BADANIE PODMIOTOWE I PRZEDMIOTOWE UKŁADU ODDECHOWEGO
1. Wywiad:
· zapytanie o miejsce zamieszkania chorego (rolnik-alergik)
· zapytanie o miejsce pracy i zawód (praca przy azbeście-międzybłoniak złośliwy)
· zapytanie o palenie papierosów (sześciokrotnie zwiększa ryzyko narażenia nowotworowego)
· zapytanie o picie alkoholu (zachłystowe zapalenie płuc)
· zapytanie o branie narkotyków
· zapytanie o możliwość urazu klatki piersiowej (duszność, ból w klatce piersiowej w wyniku połamania żeber, odma, krwiak śródpiersiowy)
· zapytanie o ewentualną przeszłość nowotworową
· zapytanie o leczenie onkologiczne
· zapytanie o AIDS
· zapytanie o cukrzycę
· zapytanie o przyjmowane leki
· zapytanie chorego czy już kiedyś chorował na płuca (gruźlica)
2. Oglądanie chorego:
· sinica
· oddychanie
· zwyrodnienia – zrosty
3. Badanie przedmiotowe:
· stan ogólny chorego
· badanie palpacyjne klatki piersiowej (odma)
· tor oddychania (zrosty)
· opukiwanie klatki piersiowej (wypuk bębenkowy – rozedma)
· osłuchiwanie szmerów oddechowych:
o szmer pęcherzykowy – wdech głośny, wydech cichy, dyfuzja gazów jest źle słyszalna gdy pacjent jest otyły i ma jeszcze do tego rozedmę
o szmer oskrzelowy – nad tchawicą jest bardzo głośny, poniżej tchawicy to szmer patologiczny, gdy nic nie słychać to oznacza to, że płuco siadło
o szmer nieoznaczalny – badania diagnostyczne
· szmery dodatkowe:
o rzężenia – drobnobańkowe, grubobańkowe
o trzeszczenia
o trzeszczenia + świsty i gwizdy (przeszkoda duża – np. ucisk guza, przeszkoda mała – np. skurcz oskrzeli)
4. RTG klatki piersiowej:
· najbardziej dostępne i tanie
· daje od razu rozpoznanie
· zdjęcie ogląda się jako negatyw a opisuje się je jako pozytyw
· zdjęcie płuc bez żadnych patologicznych zmian nie jest wskazaniem do postawienia teorii, że człowiek jest zdrowy
· na zdjęciu RTG możemy zauważyć małą ilość płynu w jamie opłucnowej (50-300 ml)
· na zdjęciu można zobaczyć:
o rozedmę – pola płucne czarne
o odmę – po jednej stronie ciemne płuco
o obrzęk śródmiąższowy płuc
o zapalenie płuc
o zwłóknienie płuca – określamy guzy (rak płuca - cień krągły w płucu – nie jest równoznaczny z chorobą nowotworową)
o można zobaczyć zmiany w płucu:
ü guz płuca (pierwotny)
ü guz łagodny
ü przerzut nowotworowy
ü gruźlica – gruźliczak
ü sarkoidoza
ü grzybica
ü pylica
ü ziarnica
ü bląbowica
ü ropień
ü nietypowe zapalenie
· zdjęcie warstwowe RTG – wykonuje się je w rozpadzie nowotworowym i gruźlicy
· skopja RTG – ocenianie na żywo ruchów klatki piersiowej
· przeciwwskazania:
o kobiety w ciąży
o kobiety w drugiej połowie cyklu miesiączkowego
o małe dzieci
5. USG:
· najczęstsze badanie służące do rozpoznania płynu w jamie opłucnowej, gdy jest go powyżej 2 litrów dochodzi do wystąpienia duszności
· za pomocą tego badania można zlokalizować płyn a potem go odbarczyć z jamy opłucnowej
· charakterystyka płynu:
o płyn bursztynowy – niewydolność serca
o płyn zielonkawy – gruźlica
o płyn z krwią - nowotwór
o płyn z ropą – zapalenie opłucnej
6. TK:
· rodzaje:
o zwykły
o wysokiej rozdzielczości (HCRT)
o spiralny
· pokazuje on nam to co nie jesteśmy w stanie zobaczyć na zdjęciu RTG
· uwidacznia rzeczy których na zdjęciu RTG nie ma (np. małe guzki za sercem)
· za pomocą TK można zlokalizować miejsce do pobrania wycinka
· w 90-95% przypadków można za pomocą tego urządzenia określić chorobę płuc
7. Rezonans magnetyczny:
· świetnie uwidacznia naczynia wieńcowe
· świetnie uwidacznia naczynia śródpiersiowe
· za pomocą tego urządzenia można stwierdzić:
o guz wewnętrzny oskrzeli
o guz tylnego śródpiersia
o guz naciekowy serca
8. Bronchoskopia:
· badanie histopatologiczne
· pokazuje zmiany w śródpiersiu
· wskazania terapeutyczne:
o zachłystowe zapalenie płuc
o usuwanie ciała obcych połykanych szczególnie przez dzieci
o udrożnienie dróg oddechowych
o założenie stentu
o usunięcie wymiocin
· wskazania diagnostyczne:
o uporczywy i napadowy kaszel
o odkrztuszanie ropy i masy serowej
o podejrzenie niedrożności dróg oddechowych
o podejrzenie guza płuca
o nawrotowe zapalenie płuc
o pobieranie wycinków do badań histopatologicznych
o pobieranie wycinków do badań bakteriologicznych
9. BAL - płukanie oskrzelikowo-pęcherzykowe solą fizjologiczną wykonywane przy pomocy bronchoskopu.
10. Angiografia płucna i scyntygrafia płucna – badanie zatorowości płuc.
medicine