„Psychologiczne podstawy rewalidacji upośledzonych umysłowo.” R. Kościelak
1. Uczenie się osób z N.I.
Badania nad uczeniem się osób z N.I. dotyczą głównie jednostek N. w stopniu lekkim. Stanowią one najbardziej liczną grupę nazywanych wyuczanymi. W badaniach można wyróżnić:
· Badania nad uczeniem się w aspekcie I i II układu sygnałów
· Badania nad uczeniem się w sensie jego organizacji
Badania nad uczeniem się w aspekcie funk. I i II układu dotyczą głównie warunkowania klasycznego i reakcji odroczonych. Bark jest istotnych różnic w przebiegu prostych pobudzeniowych odruchów warunkowych jak i w wytwarzaniu odruchów psychogalwanicznych pomiędzy osobami z lekko N.I a prawidłowo rozwijającymi. Badania Z. Włodarskiego (1960 r.) pokazały że brak jest także różnic w przebiegu wytwarzania odruchów pobudzeniowych, natomiast różnicowanie było nieco trudniejsze dla osób z N.I. A. Łuria (1960 r.) wywnioskowała ze swych badań, że wytwarzanie prostych odruchów związanych ze słownym wzmocnieniem przebiega również podobnie. To wytwarzanie złożonych związków przebiega wolniej, czasem jest niemożliwe.
U dzieci z N.I. występują reakcje chaotyczne. Częściej występuje różnicowanie względne przed wytworzeniem różnicowania absolutnego, nie odróżniają bardzo często sygnałów nieistotnych od bodźca pozytywnego. Niekiedy można zaobserwować przypadki mylnego reagowania na bodźce dźwiękowe zamiast na świetlne. Inne trudności:
· Wytwarzanie hamowania warunkowego i hamowania opóźnionego.( Hamowanie warunkowe to aktywne tłumienie reakcji warunkowej (gdy jest już ona wytworzona).
· Nie potrafią reagować zgodnie z opanowaną pamięciowo instrukcją słowną- związki wytworzone w obrębie jednego układu nie są odzwierciedlane prawidłowo w drugim układzie
· Reakcje odroczone można u nich wytworzyć tylko na pewne cechy bodźców, a czas odroczenia jest krótszy. (Reakcja odroczona zachodzi na podstawie jednorazowego spostrzeżenia i jest aktem jednorazowym. Aby reakcja wystąpiła po raz wtóry, musi nastąpić ponowne spostrzeżenie.)
· Słaby udział mowy w wytwarzaniu związków warunkowych.
Badania nad uczeniem się wykazały:
§ Niższe rezultaty uczenia się zróżnicowanego materiału (teksty, sylaby, obrazki)
§ Reprodukcja materiału cechuje się niedokładnością, zniekształceniami, konfabulacjami i perswazjami
§ Potrzebują większej liczby prób
§ Transfer przebiega w oparciu o generalizacje uprzednich związków, utrzymuje się przez dłuższy czas. Transfer umiejętności w psychologii jest to przenoszenie umiejętności, przyzwyczajeń i odruchów nabytych w ramach nauki jednej z dziedzin na inną. Transfer ten może dawać zarówno pozytywny efekt, przyspieszając proces nauki, jak i negatywny - utrudniając zmianę przyzwyczajeń i odruchów potrzebą do nabycia nowej umiejętności.
§ Przebieg i efekty uczenia się zalezą od wpływów poprzedzających sytuacje
§ Zależą od stanu organizmu
§ Dzieci z N.I. cechują się dużą męczliwością
§ Najwyższy poziom rozwoju osiągają funkcje percepcyjno- ruchowe
§ Najlepsze rezultaty uzyskują w wyniku stosowania instrukcji pokazowej, a najgorsze przy instrukcji słownej
§ Trudno jest wywołać odpowiednią gotowość do nauki, przystępują do pracy bez planu, posługują się mało efektywnymi sposobami uczenia się
§ Brak im działania ukierunkowanego na cel
§ Organizują materiał przede wszystkim na etapie odtwarzania, rzadko występuje spontaniczne organizowanie materiału na etapie zapamiętywania
Warunkiem uczenia się dzieci z N.I. jest stosowanie odpowiednich wzmocnień w postaci pochwały, aprobaty, uśmiechu, miłych gestów, zabawe, słodyczy- wzbudzających maksymalną motywacje.
sbwa