Norbert Ryszczuk Windows dla Niewidomych Cz�� druga Przydatne aplikacje Phu impuls Lublin 2002 Wst�p Jest to ju� druga ksi��ka mojego autorstwa z serii "Windows dla Niewidomych". Pierwsza przeznaczona by�a dla os�b pocz�tkuj�cych i zawiera�a opis systemu Windows oraz zintegrowanych z nim aplikacji. Niniejsza ksi��ka przeznaczona jest natomiast dla os�b bardziej zaawansowanych, kt�re dobrze ju� umiej� si� porusza� w systemie Windows 98. Om�wi�em w niej takie kwestie, jak nagrywanie p�yt CD, nagrywanie d�wi�ku przy pomocy komputera, czy te� czytanie tekst�w czarnodrukowych. Ka�dy rozdzia� po�wi�cony jest opisowi jednej aplikacji. Celem ksi��ki nie jest dog��bne omawianie program�w, lecz opis funkcji podstawowych, dzi�ki kt�rym u�ytkownicy b�d� mogli z nich korzysta�. My�l�, i� kto�, kto b�dzie chcia� dok�adniej zapozna� si� z opisywanymi tu aplikacjami, zajrzy do ich podr�cznik�w. Proponuj� studiowa� ksi��k� wykonuj�c r�wnocze�nie operacje, kt�re s� w niej opisane, poniewa� jest to, moim zdaniem, najszybsza metoda nauki. Chcia�bym jeszcze powiedzie� o sposobie opisywania wciskania kombinacji klawiszy. Ot� w przypadku, gdy nale�y wcisn�� dwa klawisze r�wnocze�nie, oddzielone s� one znakiem "+". Tak wi�c wyra�enie "Alt+p C" oznacza, i� najpierw nale�y nacisn�� P przy wci�ni�tym klawiszu Alt, a p�niej zwolni� oba klawisze i nacisn�� C. Mam nadziej�, �e niniejsza ksi��ka b�dzie przydatna dla tych, kt�rzy znaj� system Windows i chcieliby zapozna� si� z kilkoma najbardziej przydatnymi aplikacjami w codziennej pracy z komputerem. ROZDZIA� 1 Windows Commander Windows Commander jest aplikacj�, kt�ra wielu osobom mo�e bardzo u�atwi� prac� w systemie Windows. Najbardziej przydatna b�dzie tym, kt�rzy kiedy� pracowali w systemie MSDOS z takimi nak�adkami, jak Norton Commander czy te� Foltyn Commander, poniewa� jest ona do nich bardzo podobna. Windows Commander jest programem typu shareware, wi�c po to, by m�c pracowa� w nim bez ogranicze�, nale�y go zarejestrowa�. W programie niezarejestrowanym po ka�dym uruchomieniu pojawi si� odpowiednie okienko z pro�b� o wci�ni�cie pewnego przycisku w celu jego uruchomienia. Gdy uruchomimy program, w jego oknie pojawi� si� dwa panele: prawy i lewy. W ka�dym z nich widoczna b�dzie lista plik�w i folder�w. Klawiszem Tab b�dziemy mogli si� prze��cza� z jednego panelu do drugiego. Ci, kt�rzy u�ywaj� program�w ud�wi�kawiaj�cych, mog� na pocz�tku mie� pewne problemy, poniewa� programy te r�nie si� zachowuj� i cz�sto nale�y je tak skonfigurowa�, by czyta�y na li�cie nazwy, kt�re w danym momencie s� pod�wietlone. Dotyczy to takich screenreader�w, jak Window-Eyes i Jaws. Program Hal jest na tyle inteligentny, �e sam wie, co ma czyta� i dlatego nie trzeba go konfigurowa�. Nie zamierzam tu omawia� kwestii zwi�zanych z ustawianiem screenreader�w, poniewa� ka�dy z nich konfiguruje si� nieco inaczej. Gdy ju� mamy odpowiednio skonfigurowany program ud�wi�kawiaj�cy, mo�emy uruchomi� Windows Commandera. Jak ju� wspomnia�em, na ekranie b�dziemy mieli dwa panele zawieraj�ce listy plik�w i folder�w. Po li�cie mo�emy porusza� si� strza�kami kursora. Klawisz Home przenosi nas na pocz�tek listy, a End - na koniec. Klawiszem Enter mo�emy wchodzi� do poszczeg�lnych folder�w i otwiera� pliki. Je�li nie b�dziemy znajdowa� si� w katalogu g��wnym dysku, tylko w kt�rym� z folder�w, to na pocz�tku listy nie b�dziemy mieli nazwy �adnego folderu ani pliku, lecz dwie kropki. Gdy naci�niemy w tym miejscu klawisz Enter, wyjdziemy z folderu, w kt�rym si� znajdowali�my, a kursor ustawi si� w�a�nie na tym folderze. Ponowne naci�ni�cie klawisza Enter spowoduje, oczywi�cie, wej�cie do folderu. Innym, prostszym sposobem wyj�cia z folderu jest naci�ni�cie klawisza Backspace. Nie trzeba wtedy bowiem przechodzi� na pocz�tek listy klawiszem Home. Naci�ni�cie Backspace powoduje wyj�cie z folderu niezale�nie od tego, w kt�rym miejscu znajduje si� kursor. D�u�sze przytrzymanie klawisza Backspace spowoduje przej�cie do katalogu g��wnego dysku, na kt�rym jeste�my. Komend�, kt�ra powoduje natychmiastowe przej�cie do katalogu g��wnego, jest Ctrl+\. Kursor ustawia si� wtedy na pocz�tku listy folder�w i plik�w. Bardzo przydatn� komend� jest tzw. Szybkie wyszukiwanie. Po to, by znale�� na li�cie okre�lony plik, nie trzeba szuka� go klawiszami strza�ek; wystarczy nacisn�� Ctrl+Alt i pierwsz� liter� nazwy pliku, kt�rego szukamy. Je�li kilka plik�w ma nazwy rozpoczynaj�ce si� na dan� liter�, to mo�na zwolni� klawisze Ctrl+Alt i pisa� nast�pne litery nazwy, a p�niej nacisn�� klawisz Esc. W celu upewnienia si� mo�emy jeszcze przecie� sprawdzi� kursorem, czy rzeczywi�cie znajdujemy si� na tym pliku lub folderze, na kt�rym powinni�my. Uk�ad plik�w i folder�w na li�cie mo�e by� r�ny, zale�nie od tego, jak ustawimy to w programie Windows Commander. Je�li w lewym i prawym panelu b�dziemy znajdowa� si� w tym samym folderze, to listy w obydwu panelach b�d� identyczne. Najwygodniej chyba posortowa� list� alfabetycznie. S�u�y do tego kombinacja klawiszy Ctrl+F3. Klawiszami Ctrl+F4 sortujemy pliki wed�ug rozszerzenia, Ctrl+F5 - wed�ug czasu utworzenia, a Ctrl+F6 - wed�ug ich wielko�ci. Te same operacje mo�emy wykona� wchodz�c klawiszem alt do menu i ustawiaj�c odpowiednie opcje w nag��wku Podgl�d. Ci, kt�rzy nie znaj� programu Windows Commander, mog� w ka�dej chwili skorzysta� z jego pomocy, wciskaj�c klawisz F1. Nale�y jeszcze podkre�li�, i� pracuj�c w tym programie mo�na wykonywa� wszystkie komendy, kt�re obowi�zuj� w systemie Windows i D$O$S. Aplikacja ta jest wi�c jedynie u�atwieniem, udost�pniaj�cym nam dodatkowe komendy, kt�rymi mo�emy przy�pieszy� pewne operacje. Wiele komend mo�emy wydawa� wciskaj�c odpowiednie klawisze funkcyjne. Postaram si� teraz pokr�tce opisa� najprzydatniejsze funcje. Zaznaczanie Plik�w Je�li chcieliby�my za jednym razem skopiowa�, skasowa�, przenie��, spakowa� czy te� rozpakowa� kilka plik�w lub folder�w, to musieliby�my je zaznaczy�. Do tego celu s�u�y klawisz Insert. Jego naci�ni�cie powoduje zaznaczenie pliku lub folderu i przesuni�cie kursora w d�. Gdy wi�c chcieliby�my zaznaczy� kilka folder�w znajduj�cych si� jeden pod drugim, wystarczy�oby ustawi� si� na pierwszym z nich i kilka razy nacisn�� Insert. W ka�dej chwili mo�emy skorzysta� z komend systemu Windows i np. zaznaczy� wszystkie foldery wciskaj�c Ctrl+A lub wybiera� odpowiednie pliki trzymaj�c wci�ni�ty klawisz Ctrl i zaznaczaj�c je spacj�. Windows Commander daje nam r�wnie� mo�liwo�� zaznaczania plik�w w inny spos�b. S�u�y do tego "+" i "-" z klawiatury numerycznej. Kombinacj� klawiszy Ctrl++ zaznaczamy wszystkie pliki w danym folderze. Je�li odpowiednio skonfigurujemy program, to b�dziemy mogli r�wnie� zaznacza� t� komend� foldery znajduj�ce si� w katalogu, w kt�rym aktualnie pracujemy. Naci�ni�cie Ctrl+- powoduje odznaczenie wszystkich plik�w. Jak wiadomo, w takich aplikacjach, jak M�j Komputer czy Eksplorator Windows, nie mo�na by�o naciska� klawiszy strza�ek, poniewa� powodowa�o to odznaczenie plik�w. W programie Windows Commander mo�na normalnie przemieszcza� kursor po zaznaczeniu plik�w, nawet wtedy, gdy zrobimy to np. kombinacj� klawiszy Shift+Strza�ka w D�. Naci�ni�cie Alt++ spowoduje zaznaczenie wszystkich plik�w w danym folderze, kt�re maj� takie rozszerzenie, jakie posiada plik, na kt�rym znajduje si� kursor. Widzimy wi�c, �e mo�liwo�ci zwi�zanych z zaznaczaniem jest bardzo wiele. F2 lub Ctrl+R - Ponowne Odczytanie Zawarto�ci Panelu �r�d�owego Komenda ta przydaje si� przewa�nie wtedy, gdy u�ywamy dyskietek. Po wyj�ciu dyskietki i w�o�eniu nast�pnej program Windows Commander nie od�wie�a bowiem widoku panelu, w kt�rym wy�wietlona jest zawarto�� dyskietki. Dopiero po naci�ni�ciu klawisza F2 lub Ctrl+R wy�wietli si� nam zawarto�� nowo w�o�onej dyskietki. F3 - Podgl�d Komenda ta jest du�o bardziej przydatna ni� poprzednia, wi�c zas�uguje na szersze om�wienie. Gdy ustawimy si� na interesuj�cym nas pliku tekstowym lub d�wi�kowym, mo�emy wcisn�� klawisz F3. Na ekranie pojawi si� wtedy zawarto�� pliku tekstowego. Je�li b�dzie to plik d�wi�kowy, np. z rozszerzeniem .$W$A$V lub .$M$P3, to b�dziemy mogli go ods�ucha�. Program umo�liwia nam tak�e przegl�danie plik�w utworzonych w formacie $H$T$M$L. Nale�y pami�ta�, �e klawisz F3 uruchamia jedynie prost� przegl�dark� plik�w, a nie edytor tekst�w. Nie pozwala ona zatem na dokonywanie edycji, ani jakichkolwiek zmian w pliku. Je�li plik tekstowy zawiera d�ugie linie, to nie b�dziemy mogli czyta� ich ko�c�wek. Komenda F3 s�u�y wi�c jedynie do tego, by m�c przejrze� zawarto�� pliku. Przegl�darka zawiera oczywi�cie menu, do kt�rego wchodzimy naciskaj�c klawisz Alt. Gdy je przejrzymy, oka�e si�, �e klawisz F7 s�u�y do znajdowania ci�g�w znak�w, a F5 - do ponownego znajdowania tego samego ci�gu. Przegl�daj�c plik tekstowy mo�emy korzysta� z klawiszy Page Up i Page Down, by m�c przeczyta� nast�pn� porcj� tekstu. Klawiszem Home przechodzimy na pocz�tek pliku, a klawiszem End - na jego koniec. Do wyj�cia z przegl�darki s�u�y klawisz Esc. F4 - Edycja Gdy stoj�c na pliku wci�niemy klawisz F4, uruchomi si� edytor tekst�w. Windows Commander uruchamia wtedy domy�lnie program Notatnik, ale z moich do�wiadcze� wynika, i� lepiej jest tak go skonfigurowa�, by uruchamia� si� Wordpad, poniewa� daje on nam wi�cej mo�liwo�ci. Notatnik nie pozwala na otwieranie du�ych plik�w tekstowych. Gdy ustawimy kursor na takim pliku i naci�niemy klawisz F4, pojawi si� okno dialogowe z odpowiedni� informacj�. B�dziemy wtedy musieli zrezygnowa� z edycji lub uruchomi� przegl�dark�. Gdy jednak F4 spowoduje uruchomienie programu Wordpad, okna dialogowego nie b�dzie, poniewa� nie ma wtedy znaczenia rozmiar pliku tekstowego. Po naci�ni�ciu klawisza F4 b�dziemy ju� mogli dokonywa� edycji pliku. Menu i komendy b�d�, oczywi�cie, zale�e� od tego, jakiego edytora b�dziemy u�ywa�. Naci�ni�c...
plesewa