3do15punktw.
Najlepszymwynikiemjestuzyskanie15punktw,co
odpowiadapenejprzytomnoci,a najgorszym3punk-
ty,coodpowiadagbokiejnieprzytomnoci.Zapomoc
analizywynikw,uzyskanychw GCSopisujemystan
pacjentaw danejchwili[4,6,9].
Wynikiw skaliGlasgowmonarwniepodzielina
trzyistotneprognostyczniegrupy:
uszkodzenieniewielkiegostopniawynikod13do15
punktww skaliGCS,
uszkodzenieredniegostopniaod9do12punktw,
znaczneuszkodzenieponiej8punktw[10,12](tab.2.).
Przedstawionaskalawynikwleczenia( lasgout
comecale GOS)umoliwiaprzewidywanieprzyszej
zdolnocichoregoz uszkodzeniemorodkowegoukadu
nerwowego,doyciaw spoeczestwie[12].
Analiza wynikw leczenia przedstawiona przez
Oppenheimai Martinaz uwzgldnieniemskaliGCS
pozwalanawycigniciepraktycznychwnioskw:
ogromnawikszopacjentwz niewielkimurazem
gowy(wynikw skaliGlasgowod15do13punktw)
wracadopenegozdrowia,
w przypadkupacjentwz cikimurazemgowy(poni-
ej8punktww skaliGlasgow)w 50kocowywynik
leczeniajestniepomylny(trwaystanwegetatywny
lubmier),
istniejebezporedniazalenomidzyuzyskanoce-
nwgGCSw chwiliprzyjciaa wynikiemleczenia.
imwyszaocena,tymlepszywynik,imniszaocena,
tymwynikgorszy[10,12].
Skalaniedomogipniamzgu insufficientiatrunci
cerebri ITC).
Wystpieniezaburzeprzytomnoci,bezwzgldu
napierwotnprzyczyn,jestzawszespowodowanedys-
funkcjcaegopniamzgu,cookrelanejestpojciem
niedomogipniamzgu.Dlapeniejszegozobrazowania
stopnianiedomogipniamzguopracowanazostaaska-
laniedomogipniamzgu[12,14,15](tab.3.).
Tabella1.. SkalaGlasgow[11]
Badanarreakcjja
Sttopiiezaburrze
Liiczba
((parramettrr))
punkttw
I.Reakcjaotwierania 1)brak
1
oczu
2)nabodziecblowy
2
3)napolecenie
3
4)spontaniczna
4
II.Reakcjesowne
1)brakreakcjisownej
1
(oceniasinajlepsz 2)niezrozumiae
2
uzyskanreakcj)
3)niewaciwe
3
4)spltane
4
5)zorientowane
5
III.Reakcjeruchowe 1)brakreakcjiruchowej
1
(oceniasinajlepsz 2)wodpowiedzinabodziec
2
uzyskanreakcj)
blowyreakcjawyprostna
3)reakcjazgiciowa
3
nieprawidowa
4)wodpowiedzinabodziec
4
blowyreakcjazgiciowa
prawidowa
5)wodpowiedzinabodziec
5
blowyreakcjaukierunkowana
6)napolecenie
6
Tabella2.. Wynikileczeniachorychwpiczceopartenaoce-
niewedugskalipiczkiGlasgow[10,13]
Wyniiklleczeniia
Liiczbapunkttwuzyskanychwedug
skalliiGllasgow
1513
129
8llubmniiejj
(())
(())
(())
dobrywynikleczenia
99
71
36
inwalidztworedniegostopnia
0
13
7
inwalidztwoznacznegostopnia
0
4
8
trwaystanwegetatywny
0
0
8
mier
1
12
41
Podstawowymwarunkiemrozpoznanianiedomogi
pniamzgujeststwierdzeniezaburzeprzytomnoci.S
onedominujcym,aleniejedynymobjawemniedomogi
pniamzgu.Towarzyszimzaburzeniareakcjiodrucho-
wychorazfunkcjiwegetatywnych(oddech,temperatura
ciaa,ttno,cinieniettnicze).Istotnymwskanikiem
wydolnocipniajestrwnieszerokorenici ichreak-
cjanawiato[13,14,16].
Penejsprawnocipniamzguodpowiadaj63punk-
ty.Bardzogbokaniedomoganiemaznaczeniarokow-
niczego,gdyokresjejtrwaniajestkrtki.Wyduajcy
siczaspogarszanatomiastrokowaniecodoyciai/lub
nastpczegokalectwa.SkalaITCmierzyzagroenieycia,
cooznacza,enienaleylekcewaypogarszajcychsi
parametrwu pacjenta[6,15,16].
9
 
794464989.002.png 794464989.003.png 794464989.004.png 794464989.005.png 794464989.006.png 794464989.007.png 794464989.008.png 794464989.009.png 794464989.010.png 794464989.011.png 794464989.012.png 794464989.013.png 794464989.014.png
 
pchia 1 2011:Kardio i Torako.qxd 2011-05-10 15:08 Strona 10
ilgnirstohirurginingiologin1/2011
Tabella3.. Skalaniedomogipniamzgu[13,15]
3.Obecnoewentualnychniedowadwlubpora-
epielgniarkaocenia,w ograniczonymzakresie,
napicieorazsiminiowkoczyngrnychi dolnych;
stanowitokryteriumoszacowaniapoziomuogranicze-
niasamodzielnocipacjenta[2,3].
4.Obserwacjapodktemwzrostucinieniard-
czaszkowego(ICP)objawamiwiadczcymio wzrocie
ICPsblegowy,nudnoci,wymioty.W przypadkuzao-
onegoczujnikapomiaruICPmonitorujeuzyskanewar-
toci.U pacjentwpourazachgowyzapatologiczne
przyjmujesiICPpowyej20 mmHg[2,3,7].
5.Monitorowaniewartocicinieniaperfuzyjnego
mzgu(CPP)CPP<70 mmHgjestzymczynnikiem
prognostycznym[6,7].
6.Obserwacjaw kierunkuzaburzetermoregulacji
kontrolatemperaturyciaa.
Sttanchorrego
Punktty
II..Zaburrzeniiaprrzyttomnocii::
piczka
ppiczka
sennopatologiczna
przytomno
0
10
20
30
IIII..Mottorrykaogllnaciiaa::
wiotko
sztywnowyprostna
sztywnozgiciowa
celowereakcjeruchowespontaniczne
lubwodpowiedzinabodziec
0
5
10
15
IIIIII..Zaburrzeniiawegettattywne::
ttno:
brakttna
bradykardia(
0
1
2
3
60)
100)
ttnoprawidowe
cinieniettnicze:
nieoznaczalne
niskie(skurczowe
tachykardia(
Ocenaczynnociukaduoddechowego [2,3,17]
1.Kontrolaszybkocii rytmuoddechowegoocena
podktemwystpowaniatypwoddechupatologiczne-
go:
oddechCheynea-Stokesa;hiperwentylacjanaprze-
mienniez bezdechem,
orodkowaneurogennahiperwentylacja:miarowe,g-
bokiei szybkieoddechy2040/min,
oddechapneustyczny;zatrzymanieoddechuna2030s
naszczycieprzeduonegowdechu,poczymnastpu-
jekrtkiwydech,
oddechklasterowy;okresygwatownychoddechw
naprzemienniez okresamibezdechu,
oddechataktycznyBiota;nieregularnypodwzgldem
czstocii rytmu.
2.Obserwacjazabarwieniapowokskrnychi paz-
nokci.
3.Zapewnieniedronocidrgoddechowychi popra-
wafunkcjioddechowejodessaniezalegajcejwydzie-
liny,zastosowanietlenoterapiilubwentylacjimecha-
nicznejwgprzyjtychprocedur,monitorowaniefunkcji
oddechowejprzyuyciupulsoksymetru,kapnografuoraz
parametrwwentylacji.
4.Prowadzeniekinezyterapiioddechowej.
0
1
2
3
60mmHg)
wysokie(skurczowe
180mmHg)
prawidowe
oddychanie:
bezdech
oddechrybi
innezaburzeniaoddychania
oddechprawidowy
temperatura:
obniona(
0
1
2
3
35C)
hipertermia(40C)
podwyszona(37,540C)
prawidowa
0
1
2
3
IIV..Mottorrykagaekocznych
zniesiona,patrzeniewdal
poraenna(gakiocznezwrconekudoowi,
objawzachodzcegosoca,obustronny
zezzbieny)
podranieniowa(gakiocznezwrconekugrze,
obustronnyzezrozbieny,niedowadspojrzenia
doboku,pywaniegaekocznych,objawgowylalki)
prawidowa
0
1
2
3
V..Mottorrykarreniic
zniesiona:renicesztywne,szerokie
szerokie,saboreagujcenawiato
szpilkowatelubniesymetryczne(anizokoria)
prawidowa
0
1
2
3
Ocenaczynnociukadukrenia [1,3,7,9,18,19]
Staarejestracjai monitoringzapisupracysercana
kardiomonitorzepodktemzaburzerytmuserca.
Pomiarcinieniattniczegometodinwazyjnlub
nieinwazyjncelemmonitorowaniacinieniattniczego
jestzapewnienieprawidowegoprzepywumzgowego
krwi.redniecinieniettnicze(MAP)powinnowynosi
>90 mmHg.
Pomiarttnaz uwzgldnieniemjegoszybkoci,mia-
rowocioraznapicia.
2.Zaburzeniaczuciaocenazaburzeczuciajest
kolejnczynnociw monitorowaniufunkcjiukaduner-
wowego.Pielgniarkadokonujeorientacyjnejocenyczu-
ciapowierzchniowegopodktemwystpowaniaobja-
wwubytkowychzwizanychz zaburzeniamiczucia
dotyku,blui temperatury.Ocenprzeprowadzasi
u pacjentwprzytomnych,wsppracujcych,bdcych
w stanieodpowiadanapytania[2,3].
10
 
794464989.015.png 794464989.016.png 794464989.017.png 794464989.018.png 794464989.019.png 794464989.020.png
 
pchia 1 2011:Kardio i Torako.qxd 2011-05-10 15:08 Strona 11
ilgnirstohirurginingiologin1/2011
Obserwacjawygldui zabarwieniapowokskrnych
sinicadystalnychczciciaawiadczyo zaburzeniach
hemodynamicznych,natomiastnadmiernabladomoe
wiadczyo utraciekrwiorazrozwijaniusiwstrzsu.
Istotnajestrwnieobserwacjaw kierunkupojawiaj-
cychsiobrzkw.
Pomiarorodkowegocinieniaylnego(OC)ma
dueznaczeniedlaocenystanuhemodynamikiorazdla
ocenyobjtocikrwikrcej.ObnienieOC<23 cm
H 2 Owiadczyo zmniejszeniuobjtocikrcej(np.
w krwotokuwewntrznym),natomiastwzrostOC
>1215 cmH 2 Omoewiadczyo przeadowaniukr-
enia(np.w wynikunadmiernychprzetoczekrwilub
infuzjipynw).
Zapobieganiepowikaniomzakrzepowo-zatorowym
przezwczesnewdroenieleczeniafarmakologicznego
w poczeniuz zastosowaniemelastycznychpoczoch
uciskowychorazwczesnegouruchamianiapacjenta.
2.Obserwacjadrenaurany,barwyorazilociwydzie-
liny.
3.Umiejscowieniepojemnikasystemudrenaowego
poniej gowy pacjenta, aby umoliwi prawidowy
odpywwydzielinyz ranypooperacyjnej.Czynnocipie-
lgnacyjnenaleywykonywaostroniei niepowodo-
wapociganiaoraznapinaniasystemudrenujcego.
4.Zmianaopatrunkuwgprzyjtejprocedury.
Kontrolai agodzenieblu [1,3,8,17,19]
1.Zapewnieniepozycjiuoeniowejzapewniajcej
komforti braknasileniadolegliwociblowych(pozycja
uoeniowapowinnazapewniprawidowewartoci
cinieniardczaszkowegobezupoledzeniaczynnoci
hemodynamicznej).Ustaleniei analizainformacjina
tematokolicznociwystpowaniablu,jegocharakteru
i lokalizacji.
2.Zapewnieniekomfortupsychicznego.
3.Stosowanierodkwfarmakologicznychsedacja,
analgezja.
Ocenaczynnociukadumoczowego [2,3,19]
1.Kontrolastanucewnikaw pcherzumoczowym
wymianacewnikaFoleyaco1014dni.
2.Prowadzeniei aktualizacjabilansupynw.
3.Obserwacjawydalanegomoczu.
4. Zapobieganie powikaniom (np.: zatrzymanie
moczu,infekcja,kamicamoczowa)w miarmoliwo-
cijaknajszybszeusuniciecewnika,utrzymaniew czy-
stociujciacewkimoczowej,kontrolapodawanychpy-
nw,stosowaniedietyzakwaszajcejmocz.
Profilaktykapowikawynikajcych
z unieruchomienia [1,3,8]
1.Prowadzenieprofilaktykiprzeciwodleynowej;zasto-
sowanieskaldoocenyryzykawystpieniaodleyn(Nor-
ton,CBO,Douglas),obserwacjaskrypodktemzaczer-
wienienia,obrzku,bolesnoci,otarcianaskrka;zmiana
pozycjinierzadziejnico2godz.,w zalenociodstanu
chorego,stosowaniemateracyprzeciwodleynowych
i innychudogodnie,waciwapielgnacjaskry.
2.Prowadzeniedziaazapobiegajcychprzykurczom;
prawidoweuoeniepacjentaz zastosowaniemudo-
godnie,zastosowanieortez,kinezyterapia.
3.Zapobieganiepowikaniomkreniowo-oddecho-
wym.
Ocenaczynnociukadupokarmowego
[3,7,9,19]
1.Obserwacjapodktemwystpowaniaobjaww
w postacinudnoci,wymiotw,biegunki,zaparoraz
wzd.
2.Monitorowaniepoziomuglikemiiprawidowest-
eniepoziomuglukozyw surowicygwarantujeprawi-
dowoprzemianmetabolicznychw obrbietkankiner-
wowej.
3.W zalenociodstanuchoregoodywianieente-
ralnelubparenteralne.
4.Wyrwnaniebilansuenergetycznegoorazwodno-
elektrolitowego.
5.Edukacjapacjentacodoprzestrzeganiazalece
dietetycznych.
***
Obserwacjaomwionychparametrwstwarzamo-
liwokontrolidynamikizmianorazzastosowaniaodpo-
wiedniegoleczenia,cow znaczcysposbzmniejsza
ryzykowystpieniapowikaorazpodnosiszansprze-
ycia.Wiedzaorazdowiadczeniepersonelupielgniar-
skiegopozwalajnaprawidowinterpretacjobserwo-
wanychobjaww,costanowipodstawowyelement
skadowyopiekinadpacjentempouraziegowyleczo-
nymoperacyjnie.Procespielgnacjijestniesychaniewa-
nymi niezbdnymelementemdecydujcymo pozytyw-
nymrokowaniuw leczeniupacjentwpourazachgowy.
Abyzapewnimoliwienajlepszewarunkipowrotu
pacjentadozdrowia,koniecznajestwsppracaperso-
nelupielgniarskiegoz pozostaymiczonkamizespou
terapeutycznego,ktrytworz:lekarz,fizjoterapeuta,
logopeda,psychologidietetyk.Dlategowickadyeta-
Ocenastanuranypooperacyjnej [13,8]
1.Sprawdzaniestanuopatrunkww kierunkuprze-
krwienialubprzesikniciapynemmzgowo-rdzenio-
wym.
11
 
794464989.021.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin