Budowa zdania cz.1.pdf

ZDANIA – SYNTEX

Szyk wyrazów w zdaniu:

a. Zdanie oznajmiające

· szyk wyrazów w zdaniu pojedynczym

podmiot + orzeczenie + pozostałe

Beispiele:

Ich komme aus Polen

UWAGA!!! W zdaniu oznajmiającym czasownik (w formie osobowej) wyst Ę puje zawsz Ę na drugim

miejscu , niezależnie jaka część zdania go poprzedza.

· szyk wyrazów w zdaniu złożonym współrzędnie

- bezspójnikowe

- ze spójnikiem, po których wyst Ę puje szyk prosty (spójnik + podmiot + orzeczenie

+ pozostałe części zdania); spójniki: und (i, a) aber (ale) denn (bo, ponieważ)

ober (albo) sondern (lecz)

- ze spójnikami wymagaj Ą cymi szyku przestawnego (spójnik + orzeczenie (w formie

osobowej) + podmiot + pozostała część zdania); takimi jak np.: dann (potem,

następnie) deshalb/darum/deswegen (dlaczego) sonst (w przeciwnym razie) trotzdem

(mimo to) außerdem (oprócz tego)

b. Zdanie pytające

· rozstrzygaj Ą ce – w języku niemieckim nie istnieje osobne określenie czy , zamiast

tego stosujemy szyk przestawny :

orzeczenie + podmiot + pozostałe

Beispiele:

Kommst du aus Poznań

· otwarte – za pomocą pytajników: was? co?, wer? kto?, wo? gdzie?, wohin? dokąd?,

woher? skąd?, wann? kiedy?, wie? jak?, warum? dlaczego?

pytajnik + podmiot + orzeczenie + pozostałe

Beispiele:

Woher kommst du?

c. Przeczenie

· nein – jest przeczeniem samodzielnym i może stanowić odpowiedź na pytanie np.

Studierst du? – Nein. (Czy ty studiujesz? – Nie.), najczęściej jednak dołączone

jest do niego wyjaśnienie określające jaka część została zaprzeczona np.

Studierst du? – Nein, ich studiere nicht. (Czy ty studiujesz? – Nie, nie

studiuje.)

nicht – jeśli przeczenie dotyczy treści całego zdania, nich występuje na samym

końcu np. Ich raucie nicht (Nie palę.). Jeśli przeczenie odnosi się wyłącznie do

jednego wyrazu, nicht umieszczamy wówczas bezpośrednio przednim np. Das Hotel ist

nicht Weil von hier. (Hotel jest niedaleko stąd.)

· kein – za pomocą wyrazu kein tworzy się przeczenie rzeczownika. Kein w zdaniu

znajduje się zawsze bezpośrednio przed rzeczownikiem i zastępuje rodzajnik np.

Ich habe kein Fahrkarten (Nie mam biletu.)

Singular

Plural

Maskulinum Femininum Neutrum

Nominativ wer? was? Kein

keine

kein

keine

Genitiv wessen?

Keines

keiner keines

keiner

Dativ

wem?

Keinem

keiner keinem

keinen

Akkusativ wen? was? Kinen

keine

kein

keine

Zdania poboczne

Die Nebensätze

Zdanie poboczne jest częścią zadnia podrzędnie złożonego; może ono występować przed zdaniem

głównym, pomiędzy jego członami lub po nim. Zdanie podrzędne (poboczne) zastępuje zawsze jakoś

część zdania głównego (dopełnienie, okolicznik, przydawkę lub podmiot). Cechą

charakterystyczną zdań pobocznych jest szyk wyrazów: bezpo Ś rednio po spójnikiu wyst Ę puje

podmiot, a orzeczenie znajduje si Ę na ko Ń cu zdania .

Beispiele:

Er sagt, dass er heute keine Zeite hat . (On mówi, że dzisiaj nie ma czasu.)

Zdanie dopełnieniowe i zdanie pytające zależne

Der Objektsatz und der indirekte Fragesatz

Zdanie dopełnieniowe jest zdaniem pobocznym (orzeczenie na końcu zdania) zastępującym

dopełnienie zdania głównego. Odpowiada na wszystkie pytania wszystkich przypadków oprócz

mianownika. Zdania dopełnieniowe zaczynają się najczęściej od spójnika dass (że) – przy treści

oznajmiającej – oraz ob (czy), wann (kiedy), warum (dlaczego), wohin (dokąd), wo (gdzie) itp.

– w zdaniach pytających zależnych.

Beispiele:

Ich habe gehört, dass du die Ferie in Österreich verbracht hast . (Słyszałem, że spędziłeś

ferie w Austrii).

Woher weißt du, dass der Zug gleich abfährt ? (Skąd wiesz, że pociąg zaraz odjedzie?)

UWAGA!!! W zdaniach pytających zależnych, które są zdaniami dopełniającymi, zaimki pytające

stają się spójnikami wprowadzającymi zdania poboczne

Zdanie okolicznikowe przyczyny

Der Kausalsatz

Zdanie okolicznikowe przyczyny zaczynają się od spójników weil lub da (ponieważ)

i odpowiadają na pytania: warum?, weshalb?, aus welchem Grund? (Z jakiego powodu?). Są

zdaniami pobocznymi (orzeczenie występuje na końcu zdania; podmiot zaś tuż za spójnikiem weil

lub da ). Zdanie zaczynające się od da występują przeważnie przed zdaniem głównym:

Beispiele:

Ich mus szum Arzt gehen, will ich krank bin . (Muszę iść do lekarza, ponieważ jestem chory)

Da ich krank bin , muss ich zum Arzt gehenn. (Ponieważ jestem chory, muszę iść do lekarza)

Zdaniami przyczynowymi są również zdania z dann (bo, ponieważ), lecz występuje w nich szyk

prosty ( po denn występuje podmiot, a następnie orzeczenie)

Zdanie warunkowe

Der Konditionalsatz

Zdanie warunkowe jest zdaniem pobocznym, odpowiadającym na pytania: unter welcher Bedingung?

(pod jakim warunkiem?), in Welcem Fall? (w jakim przypadku?), wann? (kiedy?); jest ono

wprowadzone poprzez spójnik wenn lub bezpośrednio (wówczas zdanie zaczyna się od czasownika).

Beispiele:

Wenn ich krank bin , gehe ich zum Arzt. (Jeśli jestem chory, idę do lekarza.)

Hat er sich erkältet , (so) bleibt er zu Hause. (Jeśli on się przeziębił, pozostaje w domu.)

Zdanie warunkowe może być również wprowadzone spójnikiem fallus (w przypadku gdy) lub za

pomocą czasownika pollen w trybie przypuszczającym, który występuje na początku zdania.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: