Kodeks Działyńskich.pdf

Poczynają się statuta krola

Kazimira w jimię boże, a to

3 napirwej: Gdyż podług pisma

nauki wszelki człowiek w młodości

jest podobniejszy ku złemu i wszelkie

6 stworzenie świata jest nie trwające samo

w sobie, ale przyrodzenie człowiecze rychlej

się skłoni podług świata ku grzechu, niż

9 pod ług światłości ku Bogu, aczkoli podług

zrządzenia boskiego stworzeni mieliby być

czsni, wierni, sprawiedliwi, spokojni a iże

12 ro z puszczone łakomstwo, aczby sprawiedliwością

nie było skłoniono, tedy zgoda i pokoj miedzy

ludźmi by zginęły, a każdy, czso by się jemu

15 lubiło, uczynił, ale iże nawięcsza dobroć

jest od ludzi na świecie sprawiedliwość miłować,

cudzego nie drapać, obcego a swego podług

18bożej wolej i miłości używać, przeto aby

niezgodni ucichnęli, a zgodni prze z pieczność

mieli, układy i prawa są przez ręce boże

21 ustawiony.

Kazimirz z Boga miłości krol polski

wyzna w amy tym to pismem, chcąc,

24 aby poddani krolestwa naszego a na imię

polskiego, obojego stadła jeden z drugim

pocześnie był a drugiego nie urażał,

27 ale sprawiedliwości dopomagał, przeto

z osobnej rady wielebnego oćca księdza

Jarosława, gnieźnieńskiego kościoła

3 jarcybiskupa, i też prełatow i stolnikow, wojewod,

rycerzy i pospolstwa ślachty naszej i ziemie

polskiej ku wiecznej pamięci układ

6 albo statuta ustawilismy, ktoreż podpis<alis>my

chcąc, aby je [w zi em i] w ziemi polskiej wszytcy

zachowali pod naruszenim naszej miłości, a

9 chcąc winy w tych księgach ułożonej <się wiarować>, bo

częstokroć zły, acz [acz] nie będzie się bał grozy, ale

się będzie bał winy.

12 <N>a początku sądow sądząc strony,

tylko mając Boga przed oczyma,

aby złomce prawdy a przedawce swego

15 sąmnienia i czci nalezieni nie byli, a chytrością

swą sprawiedliwość opuściwszy, ku jednej

stronie, drugą opuściwszy, nie przystali,

18 układamy, aczby niektory sędzia wybrany mocą

naszą albo jego namiestnik, opuściwszy

bojaźń Boga, dzierżąc stronę jednę, zdał

21 abo skazał i przysądził o dziedzinę abo o

jinsze rzeczy przed sąd jawno przywiedziony,

niesprawiedliwie uciążając drugą stronę, tedy

24 strona uciążona odzowie się ku wyszszemu

stołu. A iże jest obyczaj w sądoch polskich,

iże sędzia, ktoremu winę dadzą, nie pozyszcze

27 winy, aliżby jego dokonano, paknięli

będzie przekonan, tedy łupieże albo

trzy grzywny stronie urażonej przepadnie

z winą, ktora rzeczona piętnadzieścia, ze sromotą

ma dać temu, ktory jego o niesprawiedliwe

3 zdanie wyzwał ku stołu wyszszemu.

<J>arosław z Boga miłości gnieźnieńskiej

cyrkwie jarcybiskup

6 urzędem obeźrzenia w objaździe

i też powiacie krakowskiem wszem pospolicie

tym to pismem dawamy wiedzieć, iż miedzy

9 oświeconym księdzem panem Kazimirem z

Boga miłości krolem i patronem naszym z strony

jednej a Bodzętą bratem naszym, miłym

12 biskupem krakowskim, z strony drugiej poruszyło

się niektore wątpienie o dziesięciny i jinsze

członki, ktoreż na dole położylismy. Obie

15 stronie, nie chcąc swego sąmnienia urazić,

dobrowolnie kromie wszego błędu i chytrości

ku twardości swej i swych namiestnikow

18 o wszytki rzeczy i członki ty, ktore tu są

położony, na nas spuścili jakoby na rozgodźcę,

ufalacza i jednacza przyjętego, dawając

21 i pożyczając nam wszytkę moc, abysmy krom

wszego sądu prawem jednym, tako duchownym

jako świecskim nie szkodząc, podług naszej

24 wolej ku statku przywiedli. Przeto my

z bożą pomocą a mężow mądrości napełnionych

z radą, z dobrym rozmysłem dla pokoju

27 pospolnego i opory kościelnej mocą ślubu

obu stron układamy miedzy panem krolem

a też biskupem, aby gdy ktori drapie ż ca

dziesięciny abo gwałtownik rzeczy kościelnych

był nalezion, ma być upomienion klątwą z

3 upominanim, zaprawdę aczby leżał w klątwie

mimo sześć miesięcy, tedy kmiecie pod nim

będący, ktorzy dawają dziesięcinę, mają być

6 z panem klęci aż do dosyćuczynienia. A gdyby

też niektora pani, pana nie mając abo

w jinszych stronach będąc, dziesięcinę

9 w z targła albo zdrapieżyła, też tym obyczajem

ma być klęta.

O rany kapłana albo żaka

12 <U>stawiamy też, aczby kapłana abo

święconego żaka gdziekole by zabito abo uraniono,

abo w jęcstwo wsadzono, tedy ta parochija

15 ma być zaklęta, gdzież służba boża

nie ma być tako długo, aliż winowaciec

będzie wydan biskupowi. A gdyby winowaciec

18 zbieżał abo uciekł, tegdy kmiecie onej

wsi albo miasta mają przysią c , jako nie

mogli jąć winowaćca a jako nie byli

21 przyczyńce śmierci zabitego, tedy biskup ma

dać rozgrzeszenie, a wżdy wynowaciec ma być

powołan a przez kogokole by był ułapion,

24 ma być wydan biskupowi.

Aczby pan chciał skupić dziesięcinę

I też ktorykole by pan po swej wsi

27 dziesięcinę chciałby kupić, ten przed świętym

Jakubem ma targować z prełatem, ktorego

jest dziesięcina. Paknięli zamieszka,

30 tedy prełat kromie wszego nagabania pana

dziesięcinę może przedać, komu chce.

Z czego ma być dziesięcina dana

I też gdziekole pług w ogrodziech chodzi

3 abo na polu, tu dziesięcina ma być z pełna dana,

wyjąwszy rzepę, mak, kapustę, cebulę i

jinsze użytki ogrodne, na ktore motyką

6 albo rydlem ryć mogą, z tych dziesięcina nie jest.

O dziesięcinę konopną

Dziesięcinę konopną tako ustawiamy: Gdy

9 kmieć całym pługiem, w ktorem ma woły

abo konie, [a] orze, ma dać uprawionych konopi

cztyrzy kity, a ktory połowicą pługa orze,

12 dwie kicie; ktory nie ma czym orać, ten ma

być wyzwolon od dziesięciny konopnej.

O wieliką klątwę, intedykt

15 O wieliką klątwę, ktora rzeczona interdykt,

tako układamy, iże gdyby ktorymkoli obyczajem

przydał się być interd<y>kt w Krakowie,

18 tedy ji tamo mają trzymać a być posłuszni,

ale Kazimirz, czso jest podle Krakowa nad

Wisłą, nie ma jego być posłuszen, ani Kleparz

21 i takież Krakow owych miast klątwy nie ma

być posłuszen. Też układamy, iże gdy klęty

do ktorego miasta, wsi albo kościoła, cyrekwie

24 wstąpi, tam nie mają śpiewać tako długo,

aliż wyjedzie z onego miasta. A to, czso

pirwej po klętem trzy dni nie śpiewano, to

27 wzłamujemy, ale jako rychło klęty wyjedzie,

tako ma być śpiewano, aby nabożność serc

wiele ludzi dla jednego zapiekłego od służby

30 boskiej nie *odpadali. Ale gdziekoli klątwa

papieska będzie dana, ktorej my mocy dać

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: