Wyk 1a.doc

2ylaki przełyku (var/ces oesophagei)

Powstają one przy rozszerzeniu żył w tkance podśluzowej prze­łyku. Główną przyczyną tworzenia się żylaków jest nadciśnienie w żyle wrotnej, spowodowane najczęściej marskością wątroby. Ży­laki przełyku mogą przez wiele lat nie dawać żadnych objawów klinicznych. Niekiedy jednak stają się przyczyną obfitych krwawień z przewodu pokarmowego. Krwotoki te mogą przebiegać bardzo dra­matycznie i stanowią często przyczynę zgonu. ,j?,n) myj i t

• • Krwotok z żylaków wymaga terapii bardzo aktywnej. Zakłada się zgłębnik Sengstakena o dwu balonach, które po wprowadzeniu zgłębnika wypełnia się powietrzem. Pierwszy, dość długi balon wy­pełnia przełyk i uciska na krwawiące naczynie żylne. Drugi musi się znaleźć poniżej wpustu, stabilizując cały cewnik. Końcówka cew­nika ma otwory, przez które można odsysać krew, płukać żołądek i podawać leki (ryć. 4.2). Konieczne jest szybkie uzupełnienie stra­conej krwi oraz podanie leków wzmagających krzepliwość krwi.

Rak przełyku   (carcinoma oesophagei)

Schorzenie ma etiologię nieznaną, należy jednak pokreślić wiel­kie znaczenie alkoholu i nikotyny w powstawaniu i przyśpieszaniu rozwoju choroby. Najczęściej chorują mężczyźni po 60 rż.

Objawy kliniczne zależą od wielkości nowotworu i stopnia zwę­żenia przełyku. Początkowo są nietypowe: niesmak, zmiana upodo­bań pokarmowych, niechęć do niektórych potraw, czasami bóle za mostkiem (należy je różnicować z niewydolnością naczyń wieńco­wych serca), uporczywa czkawka (wskutek podrażnienia nerwu przeponowego), brak łaknienia, chudnięcie. Następnie występują za­burzenia połykania, początkowo jedynie pokarmów stałych, potem także płynnych. Rzadko występuje uczucie ciała obcego w przełyku, W późniejszym okresie występuje niedokrwistość, objawy odwod­nienia wskutek zaburzeń połykania, niedobory białek. W okresie końcowym, przy skrajnym wyniszczeniu i odwodnieniu mogą wy­stępować krwawienia z przełyku pod postacią wymiotów zawiera­jących świeżą skrzepłą krew.

Rozpoznanie ustala się na podstawie objawów klinicznych, bada­nia radiologicznego oraz ezofagoskopii i pobrania wycinka do ba­dania histopatologicznego.

Leczenie jest wyłącznie chirurgiczne, a rokowanie złe. Jedynie 5f/o chorych przeżywa okres pięcioletni.

Choroba wrzodowa żołqdka (morbus ulcerosus ventriculi)

Wrzód żołądka jest to ubytek w ścianie żołądka, obejmujący bło­ny: mięśniową i śluzową oraz tkankę podśluzową. Występuje on najczęściej na krzywiźnie mniejszej, rzadziej na tylnej ścianie żo­łądka, a najrzadziej w okolicy przedodźwiernikowej i podwpustowej. Wrzód jest jedynie miejscowym objawem choroby wrzodowej, któ­ra jest chorobą ogólnoustrojową, związaną w dużym stopniu z wpły­wami cywilizacyjnymi, występującą znacznie częściej u mężczyzn niż u kobiet.

Przyczyną choroby wrzodowej jest brak równowagi między czyn­nikami uszkadzającymi błonę śluzową żołądka a czynnikami chro­niącymi ją. Nadmierne wydzielanie kwasu solnego, palenie papie­rosów, drażniący wpływ niewłaściwych pokarmów oraz niektórych leków (np. Polopiryny), zaburzenia ukrwienia błony śluzowej żołąd­ka oraz stresy nerwowe są czynnikami sprzyjającymi powstawaniu owrzodzenia błony śluzowej tego narządu. (Głównymi czynnikami ochronnymi są: śluz produkowany przez błonę śluzową, wewnątrz-żołądkowe czynniki alkalizujące oraz czynniki cytoprotekcyjne, tj.

•wami. [Przewaga czynników drażniących nad czynnikami ochronny­mi prowadzi do powstania owrzodzenia błony śluzowej żołądka. Na­tomiast uregulowany tryb życia, właściwe odżywianie się, unikanie palenia tytoniu zapobiegają wystąpieniu schorzenia.

Charakterystycznym objawem choroby wrzodowej żołądka jest ból w nadbrzuszu, wyraźnie zależny od przyjmowania posiłków. Owrzodzenie w okolicy wpustu powoduje bóle bezpośrednio po spo­życiu pokarmów, zaś umiejscowione w trzonie żołądka powoduje wystą...