Opcje zamykania systemu i zarządzania energią.pdf

Rozdzia³ 9

Jak komputer zarz¹dza energi¹? 272

Opcje zamykania

systemu

i zarz¹dzania

energi¹

Oszczêdzaj energiê we wszystkich

komputerach – nawet komputerach

biurowych!

273

Oszczêdzanie energii

na komputerach przenoœnych

284

Ochrona danych podczas przerw

w dop³ywie pr¹du

285

Standardy ACPI i APM

288

Czêœæ II: Dostosowywanie Windows XP

Rozdzia³ 9: Opcje zamykania systemu i zarz¹dzania energi¹

W przesz³oœci zarz¹dzanie energi¹ by³o przede

wszystkim problemem u¿ytkowników kompute-

rów przenoœnych. Baterie o niewielkiej pojemnoœci

– niektóre z nich pozwala³y na zaledwie godzinn¹

pracê – wymaga³y od u¿ytkowników ci¹g³ego

kontrolowania poziomu ich na³adowania oraz

troski o jak najoszczêdniejsz¹ pracê. Komputer

automatycznie wy³¹cza³ nieu¿ywane urz¹dzenia

i po okreœlonym okresie nieaktywnoœci prze³¹cza³

ca³y system w tryb oszczêdnoœci energii.

Od kilku lat jesteœmy jednak œwiadkami rozwoju

technologicznego baterii. Ponadto, najnowsze

modele urz¹dzeñ takich jak monitory i dyski

twarde zu¿ywaj¹ znacznie mniej energii ni¿ ich

starsi bracia. To po³¹czenie dwóch nurtów postê-

pu technologicznego doprowadzi³o do wyd³u¿e-

nia ¿ywotnoœci baterii zasilaj¹cych komputery

przenoœne – sugeruj¹c tym samym, i¿ zarz¹dza-

nie energi¹ nie jest ju¿ tak istotne jak kiedyœ. Jed-

nak w rzeczywistoœci oszczêdzanie energii sta³o

siê jeszcze wa¿niejsze!

U progu nowego wieku obserwujemy znaczne

obci¹¿enie sieci energetycznych wielu pañstw, co

prowadzi do nieuchronnych przerw w dostawie

pr¹du oraz winduje ceny energii elektrycznej.

Zarz¹dzanie energi¹ sta³o siê równie wa¿ne dla

komputerów biurowych i domowych, jak i dla

komputerów przenoœnych. (Chocia¿ postêp tech-

niczny pozwala na oszczêdniejsze u¿ycie energii

przez poszczególne urz¹dzenia, to jednak odpo-

wiednie systemy zarz¹dzania energi¹ oferowane

przez system operacyjny w dalszym ci¹gu mog¹

znacz¹co wyd³u¿yæ czas pracy na bateriach).

272

Czêœæ II: Dostosowywanie Windows XP

Zarz¹dzanie energi¹ i funkcje zamykania systemu oferuj¹ wszystkim u¿ytkownikom

trzy podstawowe korzyœci:

obni¿enie zu¿ycia energii, co wi¹¿e siê ze zmniejszeniem kosztów dla wszystkich

u¿ytkowników oraz wyd³u¿eniem czasu pracy na bateriach w przypadku u¿yt-

kowników komputerów przenoœnych,

gotowoœæ komputera do natychmiastowej pracy,

pewnoœæ w³aœciwego zamkniêcia systemu w wypadku przerwy w dostawie energii.

Jak komputer zarz¹dza energi¹?

Microsoft Windows XP – wraz z komputerem obs³uguj¹cym funkcjê OnNow oraz od-

powiednimi programami – zarz¹dza zasilaniem komputera, tak aby zminimalizowaæ

pobór energii (i ha³as) przy zachowaniu ci¹g³ej dostêpnoœci komputera i urz¹dzeñ zew-

nêtrznych. W oparciu o ustawienia wybrane przez u¿ytkownika, Windows XP

prze³¹cza komputer i urz¹dzenia zewnêtrzne w stan niskiego zu¿ycia energii, gdy

u¿ytkownik go nie u¿ywa. Pe³ne zasilanie przywracane jest, gdy komputer otrzyma

informacjê od programu, modemu, po³¹czenia sieciowego lub innego urz¹dzenia. Poz-

wala to na skonfigurowanie nastêpuj¹cych scenariuszy:

Komputer jest hostem us³ugi Udostêpnianie po³¹czenia internetowego i pod³¹czo-

na jest do niego udostêpniona drukarka. Komputer ten mo¿e pracowaæ w trybie

niskiego zu¿ycia energii, a¿ do momentu, gdy inny komputer w sieci za¿¹da

po³¹czenia z drukark¹.

W twoim komputerze skonfigurowano us³ugê automatycznej sekretarki. Ka¿de

po³¹czenie telefoniczne powoduje wyjœcie komputera ze stanu niskiego zu¿ycia

energii.

Do komputera pod³¹czone jest takie urz¹dzenie, jak czujnik antyw³amaniowy lub

kamera. Urz¹dzenia te mog¹ w³¹czyæ komputer, umo¿liwiaj¹c mu automatyczne

wys³anie wiadomoœci e-mail lub informacji na pager.

Skonfigurowa³eœ zadania konserwacji systemu lub inne zadania, tak aby urucha-

mia³y siê, gdy komputer nie jest przez nikogo u¿ywany. Zadania w folderze Za-

planowane zadania mo¿na skonfigurowaæ w taki sposób, aby uruchamia³y kom-

puter o okreœlonej porze w celu ich wykonania.

Niektóre z tych mo¿liwoœci zale¿¹ od tego, czy twój komputer jest zgodny ze standar-

dem ACPI (Advanced Configuration and Power Interface).

Wiêcej informacji na temat ACPI znajdziesz w podrozdziale „Standardy ACPI i APM” na stronie 288.

Konfiguracja BIOS-u komputera

Aby funkcje zarz¹dzania energi¹ w Windows XP mog³y dzia³aæ prawid³owo, musisz

wy³¹czyæ wszystkie opcje zarz¹dzania energi¹ w BIOS-ie komputera. Uruchom BIOS

(zazwyczaj mo¿na to zrobiæ naciskaj¹c klawisz [Del] lub [F1] podczas uruchomiania

komputera – instrukcja jest wyœwietlana na ekranie) i przejdŸ do menu, w którym

znajduj¹ siê ustawienia zarz¹dzania energi¹ (np. Power Management). W przypadku

standardu ACPI zarz¹dzanie energi¹ powinno zostaæ powierzone ca³kowicie syste-

Rozdzia³ 9: Opcje zamykania systemu i zarz¹dzania energi¹

273

mowi operacyjnemu. Je¿eli pozwolisz wspó³zawodniczyæ o kontrolê systemowi ope-

racyjnemu i BIOS-owi, ryzykujesz pojawieniem siê problemów.

Co to jest OnNow?

OnNow jest inicjatyw¹ przemys³ow¹ firmy Microsoft maj¹c¹ na celu zapewnienie

wsparcia programowego dla urz¹dzeñ komputerowych przez umo¿liwienie

wy³¹czenia nieu¿ywanych urz¹dzeñ przy zachowaniu natychmiastowej gotowo-

œci do pracy (urz¹dzenie nieu¿ywane zu¿ywa niewiele energii lub wcale i nie wy-

daje dŸwiêków). Rozwi¹zanie to pozwala komputerowi uzyskaæ gotowoœæ do pra-

cy natychmiast po jego w³¹czeniu; zezwala tak¿e na prze³¹czanie komputera ze

stanu niskiego zu¿ycia energii przez programy i urz¹dzenia zewnêtrzne. Oto cele

projektowe, jakie firma Microsoft wyznaczy³a dla typowego komputera pra-

cuj¹cego pod kontrol¹ systemu operacyjnego Windows XP:

W³¹czenie systemu w ci¹gu 30 sekund.

Przywrócenie systemu ze stanu hibernacji w ci¹gu 20 sekund.

Przywrócenie systemu ze stanu wstrzymania w ci¹gu 5 sekund.

Nowa funkcja!

Chocia¿ te cele s¹ mo¿liwe do osi¹gniêcia tylko przez zgodne urz¹dzenia, to jednak

wiele zale¿y od kilku nowych funkcji Windows XP. Na przyk³ad zmiany wprowa-

dzone do programu ³aduj¹cego system znacznie skracaj¹ czas poszukiwania da-

nych na dyskach twardych. Sam proces ³adowania systemu tak¿e zosta³ zoptymali-

zowany i pozwala teraz na wykonywanie kilku czynnoœci równoczeœnie oraz unik-

niêcie uruchamiania procesów i us³ug, które w fazie rozruchu nie s¹ potrzebne.

Oszczêdzaj energiê we wszystkich

komputerach – nawet komputerach

biurowych!

Do niedawna toczy³a siê nastêpuj¹ca debata: czy nale¿y wy³¹czaæ komputer, czy te¿

pozwoliæ mu dzia³aæ bez przerwy? Zwolennicy tego drugiego rozwi¹zania twierdzili,

¿e czêste wy³¹czanie i w³¹czanie komputera – powoduj¹ce uruchamianie i zatrzymy-

wanie silniczków oraz rozgrzewanie siê i och³adzanie innych komponentów – skróci

¿ycie komputera. Takie stanowisko nigdy siê nie przyjê³o, a przeciwnicy argumento-

wali, ¿e pozostawienie komputera w³¹czonego przez ca³y czas spowoduje szybsze

zu¿ycie ³o¿ysk i innych ruchomych elementów. Tak wiêc nigdy nie znaleziono odpo-

wiedzi na pytanie, czy komputer wytrzyma d³u¿ej, jeœli bêdzie pracowa³ bez prze-

rwy, czy te¿ wtedy, gdy bêdzie wy³¹czany. (Zreszt¹ i tak, bez wzglêdu na to, który

sposób u¿ywania komputera szybciej doprowadzi do jego awarii, najprawdopodob-

niej stanie siê przestarza³y na d³ugo przed pierwszymi objawami uszkodzenia). Skoro

nie ma potrzeby d³u¿ej siê ju¿ nad tym zastanawiaæ, dochodzimy do wniosku, ¿e war-

to wy³¹czaæ komputer (lub te¿ prze³¹czaæ go w stan niskiego poboru energii) dla

oszczêdnoœci.

274

Czêœæ II: Dostosowywanie Windows XP

UWAGA

Wygaszacze ekranu – programy, które wyœwietlaj¹ ró¿ne wzorki na ekranie komputera, gdy go nie u¿ywasz

– mog¹ dostarczaæ rozrywki, ale wcale nie oszczêdzaj¹ energii. W rzeczywistoœci wymagaj¹ nawet dodat-

kowej energii, zajmuj¹c procesor i zmuszaj¹c monitor do ci¹g³ego wyœwietlania obrazu.

Ile energii zu¿ywa przeciêtny komputer? W przeciwieñstwie do wielu innych

urz¹dzeñ elektrycznych, nie znajdziesz z ty³u obudowy informacji o zu¿yciu energii.

Brak takiej informacji w specyfikacji komputerów wynika z tego, ¿e jest ona uzale-

¿niona od zbyt wielu czynników. Ka¿da dodatkowa karta lub inne urz¹dzenie insta-

lowane w komputerze zu¿ywa energiê, wiêcej energii zu¿ywa komputer u¿ywany

ni¿ nieaktywny, w³¹czenie funkcji zarz¹dzania energi¹ mo¿e ograniczyæ zu¿ycie itd.

Iloœæ energii elektrycznej zu¿ywanej przez twój komputer mo¿esz zmierzyæ ampero-

mierzem. Mo¿esz tak¿e odwiedziæ stronê firmy American Power Conversion Corp.,

która produkuje zasilacze awaryjne oraz listwy przepiêciowe. Na tej stronie bêdziesz

móg³ w przybli¿eniu obliczyæ potrzeby energetyczne twojego komputera:

http://www.apcc. com/template/size/apc .

Ile energii mo¿esz oszczêdziæ? Za³ó¿my, ¿e twój komputer zu¿ywa 300 watów, a ty

pracujesz przy nim 8 godzin dziennie. Bez systemu zarz¹dzania energi¹ (czyli innymi

s³owy, jeœli bêdzie w³¹czony na pe³n¹ moc przez ca³y czas), w ci¹gu pozosta³ych 16

godzin zu¿yje 4,8 kilowatogodzin (KWh). Jedna kilowatogodzina kosztuje obecnie

oko³o 35 groszy (op³ata przesy³owa plus cena za faktycznie zu¿yt¹ energiê). Je¿eli

masz kilka komputerów, to oszczêdnoœci w skali roku mog¹ okazaæ siê znaczne.

Oczywiœcie oszczêdzaæ mo¿na bez wzglêdu na komputer i system operacyjny: wy-

starczy pamiêtaæ o wy³¹czaniu komputera za ka¿dym razem, gdy go nie potrzebu-

jesz. Jednak po³¹czenie Windows XP i komputera zgodnego ze standardem OnNow

pozwala na automatycznie prze³¹czanie komputera w stan niskiego zu¿ycia energii

(lub ca³kowite jego wy³¹czenie) po okreœlonym okresie nieaktywnoœci. Nie licz¹c

wy³¹czania komputera na noc, ACPI pomo¿e obni¿yæ zu¿ycie energii tak¿e wtedy,

gdy udajesz siê na obiad lub pracujesz przez chwilê z dala od komputera. Jednak jest

jeszcze jedna, zasadnicza ró¿nica miêdzy komputerem z Windows XP a rêcznym

wy³¹czaniem komputera: funkcje zarz¹dzania energi¹ nowego systemu pozwalaj¹ na

bardzo szybki powrót do pracy.

Aby skonfigurowaæ funkcjê zarz¹dzania energi¹ w Windows XP, dwukrotnie kliknij

ikonê Opcje zasilania w Panelu sterowania. (Je¿eli korzystasz z widoku kategorii,

znajdziesz Opcje zasilania w Wydajnoœæ i konserwacja). Na rysunku 9-1 pokazana jest

zak³adka Schematy zasilania okna dialogowego W³aœciwoœci: Opcje zasilania.

DLA EKSPERTÓW

Otwieranie Panelu sterowania i przechodzenie do Opcji zasilania jest doœæ czasoch³onne. Oto szybszy spo-

sób, który sprawdza siê, jeœli widoczny jest przynajmniej fragment pulpitu: prawym przyciskiem myszy

kliknij pulpit i z menu skrótów wybierz W³aœciwoœci. W oknie dialogowym W³aœciwoœci: Ekran wybierz

zak³adkê Wygaszacz ekranu i kliknij przycisk Zasilanie.

Natomiast osobom lubi¹cym pracê z wierszem poleceñ polecamy jeszcze szybszy sposób dotarcia do

tego okna: w wierszu poleceñ wpisz powercfg.cpl .

Jeœli czêsto odwiedzasz okno W³aœciwoœci: Opcje zasilania, to mo¿esz umieœciæ jego ikonê w obszarze powia-

domieñ. W tym celu zaznacz pole wyboru Zawsze pokazuj ikonê na pasku zadañ na zak³adce Zaawansowane.

Rozdzia³ 9: Opcje zamykania systemu i zarz¹dzania energi¹

275

Rysunek 9-1. Wygl¹d okna W³aœciwoœci: Opcje zasilania zale¿y od konfiguracji twojego komputera: czy jest zasilany

bateryjnie, czy jest pod³¹czony do zasilacza awaryjnego (UPS) itp.

Stan wstrzymania a zmniejszenie zu¿ycia energii

W stanie wstrzymania komputer zu¿ywa tylko tyle energii, ile potrzeba, aby zacho-

waæ zawartoœæ pamiêci – zazwyczaj tylko kilka watów. Zalet¹ wstrzymania w stosun-

ku do hibernacji jest to, ¿e nie wymaga wolnego miejsca na dysku twardym i umo¿li-

wia niemal natychmiastowy powrót do pracy. Prze³¹czaj komputer w tryb wstrzyma-

nia, gdy planujesz kilkuminutow¹ lub kilkugodzinn¹ przerwê w pracy, jeœli przerwa

ma potrwaæ d³u¿ej, prze³¹czaj komputer w stan hibernacji.

DLA EKSPERTÓW

Jeœli nast¹pi przerwa w dop³ywie pr¹du w chwili, gdy komputer bêdzie znajdowa³ siê w stanie wstrzyma-

nia, stracisz wszystkie dane z pamiêci. Jeœli bêdziesz mia³ wtedy jakieœ niezapisane dokumenty, stracisz je.

Jednak dziêki zasilaczowi UPS, który zapewnia nieprzerwany dop³yw pr¹du do komputera, mo¿esz zapo-

biec utracie danych. Jest to mo¿liwe nawet wtedy, gdy przerwa bêdzie trwa³a d³u¿ej ni¿ przewidziano

w specyfikacji urz¹dzenia i nie bêdzie ono mia³o zmagazynowanej wystarczaj¹cej iloœci energii, aby za-

pewniæ nieprzerwan¹ pracê komputera. Co wiêcej, twój komputer mo¿e w tym czasie znajdowaæ siê w sta-

nie wstrzymania, a ty wcale nie musisz go pilnowaæ. Wystarczy odpowiednio skonfigurowaæ opcje

zarz¹dzania energi¹:

Aby w³¹czyæ lub wy³¹czyæ ekran powitalny za pomoc¹ zasad, wykonaj nastêpuj¹ce czynnoœci:

W³¹cz hibernacjê. (Na zak³adce Hibernacja zaznacz pole wyboru W³¹cz hibernacjê).

Okreœl czas – krótszy ni¿ czas dzia³ania baterii zasilacza awaryjnego – po którym komputer bêdzie

przechodzi³ w stan hibernacji podczas pracy na bateriach. (Na zak³adce Schematy zasilania okreœl

czas przejœcia w stan hibernacji, wybieraj¹c wartoœæ z listy Hibernacja systemu).

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: