bud_wiejskie.pdf_3_57_bud_z_gliny_w_korei.pdf
(
2668 KB
)
Pobierz
153697134 UNPDF
6
BUDOWNICTWO WIEJSKIE
Nr 3
Nr
3
BUDOWNICTWO WIEJSKIE
7
Mgr inż. arch. MARCIN PAWLIKOWSKI
ze ściany budynków będą wykonywane z gotowych
bloków, a nie z gliny ubijanej. Zadecydowały o tym
dwa ważne argumenty: brak drewna do wykonania
form oraz konieczność przedłużenia sezonu budowla
nego do 8—9 miesięcy w roku ze względu na usta
lone terminy zakończenia odbudowy, z czego wyni
ka konieczność niemal ciągłej produkcji bloków.
Ponadto zorganizowano na miejscu zakłady prefa-
brykacji dostarczające belki stropowe, parapety, pu
staki i inne potrzebne elementy żelbetowe i betono
we. Należy dodać, że na Korei od setek lat wykonu
je się w budynkach mieszkalnych tzw. ogrzewania po
dłogowe polegające na tym., że rozpalone gazy „po
drodze" z paleniska kuchennego do komina, przecho
dząc rozwidloną siecią kanałów, znajdujących się pod
podłogą pomieszczenia mieszkalnego, ogrzewają je.
Wreszcie prawie zupełnie ochłodzone wydostają się
na zewnątrz wolnostojącym, kominem, często wyko
nanym z desek. W ten sposób energia cieplna jest
wykorzystana w około 78—80%-
Wspominam o tym dlatego, że przy odbudowie
Hamhinu ogrzewanie podłogowe również musiało być
wzięte pod uwagę i zastosowane w wielokondygna-
cyjnych budynkach, co poważnie skomplikowało za-
równo opracowanie dokumentacji technicznej jak
i wykonawstwo: mieszkania tego rodzaju mają dwa
poziomy, przy czym kuchnia znajduje się około 40
cm niżej od pomieszczeń mieszkalnych.
Prefabrykowane żelbetowe belki stropowe muszą
mieć przekrój umożliwiający wykorzystanie ich jako
kanałów dymowych. Jeżeli spojrzymy na przedstawio
ne schematy przekrojów mieszkania, to okaże się, że
zarówno dwa poziomy, jak i konieczność wykonywa
nia kanału rozprowadzającego i zbierającego spaliny
dla połączenia z kominem również tak komplikują
wykonawstwo zwłaszcza większych budynków wielo-
kondygnacjowych, że może się nasunąć pytanie, czy
przy wymienionych trudnościach klimatycznych i tech
nicznych, przy posuniętej daleko prefabrykacji i me
chanizacji robót warto "mieszać glinę"? Praktyka
wykazała, że na pewno tak. Bo to tanio i dobrze.
Pierwszy budynek, wzniesiono w lecie 1955 roku.
Dziś w nowych piętrowych budynkach z gliny miesz
kają już tysiące rodzin i jasne jest, że budynki te
zdały już egzamin.
Jak zorganizowano wykonawstwo?
Wspomniane pokłady gliny znajdują się ma tere
nie jednej z centralnych dzielnic Hamhnniu i są częścią
sporej góry, na szczycie której znajduje się ładny
Budownictwo z gliny na Korei
Nie ma chyba potrzeby rozpisywać się o zniszcze
niach wojennych na dalekiej Korei. Wiemy o nich
wszyscy dokładnie z informacji radiowych, prasy
i filmu. Można dodać tylko, że kliedy samolot przela
tując nad rzeką Jalu mija granicę chińsko-koreańską
i znajduje się już nad terytorium Korei, gęsto usia
ne okrągłe leje od bomb wzdłuż krętych i znikają
cych często w tunelach linii kolejowych, wzdłuż dróg,
w osiedlach i wśród uprawnych pól ryżowych przy
pominają o przeszłej tam niedawno burzy wojennej.
Kraina koreańska należy do bogatych, zasobnych
w surowce zakątków ziemi, jednak obecnie eksploata
cja ich jest jeszcze bardzo mała z powodu następstw
minionej wojny.
W północno-wschodniej części Korei, nad morzem
japońskim, znajduje się niegdyś chyba stutysięczne
miasto Hamhin. Hamhin jest ważnym ośrodkiem
przemysłowym i centrum dla znajdujących się w po
bliżu innych przemysłowych ośrodków. Ponadto jest
to ośrodek kulturalny i siedziba kilku ważnych uczel
ni. W czasie działań wojennych miasto to przestało
właściwie istnieć.
Pomoc przy odbudowie Hamhinu przypadła w udzia
le fachowcom z Niemieckie] Republiki Demokratycz
nej. Grupa ta opracowała szczegółowe plany urba
nistyczne oraz dokumentację techniczną dla typowych
budynków mieszkalnych. Duży procent projektów sta
nowią budynki wielorodzinne o jednej i dwóch kon
dygnacjach. Dostarczenie ogromnych litości materia
łów budowlanych stanowi bardzo poważny problem,
dlatego też dokładnie zbadano możliwości wprowa
dzenia takich materiałów, które nie tylko umożliwią
uzyskanie odpowiedniej jakości budynków, ale rów
nież okażą się najtańszymi. Wybór padł na glinę, po
nieważ na terenie miasta znajdują się bogate jej
złoża.
Początkowe opory różnych czynników, że... nie wy
pada i nie należy stosować gliny jako materiału pod
stawowego do odbudowy dużego miasta, zostały prze
łamane.
W tym miejscu chciałbym wspomnieć o dość istot
nych różnicach klimatycznych między środkową Eu
ropą a Koreą, co mogło mieć wpływ ujemny na pod
jęcie decyzji budowania z gliny.
Okres wrzesień — maj to w omawianym rejonie
Korei
północnej w zasadzie miesiące suche, na ogół
pozbawione opadów atmosferycznych. Jedynie w cią
gu lutego — marca można zanotować kilka lub naj
wyżej kilkanaście dni z opadami szybko topniejące
go śniegu. Natomiast od połowy lub końca czerwca
do początku lub polowy sierpnia trwa pora deszczo
wa. Olbrzymie opady deszczowe tego okresu nie da
dzą się w żadnym wypadku porównać z naszymi środ-
kowo - europejskimi. Zarówno w porze deszczowej, jak
i kilka tygodni po jej minięciu, powietrze jest tam
tak silnie nasycone parą wodną, że mimo tempera
tury dochodzącej do około 40° C wyprana tkanina
prawie nie wysycha. Taki stan rzeczy trwa wiele ty
godni. Ponadto w ciągu zimy temperatura w przy
bliżeniu spada do około —20° C (w nocy), wykazując
dobowe wahania około 30°C.
Tak więc stosunkowo szybko zostały opracowane
projekty typowe dla jedno i dwukondygnacyjnych
budynków mieszkalnych według normatywów obo
wiązujących na terenie KRLD. Jako zasadę przyjęto,
Podróżując po tym kraju łatwo stwierdzić, że wie
le istniejących starych budynków to budowle z drew
na. Bardzo duży procent budynków jest wykonany
w ten sposób, że ryglowy szkielet drewniany jest Obi
jany cienkimi listewkami, tworzącymi kratę o oczkach
7 — 10 cm w świetle. W otwory kraty wciskane są
uformowane w rękach kule z plastycznej gliny.
Po wyschnięciu ich ściana z obu stron jest tynko
wana i od środka przeważnie oklejona papierem. Gru
bość takiej ściany wynosi około 15—20 cm. Naturalnie
z powodu katastrofalnego braku drewna na Korei
trzeba obecnie wyeliminować tego rodzaju budow
nictwo.
Jeszcze kilkadziesiąt lat temu kraj był pokryty du
żymi lasami. Obecnie lasy stanowią znikomy procent
powierzchni Korei i znajdują silę tylko w północ
nych prowincjach. Korea cierpi też na brak węgla,
dlatego nie ma odpowiedniej ilości cegły, cementu
i innych materiałów budowlanych. Zresztą zapotrze
bowanie na materiały budowlane jest ogromne, po
nieważ cały kraj jest dziś terenem odbudowy i bu
dowy.
Produkcja nie nadąża za potrzebami budownictwa.
W ogóle w kraju o słabo rozwiniętym przemyśle, zu
pełnie zniszczonym — i to przy bardzo ambitnych
i na dużą skalę zakrojonych planach odbudowy i uprze
mysłowienia nie jest łatwo wytworzyć i dostarczyć na
place budów ogromne ilości stali, cegły, cementu,
wapna, drewna itd. Dlatego też udzielana na szero
ką skalę przez różne narody pomoc dla Korei nabie
ra szczególnego znaczenia. Na pomoc tę składają się:
materiały budowlane, dokumentacja techniczna, ma
szyny i urządzenia oraz delegowani specjaliści.
Mimo znacznej pomocy i wielkich wysiłków miej
scowego przemysłu materiałów budowlanych poszcze
gólne grupy techniczne szukają dróg wyjścia stosu
jąc w miarę możliwości materiały pochodzenia miej
scowego.
park. Bezpośrednio na terenie kopalni gliny zorgani
zowano zakład wytwarzający bloki. W pierwszym
okresie budowy bloki wytwarzano ręcznie. Obecnie
wyrób bloków jest zmechanizowany. Jednak glina
jest kopana ręcznie i składana warstwami na drew
nianym pomoście, na przemian w dwóch miejscach.
Na tym samym pomoście znajdują się zapasy pospół-
ki i pociętych materiałów włóknistych. Materiały te
dozuje sie objętościowo w stosunku do składanej
warstwami gliny. Przy układaniu warstw gliny, po-
spółki i sieczki, w miarę potrzeby robotnicy nawil
żają je wodą.
Przy pomoście znajdują się dwie prasy ślimako
we, ze specjalnie przystosowanymi ustnikami do wy
robu bloków. Do obu pras dochodzą bezpośrednio
tory kolejek, którymi odwozi się wychodzące z prasy
gotowe bloki do miejsca suszenia i składowania. Wy
miary bloków wynoszą 33 X 16 X 20 cm. Połowa wy
rabianych bloków ma wzdłuż dłuższego boku wręby,
które zwiększają przyczepność tynków.
8
BUDOWNICTWO WIEJSKIE
Nr 3
Warto zauważyć, że prasy do wyrobu bloków do
stosowano do tego, żeby wykonane bloki nie były
zbyt sprasowane, a były jedynie uformowanym, pla
stycznym elementem — o nie ścisłej strukturze*. Do
świadczenia i praktyka na przemysłową skalę wy
kazały, że bloki z gliny można produkować mecha
nicznie przy zachowaniu odpowiedniej konsystencji
masy i słabszym stopniu sprasowania.
Grubość ścian zewnętrznych nośnych w budyn
kach zarówno jednokondygnacyjnych jak i dwukon-
dygnacyjnych wynosi 33 cm. Grubość ścian działo
wych 16 cm. Wytrzymałość bloków na ściskanie
w stanie powietrzno suchym w granicach 50—60 kg/
cm
2
. Jedna prasa ślimakowa produkuje na jedną zmia
nę około 750 bloków. Niezależnie od produkcji blo
ków konstrukcyjnych wykonuje się pewne ilości płyt
wypełniających z lekkiej gliny.
gór znajduje się niewielkie osiedle. Ze środka osie
dla wyrasta w niebo wysoki maszt stalowy, la na je
go szczycie powiewa widoczna z daleka biało-czerwo
na flaga. To osiedle Polskiej Grupy Technicznej, któ
ra pomaga przy odbudowie zakładów. Nie mam za
miaru rozpisywać się na temat skomplikowanej od
budowy zakładów przemysłowych, ale jeżeli poruszam
ten temat), to dlatego że i tutaj sprawa budowy na
niektórych odcinkach wiąże się nieco z... gliną.
Mianowicie przez kilka miesięcy w laboratorium
budowy prowadzane były prace badawcze nad two
rzywami glinocementowymi. Chodziło o zastosowa
nie zapraw glinocementowych do robót murowych
oraz o uzyskanie wypraw wodoszczelnych przy uży
ciu koreańskich cementów.
W pierwszym przypadku można zaoszczędzić po
kaźny procent cementu, którego brak na Korei, a jed
nocześnie uzyskać lepszą zaprawę, lepiej rozkładającą
się na murze i nie wymagającą moczenia cegły,
w drugim natomiast przypadku można uzyskać duże
oszczędności takich patentowych środków wodoszczel
nych jak silikon.
Właściwie cel został osiągnięty: wielu majstrów
i robotników przekonało się, że używanie zapraw
glinocementowych do robót murarskich i do wypraw
wodoszczelnych jest korzystne oraz że lepiej, łatwiej
i szybciej pracuje się przy ich użyciu. Zaprawy takie
z całym spokojem można zalecić jako bardzo dobre
nie tylko na budowach Korei, ale i w Polsce. Jedyną
trudność stanowi przygotowanie tzw. zawiesiny. Dla
łatwiejszego i szybszego jej przygotowania używano
mieszarki korytkowej 270 1 o napędzie elektrycznym.
Jeżeli chodzi o doświadczenia koreańskie, to glina
w jednej jeszcze dziedzinie znalazła zastosowanie. Cho
dzi tu mianowicie o to, że wynikła konieczność wyko
nania pewnej ilości lekkich płyt izolacyjnych, jako
ocieplenia dachów hal fabrycznych. Ponieważ na
Korei jest poważny brak materiałów organicznych,
nadających się do produkcji lekkich płyt ocieplają
cych, powstała konieczność prefabrykowania płytek
pianobetonowych. Jak wiadomo, proces twardnienia
pianobetonów jest bardzo dług i trwa około 60 dni.
Zastosowanie naparzania radykalnie zmienia cykle
dojrzewania, przyspieszając je kilkadziesiąt razy.
W warunkach koreańskich trudno jest jednak myśleć
o naparzaniu, chociażby z powodu niedoboru węgla.
I znowu z pomocą przychodzi zawiesina z gliny: do
mieszanie niewielkiej ilości zawiesiny przyspiesza doj
rzewanie pianobetomu i wpływa dodatnio na jego wy
trzymałość.
Chciałbym teraz wysunąć generalny wniosek, któ
ry dotyczy nie tylko odległych spraw koreańskich, ale
i nas. Dzięki stawianiu zagadnień we właściwy spo
sób naprawdę wielu ludzi na Korei przekonało się, że
te budynki, które wznosi się w Hamhinie, są dobre,
zdrowe, trwałe i tanie. I dlatego należy je dalej
wznosić. Efekty w Hamhinie zostały osiągnięte dzię
ki postawieniu sprawy w zdecydowany sposób, dzię
ki wprowadzeniu mechanizacji, dobrej i sprężystej
organizacji i poważnemu traktowaniu
Rys. 5. Porównanie wytrzymałości zaprawy cemento
wej normalnej oraz zaprawy glinocementowej przy
użyciu cementu koreańskiego portlandzkiego
„200"
a) próbki przechowywane w wodzie nie zakwaszonej,
b) próbki przechowywane w wodzie zakwaszonej
Interesujące może się wydać, że produkowana
w Korei cegła palona jest w zasadzie bezgatunkowa,
o wytrzymałości często niższej niż podana wyżej wy
trzymałość bloków.
Do chwili mego wyjazdu z Korei (lato 1956 r.) wy
konalno w Hamhimie ponad 300 budynków mieszkal
nych wielorodzinnych jedno i dwukondygnacyjnych.
Ściany z bloków murowane są na zaprawie wapien-
no-piaskowej bez dodatku cementu. Budynki otrzymu
ją wyprawy wewnętrzne i zewnętrzne również z za
prawy wapienno-piaskowej, bez żadnych domieszek
cementu, co wpływa korzystnie na zdrowotność
mieszkań.
Na podstawie własnych obserwacji stwierdziłem,
że budynki, które były wykonane w miesiącach let
nich w roku 1955 — mimo nieotynkowania od zew
nątrz — doskonale przetrwały porę deszczową nie
wykazując ani w czasie opadów (pora deszczowa w ro
ku 1955 była bardzo ciężka), ani po minięciu pory de
szczowej żadnych uszkodzeń.
Odbudowa Hamhinu idzie pełną parą i co najważ
niejsze ku zadowoleniu wszystkich zainteresowanych.
Mam tu na myśli tych, dla których się buduje nowe
miasto, jak i tych, którzy pomagają przy jego odbudo
wie. No i ku zadowoleniu... władz kierujących gospo
darką, bo państwo oszczędziło już dziesiątki tysięcy
ton węgla, tysiące ton cementu, wapna, transportu
i setki m. sześć, drewna, a w najbliższych latach za
oszczędzi o wiele więcej, bo do budowy zostało jesz
cze bardzo wiele...
Około 100 km na południe od Hamhinu, mad zatoką
morza japońskiego leży inne miasto: Wonsan. W mieś
cie tym postępuje naprzód odbudowa i przebudowa
pewnego zakładu przemysłowego.
W pobliżu terenów zakładów, u podnóża sporych
kolegów z NRD.
W Polsce nie zdobyliśmy się na to, aby w pełni zro
zumieć, że warto dołożyć dużo starań, dobrej woli
i uporu, aby w najbliższych i najcięższych latach za
oszczędzić dla kraju:
ponad 130 000 ton węgla
11 000 ton transportu
327 000 000 szt. cegły
dziesiątki tysięcy ton wapna i cementu
około 720 000 litrów paliwa samochodowego
60 000 wagonów na trasie 250 km
62 000 000 roboczogodzin przeładunków
ale trzeba wybudować to, co jest przewidziane w pla
nie 5-letnim na budownictwo z gliny, tj. 36 000 izb —
4 000 000 m. sześć.
Według informacji inż. H. Chyli, b. pełnomocnika do
spraw budownictwa z gliny, w roku 1955 plan bu
downictwa z gliny wykonano w 80%, w roku 1956
zaś tylko w 40%. A jak będzie w roku 1957?
Uchwała Prezydium Rządu o budownictwie z gliny
nie straciła nic ze swej aktualności.
sprawy przez
* E. Richter i E. Pollack w książce ,.Technik des Lehmba,-
ues" twierdzą, że cegła lub bloki wykonane maszynowo,
o konsystencji i ścisłości jak surówka przeznaczona do wy
pału, na skutek pęcznienia przy wchłanianiu wilgoci łuszczą
się warstwami aż do zupełnego zniszczenia.
Plik z chomika:
awall
Inne pliki z tego folderu:
wlasny_dom_6_7_2005.pdf
(2835 KB)
witebski_-_miejscowe_mat_budowlane.pdf
(7444 KB)
S.Chrzanowski_budynki_z_plyt.pdf
(6235 KB)
M.Grabczewska_Jak_samemu.pdf
(6839 KB)
Budujemy_Sami.pdf
(1096 KB)
Inne foldery tego chomika:
Ezoteryka
Filozofia
Historia
Inne ciekawe
Nauka i sukces
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin