Pellowska-Piontek Mirosława Kochańska Barbara - Ergonomia w stomatologii - podstawy.pdf

(2998 KB) Pobierz
62495252 UNPDF
AKADEMIA MEDYCZNA W GDAŃSKU
Ergonomia w stomatologii
- podstawy
Mirosława Pellowska-Piontek, Barbara Kochańska
Gdańsk 2005
Autorzy :
Mirosława Pellowska-Piontek, Barbara Kochańska
Recenzent
dr hab. n.med. Jadwiga Sadlak-Nowicka
prof. nadzw.
Wydano za zgodą
Senackiej Komisji Wydawnictw Akademii Medycznej w Gdańsku
© Copyright by Medical University of Gdańsk
ISBN 83-60253-12-9
Wydawca : Akademia Medyczna w Gdańsku
Zlecenie DW/113/06
SPIS TREŚCI
1. WSTĘP .............................................................................................................5
2. NIEKTÓRE POJĘCIA I DEFINICJE STOSOWANE W ERGONOMII.......6
3. SPECYFIKA PRACY LEKARZA STOMATOLOGA W ASPEKCIE
ERGONOMII ................................................................................................. 11
3.1. W YMOGI STAWIANE LEKARZOWI PODCZAS WYKONYWANIA ZABIEGU
STOMATOLOGICZNEGO :.............................................................................. 11
3.2. C ZYNNIKI , KTÓRE MOGĄ OBNIŻAĆ EFEKTYWNOŚĆ PRACY LEKARZA
STOMATOLOGA .......................................................................................... 11
4. ZAGROŻENIA ZDROWOTNE LEKARZY STOMATOLOGÓW ............ 13
4.1. S CHORZENIA UKŁADU KOSTNO MIĘŚNIOWEGO I NERWOWEGO ................. 13
4.2. U SZKODZENIA NARZĄDU WZROKU ............................................................. 16
4.3. U SZKODZENIA NARZĄDU SŁUCHU .............................................................. 17
4.4. Z AGROŻENIA DRGANIAMI MECHANICZNYMI ............................................... 18
4.5. P OZOSTAŁE ZAGROŻENIA ZDROWOTNE LEKARZY STOMATOLOGÓW ............. 18
5. BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY W STOMATOLOGII ............. 20
6. CHARAKTERYSTYKA MIEJSCA PRACY LEKARZA STOMATOLOGA
W ASPEKCIE ERGONOMII ........................................................................ 21
6.1. W YPOSAŻENIE GABINETU STOMATOLOGICZNEGO ....................................... 21
6.2. O ŚWIETLENIE GABINETU STOMATOLOGICZNEGO ......................................... 23
7. POZYCJE LEKARZA I PACJENTA PODCZAS WYKONYWANIA
ZABIEGU STOMATOLOGICZNEGO......................................................... 28
7.1. P OZYCJE LEKARZA PODCZAS WYKONYWANIA ZABIEGU STOMATOLOGICZNEGO .. 29
7.2. P OZYCJA PACJENTA PODCZAS ZABIEGU STOMATOLOGICZNEGO .................... 30
8. PODSTAWOWE KONCEPCJE WYPOSAŻENIA GABINETU
I USTAWIENIA SPRZĘTU DO PRACY ZESPOŁOWEJ ........................... 37
8.1. K ONCEPCJA WG S CHÖNA ............................................................................. 37
8.2. K ONCEPCJA WG B ARKERA ........................................................................... 38
8.3. K ONCEPCJA WG K ILPATRICKA ...................................................................... 38
8.4. K ONCEPCJA WG B EACHA ............................................................................. 39
8.5. M ODYFIKACJA PRACY ZESPOŁOWEJ WG S KOVSGAARDA ................................... 39
9. KOFERDAM – ZESTAW, TECHNIKI ZAKŁADANIA .............................. 41
10. ZASADY I WARUNKI PRACY NA 2 RĘCE, TZW. METODA SOLO,
W POZYCJI LEŻĄCEJ PACJENTA – MOŻLIWOŚCI
I OGRANICZENIA ........................................................................................ 43
11. SPECYFIKA LECZENIA ENDODONTYCZNEGO PRZY LEŻĄCYM
PACJENCIE ................................................................................................... 45
12. ZASADY ERGONOMII W ASPEKCIE LECZENIA PACJENTÓW
W PODESZŁYM WIEKU ............................................................................. 46
13. ZASADY I WARUNKI PRACY NA 4 RĘCE W POZYCJI LEŻĄCEJ
PACJENTA – MOŻLIWOŚCI I OGRANICZENIA ........................................ 47
13.1. S TREFY PRACY ZESPOŁU STOMATOLOGICZNEGO ............................................. 47
13.2. O ZNAKOWANIE INSTRUMENTÓW .................................................................. 50
13.3. C HWYTY STOSOWANE PRZEZ LEKARZA I ASYSTENTKĘ PODCZAS TRZYMANIA
INSTRUMENTÓW ......................................................................................... 51
13.4. P RZEKAZYWANIE INSTRUMENTÓW ................................................................ 51
13.5. J ĘZYK MIGOWY .......................................................................................... 52
14. TECHNIKA PRACY NA 6 RĄK – MOŻLIWOŚCI I OGRANICZENIA ........ 53
15. WPŁYW PRACY W DANEJ SPECJALNOŚCI STOMATOLOGICZNEJ
NA OBCIĄŻENIE UKŁADU RUCHU LEKARZA.......................................... 54
16. SUKCES TERAPEUTYCZNY W PRAKTYCE STOMATOLOGICZNEJ ..... 56
17. LITERATURA ................................................................................................ 58
Wstęp
5
1. Wstęp
Słowo „ergonomia” jest pochodzenia greckiego i składa się z dwóch czło-
nów: érgon – praca i nómos – prawo. Za autora terminu „ergonomia” uważa się
Polaka, Wojciecha Jastrzębowskiego, który w 1857 r. w czasopiśmie „Przyroda
i Przemysł” opublikował artykuł zatytułowany „ Rys ergonomji, czyli Nauki
o pracy, opartej na prawach poczerpniętych z Nauki Przyrody”. Jakkolwiek idee
w nim zawarte odbiegają nieco od treści obecnie rozumianych pod pojęciem
„ergonomia”, to jednak, można uznać Wojciecha Jastrzębowskiego za prekursora
współczesnej ergonomii (24).
Ergonomia jako nauka zajmuje się przystosowaniem stanowisk, procesów
i środowiska pracy do możliwości psychofizycznych człowieka. Uwzględnia
przy tym następujące składowe:
możliwości psychofizyczne człowieka;
przystosowanie środowiska pracy do możliwości człowieka, tak aby nie
stanowiło ono zagrożenia dla utrzymania niezbędnej stałości parametrów
środowiska wewnętrznego organizmu, tzw. homeostazy (23).
Tak zdefiniowana ergonomia wywodzi się z definicji zdrowia, które wg
Konstytucji WHO jest: „stanem pełnego dobrego samopoczucia fizycznego,
psychicznego i socjalnego, a nie tylko brakiem choroby lub niesprawności ”.
Do osiągnięcia celów sformułowanych w tej definicji, niezbędna jest współpraca
wielu dyscyplin nauk biologicznych, jak również nauk technicznych i społecz-
nych (23).
Ergonomia stomatologiczna zajmuje się przeniesieniem zasad ergonomii
klasycznej do relacji pomiędzy lekarzem, asystentką, higienistką, pacjentem oraz
miejscem pracy, czyli gabinetem stomatologicznym. Poszukuje ona takich roz-
wiązań, które umożliwią lekarzowi pracę z minimalnym nakładem energii na jej
wykonanie oraz z maksymalnym skróceniem czasu pracy przy jednoczesnym
zachowaniu pełnej poprawności wykonywanej procedury leczniczej i właściwym
zabezpieczeniu interesów pacjenta (1,12).
Zgłoś jeśli naruszono regulamin