TAKTYKA DZIAA GANICZYCH.doc

TAKTYKA DZIAŁAŃ GAŚNICZYCH

KPT. ZAJĄCZKOWSKI

OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA POŻARU.

SPALANIE- złożony proces fizykochemiczny zachodzący między materiałem palnym (paliwem) a powietrzem (utleniaczem) przebiegający z wydzieleniem ciepła  i światła.

UTLENIANIE- zachodzi w niższych temperaturach i nie zachodzi gwałtownie, ilość ciepła jest za mała i zostaje rozproszona (nie zapali się)

SPALANIE- sposób spalania zależy od stanu skupienia:

              - PŁOMIENIOWE (homogeniczne)- spalanie palnej fazy lotnej (może być we wszystkich stanach)

              - BEZPŁOMIENIOWE (heterogeniczne)- spalanie bez palnej fazy lotnej lub za mało (ciała stałe)

                            *TLENIE- spalanie materiałów porowatych, gdzie tworzy się warstwa zwęglona

                            *ŻARZENIE- tlenie z  pojawieniem się żaru.

CZWOROŚCIAN SPALANIA:

1.       PALIWO

2.       UTLENIACZ

3.       ROZGAŁEZIONE REAKCJE CHEMICZNE- są to wolne rodniki poruszające się w płomieniu poprzez zderzanie się przekazują energię i podtrzymują spalanie.

4.       CIEPŁO- sposoby wymiany ciepła: przewodzenie (kondukcja), unoszenie (konwekcja), promieniowanie (radiacja)

ZAPŁON- powstaje w wyniku przyłożenia punktowego bodźca energetycznego, powstaje czoło płomienia, a następnie rozprzestrzenia się.

ZAPALENIE- równomierne ogrzanie materiału do temperatury, w której zapala się samorzutnie, bez udziału bodźca.

STREFY SPALANIA W BUDYNKÓW

                                                                      III

                                          IV                            II                            IV

                                                                      I

I-                    SPALANIA- następuje przygotowanie materiału do spalania i się zapala. Mama produktu spalania ‹‹od powietrza potrzebnego, strefa powstawania energii, prawie 40% rozproszenia energii przez promieniowanie, prawie 60% przez konwekcje, reszta zostaje w układzie i podtrzymuje spalanie. ISTOTNE PRAMETRY: temperatura płomienia, która wpływa na temperaturę pożaru, szybkość spalania materiałów palnych, wielkość strefy spalania. Pożar szybciej się rozprzestrzenia się w pionie (w poziomie 10x wolniej)

II-                  KONWEKCYJNA- odpowiada za transport ciepła i gazów cieplnych, temperatura jest wysoka, dociąga powietrze i transportuje je.

III-                ZADYMIENIE- gromadzi ciepło, gazy palne, toksyczne gazy, bardzo gorąco (do 1000ºC), niebezpieczna, odpowiada za zjawisko rozgorzenia, może nastąpić powtórne zapalenie gazów. ZALEŻY OD: wielkości pomieszczenia, od wysokości i wielkości okien.

IV-               ODDZIAŁYWANIA CIEPLNEGO- następują zmiany fizykochemiczne materiałów palnych, zasięg strefy określona na 60-70ºC lub 580 W/m2. ROZMIARY ZALEŻĄ OD: rodzaju pożaru (wewnętrzny czy zewnętrzny), wielkości strefy spalania, ciepła właściwego pożaru, temperatury spalania, sposobu rozchodzenia się ciepła.

CZYNNIKI ZAGROŻENIA LUDZI

80% ofiar w pożarach ginie poprzez zaczadzanie (zatrucie gazami pożarowymi), powodem tego również jest wolniejsze poruszanie się ratowników poprzez zmniejszenie zasięgu widzenia.

PROMIENIOWANIE CIEPLNE- strumień ciepła o gęstości większej niż 1 kW/m2, powoduje ból i poparzenie skóry; strumień ciepła o gęstości 20 kW/m2 na poziomie podłogi- rozgorzenie.

WYSOKA TEMPERATURA- dym o temperaturze 200ºC powoduje poparzenie w bezpośrednim sąsiedztwie (od promieniowania), dym w górnej warstwie o temperaturze 600ºC doprowadza do rozgorzenia.

DYM (GAZY TOKSYCZNE)- gdy stężenie przekroczy stężenie toksyczne (różne dla różnych toksyn) może nastąpić utrata przytomności lub śmierć.

ZMNIEJSZENIE ZAWATOŚCI TLENU- stężenie tlenu spada poniżej 15%, wtedy występuje działanie duszące do śmierci włącznie.

OGRANICZENIE ZASIĘGU WIDZIALNOŚCI- opóźnienie lub całkowite uniemożliwienie ewakuacji następuje przy zasięgu widzialności rzędu kilku metrów.

POJĘCIE POŻARU I RODZAJE

POŻAR- niekontrolowany w czasie i przestrzeni proces spalania przebiegający w miejscu do tego nieprzeznaczonym powodujący zagrożenie dla ludzi i zwierząt oraz straty materialny.

POSZAŁY:

I. ZE WZGLĘDU NA RODZAJ:

       1. Zewnętrzny (pojedynczy, blokowe, przestrzenne)

       2. Wewnętrzny ( ukryte i otwarte)

              POJEDYNCZY- jeden jakiś element

              BLOKOWY- pożar jednościenny

              PRZESTRZENNY- pożar materiałów zgromadzonych na dużej powierzchni

UKRYTE- w pustych przestrzeniach stropów, ścian, wewnętrznych urządzeniach, nie widać ogniska pożaru

OTWARTE- w zamkniętych pomieszczeniach z widzialnym ogniskiem zapalnym

II. ZE WZGLĘDU NA WIELKOŚĆ:

III. ZE WZGLĘDU NA RODZAJ PALĄCEGO MATERIAŁU:

A- ciała stałe, B- ciecze palne i materiały topliwe, C- gazy, D- metale lekkie, F- tłuszcze, produkty spożywcze pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego.

FAZY ROZWOJU POŻARÓW

I FAZA (WZROST POŻARU)- szybkość wzrostu temperatury zależy od powierzchni materiałów wystawionego na działanie temperatury -> rozgorzenie (szybki wzrost temperatury) ->

II FAZA (POŻAR ROZWINIĘTY)- parametry wykazują słabą zależność od czasu, pożar kontrolowany przez dopływa utleniacza -> koniec paliwa lub strażacy wchodzą ->

III FAZA (STYGNIĘCIA)- spadają parametry, wzrasta gęstość dymu

ZASADNICZE POJĘCIA Z TAKTYKI DZIAŁAŃ GAŚNICZYCH

TEREN POŻARU- obszar, na którym zarówno znajdują się płonące materiały, pomieszczenia, urządzenia, budynki, jak i również inne obiekty lub materiały zagrożone bezpośredni przez działanie temperatury oraz pośrednio na skutek ogni lotniczych

              ELEMENTY TERENU:

FRONT- przestrzeń, odcinek, na której szybkość rozprzestrzeniania się jest największa, przy pożarach zewnętrznych front pokrywa się z kierunkiem wiatru, przy wewnętrznych- kierunek wiatru ma małe znaczenia, większy wpływ będzie miał na ciśnienie wewnętrzne obiektu.

              TYŁ- linia po przeciwnej stronie kierunku rozprzestrzeniania się, oddziela obiekty palące od niepalących.

              SKRZYDŁA POŻARU- linie boczne ograniczające teren pożaru orientujemy je stają przodem do frontu.

OŚ POŻARU- linie prostopadła do frontu pożaru przechodząca przez jego teren zgodnie z kierunkiem rozprzestrzeniania się pożaru.

TEREN AKCJI- jest to teren pożaru + tereny związane z prowadzonymi działaniami, a położone poza terenem pożaru, nawet w znacznej odległości.

              PODZIAŁ POD WZGLĘDEM TAKTYCZNYM:

POZYCJA WODNA- jest to punkt czerpania wody, tu są pompy oraz zbudowane linie ssawne lub zasilające.

POZYCJA WĘŻOWA- obszar, na którym biegną główne linie wężowe ułożone między stanowiskiem wodnym a rozdzielaczem.

POZYCJA OGNIOWA- obszar pomiędzy rozdzielaczem (hydrantem, pompą) a miejscem pożaru, rozwinięte są tu linie gaśnicze i pracują stanowiska gaśnicze.

STANOWISKA BOJOWE

STANOWISKO WODNE- o miejscu decyduje dowódca, a o miejscu ustawienia pompy decyduje mechanik

1.       Budowa- rota II (przenoszenie pompy- 4 osoby)

2.       Miejsce ustawienia pompy- poziomo, jak najbliżej lustra wody (jak najmniejsza liczba węży ssawnych)

3.       Budowa i zabezpieczenie linii ssawnej.

4.       Ustawienie pompy w miejscu grząskim- na jakiś belkach, gałęziach.

5.       Zsuwanie motopompy po stromych brzegach- podłożyć gałąź, deskę.

6.       Unikać poboru wody z miejsc o wzburzonym nurcie.

7.       Pobieranie wody z większych głębokości- brać pod uwagę stratę ciśnienia i zabrudzenia.

8.       Pobieranie wody z hydrantu.

STANOWISKO ROZDZIELACZA- rozdzielacz + obsługa

1.       Miejsce ustawienia- decyduje dowódca.

2.       Pozwala objęcie kilku stanowisk gaśniczych.

3.       Obsługa rozdzielacza- zależnie od ilości rozwiniętych linii gaśniczych.

4.       Ustawienie i zabezpieczenie rozdzielacza- nie może utrudniać chodzenia, nie może tarasować wejścia, nie może być ustawiony tak, aby samoistnie ulegał przemieszczeniom.

5.       Ustawia się go możliwie blisko stanowisk gaśniczych.

6.       Może służyć jako przedłużenie linii gaśniczej (środkowa nasada).

7.       Umożliwia łatwiejszą wymianę uszkodzonych odcinków.

STANOWISKO DOWODZĄCEGO- kontroluje linie wężowe, doraźnie może obsługiwać rozdzielacz.

STANOWISKO GAŚNICZE- miejsce pracy prądownica.

NATARCIE- główna forma walki z pożarem, polega na bezpośrednim zwalczaniu ogniska pożaru środkami gaśniczymi w celu przerwania procesu palenia.

INTENSYWNOŚĆ GASZENIA- jest to ilość podawanego środka na jednostkę czasu na obszar [m3/s*m2]

RODZAJE NATARCIA:

              FRONTALNE- prowadzimy natarcie od czoła pożaru.

              OSKRZYDLAJĄCE- od skrzydeł pożaru.

              OKRĄŻAJĄCE- gasimy ze wszystkich stron jednocześnie.

              NA CAŁĄ POWIERZCHNIE POŻARU- jeśli prądem sięgamy w każde miejsce pożaru.

NA CAŁĄ OBJĘTOŚĆ POMIESZCZENIA- wypełnianie pomieszczeń środkami gaśniczymi (np. pianą, gazami neutralnymi, azotem).

ETAPY:

LOKALIZACJA POŻARU (CEL BLIŻSZY)- jest to ograniczanie rozprzestrzeniania się i stworzenie warunków dla jego likwidacji przy pomocy sił i środków, którymi dysponuje dowódca. Ważne na głównym kierunku rozprzestrzeniania się. Ma to zapobiec zapaleniu kolejnych elementów na drodze rozprzestrzeniania się i zmniejszyć zagrożenie na tym kierunku.

LIKWIDACJA POŻARU (CEL GŁÓWNY)- końcowy etap natarcia, w którym pododdziały powinny ostatecznie ugasić pożar i uniemożliwić jego wznowienie. Należy dostarczać środka gaśniczego bez przerwy do stanowisk gaśniczych. Etap ten rozpoczyna się w momencie zlokalizowania a kończy na całkowitym ugaszeniu pożaru.

OBRONA- forma działania taktycznego polegająca na oddziaływaniu określonymi środkami na obiekty zagrożone pożarem.

OBRONA BLIŻSZA- to obrona skierowana na obiekty bezpośrednio zagrożone, a zadaniem jej jest niedopuszczenie do rozprzestrzeniania się pożaru.

OBRONA DALSZA- polega na działaniu na obiekty zagrożone bezpośrednio, a zadaniem niedopuszczenie do wytworzenia nowych ognisk pożaru.

DZIAŁANIA POŁĄCZONE- to forma działań łączących natarcie z obroną, mająca na celu zmniejszenie szybkości rozprzestrzeniania się pożaru i obronę obiektów położonych bezpośrednio przy froncie pożaru.

ROZPOZNANIE POŻARU

ROZPOZANANIE- zorganizowane, aktywne i ciągłe działanie prowadzące do uzyskania informacji, co do warunków zdarzenia. Przeprowadza dowódca i przodownik roty I (może być więcej, ale również mniej osób)

WYPOSAŻENIE OSOBY IDĄCEJ NA ROZOPOZNANIE:

- pełne ubranie                                          - SODO                                                        - sygnalizator bezruchu

- sprzęt łączności                                          - podręczny sprzęt burzący              - podręczny sprzęt gaśniczy

-         reszta zależna od sytuacji

-          

ŹRÓDŁA INFORMACJI:             

- zgłoszenie                                          - dokumentacja obiektów                            - informacja od osób postronnych

- zewnętrzne objawy                            - znaki graficzne (barwy bezp.)              - rozpoznanie osobiste

RODZAJE ROZPOZNANIA:

1.       WSTĘPNE- etap zbierania informacji w I fazie działań dający ogólną orientacje w rozwoju i przebiegu zdarzenia w stopniu umożliwiającym podjęcie decyzji dotyczącej głównego kierunku działań, rozmieszczenia sił i środków, zadysponowania kolejnych.

2.       SZCZEGÓŁOWE- przeprowadzone przez wszystkich uczestników akcji w trakcie trwania akcji ratowniczo- gaśniczej. Jest ono kontynuacją rozpoznania wstępnego. Pozwala na ocenę skuteczności podjętych decyzji i śledzeniu zmian sytuacji pożarowej i korektę działań oraz decyzji.

...