psychologia_rozwoju_egzamin.pdf

(154 KB) Pobierz
343948047 UNPDF
Psychologia rozwoju – materiały na egzamin
Badanie kształtowania się pojęcia stałości u dzieci (1)
1. stałość masy (plastelina - kulka i kiełbaska; płyn w naczyniach - rurka i szklanka, tyle
samo wody, przelewanie)
2. stałość ciężaru (ciężar kiełbaski i kulki z plasteliny)
3. stałość objętości (jak wzrośnie poziom wody gdy wrzucimy kiełbaską i kulkę z
plasteliny)
4. stałość liczb (szeregowanie drewnianych pałeczek, czy tyle samo korali,
Badanie lateralizacji dziecka (2)
Lateralizacja mózgu - oznacza to, że mózg człowieka jest podzielony na dwie półkule,
które spełniają odmienne funkcje. Lewa półkula zarówno kontroluje prawą stronę ciała, jak
odbiera inf. z prawej strony. Prawa zaś odbiera sygnały z lewej strony i kontroluje lewą
stronę ciała. Lewa jest odpowiedzialne głównie za mowę i język, a prawa za zdolności
matematyczne i przestrzenne.
Zestaw prób dominacji lateralnej:
1. dwie próby dla ręki
a)rozdawanie kart
b)diadohokineza (oznacza ruchy naprzemienne)
2. dwie próby dla oczu
a)podglądanie
b)celowanie
3. dwie próby dla nogi
a)gra w klasy
b)kopanie
Wskaźnik dominacji = czas ręki prawej - czas ręki lewej/ czas ręki dominującej
Wynik dodatni - praworęczność
Wynik ujemny - leworęczność
Problematyka zw. z sensem życia (4)
Adler - wspólnota, interesy wszystkich; Szuman - kształtowanie swojego charakteru,
osobowości, intelektu, światopogląd;
Bilans życiowy i przystosowanie się człowieka starego
- postawa konstruktywna (wew. Zintegrowany, cieszy się życiem, dobre stosunki z
ludźmi, wolny od trosk finansowych, zadowolony, pewny siebie, odpowiedzialny,
pogodzony ze starością i śmiercią, ocenia pozytywnie swoją przyszłość)
- postawa zależności (bierność, zależność, bez objawów nerwicowych, liczy na pomoc,
męczy się, lubi święta i zabawy, hazard, przesadny optymizm, brak realizmu)
- postawa obronna (lekka nerwica, aktywny w sposób natrętny, działacz społeczny,
samowystarczalni, odrzucają pomoc, reagują lękowo)
- postawa wrogości (agresywność, uprzedzenia, brak realizmu, objawy paranoi,
depresja, lęk przed starością, nie chce przejść na emeryturę) - postawa wrogości do
siebie (krytycyzm do historii własnego życia, pasywność, pesymizm, niezdolność do
aktywności, nieszczęśliwe małżeństwo, śmierć jako wyzwolenie cierpienia)
Dojrzałość wg Allporta (9)
Dojrzałość-proces ciągły charakteryzowany przez osiągnięcia jednostki (pokonanie
przeszkód, cele, decyzje)
7 dymensji dojrzałości:
1.zasięg „ja”
2.ciepłe odnoszenie się do innych
3.bezpieczeństwo emocjonalne
-akceptacja siebie
-akceptacja emocji
opracowanie: Marta Nowak, II rok psychologii Uniwersytet Wrocławski e-mail: marta@jungpoland.org
1 z 17
-odporność na frustrację
-swobodne wyrażanie siebie
4.realistyczna percepcja
5.kompetencje i kwalifikacja
6.wiedza o sobie (autoobiektywizacja)
7.stabilna i spójna filozofia życiowa
Dziedziczenie inteligencji a polityka edukacyjna (10)
1. programy nauczania dostosowane do zdolności ucznia (pomaganie najlepszym
uczniom, słabsi uczniowie powinni mieć łatwiejsze zadania by nie narażać na stres)
2. wspólnie uczące się grupy o takim samym poziomie umysłowym
3. programy wyrównawcze dla słabszych
Elitarystyczny charakter niektórych koncepcji rozwoju (11)
Koncepcja rozwoju może różnicować jednostki pod względem spełniania lub nie
warunków rozwoju. Tworzą się wówczas elity ludzi rozwijających się. Zachodzi to w
koncepcjach zbyt wąsko obejmujących kwestie rozwoju jednostki np. rozwój = dążenie do
realizacji celów rozwojowych (samorealizacja). Grupy elitarne, rozwijające się, stanowią f.
sterującą, reprezentacyjną w społ. Społ. przyjmując koncepcje inwestuje w grupę elitarną
Empatia Lipps (12)
empatia to: obserwacja otoczenia, obserwacja siebie, wczucie; rodzaje empatii:
nastrojowa, estetyczna, wspomnieniowa, apercepcyjna, intelektualna, etyczna
Epigenetyczność a psychospołeczość wg. Eriksona (13)
- psychospołeczność-rozwój czł. kształtowany przez społeczeństwo,
- epigeneza-fazowy rozwój
Etapy kształtowania się związku z obiektem wg Mahler (15)
1. Symbioza (2-5,8 msc), podwójna jedność (ja + matka) ale odróżnienie od reszty
świata, przywiązanie do "obiektów przejściowych" uśmiech
2. Separacja-indywiduacja (8msc-4 lat), różnicowanie się odrębnych reprezentacji "ja" i
"obiektu", poczucie stałości obiektu, przywiązanie do "obiektów przejściowych", bo lęk
3. Edypalna, zintegrowany obraz "ja" i "obiektu" (3-7 lat), oddzielenie siebie z systemu,
tworzą się EGO, ID i SUPEREGO
- 5 struktur charakteru: schizoidalna, oralna, psychopatyczna, masochistyczna,
sztywna (histerycy i impulsywno-kompulsywni)
Ewolucja przekonań wg Goulda (16)
Zakłada, że młodzi ludzie dążą do eliminacji nieprzydatnych i bezsensownych idei
dzieciństwa, sztywnych zasad, zbędnych oczekiwań
1.opuszczam świat moich rodziców (16-22)
odrzucenie poglądu że jednostka zawsze będzie należeć do rodziców
2.nie jestem teraz niczyim dzieckiem (22-28)
odrzucenie poglądu że musi postępować tak jak rodzice
3.otwarcie na to co jest we mnie (28-34)
zwrócenie się ku własnemu wnętrzu, nowy sposób widzenia świata
Fazy rozwoju mowy małego dziecka (17)
1. wiek niemowlęcy - krzyk, płacz, sapanie, mlaski, 2m. Gruchanie (dźwięki a nie sylaby),
5 m. Gaworzenie (charakter sylab, różnicowanie wokalizacji)
2. wiek poniemowlęcy: 6 m. Rozpoczyna się mowa właściwa
- stadium wyrazu - mowa autonomiczna, bez gramatyki, wyrazy dźwiękonaśladowcze,
pojedyncze słowa w funkcji zdania
- stadium zdania - szybki wzrost słów, znikanie języka dziecięcego, gramatyzacja mowy,
rozwój symbolicznej funkcji języka
Funkcja symboliczna (19)
-funkcja symboliczna jest głównym osiągnięciem stadium przedoperacyjnego,
przedstawianie zdarzeń przeszłych i przyszłych, używanie symboli
opracowanie: Marta Nowak, II rok psychologii Uniwersytet Wrocławski e-mail: marta@jungpoland.org
2 z 17
-przejawy: naśladownictwo opóźnione, rysunek, obraz psychiczny, mowa (słowne
odtwarzanie zdarzeń)
Funkcja zabawy w rozwoju małego dziecka (20)
1. nadmiar energii (Spencer), funkcja wyładowująca
2. katarktyczna (Carr) - funkcja oczyszczająca
3. funkcja wytchnienia
4. marksistowska-zabawa jest zjawiskiem społecznym
5. przyjemność funkcjonalna
6. ćwiczenia przygotowawcze do dalszego życia
7. zabawy tematyczne, konstrukcyjne, dydaktyczne, ruchowe
Geneza potrzeby transcendencji (21)
1. Jung -źródłem religii nieświadomość zbiorowa, religia chroni psychikę
2. Fromm -religia to ostateczny ukł. odniesienia, potrzeba posiadania przedmiotu czci,
religia: humanistyczna(koncentracja na rozwoju), autokratyczna(kalwinizm, faszyzm)
3. Maslow -religia to przeżycie szczytowe
4. Freud -religia jest nerwica ludzkości, funkcja pocieszyciela, moralności dla mas
5. Young -jesteśmy gatunkowo przygotowani do tego aby wierzyć, religia chroni przed
natura, gdy jej nie ma to faszyzm, agresja
Główne mechanizmy powstawania zachowań przestępczych (22)
1)Rodzaje przestępczości
-Subkulturowa (warstwa niezależna) przystosowawcza
-Indywidualna (przeciw rodzicom- kl. średnia)
2)Przyczyny:
Ignorowanie potrzeb (uznanie, statusu wołanie o pomoc)
-Indukowanie zachowań przestępczych przez rodziców ( podwójne związanie, wzorzec,
ukryta stymulacja)
-Podświadome wzmacnianie zachowań aspołecznych
-Luka w superego (balansowanie na granicy przestępczości)
-Podłoże psychotyczne lub organiczne
-Rola „kozła ofiarnego”, triangulacja
-Karanie w sposób niekonsekwentny i ambiwalencja
Zapobieganie przestępczości u dzieci-wychowanie empatyczne, umiejętność
samokontroli (kontrolowane wyrażanie agresji)
Główne problemy dorastania (23)
-zmiany fizyczne (proporcje ciała, hormony), psychiczne, emocjonalne, podejmowanie
decyzji (wybór zawodu), poszukiwanie tożsamości
Hipoteza Sapira-Whorfa (26)
- język określa percepcję rzeczywistości (determinizm językowy), nazywanie
rzeczywistości ma wpływ na działanie ludzi i rozumienie jej, determinizm kulturowo-
językowy.
Identyfikacja (27)
- mechanizm obronny polegający na utożsamianiu się z ważną osobą lub jej częścią
osobowości
- etapy kształtowania się identyfikacji: identyfikacja prekursalna (opieka matki), wybór
obiektu, kompleks edypa, zaniechanie kateksji z matką, identyfikacja wtórna z ojcem
Ilorazowy i dewiacyjny wskaźnik inteligencji (28)
ILORAZ INTELIGENCJI-pojęcie oparte na liniowej zależności wieku umysłowego od wieku
życia; ale jest to prawdą od 4 do 16 tego roku życia - potem IQ maleje
IQ=WU/WŻ x 100
DEWIACYJNY IQ- odległość wyniku os bad. od przeciętnego wyniku o jednostki
odchylenia standardowego(średnia ustalona dla odpowiedniej grupy wiekowej)przy
założeniu normalności rozkładu. Lokalizacja wyniku ob. względem średniej- porównanie z
opracowanie: Marta Nowak, II rok psychologii Uniwersytet Wrocławski e-mail: marta@jungpoland.org
3 z 17
innymi osobami w grupie- Thurston zastąpił ilorazowy wskaźnik opartych na wynikach
standaryzowanych (obliczanych z rozkładu normalnego dla poszczególnych grup
wiekowych średnia = 100 a odchylenie standardowe = 15
Interioryzacja (29)
-przejście czynności zewnętrznych do wewnętrznych czynności psychicznych (mowa
egocentryczna)
-etapy interioryzacji: budowa schematu orientacyjnej podstawy czynności (mowa
dorosłych, rozkładanie myślenia), formowanie czynności materialnych (składowe
podczas wykonywania nazywane), mowa zew. (przeważa warstwa słowna, komentarze),
mowa wew. (mowa ulega uwewnętrznieniu, automatyzacja), czysto umysłowy
(maksymalna automatyzacja i interioryzacja.
Sposoby rozwiązywania problemu starości:
- postawa konstruktywna (wew. Zintegrowany, cieszy się życiem, dobre stosunki z
ludźmi, humor, wolny od trosk finansowych, udane małżeństwo, pewny siebie,
pogodzenie ze starością i śmiercią, odpowiedzialny, ma przyjaciół)
- postawa zależności (bierność, zależność, bez objawów nerwicowych, zodowolenie z
przerwania pracy, liczy na pomoc finansową, je i pije więcej, hazard, lubi zabawy i święta,
chętnie wypoczywa, brak realizmu, zaradności)
- postawa obronna (lekkie objawy nerwicowe, przesadnie opanowani, działali
społecznie, samowystarczalni, aktywni w sposób natrętny)
Jakość rodzicielstwa a inteligencja (30)
-genotyp rodziców- genotyp dziecka
-ważna jakość rodzicielstwa w rozw. inteligencji emocjonalnej(np. odrzucenie
emocjonalne)
-pewna swoboda rozwoju dziecka
-stymulacja rozwoju zdolności , zaspokajanie potrzeb podstawowych (odżywianie,
bezpieczeństwo)
Język a inne procesy psychiczne (31)
1.Język a procesy percepcyjno - językowe
relacje między jęz. A percepcją lub wyobrażeniem- wpływ nazwy na percepcję (obrazy
dwuznaczne), 2 kody dot. przetwarzania inf. w umyśle
a)analogowy - zachowuje konformizm z rzecz.
b)werbalny - arbitralny w stosunku do rzecz.
2.Język a pamięć
lepiej zapamiętamy początek i koniec szeregu znaków, trudno jest zapamiętać materiał
werbalny (łatwiej treść niż formę)
3.Język a pojęcia
4.Język a świadomość
rozróżnianie kodu językowego od obrazowego, świadomie zautomatyzowane nawyki,
język jest narzędziem myślenia - mowa wewnętrzna, myśl językowa - myśl obrazowa,
proces przetwarzania języka jest nieświadomy, analizator nieświadomy (interpretacja) i
świadoma penetracja struktur języka
Język ludzki a język zwierząt (32)
1. cechy wspólne
-biologiczne wyposażenie
-systemy naturalne
-każdy gatunek ma własny system komunikacji
-systemy dźwiękowe, kinestetyczne, zapachowe, wzrokowe
2. różnice
-transmisja kulturowa języka
-zwierzęta nie uczą się języka
opracowanie: Marta Nowak, II rok psychologii Uniwersytet Wrocławski e-mail: marta@jungpoland.org
4 z 17
-język ludzki jest dwuklasowy
-anatomiczna budowa-artykulacja, różnorodność dźwięków
-język ludzki oparty na kombinacji-nieskończona liczba
Kontrowersje wokół odziedziczalności inteligencji (34)
- czynnik genetyczny 80%, środowisko 20%
- idea, że ludzie rodzą się z takimi samymi zdolnościami implikuje, że duże nierówności
między nimi są niesprawiedliwe
- środowisko może zmienić ludzi na lepsze, ale też zniszczyć przez złe rządy, odpowiedni
program społeczny zniweluje różnice
- wpływ otoczenia zaczyna się jeszcze przed urodzeniem
- niedożywienie może spowodować spadek IQ
- natura jako czynnik pasywny, środowisko czynnik aktywny
- IQ bliźniąt jest bardzo podobna, niż bliźniąt dwujajowych wychowywanych razem
Kontrowersje wokół pojęcia kryzysu w okresie dorastania (35)
-przyczyny kryzysu: zmiany hormonalne, wybuch emocji, przeładowanie inf.
-Piaget-przełom, zmiany jakościowe (myślenie hipotetyczno-dedukcyjne), autonomia
moralna.
-Erikson-tażsamość, rozproszenie ról, konflikt rodzi się między pojawiającymi się
zdolnościami fizjologicznymi i umysłowymi a wymaganiami społecznymi.
-Leontiew-konfliktu można uniknąć, wynika z błędów wychowania
Kryteria diagnostyczne psychozy symbiotycznej (36)
-występuje u dzieci w wieku poniemowlęcym, przedszkolnym, spowodowana jest
nieprawidłowym rozwiązaniem zw. Symbiotycznego
-objawy: lęk, panika, niemożność rozłączenia się z matką, napady złości, regresja
kontaktów z rówieśnikami, brak snu gdy nie ma matki, koszmary senne, unikanie bycie
samemu, nadmierne skargi z powodu rozłąki)
ryteria diagnostyczne zaburzeń zachowania, patogeneza, rokowania,
rozpowszechnienie (37)
PATOGENEZA
a.nieprawidłowy poród , patologia ciąży
b.uwarunkowania rodzinne i kulturowe:
i.niski status społ.
ii.rodziny rozbite
iii.złe funkcjonowanie systemu
iv.brak norm moralnych rodziców
v.zły podsystem rodzicielski i rodzeństwa
vi.wahadłowy styl zachowania
c.odrzucenie emocjonalne , surowość
KRYTERIA:jak przy normie i patologii
ROKOWANIA :20% możliwe do wyleczenia; część wyrasta ale ma nerwicę.
ROZPOWSZECHNIENIE: 2% dziew. , 9 % chł.
ZABURZENIA: fobie, mutyzm, jąkanie się, moczenie nocne, czynności nawykowe
Kryteria rozpoznawcze sekty (38,92)
1. obiawy uzależnienia przez sektę: zmiany w zachowaniu, intelektualne, fizyczno-
emocjonalne
2. fazy manipulacji: wabienie, zawładnięcie(dowartościowanie), destrukcja(rozbijanie i
upokarzanie), rekonstrukcja(przez poczucie winy)
3. pranie mózgu: rozstrajanie organizmu(bicie, głodzenie, brak snu, asceza seksualna,
lub utajone:pośpiech, współzawodnictwo); zmniejszanie poczucia bezpieczeństwa
(straszenie śmiercią, odcięcie od rodziny, zalewanie złymi wiadomościami,
bombardowanie obrazami przemocy, gwałtów); doprowadzenie do degradacji obrazu
siebie, silne poczucie winy(upokarzanie, zmuszanie do donosicielstwa, nakłanianie do
opracowanie: Marta Nowak, II rok psychologii Uniwersytet Wrocławski e-mail: marta@jungpoland.org
5 z 17
Zgłoś jeśli naruszono regulamin