RYSUNEK TECHNICZNY ELEKTRYCZNY ćw 2.doc

RYSUNEK TECHNICZNY ELEKTRYCZNY

Rysunek techniczny wykonywany według ustalonych zasad i przepisów, dzięki symbolom uzgodnionym międzynarodowo może być zrozumiały dla ludzi na całym świecie, niezależnie od znajomości języka.

Rysunek techniczny elektryczny jest odmianą rysunku technicznego, który skupia się na obiektach elektrycznych – prostych bądź złożonych. Powinien być wykonany przy użyciu znormalizowanych symboli graficznych elektrycznych, przedstawiających cały obiekt lub jego elementy składowe, połączonych liniami obrazującymi ich współzależność lub połączenie. Korzystanie z nieznormalizowanych symboli może prowadzić do nieporozumień przy odczycie rysunków, zwłaszcza za granicą.

Wykonywanie rysunku elektrycznego
Formaty arkuszy przeznaczonych do wykonania rysunków są znormalizowane, podobnie jak w innych rodzajach  rysunku  technicznego. Formatem zasadniczym jest arkusz A4.

Linie rysunkowe stosowane w rysunkach technicznych elektrycznych

Normalizacją rysunku technicznego elektrycznego zajmuje się Zespół Elektryki w PKN.

W zakresie elektroniki i elektrotechniki normalizacją zajmuje się Międzynarodowa Komisja Elektrotechniczna IEC - globalna organizacja opracowująca i publikująca międzynarodowe normy. Służy to za podstawę norm krajowych oraz jako odniesienie dla przetargów i kontraktów międzynarodowych.

Do IEC należy stosunkowo mało państw, ale skupiają one 80% ludności świata, gdzie produkcja elektryczna przekracza 95% produkcji światowej.

Podział rysunków technicznych elektrycznych

Rysunki techniczne elektryczne zostały podzielone przez międzynarodowe stowarzyszenia normalizacyjne na dwie podstawowe grupy:

•             schematy,

•             diagramy.

Do rysunków technicznych elektrycznych zaliczane są często także tablice (tabele) i wykresy, występujące często samodzielnie lub na schematach, oraz wykazy, zwane czasami kartami. Do diagramów zaliczane są również wykresy. W zależności od złożoności obiektu elektrycznego i złożoności jego schematów, w dokumentacji technicznej stosuje się wszystkie rodzaje schematów albo tylko niektóre z nich.

Uzupełnieniem każdego rodzaju schematu mogą być: diagramy, wykresy, tablice lub wykazy.

Rodzaje i liczba niezbędnych schematów koniecznych do zrozumienia budowy i działania obiektu elektrycznego zależy od jego wielkości. Spowodowane jest to zwykle koniecznością podawania wielu szczegółów funkcjonalnych, związanych z montażem, obsługą, naprawą itp.

Klasyfikacja rysunku technicznego elektrycznego
 

Schemat elektryczny

to rysunek techniczny przedstawiający, w jaki sposób obiekt lub elementy funkcjonalne są współuzależnione lub połączone.

Zgodnie z klasyfikacją pokazaną na rysunku schematy dzielą się na cztery podstawowe grupy:

·         schematy grupy 1 (podstawowe) – ich zadaniem jest pokazanie obiektów lub ich najważniejszych elementów, ich zadań i wzajemnych położeń. Do grupy tej zaliczają się schematy strukturalne (zawierają symbole elementów funkcjonalnych niezbędne do zrozumienia działania obiektu elektrycznego i połączeń między nimi) oraz schematy funkcjonalne (podobnie jak strukturalne, ale nie trzeba pokazywać rozmieszczenia rzeczywistego, natomiast muszą pokazać przebieg procesów zachodzących w poszczególnych elementach),

·         schematy grupy 2 (wyjaśniające) – ich zadanie to podobnie jak w schematach grupy 1 pokazanie wszystkich elementów funkcjonalnych ze wszystkimi połączeniami oraz dodatkowo z podaniem punktów przyłączeń, w celu dokładnego wyjaśnienia działania i przebiegów procesów elektrycznych. Zaliczają się do niej: schematy zasadnicze (wszystko przedstawione za pomocą symboli ogólnych, jeśli tylko to możliwe) oraz schematy zastępcze (uzyskuje się je ze schematów zasadniczych, w których elementy funkcjonalne lub ich grupy zastępuje się równoważnymi im układami złożonymi z elementów elektrycznych prostych),

·         schematy grupy 3 (wykonawcze) – zadaniem ich jest pokazanie połączeń elektrycznych wszystkich elementów obiektów przez przedstawienie i opisanie przewodów, wiązek, kabli, wyprowadzeń, doprowadzeń, końcówek (zacisków), złącz, przepustów itp. Schematy tej grupy są podstawą do wykonania innych dokumentów konstrukcyjnych oraz są stosowane przy kontroli wykonania połączeń elektrycznych i przy kontroli obiektów w czasie ich eksploatacji,

·         schematy grupy 4 (plany) – mają za zadanie określić położenia obiektów lub ich części składowych (również w terenie) lub przedstawić usytuowanie sieci instalacji elektrycznej, a w razie potrzeby także trasy połączeń elektrycznych (linii, przewodów, kabli itp.) Zalicza się do nich plany rozmieszczenia, plany instalacji oraz sieci lub linii.

Diagramy

to rysunki wyjaśniające współzależność między:

•          czynnościami (diagram przyczynowy – obrazuje graficznie czynności uporządkowane według przyjętej zasady, no kolejności ich występowania),

•          czynnościami i czasem (diagram przyczynowo-czasowy – diagram przyczynowy z zaznaczonym czasem pracy elementów wykonujących czynności),

•          czynnościami i wielkościami fizycznymi,

•          stanem różnych elementów obiektu,

•          elementami klasyfikowanymi.

Symbole graficzne w rysunkach elektrycznych

Podstawą rysunku technicznego elektrycznego jest symbol graficzny elektryczny.

W dziedzinie elektrotechniki rysunki konstrukcyjne maszyn i urządzeń wykonuje się wg zasad rysunku maszynowego, natomiast w schematach elektrycznych i planach instalacji stosuje się znormalizowane symbole graficzne, będące umownym przedstawieniem rysunkowym elementów maszyn i urządzeń elektrycznych, sieci, itp. Należy podkreślić, że dla wielu elementów przewidziano w normach dwa lub więcej symboli, które stosuje się w zależności od charakteru i przeznaczenia schematu.

Ze względu na znaczenie symbolu rozróżnia się symbole graficzne elektryczne:

•          przedmiotowe – często nazywane ogólnymi, są symbolami obiektów, mogącymi przedstawiać ogólnie pewien rodzaj obiektów, charakteryzujących się określoną cechą,

•          uzupełniające – zwane też dodatkowymi, pomocniczymi a także rozróżniającymi, są symbolami dodawanymi do symboli ogólnych, w celu określania zasady pracy, rodzaju wykonywanego zjawiska, itp.

•          szczegółowe – powstają po dodaniu do symbolu ogólnego symbolu uzupełniającego.

Przykład tworzenia symbolu szczegółowego z symboli podstawowego i uzupełniającego

Ze względu na rodzaj rysunku technicznego elektrycznego symbole graficzne można podzielić na symbole do:

•            schematów,

•            planów,

•            celów informacyjnych.

Ze względu na sposób przedstawiania rozróżnia się symbole:

•            jednoliniowe,

•            wieloliniowe.

W niektórych schematach (np. planach sieci i stacji elektroenergetycznych) rozróżnia się symbole obiektów elektrycznych:

•            istniejących,

•            projektowanych.

Ilość symboli graficznych wykorzystywanych w rysunkach technicznych elektrycznych jest tak duża, że przedstawienie ich wszystkich tutaj staje się niemożliwe.

Wiele symboli jest analogicznych do symboli stosowanych w innych typach rysunków technicznych, inne są intuicyjne, jak np. przewody czy wiązki przewodów prezentowane na rysunkach jako linie ciągłe.

3 | Strona