Wojsko Polskie walki o Bydgoszcz 1945.pdf

(1437 KB) Pobierz

Województwo Kujawsko-Pomorskie

www.szklakipamieci.kujawsko-pomorskie.pl

Szlak walki - II wojna światowa

Polski czołg T-34 na ulicach Bydgoszczy

Miejsce: Bydgoszcz

Wojsko Polskie w walkach o Bydgoszcz w 1945 roku

Szybkie postępy Armii Czerwonej sprawiły, że Bydgoszcz

błyskawicznie znalazła się blisko frontu. Była ona broniona

przez pospiesznie zebrane zgrupowanie składające się z uczniów

szkół wojskowych, rekonwalescentów, członków Służby Pracy

Rzeszy i Volksturmu. Niemcy uzbrojeni byli w broń ręczną

i granatniki przeciwpancerne. W późniejszej fazie walki

garnizon wzmocniło kilka dział kaliber 88 mm oraz kompania

grenadierów pancernych z 4. Dywizji Pancernej.

23 stycznia 1945 roku do miasta wdarły się pierwsze jednostki

radzieckie. Następnego dnia do miasta nad Brdą dotarły

pododdział 1. Brygady Pancernej. Jako pierwszy z wrogiem

nawiązał kontakt bojowy batalion zmotoryzowany. Stoczył on

ciężką walkę na ulicy Kujawskiej. Niemcy zostali ostatecznie

pokonani, gdy na miejscu znalazły się czołgi T-34 z 1. batalionu

czołgów. Polacy szybko dotarli do Zbożowego Rynku.

Następnie łamiąc opór nieprzyjaciela pododdziały 1. Brygady

Pancernej uderzyły na zachód. Polscy pancerniacy, wspólnie z

żołnierzami radzieckimi, zdobyli więzienie i uwolnili

przetrzymywanych tam więźniów. Następnie dotarli oni do

Placu Poznańskiego, gdzie entuzjastycznie przywitali ich

mieszkańcy Bydgoszczy.

Walki w 1945 roku

Walki w 1945 roku to zapomniany epizod

dziejów naszego regionu. Do tej pory

przedstawiany był on jako łatwe zwycięstwo

Armii Czerwonej. Rzeczywistość była

bardziej skomplikowana. Bitwa o Bydgoszcz

była bardzo zacięta i pociągnęła za sobą

śmierć tysięcy żołnierzy radzieckich

i niemieckich. W walkach tych uczestniczyli

także żołnierze polscy. Bój o Bydgoszcz był

dla nich wstępem do krwawego prze-

łamywania Wału Pomorskiego.

Na przłomie 1944 i 1945 roku Stalin

przygotowywał się do ofensywy, która dałaby

mu upragnione zwycięstwo. Dla dowódców

rosyjskich jasne było, że przez Polskę wiodła

najkrótsza droga do serca wroga – Berlina.

Armia Czerwona zakładała przełamanie

niemieckiej obrony i wprowadzenie szybkich

jednostek pancernych, które włamałyby się

głęboko w zaplecze niemieckie. Dowództwo

niemieckiej armii chciało opóźnić natarcie

nieprzyjaciela na rozbudowanych liniach

o b r o n n y c h , a n a s t ę p n i e o s t a t e c z n i e

powstrzymać odwodami pancernymi.

Rosjanie przygotowali do nowej ofensywy

1

797595540.050.png

797595540.061.png

797595540.066.png

797595540.067.png

797595540.001.png

797595540.002.png

797595540.003.png

797595540.004.png

797595540.005.png

797595540.006.png

797595540.007.png

797595540.008.png

797595540.009.png

797595540.010.png

797595540.011.png

797595540.012.png

797595540.013.png

797595540.014.png

Województwo Kujawsko-Pomorskie

www.szklakipamieci.kujawsko-pomorskie.pl

Szlak walki - II wojna światowa

W tym czasie drugie zgrupowanie 1. Brygady Pancernej ulicą

Długą dotarło na Stary Rynek. Późnym popołudniem czołgi

1. batalionu 1. Brygady Pancernej zdobyły nienaruszony Most

Królowej Jadwigi. Miało to olbrzymie znaczenie dla dalszych

walk w mieście. W nocy pluton z 3. batalionu pancernego zajął

zakłady Dynamit AG Vorm. Alfred Nobel & CO Bromberg

i uwolnił kilka tysięcy przymusowych robotników.

Następnego dnia, 25 stycznia 1945 roku, piechota radziecka

wspierana przez czołgi 1. Brygady Pancernej przystąpiła do

oczyszczania północnej części Bydgoszczy. Do zadania tego

wyznaczono dwa plutony T-34, po jednym z 2. i 3. batalionu

czołgów. Natarcie postępowało powoli ze względu na uporczywą

obronę małych grup niemieckich żołnierzy uzbrojonych

w granatniki przeciwpancerne. Polskie czołgi i radziecka

piechota dotarła ulica Gdańską aż do skrzyżowania z ulica

Artyleryjską. Kompleks koszarowy na ulicy Gdańskiej był silnie

broniony. Niemieckie działo kaliber 88 mm zniszczyło czołg

numer 319. Natomiast granatnik przeciwpancerny uszkodził

T-34 o numerze 313. Doprowadziło to do załamania się natarcia.

W tym czasie reszta 1. Brygady Pancernej zajmowała się ochroną

kluczowych budynków w mieście.

W nocy Bydgoszcz opuściła większość niemieckich żołnierzy,

którzy wycofali się na północ. Rankiem 26 stycznia 1945 roku

żołnierze 1. Brygady Pancernej zajęli po krótkiej walce dworzec

kolejowy w Bydgoszczy oraz kompleks koszarowy przy ulicy

Gdańskiej. W tym czasie reszta brygady chroniła różnego

rodzaju obiekty na terenie miasta i pełniła służbę wartownicza.

gigantyczne siły. W sumie Armia Czerwona

liczyła wtedy 7 milionów żołnierzy, 115.000

dział i moździerzy, 15.100 czołgów i dział

samobieżnych oraz 15.815 samolotów.

Niemcy mogli im przeciwstawić mniej niż

2 miliony żołnierzy. Główne uderzenia miał

wykonać 1 Front Białoruski dowodzony przez

marszałka Georgija Żukowa i 1 Front

Ukraiński dowodzony przez marszałka Iwana

Koniewa z przyczółków na Wiśle. Pierwszy

z nich miał nacierać na kierunku poznańskim,

a drugi wrocławskim. Liczyły one w sumie

2 . 2 0 0 . 0 0 0 ż o ł n i e r z y, 3 6 . 0 0 0 d z i a ł

i moździerzy, 6460 czołgów i dział

s a m o b i e ż n y c h i 4 7 7 2 s a m o l o t ó w.

Podporządkowana 1. Frontowi Białoruskiemu

była 1. Armia Wojska Polskiego dowodzona

przez generała Stanisława Popławskiego.

Liczyła ona blisko 100.000 żołnierzy. Jej

podstawową siłę uderzeniową stanowiło pięć

dywizji piechoty, brygada pancerna i brygada

kawalerii. Ich przeciwnikiem były jednostki

niemieckie z Grupy Armii „A.” Była ona

znacznie słabsza od Rosjan i Polaków.

Niemcy w pasie natarcia obu frontów

radzieckich mieli zaledwie 400.000 żołnierzy,

4000 dział i moździerzy, 1100 czołgów i dział

samobieżnych i 400 samolotów.

1. Front Białoruski rozpoczął ofensywę

14 stycznia 1945 roku. W ciągu 24 godzin wbił

się on na 100 kilometrów w linie obrony

nieprzyjaciela. Już 17 stycznia zajęta została

Warszawa. Następnego dnia 1. Armia Wojska

P o l s k i e g o o t r z y m a ł a r o z k a z m a r s z u

w kierunku Bydgoszczy w drugim rzucie

1. Frontu Białoruskiego, bezpośrednio za 47.

Armią.

Bydgoszczanie witają żołnierzy Armii Czerwonej i 1 . Armii Wojska Polskiego

2

797595540.015.png

797595540.016.png

797595540.017.png

797595540.018.png

797595540.019.png

797595540.020.png

797595540.021.png

797595540.022.png

797595540.023.png

797595540.024.png

797595540.025.png

797595540.026.png

797595540.027.png

797595540.028.png

797595540.029.png

797595540.030.png

797595540.031.png

Województwo Kujawsko-Pomorskie

www.szklakipamieci.kujawsko-pomorskie.pl

Szlak walki - II wojna światowa

Obsługa polskiego moździerza na pozycjach bojowych

W ciągu dnia do Bydgoszczy dotarli żołnierze 4. pułku czołgów ciężkich. W tym czasie do miasta

weszły także pododdziały 1. Brygady Kawalerii. Żołnierze 2. i 3. pułku ułanów oraz 2. baterii 4.

dywizjonu artylerii i 13 dywizjonu artylerii pancernej zostali skierowani do wschodniej części miasta.

Polscy żołnierze nie spotkali się już z poważnym oporem. Następnie kawalerzyści udali się na ulicę

Ugory. Polskie działa rozbiły ogniem wprost niemiecką barykadę, a żołnierze oczyścili teren z

nieprzyjaciela. Opór Niemców był minimalny. Musieli to być dosłownie pojedynczy żołnierze lub

członkowie Volksturmu. W czasie walk zostało rannych dwóch żołnierzy z 2. baterii 4. dywizjonu

artylerii. Na tym walki brygady zakończyły się. Jedyna ofiara śmiertelna zabity ułan była skutkiem

potrącenia przez czołg.

Po południu do Bydgoszczy wszedł 8. i 9. pułk piechoty z 3. Dywizji Piechoty. Pierwsza z tych

jednostek została skierowana do Ludwikowi, gdzie stoczyła ciężką walkę z żołnierzami niemieckimi

osłaniającymi odwrót garnizonu bydgoskiego na północ. Następnie Polacy uderzyli w stronę

Magdalenki, gdzie przez cała noc trwał zażarty bój. Dopiero nad ranem żołnierze 8. pułku piechoty

ostatecznie opanowali wieś. 27 stycznia 1945 roku 8. i 9. pułk piechoty oczyściły z nieprzyjaciela teren

na północ od Bydgoszczy. W tym czasie poddziały 1. Samodzielnej Brygady kawalerii, 13. pułku

artylerii pancernej i 1. samodzielnego zmotoryzowanego batalionu rozpoznawczego zajęły Koronowo.

Ostatecznie zakończyło do walki polskich żołnierzy w rejonie Bydgoszczy.

W czasie walk w rejonie Bydgoszcz zginęło dziewięciu żołnierzy 1. Brygady Pancernej, a 20 zostało

rannych. Straty 8. pułku piechoty wyniosły 86 zabitych i około 150 rannych. 9. pułk piechoty miał trzech

zabitych, a 1. Samodzielna Brygada Kawalerii jednego zabitego. Na północ od Bydgoszczy zginęło

także 10 żołnierzy z nieustalonej do dziś jednostki 1. Armii Wojska Polskiego. W czasie walk

o Bydgoszcz Polacy, najprawdopodobniej, zabili około 100 żołnierzy niemieckich.

Łukasz Nadolski

Pomorskie Muzeum Wojskowe

3

3

797595540.032.png

797595540.033.png

797595540.034.png

797595540.035.png

797595540.036.png

797595540.037.png

797595540.038.png

797595540.039.png

797595540.040.png

797595540.041.png

797595540.042.png

797595540.043.png

797595540.044.png

797595540.045.png

797595540.046.png

797595540.047.png

Województwo Kujawsko-Pomorskie

www.szklakipamieci.kujawsko-pomorskie.pl

Szlak walki - II wojna światowa

Wybrana bibliografia:

Kaczmarek Kazimierz, Ósmy Bydgoski , Warszawa 1962

Kospath-Pawłowski Edward, Pataj Stefan, Szczurowski Maciej, Hej, hej ułani :

z dziejów 1 Warszawskiej Brygady (Dywizji) Kawalerii, Warszawa 1996.

Kotowski Albert, Walki o Bydgoszcz w styczniu 1945 roku [w:] Kronika Bydgoska nr XXI, s. 54-60.

Kazimierz Przytocki, Warszawska Pancerna, Warszawa 1981

Sobczak Kazimierz, Wyzwolenie Bydgoszczy, Torunia i Grudziądza w ofensywie Armii Radzieckiej

w początkach 1945 r [w:] Zapiski Historyczne, Tom XXX, Zeszyt 1.

4

797595540.048.png

797595540.049.png

797595540.051.png

797595540.052.png

797595540.053.png

797595540.054.png

797595540.055.png

797595540.056.png

797595540.057.png

797595540.058.png

797595540.059.png

797595540.060.png

797595540.062.png

797595540.063.png

797595540.064.png

797595540.065.png

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Wojsko Polskie walki o Bydgoszcz 1945.pdf (1437 KB)
kody błędów w systemie windows.rtf (51 KB)
wytwórnia chemiczna Nr 1 w Bieruniu Starym w materiałach UB.pdf (594 KB)
LG instrukcja.pdf (2236 KB)

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin