Test wiedzy o renesansie 1.pdf

Test z epoki

Ucz się z

Test wiedzy o renesansie

1. Jakie wydarzenia historyczne ukształtowały

epokę renesansu?

a. założenie akademii Krakowskiej 1354 roku

b. odkrycia geograficzne

c. wystąpienie Marcina Lutra

3. Humanizm, przewodnie hasło renesansu wy-

wodzi się z:

a. Biblii

b. jest hasłem ukutym w epoce renesansu

c. antyku

Odpowiedź: (b.)

Komentarz:

Wydarzenia kształtujące nową epokę – odrodzenie,

to przede wszystkim odkrycia geograficzne. To one

ukształtowały nową Europę i zmieniły sposób myśle-

nia ludzi. Odkrycie Ameryki przez Kolumba w 1452

roku zmieniło sposób myślenia ludzi, można śmiało

rzec, że rozszerzyło horyzonty myśli ludzkiej. Miało

ono też swój aspekt ekonomiczny – większy napływ

pieniądza do Europy. Odbiło się w bardziej wystaw-

nym stylu życia, spowodowało również bogacenie się

miast, rozwój architektury i sztuki.

Odpowiedź: (c.)

Komentarz:

Termin ten wywodzi się jeszcze z antyku, a konkretnie

od słów rzymskiego komediopisarza Terencjusza:

Homo sum, humani nil a me alienum puto ( Człowie-

kiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce). Homo to

po łacinie człowiek, zaś humanus oznacza ludzki. Hu-

manizm jest więc prądem, który w przeciwieństwie do

teocentrycznego średniowiecza, przyniósł fascynacje

człowiekiem i wszystkimi sprawami związanymi z je-

go życiem, a więc także jego ciałem, potrzebami do-

czesnymi, rozrywkami i innymi radościami życia. Hu-

manizm to także wiara w potęgę rozumu ludzkiego oraz

przeświadczenie o konieczności poznania człowieka

i praw rządzących przyrodą. Humanizm renesansowy

jest ściśle powiązany z filozofią antyczną, przede wszyst-

kim stoicyzmem (rozumowe uwolnione od zbędnych

emocji spojrzenie na świat) i epikureizmem (rozważ-

ne dążenie do przyjemności i szczęścia).

4. Antropocentryzm to idea przeciwstawiona:

a. humanizmowi

b. średniowiecznemu teocentryzmowi

c. religiom reformowanym

Konsekwencją odkryć geograficznych było wytwo-

rzenie się państw narodowych, odejście od uniwer-

salizmu europejskiego, wykształcenie się języków

narodowych, wynalezienie druku oraz zmiany

w chrześcijańskim kościele, jakie wniesie reforma-

cja. To dzięki niej powstaną nowe nurty wyznanio-

we.

2. Autorem nazwy renesans jest:

a. Jakub Burckhardt

b. Marcin Luter

c. Erazm z Rotterdamu

Odpowiedź: (b.)

Odpowiedź: (a.)

Komentarz:

Antropocentryzm to idea przeciwstawiona średnio-

wiecznemu teocentryzmowi, czyli skupieniu kultury

wokół zagadnień boskich. W renesansie zainteresowa-

no się przede wszystkim człowiekiem, dlatego właśnie

epokę tę można nazwać antropocentryczną, od grec-

kiego słowa anthropos , co oznacza człowiek. Renesan-

sowi artyści i myśliciele zaczęli analizować takie za-

gadnienia jak: pozycja człowieka w świecie, jego prze-

życia wewnętrzne oraz śmierć. Interesowano się też

światem zewnętrznym: przyrodą, obyczajowością, kul-

turą. Dlatego bohaterem renesansowej literatury jest

ziemianin, dworzanin albo poeta, jej tematyka zaś po-

święcona jest opisowi ludzkiego życia tu, na ziemi.

5. Czołowe wyznanie powstałe w czasie reforma-

cji to:

a. luteranizm

b. antropocentryzm

c. mistycyzm

Komentarz:

Autorem terminu renesans, od francuskiego słowa re-

naissance, jest autor znanej w historii literatury pozy-

cji Kultura Odrodzenia we Włoszech, Jakub Burc-

khardt. To właśnie temu badaczowi literatury średnio-

wiecze zawdzięcza przeświadczenie o niskiej warto-

ści swej kultury. Burckhardt oddzielił „świetliste” epo-

ki, za jakie uważał renesans i antyk od „wieków ciem-

nych” jakimi nazwał wieki średnie. Owo „odrodze-

nie” ma więc oznaczać nową epokę osadzoną na wzo-

rach kultury antycznej, która wyłania się z mroków

średniowiecza. Dziś już oczywiście nikt nie uważa śre-

dniowiecza za czasy upadku kultury, jednak nacecho-

wana ujemnie nazwa „średniowiecze” utrzymała się

w historii literatury.

Początkowo nazwy tej używano w znaczeniu odrodze-

nia państwa na wzór starorzymski. Potem dotyczyła

ona także kultury antycznej, studiów starożytnych

i ideałów tej epoki. W końcu odrodzenie zaczęło też

oznaczać odnowę i rozwój ludzkości.

Odpowiedź: (a.)

Komentarz:

Test z epoki

Ucz się z

Komentarz:

Reformacja to nurt przemian w chrześcijaństwie, bę-

dący swoistym ukoronowaniem średniowiecznych prób

zreformowania Kościoła. Za początek reformacji

uważa się wystąpienie niemieckiego zakonnika i teo-

loga – Marcina Lutra, który w 1517 roku przybił do

drzwi Kościoła w Wittenberdze słynne 95 tez. Wypo-

wiadał się w nich przeciwko odpustom, a więc pobie-

raniu opłat za odpuszczenie grzechów oraz postulo-

wał dogłębne reformy kościoła rzymskiego. Doma-

gał się między innymi reformy instytucji kościelnych

i liturgii, zniesienia celibatu. Ponadto postulował prze-

tłumaczenie Biblii z łaciny na języki narodowe, wpro-

wadzenie kazań w językach ojczystych, tak, by były

one zrozumiałe dla wiernych. Luteranizm stanowił

niejako pierwszą fazę reformacji i szybko zyskał so-

bie spore grono zwolenników.

6. Utopia to:

a. zatopiona wyspa niegdyś mieszcząca się na Pacyfi-

b. tytuł znanej książki Tomasza Morusa

c. gatunek literacki

wszelkimi środkami, nawet takimi, które kłócą się

z powszechnym poczuciem moralnym, a więc w imię

zasady, że cel uświęca środki. Dobry władca musi być

zarówno lwem, jak i lisem – prócz siły i odwagi ma

kierować się również chytrością i przebiegłością. Dok-

tryna ta jest myślą przewodnią mickiewiczowskiego

Konrada Wallenroda.

8. Gatunki literackie stworzone przez renesans

to:

a. fraszka i pieśń

b. dramat i tren

c. nowela i esej

Odpowiedź: (c.)

Komentarz:

Chodzi o nowelę i esej. Ta pierwsza pojawiła się lite-

raturze za sprawą Dekameronu autorstwa Giovannie-

go Boccaccia. Boccaccio nazywa się twórcą nowożyt-

nej nowelistyki, gdyż Dekameron jest właśnie zbio-

rem nowel, ukształtowanym według wymogów tego

gatunku – czyli krótkich, jednowątkowych opowieści

o zwartej akcji. Włoskiemu noweliście zawdzięcza-

my również istotną po dziś dzień „zasadę sokoła”, czy-

li motywu przewodniego przewijającego się przez cały

utwór i organizującego jego kompozycję.

Natomiast autorem eseju jako gatunku literackie-

go jest francuski myśliciel Michał Montaigne, autor

cyklu esejów pod tym samym tytułem. Francuskie „es-

sais” to właśnie „próby” i tą nazwą zwykło się okre-

ślać stworzony przez Francuza gatunek. Tytuł oddaje

specyfikę tekstów, jakie składają się na całość dzieła.

Są to dość swobodne i różnorodne utwory, które są

właśnie próbą mówienia o rzeczach najważniejszych,

czyli o człowieku. Montaigne zapisywał swoje prze-

myślenia, włączał w nie dygresje, cytaty, aluzje lite-

rackie. Tytuł dzieła dał nazwę całemu gatunkowi lite-

rackiemu. Esej to właśnie próby dość dowolnej for-

malnie wypowiedzi na wybrany temat, często reflek-

syjne i dygresyjne, nie stroniące od dowcipu i ironii.

9. Dramat szekspirowski to nazwa określająca:

a. sztuki napisane przez Szekspira

b. nie tyle gatunek literacki co przemiany w poetyce

dramatu wprowadzone przez Szekspira

c. gatunek literacki stworzony przez Szekspira w do-

bie renesansu

Odpowiedź: (b.)

Komentarz:

Nazwa ta pochodzi od dzieła pod tym właśnie tytułem

autorstwa Anglika Tomasza Morusa. Opisuje ono nie-

istniejącą wyspę Utopię, na której żyje idealne społe-

czeństwo rządzące się doskonałymi prawami. Na wy-

spie żyje się zgodnie z naturą, niepotrzebne są pie-

niądze, nie ma niezgody między ludźmi, gdyż wszyscy

są szczęśliwi.

Utopia to także nazwa ponadgatunkowego nurtu

literackiego określanego mianem utopizmu. Składają

się nań utwory opisujące takie właśnie, jak w przy-

padku tekstu Morusa, wyimaginowane społeczeństwa

idealne. Utopie zawsze nakierowane są na konkretny

cel – służą wskazaniu wad realnego społeczeństwa

i dróg ich naprawy.

7. Termin makiawelizm oznacza:

a. skrytobójczą walkę w obronie ojczyzny

b. pokrętne i relatywne moralnie metody działalności

politycznej

c. sposób uprawiania publicystyki

Odpowiedź: (b.)

Komentarz:

Makiawelizm to pokrętne, demoniczne i relatywne

moralnie metody działalności politycznej – dziś także

międzyludzkiej. Nazwa pochodzi od nazwiska Nicco-

la Machiavellego, który swe kontrowersyjne poglądy

wyłożył w dziele pod tytułem Książę . Zalecana przez

Machiavellego doktryna polityczna opiera się na sto-

sowaniu podstępu, przemocy i fałszu, jeśli tylko wy-

maga tego interes kraju. Dobro publiczne i państwo,

to według autora tekstu ideał, którego należy bronić

Odpowiedź: (b.)

Komentarz:

Dramat szekspirowski to dość specyficzne określe-

nie odnoszące się nie tyle do gatunku literackiego,

co do ważnej przemiany w poetyce dramatu, jaką za-

wdzięczamy właśnie Szekspirowi. Dawniej, według

klasycznych reguł, gatunki dramatyczne dzieliły się

na komedie i tragedie. Szekspir przełamał ten po-

dział, tworząc utwory o cechach pośrednich, które

wkrótce stały się tożsame z nazwą gatunku literac-

Komentarz:

Test z epoki

Ucz się z

kiego, jakim jest nowoczesny dramat. Angielski dra-

matopisarz zaprzestał stosowania reguły trzech jed-

ności oraz klasycznej zasady decorum, przypisującej

gatunkom antycznym określone style (wysoki dla tra-

gedii, niski dla komedii). Ważna zmiana dotyczy tak-

że kreacji samego bohatera – którego wybory w wy-

daniu Szekspira, nie są już podporządkowane boskiej

sile fatum, ale ziemskim wypadkom i decyzjom bo-

hatera.

10. Zjawiskiem kształtującym kulturę i sztukę

renesansu był:

a. mecenat

b. makiawelizm

c. reformacja

12. Utwór Czego chcesz od nas Panie… to pod

względem gatunkowym:

a. pieśń

b. hymn

c. tren

Odpowiedź: (b.)

Komentarz:

Ten najwcześniejszy chronologicznie utwór Kocha-

nowskiego jest pieśnią pochwalną, czyli hymnem. Po-

eta dziękuje w nim Bogu za stworzenie świata oraz

człowieka. Podmiot liryczny zwraca się do Boga

z uwielbieniem, dziękując mu za piękny, urzekający

świat, w którym całe stworzenie egzystuje w zgodzie

i pełnej harmonii. Bóg w hymnie ukazany został jako

kreator ( Deus –Artifex), wielki architekt, który „nie-

bo zbudował” i „fundament położył nieobeszłej zie-

mi”. Jest on istotą wszechobecną, której obecność od-

czuwalna jest na każdym kroku. Nie kieruje on jed-

nak poczynaniami ludzkimi, nie steruje ich losem, a je-

dynie roztacza nad nimi delikatną i nie narzucającą

się opiekę.

13. Pieśń XXIV Jana Kochanowskiego to para-

fraza:

a. jednej z pieśni Horacego

b. jednego z utworów Anakreonta

c. jednego z hymnów biblijnych

Odpowiedź: (a.)

Komentarz:

Mecenat to zjawisko istotne dla kultury i sztuki rene-

sansu, podobnie zresztą jak i dla antyku. Oznacza on

opiekę materialną, często także polityczną możnych

nad artystami i ludźmi kultury. Nazwa pochodzi od

prawdziwego nazwiska arystokraty rzymskiego Me-

cenasa, który opiekował się twórcami ówczesnej lite-

ratury, między innymi Horacym i Wergiliuszem. W re-

nesansie z pomocy mecenasów korzystało wielu arty-

stów m.in: Andrzej Frycz Modrzewski i Jan Kocha-

nowski. Ten ostatni otrzymał nawet posadę sekreta-

rza na dworze króla Zygmunta Augusta. Król ten, obok

Stanisława Augusta Poniatowskiego, uchodzi za naj-

słynniejszego opiekuna artystów wśród polskich kró-

lów.

11. Pieśni Kochanowskiego są w dużej mierze

wzorowane na utworach:

a. Horacego

b. Petrarki

c. Dantego

Odpowiedź: (a.)

Komentarz:

Utwór ten jest parafrazą, Ody XX z księgi II Carmina

Horacego. Jedyne, co poeta w niej zmienił, to realia

geograficzne i nazwiska. U Horacego mowa jest o lu-

dach starożytnych, u Jana Kochanowskiego o Niem-

cach, Tatarach, Anglikach. U mistrza starożytnego ad-

resatem utworu jest Mecenas, u Kochanowskiego –

Myszkowski. Tekst Kochanowskiego mieści się w re-

gułach sterujących epoką, naśladowanie mistrzów sta-

rożytnych było w renesansie ogólnie przyjętą praktyką,

a podporządkowywanie swej twórczości normom an-

tycznym poczytywano sobie za chlubę.

Pieśń XXIV mówi o złożonej naturze poety: ludz-

kiej i artystycznej, tej uosabianej przez łabędzia, któ-

rego uważa się za ptaka muz. To co ludzkie, czyli cia-

ło poety, umrze, jednak to co duchowe, poezja, prze-

trwa i będzie się cieszyło wieczna sławą. Motyw nie-

śmiertelności osiąganej dzięki poezji to również kon-

tynuacja horacjańskiego motywu: exegi monumentum .

14. Pieśń V O spustoszeniu Podola to przykład li-

ryki:

a. okolicznościowej

b. funeralnej

c. patriotycznej

Odpowiedź: (a.)

Komentarz:

Pieśni to zbiór 49 liryków Jana Kochanowskiego po-

dzielonych na dwie części: Księgi pierwsze i Księgi wtó-

re . Są one efektem ponad dwudziestoletniej pracy

poety. W dużej mierze są to utwory wzorowane na pie-

śniach Horacego, mniej więcej 1/3 to parafrazy staro-

żytnego poety. Częste są w nich również nawiązania

do myśli starożytnych filozofów: Cycerona, Zenona

z Kition, Epikura, a także filozofów chrześcijańskich.

Podobnie jak filozofia Horacego, filozofia Jana Ko-

chanowskiego jest kompilacją stoicyzmu i epikure-

izmu. Przypomnijmy, że pierwszy pogląd zaleca za-

chować spokój i pogodę ducha we wszystkich sytu-

acjach życiowych, zwłaszcza tych trudnych, drugi zaś

polega na zdroworozsądkowym czerpaniu przyjem-

ności z życia. Wiele miejsca Pieśni Kochanowskiego

poświęcają również życiu na wsi, zgodnym z rytmem

przyrody oraz pielęgnowaniu cnoty.

Odpowiedź: (c.)

Komentarz:

Test z epoki

Ucz się z

Komentarz:

Jest to przykład liryki patriotycznej. Przypomnijmy,

że Pieśni Kochanowskiego zasadniczo dzielą się na

kilka grup tematycznych. Są to pieśni: patriotyczne,

filozoficzne, refleksyjne, biesiadne, religijne i miło-

sne.

Pieśń O spustoszeniu Podola jest apelem do Pola-

ków walczących z wrogiem ojczyzny. Jest to tekst o wy-

raźnych cechach retorycznych, w których poeta wyraź-

nie steruje odczuciami czytelników. Ukazuje najeźdź-

ców, Tatarów, jako „zbójców”, prymitywnych koczow-

ników, którzy stoją na dużo niższym poziomie rozwo-

ju cywilizacyjnego niż Polacy. Natomiast Polaków

przyrównuje poeta do stada opuszczonego przez pa-

sterza i rozszarpywanego przez wilki. Poeta, nawołu-

jąc rodaków do walki, kończy pieśń złośliwą uwagą,

która z czasem weszła do języka obiegowego i stała

się znanym cytatem, że Polak „ i przed szkodą i po

szkodzie głupi”.

15. Nowatorstwo Trenów Jana Kochanowskiego

polega na:

a. złamaniu zasady decorum

b. złamaniu zasady trzech jedności

c. to nowatorski gatunek wynaleziony przez samego

poetę

Komentarz:

Tren X jest wyrazem najgłębszego zwątpienia pod-

ważającego chrześcijańską wiarę w życie pozagrobo-

we. Adresatką utworu jest Urszulka. Poeta szuka jej

wszędzie tam, gdzie ludzie w różnych epokach sytu-

owali swoich zmarłych. Jest tu chrześcijański raj i czy-

ściec, starożytne Elizjum i Hades. Wymienieni tych

wszystkich miejsc obok siebie, świadczy o tym, że po-

eta traktuje je jako jednakowo prawdopodobne i nie

wie, w który obraz ma wierzyć, który z nich jest praw-

dziwy. Podsumowując stawia smutne i pełne zwątpie-

nia pytanie: „Gdziekolwiek jest, jeśliś jest?”, którym

podważa chrześcijański dogmat o życiu po życiu. Cier-

pienie ojca jest tak wielki, że przyćmiewa mu nawet

podstawy światopoglądu, któremu hołdował przez całe

swoje życie.

17*. Tren XIX nazywa się inaczej:

a. Snem

b. Pożegnaniem

c. Powrotem Urszulki

Odpowiedź: (a.)

Komentarz:

Pełen tytuł utworu brzmi: Tren XIX albo Sen i zawie-

ra syntezę ideałów humanistycznych i życiowej mą-

drości. Jest to jedyny tren, w którym głos zabiera nie

zrozpaczony ojciec, ale matka poety. We śnie przy-

chodzi ona z Urszulką na rękach i wyjaśnia poecie, że

przedwczesna śmierć uchroniła jego dziecko od tru-

dów dorosłego życia. Powraca w nim harmonia i po-

rządek świata przenikniętego zamysłem Boga, który

nie pragnie krzywdy dla swego stworzenia. Wymowa

trenu sprowadza się więc do stwierdzenia, że życie

niesie ze sobą różne doświadczenia, a człowiek powi-

nien przygotować się na to, że raz będzie doznawał

wielkiej radości, to znów cierpienia i znosić swój los

z godnością. Nie jest to jednak powrót do filozofii sto-

ickiej, gdyż według stoików mądrość miała pomóc czło-

wiekowi unikać cierpienia. Ta nowa forma stoicyzmu

opiera się na przekonaniu, że człowiek powinien z po-

korą znosić swój los i pogodzić się z życiem, jakie ze-

słał mu Bóg.

18*. Arianie to inna nazwa odrębnego nurtu re-

formacyjnego, który stanowili:

a. kalwini

b. bracia polscy

c. chrześcijanie

Odpowiedź: (a.)

Komentarz:

Treny to zbiór 19 żałobnych wierszy ułożonych w cykl,

które są wyrazem kryzysu światopoglądowego poety.

W Trenach funkcjonują zasadniczo 3 tematy: poema-

ty na cześć Urszulki, opowieść poety o samym sobie

oraz filozoficzne refleksje na temat życia i śmierci,

miejsca człowieka we wszechświecie i jego stosunku

do Boga.

Całość skomponowana jest zgodnie z klasycz-

nym schematem starożytnego epicedium, czyli pie-

śni żałobnej (przypomnijmy, że autorem gatunku

jest twórca starożytny Symonides z Keos). Mimo za-

chowanej klasycznej budowy wierszy Kochanowski

zrywa z tradycją antycznego trenu, decydując się

uczynić bohaterką trenów swą zmarłą córką. Za-

przecza on tym samym antycznej zasadzie decorum,

według której bohaterami wierszy mogli być jedy-

nie ludzie wybitni, wielcy bohaterowie bądź poeci.

W tamtych czasach opłakiwanie zmarłego dziecka,

a tym bardziej dziewczynki, uchodziło za dziwac-

two.

16*. Tren X Jana Kochanowskiego nazywa się

umownie przełomowym bo:

a. podważa ostatnią stoicką wartość – cnotę

b. poeta mówi w nim o sobie jako o człowieku nieszczę-

śliwym

c. podważa chrześcijańska wiarę w życie pozagrobo-

Odpowiedź: (b.)

Komentarz:

Arianie to inaczej bracia polscy. Stanowili oni od-

rębny odłam reformacyjny, który wyłonił się w sku-

tek podziału na łonie polskich kalwinów. Arianie

głosili kontrowersyjne, jak na swoje czasy, poglądy,

co często przysparzało im wrogów nawet wśród wy-

znawców innych nurtów protestantyzmu. Występowali

Odpowiedź: (c.)

Komentarz:

Test z epoki

Ucz się z

więc nie tylko przeciwko wojnom, ale potępiali wręcz

wszelki rozlew krwi. Ponadto uważali, że należy

znieść pańszczyznę i poddaństwo chłopów, co w spo-

sób szczególny godziło w interesy szlachty oraz po-

stulowali tolerancję wyznaniową dla wszelkiego ro-

dzaju innowierstwa.

Arianie wielkie znaczenie przypisywali oświacie.

Ich szkoły w Pińczowie i Lublinie stały na bardzo wy-

sokim poziomie. Jednak niechęć w stosunku do arian

była w społeczeństwie ogromna. W 1658 roku zostali

oni ustawą sejmową siłą nawróceni na katolicyzm,

a oporni wygnani z kraju.

19*. Teoria predestynacji to podstawa wiary pro-

testanckiego odłamu, którym jest:

a. luteranizm

b. kalwinizm

c. anglikanizm

zywano piękno ludzkiego ciała, przyrody i świata, eks-

ponowano barwy i uroki doczesności. Sztukę tę cechuje

prostota, umiar, harmonia, spokój oraz łagodność li-

nii i formy. W architekturze to sklepienia kasetono-

we i stiuki, w wystroju wnętrz jasne i pogodne barwy,

w malarstwie zaś, głównie portrety eksponujące indy-

widualne cechy modelu.

1. Williama Szekspira nazywa się również mi-

strzem za Stratfordu, gdyż:

a. pochodził z miasteczka Stratford,

b. całą swą twórczość poświęcił mieszkańcom Strat-

ford,

c. całe życie spędził w Stratford.

Odpowiedź a.

Komentarz

William Szekspir żył w Anglii w II połowie XVI wie-

ku. Pochodził ze Stratford, tam również spędził ostat-

nie lata swojego życia. Jednak za życia mieszkał i pra-

cował w Londynie. Był aktorem i dramaturgiem, dziś

uznanym za jednego z najsłynniejszych dramaturgów

wszechczasów. Jego sztuki, zapomniane w okresie

baroku i oświecenia, na nowo odkrył romantyzm.

Twórczość Szekspira oznaczała prawdziwą rewolucję

w dziejach dramatu. Stworzył on własną, oryginalną

odmianę dramatu i dał początek nowoczesnemu te-

atrowi europejskiemu. Dziś sztuki Szekspira uważa-

ne są za klasykę teatru i należą do najczęściej inter-

pretowanych i wystawianych dzieł teatralnych. W Pol-

sce dzieła mistrza ze Stratfordu tłumaczyli między

innymi Jan Kasprowicz, Stanisław Koźmian, Jarosław

Iwaszkiewicz i Stanisław Barańczak.

2. Historia Makbeta oparta jest na:

a. wydarzeniach autentycznych współczesnych Szek-

spirowi,

b. kronikach historycznych,

c. mitach i legendach.

Odpowiedź: (b.)

Komentarz:

Teoria predestynacji to podstawa kalwinizmu. Jest to

najważniejszy i najliczniejszy, po luteranizmie, odłam

protestantyzmu, który wyłonił się w trakcie reforma-

cji. Kalwini byli jeszcze bardziej radykalni niż lutera-

nie. Skupili się wokół przebywającego w Szwajcarii

Francuza Jana Kalwina. Kalwiniści głosili teorię pre-

destynacji – czyli wiary, że losy każdego człowieka są

zapisane w gwiazdach juz przed jego urodzeniem i od

początku wiadomo, komu przeznaczone jest niebo

a komu piekło, życie człowieka jest więc jedynie wy-

pełnianiem tego scenariusza. Nauka tego ruchu pro-

paguje ideał pracy i gromadzenia dóbr. Posiadanie

staje się zasługą, bezczynność grzechem. Kalwinizm

stał się oficjalna doktryna narodowo-państwową mie-

dzy innymi w Szwajcarii, Holandii i USA.

20*. Sztandarowym przykładem renesansowej

rzeźby jest:

a. Ostatnia wieczerza Leonarda da Vinci

b. Dawid Michała Anioła

c. Ołtarz mariacki Wita Stwosza

Odpowiedź b.

Komentarz

Makbet należy do dramatów historycznych Szekspira.

Pisząc go, autor opierał się na kronikach historycz-

nych, nie pozostał im jednak wierny, ale wykorzystał

je jako źródło inspiracji. Treść Makbeta oparta jest

na faktach z kroniki Ralpha Holinsheda, który opisał

dzieje morderstwa dokonanego na pierwszym królu

Szkocji przez królewskiego generała –Makbeta. Zda-

rzenia te miały miejsce w 1040 roku. W 1057 roku

z kolei Makbet zginął z rąk Malcolma, który wstąpił

na tron Szkocji jako Malcolm III. Szekspir wyposażył

postacie historyczne w pełne portrety psychologiczne,

zmienił nieco ich charaktery, a także ich rolę

w ukazywanych wydarzeniach. Uszlachetnił na przy-

kład postać Banka, który w rzeczywistości pełnił rolę

pomocnika mordercy, natomiast w dramacie ukaza-

ny jest jako rycerz bez skazy i szlachetny człowiek

o niezłomnych zasadach.

Odpowiedź: (b.)

Komentarz:

Chodzi oczywiście o Dawida dłuta Michała Anioła.

Jest to sporych rozmiarów rzeźba będąca interpretacją

biblijnego motywu. Michał Anioł przedstawił Dawi-

da jako dorosłego mężczyznę o pięknej i harmonij-

nie zbudowanej sylwetce, który swą postawą przypo-

mina greckiego boga Apolla wracającego z łowów.

Zarówno temat rzeźby (nawiązania do mitologii)

jak i sposób jej wykonania, podporządkowany klasycz-

nym zasadom piękna, ładu i harmonii, mówi wiele

o sztuce tamtych czasów. W przeciwieństwie do sztu-

ki średniowiecza, w renesansie sztuka służyła przede

wszystkim człowiekowi. W malarstwie i rzeźbie uka-

Komentarz

Komentarz:

Komentarz

Komentarz:

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: