Podstawy Bil(1) Problemy do egzaminu – I rok studia stacjonarne.
1. Znaczenie terminów: nauka o książce, bibliologia, bibliotekoznawstwo,
bibliotekarstwo, informacja naukowa, nauka o informacji ( wykład 1 – 3.10.2011 r.)
2. Podstawowe polskie encyklopedie z nauki o książce, bibliotekarstwa,
informacji naukowej: twórcy, zakres tematyczny, rodzaje haseł
( wykład 2-17.10.2011 r.)
3. Encyklopedie zagraniczne: międzynarodowe, retrospektywne, niemieckie i rosyjskie,
słowniki terminologiczne (glossaries) (wykład 3 – 14.11.2011 r.)
- encyklopedie międzynarodowe:
a) International Encyclopedia of Information and Library Science. Ed. John Feather and Paul Sturges. Wyd. 2 New York 2003. (wyd. 1- 1997)
Zakres tematyczny: główne dziedziny bibliotekoznawstwa i informacji naukowej w powiązaniu z komunikacją społeczną, informatyka, polityką informacyjną, zarządzaniem wiedzą, teorią informacji.
Budowa haseł :
a) przeglądowe rozpoczynające się od definicji głównego tematu , następnie podzielone na szczegółowe zagadnienia, na końcu zawierają bibliografię oraz odsyłacze do innych tematów;
b) biograficzne dotyczą wybranych osób, również żyjących w latach opracowania pierwszego lub drugiego wydania encyklopedii;
c) geograficzne uwzględniają nazwy geograficzne i polityczne;
d) zespół autorów pochodzących z 210 krajów, najwięcej z USA i Wielkiej Brytanii, Australii, Francji, Rosji, Egiptu, Chorwacji, Brazylii, Holandii.
b) Encyclopedia of Library and Information Science. Wyd. Allan Kent, Harold Lancour New York 1968-
Struktura encyklopedii : planowana była na 18 tomów ostatecznie ukazały się 72 tomy.
Od tomu 36. zaczynają się suplementy. Ostatni jest t. 73 w 2002 roku i planowane są dalsze tomy suplementów. Suplement 73 zawiera indeksy do t. 49-72.
Zakres tematyczny encyklopedii: zawiera hasła dotyczące bibliotekarstwa na całym świecie, w ujęciu historycznym i współczesnym.
Każdy z tomów suplementu posiada odrębny układ alfabetyczny. Niektóre są opracowaniem monograficznym, np. t. 54: Komputeryzacja.
c) Encyclopedia of Library and Information Science. Eds. Marcia Bates ( 2009 rok)
Najnowsza encyklopedia z bibliotekoznawstwa i informacji naukowej.
Hasła przeglądowe – przedstawiają interdyscyplinarne powiązania bibliotekoznawstwa z innymi dziedzinami nauk społecznych i humanistycznych.Wydanie z 2009 roku w wersji on-line na podstawie licencji uzyskanej od wydawcy Tailor and Francis. Autorka jest emerytowanym profesorem Instytutu Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa w Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles.
- encyklopedie drukowane retrospektywne
Stosowane w badaniach historycznych w nauce o książce i bibliologii:
a) Encyclopedia of Librarianship, pierwsze wydanie w 1958 roku , wydanie 3 w 1966. Redaktor Thomas Landau.
Zakres tematyczny: popularna encyklopedia z bibliotekarstwa przeznaczona dla bibliotekarzy i studentów bibliotekarstwa. Encyklopedia należy do pierwszych tego typu wydawnictw informacyjnych z bibliotekarstwa oraz dotyczy stanu jego rozwoju w latach 60-tych dwudziestego wieku w Wielkiej Brytanii. Brak indeksów.
b) Encyclopedia of Library History. Red. Wayne Wiegland, Donald Davies, jr. Wydana w Nowym Jorku w 1994.
Zagadnienia ogólne: organizacja bibliotek, podstawy prawne funkcjonowania bibliotek, czasopisma bibliotekarskie, zagadnienia szczegółowe - wyposażenie bibliotek, typy bibliotek, rodzaje usług bibliotecznych, organizacja zbiorów; dziedziny pokrewne: bibliografia, drukarstwo, zagadnienia wydawnicze. Rodzaje haseł : geograficzne ( prezentujące dzieje bibliotek w poszczególnych krajach albo grupach krajów), instytucjonalne (opisujące największe biblioteki), zagadnieniowe (referujące różne problemy ) oraz odsyłacze.
c) The Encyclopedia of the Book. Autor Glaister, Geoffrey Ashall. Wyd.2 w 2001 roku; wyd.1 -1979
Zakres tematyczny: papiernictwo, drukarstwo, oprawy książkowe, zagadnienia wydawnicze, iluminowane rękopisy, bibliofilstwo, stowarzyszenia drukarskie.
Materiał pomocniczy dotyczący nauki o książce, np. rodzaje czcionek drukarskich, łacińskie nazwy miejscowości i ich angielskie odpowiedniki, drukarnie prywatne w USA i W. Brytanii (sygnety) znaki korektorskie.
- encyklopedie niemieckie i rosyjskie
a) Lexikon des gesamten Buchwesens. t. 1-3. Leipzig 1935-1937. Red. Karl Lőffler, Joachim Kirchner
b) Lexikon des Buchwesens. T.1-4. Stuttgart 1952-1956 Red. Joachim Kirchner
c) Lexikon des gesamten Buchwesens. drugie pełne, poprawione wydanie. Stuttgart 1987- Red. Severin Corsten
d) Lexikon des Bibliothekswesens. T. 1-2. Red. Horst Kunze. Wyd. 1. 1969 (jednotomowe), wyd. 2 1974-1975.
Zakres tematyczny: tematy księgoznawstwa, bibliotekoznawstwa, czytelnictwa, historii książki i bibliotek, drukarstwa, księgarstwa. Problemy bibliotekarstwa przedstawia w ścisłym związku z takimi zagadnieniami jak: teoria i historia kultury, literaturoznawstwo, psychologia, pedagogika, socjologia. Każde hasło ma odpowiednik w językach: rosyjskim, angielskim, hiszpańskim i francuskim.
Knigovedenie. Enciklopedičeskij slovar’ Moskwa 1982, red. M. M. Sikorski
Przeznaczenie : słownik encyklopedyczny dla pracowników wydawnictw, księgarzy, bibliotekarzy, bibliografów. Hasła biograficzne, przeglądowe z nauki o książce.
Tematy haseł dot. drukarstwa i bibliotek w dawnym Związku Radzieckim oraz krajach socjalistycznych.
- słowniki terminologiczne (glossaries)
Elsevier’s dictionary of library science, information and documentation. Oprac. Clason Willem Elbertus. Wyd. 2. Amsterdam 1976
Zawiera terminy z bibliotekarstwa, informacji, dokumentacji, drukarstwa, zagadnień wydawniczych, oprawy, a także terminy stosowane w badaniach naukowych z zakresu nauki o książce i bibliotece.
§ Część alfabetyczna - terminy ułożone w języku angielskim wraz z krótkimi definicjami, odpowiedniki w językach: francuskim, hiszpańskim, włoskim, holenderskim i niemieckim, wersje języka amerykańskiego.
§ Alfabetyczne indeksy dla poszczególnych języków
§ Suplement w języku arabskim.
Vocabularium bibliothecarii. Wyd. 1. Paryż 1953, wyd. 2. Paryż 1962. Oprac. Anthony Thompson.
Geneza: prace nad słownikiem rozpoczęły się jeszcze przed II wojną światową, po wojnie prace nad słownikiem koordynowało UNESCO. Zebrany materiał był wielokrotnie poddawany pod ocenę specjalistom. W 1949 roku koordynatorem prac został Anthony Thompson.
Zakres tematyczny: terminy ze wszystkich dziedzin związanych z książką, takich jak: druk, papier, oprawa, biblioteki, klasyfikacja dokumentów; nie posiadają definicji. Są podawane tylko wtedy, gdy dany termin ma kilka znaczeń lub, gdy nie ma odpowiednika w danym języku.
Budowa: terminy ułożone według klasyfikacji dziesiętnej, podane są w języku angielskim wraz z odpowiednikami w językach: francuskim, niemieckim, hiszpański i rosyjskim (w wydaniu pierwszym były tylko terminy w językach: angielski, francuskim i niemieckim.
4. Polskie czasopisma naukowe z bibliotekoznawstwa:
a) Przegląd Biblioteczny (1927 rok). red. Edward Kuntze ( dyrektor BJ). Wznowione po II wojnie światowej w 1946 r. również pod red. Edwarda Kuntzego.
Dodatek „ Bibliografia Analityczna Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej” zawiera abstrakty piśmiennictwa z czasopism zagranicznych z bibliotekoznawstwa i informacji naukowej) Od 2004 roku nowa rada redakcyjna red. nacz. prof. Barbara Sosińska-Kalata. Profil wydawniczy: współczesne zagadnienia bibliotekoznawstwa, bibliotekarstwa w ujęciu interdyscyplinarnym.
b) Roczniki Biblioteczne: od 1957 roku; red. Antoni Knot; obecnie prof. Anna Żbikowska-Migoń. Profil wydawniczy: historia książki i bibliotek w Polsce.
Publikacje są rozprawami naukowymi opartych na materiałach źródłowych pierwotnych, tj. znajdujących się w archiwach, bibliotekach NZB.
c) Studia o książce od 1970 r. zaplanowane jako rocznik; wydawane nieregularnie
zakres tematyczny: 1) teoria i metodologia nauki o książce, 2) historia o książce
Wydawane do 2000 roku ( ogółem 18 tomów)
- polskie czasopisma z informacji naukowej
a) Zagadnienia Informacji Naukowej od 1962 rok; początkowo pt. „Biuletyn
Ośrodka Dokumentacj i Informacji Naukowej PAN Zmiana tytułu na
Tytuł Zagadnienia Informacji Naukowej od 1971 r. jako rocznik. Od 1994 roku wydawcą jest SBP i Inst. Informacji Nauk. i Studiów Bibl. UW. Red. nacz. prof. Bożenna Bojar. Profil wydawniczy: prace naukowe polskich autorów i tłumaczenia z informacji naukowej, teorii systemów, języków informacyjno-wyszukiwawczych.
b) Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i Technicznej (PTINT). Powstało
w 1992 roku i założone przez Polskie Towarzystwo Informacji Naukowej- red. nacz.
Diana Pietruch-Reizes. Profil wydawniczy: zagadnienia współczesne nauki o informacji,
opisy działalności ośrodków informacji i bibliotek naukowych, sprawozdania
z konferencji oraz Forum Polskiego Towarzystwa Informacji Naukowej.
c) Aktualne Problemy Informacji i Dokumentacji – APID. Czasopismo wydawane
przez Centrum Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej – CINTE
w latach 1953-1989 Profil wydawniczy: praktyka ośrodków informacji inte,
organizacja ogólnokrajowej sieci ośrodków inte, plan SINTO. Zastosowanie
w badaniach historycznych nauki o informacji, polityki informacyjnej w latach PRL-u.
5. Polskie czasopisma naukowe wydawane przez biblioteki naukowe:
a) Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne (od 2000 roku). Zakres tematyczny: interdyscyplinarne zagadnienia bibliologii archiwistyki i muzealnictwa oraz organizacji kościelnych, np. historia zasobów bibliotek klasztornych, analiza tekstów źródłowych do historii kościoła, teksty hagiograficzne, recenzje książek, zagadnienia współczesne dot. bibliotek parafialnych, sprawozdania z konferencji archiwistyki diecezjalnej i muzealnictwa kościelnego. Wydawca Ośrodek Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim
Jana Pawła II .
- Biblioteka Gdańska PAN
b) Libri Gedanenses – rocznik; od 1967 roku. Zakres tematyczny: historia i nauki pomocnicze (archiwistyka, dyplomatyka ( nauka zajmująca się badaniem dokumentów średniowiecznych (tzw. dyplomów), etapami ich powstawania i uwierzytelniania, autentyczności i określeniem stanowiska prawnego dokumentu na przestrzeni dziejów), historia książki i drukarstwa zwłaszcza zagadnień regionalnych Pomorza Gdańskiego.
- Biblioteka Ossolineum we Wrocławiu
c) Czasopismo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.; od 1992 roku (nieregularnie). Zakres tematyczny: historia kultury, nauka o książce w ujęciu historycznym ze szczególnym uwzględnieniem księgozbiorów dawnych Kresów Wschodnich (Lwowa, Wilna, Tarnopola). Tematy artykułów wyjaśniają nadal nieznane losy bibliotek naukowych na dawnych terenach II RP oraz zbiorów Ossolineum we Lwowie.
- Biblioteka Kórnicka PAN
d) Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej. Założyciel Biblioteki Kórnickiej, Tytus Działyński, już w latach czterdziestych XIX wieku powziął ideę wydawania czasopisma naukowego. Jego syn Jan, planował wydawanie „Kwartalnika Biblioteki Kórnickiej”, jednakże nie znalazł odpowiednich współpracowników. Zamysły Działyńskich wcielił w życie Józef Grycz, dyrektor Biblioteki w latach 1928-1929. Pod jego redakcją ukazał się pierwszy zeszyt Pamiętnika Biblioteki Kórnickiej w roku 1929.
Zakres tematyczny: zagadnienia historyczne z zakresu prawa, edytorstwa, literatury, nauki o książce, dyplomatyki. Publikacje są rozprawami naukowymi na podstawie źródeł pierwotnych (archiwalnych) zasobów historycznego księgozbioru Biblioteki Kórnickiej)
- Biblioteka PAU i PAN w Krakowie
e) Rocznik Biblioteki PAN i PAU; od 1955 roku. Zakres tematyczny: tematy na podstawie źródeł historycznych Biblioteki PAN i PAU; zagadnienia interdyscyplinarne nauki o książce
- Biblioteka Jagiellońska
f) Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej; od 1949 roku. Zakres tematyczny: interdyscyplinarne zagadnienia historii i nauki o książce, bibliologii z uwzględnieniem zasobów specjalnych BJ.
- Biblioteka Narodowa
g) Rocznik Biblioteki Narodowej ; od roku 1965. Zakres tematyczny : problemy bibliotekarstwa i bibliotekoznawstwa, zwłaszcza w aspekcie bibliotek narodowych, zagadnienia historyczne i współczesne nauki o książce, czytelnictwa oraz kultury i nauki.
5. Polskie czasopisma bibliotekarskie regionalne wydawane przez biblioteki publiczne.
- Proszę uwzględnić tematy artykułów na podstawie spisów treści polskich czasopism bibliotekarskich w portalu EBIB i na tej podstawi określić zakres tematyczny.
6. Czasopisma zagraniczne:
a) międzynarodowe:
IFLA Journal; od roku 1965. Zakres tematyczny: współczesne bibliotekarstwo (organizacja bibliotek w różnych krajach świata, sprawozdania z międzynarodowych konferencji z dziedziny bibliotekoznawstwa, rocznych kongresów raporty i sprawozdania z działalności sekcji IFLA, wykaz nowości wydawniczych oraz międzynarodowych raportów ). Zawiera abstrakty artykułów w językach: rosyjskim, francuskim i niemieckim.
Journal of Librarianship and Information Science; od 1964 roku. Zakres tematyczny: współczesna problematyka organizacji bibliotek i usług informacyjnych, recenzje książek z bibliotekoznawstwa i informacji naukowej. Wydawca: Instytut Informacji Naukowej w Uniwersytecie Loughborough w Wielkiej Brytanii. Udostępniane przez biblioteki na podstawie licencji z wydawnictwem elektronicznym Sage.
LIBRI....
realmat5