Stara baśń - Geneza utworu, czas i miejsce, plan wydarzeń, problematyka.pdf
(
65 KB
)
Pobierz
661269006 UNPDF
Stara baśń - Geneza utworu
Józef Ignacy Kraszewski to jeden z najpłodniejszych polskich twórców. W ciągu całego życia
wydano 232 (!) powieści tego autora. ,
,Stara
baśń” to najpopularniejsze dzieło Kraszewskiego,
pochodzi z tzw. drezdeńskiego
okresu
twórczości pisarza. Dzieło zostało wydane drukiem w 1876 r.
Utwór otwiera cykl 29 historycznych powieści (,,Dzieje Polski”), opisujących historię polskiej
państwowości. Oto wybrane tytuły cyklu: ,,Masław”, ,,Pogrobek: powieść z czasów
przemysławowskich”, ,,Matka królów: czasy Jagiełłowie”, ,,Dwie królowe”, ,,Za Sasów”, ,,Saskie
ostatki: August III”.
Utwór szybko zyskał ogromną popularność, kolejne wydanie ukazało się jeszcze za życia autora (w
1879 r. z ilustracjami Andriollego) a do dzisiejszych czasów wznawiano ,,Starą baśń” kilkadziesiąt
razy (tłum. między innymi na język: rosyjski, angielski, czeski, słowacki, bułgarski). W 2003 roku,
na kanwie powieści powstał film pt. ,,Stara baśń: Kiedy słońce było bogiem”, w reżyserii Jerzego
Hoffmana.
Czas i miejsce akcji
Akcja rozgrywa się w IX wieku na terenach przyszłego państwa polskiego, gdy dynastia Piastów
przejęła władzę od księcia Popiela.
Problematyka
Główny wątek ,,Starej baśni” dotyczy procesu kształtowania się polskiej państwowości. ,,Jak
dziecię po przyjściu na świat rośnie olbrzymio i sił nabywa szybko, tak naród wśród tych mroków
pierwobytu, obdarzony jeszcze całą potęgą z kolebki wyniesioną, niepojętym sposobem kształtuje
się do przyszłych swych losów.” – pisze Kraszewski w dopisku powieści. Celem autora było
przedstawienie w sposób wiarygodny historii opartej jedynie na legendach (legenda o Popielu,
legenda o Piaście Kołodzieju) i nielicznych wzmiankach w źródłach historycznych (np. u
Długosza). Akcja powieści (IX w.) obejmuje dzieje walki o władzę pomiędzy legendarnym
Popielem a grupą kniaziów, obierających na swego przywódcę Piasta. Burzliwe dzieje pierwszych
polskich władców zostały ukazane na tle prastarej
Polski
słowiańskiej, podzielonej na zwalczające
się plemiona (i rody).
Ważnym elementem powieści jest warstwa obyczajowa. Główny wątek obyczajowy obejmuje
dzieje Domana i Dziwy (patrz: motyw miłości), warto też zwrócić uwagę na rolę ciekawych,
drugoplanowych postaci takich jak: wiedźma Jaruha, Znosek, Mieszko czy Hengo.
,,Stara baśń” przynosi szereg obrazów ukazujących pradawne, pogańskie
święta
(noc Kupały),
obyczaje (sposób przyjmowania gości, postrzyżyny
dziecka,
przebieg słowiańskiego ślubu i
pogrzebu, wiec starszyzny) oraz wierzenia. Tajemnicza mitologia Słowian odżywa pod postaciami
bóstw czczonych przez bohaterów utworu. Światowid, Nija, Żywia – to tylko nieliczne z imion
bóstw, które pojawiają się na
kartach
powieści. ,,U Ranów na ostrowiu stał chram Światowida, u
Redarów drugi, u Serbów nad Łabą Trygłowa trzeci, w Stargrodzie w gaju czczono Prowego” –
pisze autor o świątyniach, które mogły istnieć w czasach pierwszych Piastów. Nie można też
zapomnieć o wpływie nowej, nieznanej Polanom religii, która wyprze stare wierzenia, ale umocni
polską państwowość.
Plan wydarzeń
• Podróż Henga i Gerdy.
• Ugoszczenie Henga przez Wisza.
• Wizyta drużyny knieziowej w
domu
Wisza.
• Wizyta Henga w zamku Popiela.
• Wymordowanie kmieciów przez czeladź Popiela.
• Zwołanie wieca.
• Wypowiedzenie wojny Popielowi przez kmieciów.
• Wstąpienie Dziwy do zgromadzenia kapłanek.
• Wróżba Popiela.
•
Atak
na gród Popiela.
• Śmierć Popiela i jego żony w wieży.
Plik z chomika:
poczta.anka
Inne pliki z tego folderu:
Posługując się stosownymi przykładami wskaż najciekawsze odzwierciedlenia kultury średniowiecza w literaturze późniejszych epok.docx
(21 KB)
Stara Baśń - plan wydarzeń.docx
(13 KB)
Stara Baśń (STRESZCZENIE).doc
(32 KB)
kraszewski, stara baśń.doc
(228 KB)
test z lektury STARA BAŚŃ z odpowiedziami.docx
(1196 KB)
Inne foldery tego chomika:
Akademia Pana Kleksa
Ania z Zielonego Wzgórza
Chłopcy z Placu Broni
ks.Jan Twardowski
legendy
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin