1) nomotopowe – wychodzące z węzła zatokowo-przedsionkowego
· częstoskurcz zatokowy (tachykardia zatokowa), rytm ulega przyspieszeniu powyżej 90-100/min
- wysiłek fizyczny
- sympatykotonia
- gorączka
- uszkodzenie mięśnia serca
- nadczynność tarczycy
· bradykardia zatokowa (< 60/min) – sportowcy, wagotonia, starsi ze zmianami miażdżycowymi, przedawkowanie naparstnicy
· niemiarowość zatokowa (arrhytmia sinusalis) – fizjologiczna przy wdechu i wydechu, patologiczne – miażdżyca, choroby zakaźne, toksyczne działanie naparstnicy
· zahamowanie zatokowe – asystolia w wyniku rażenia prądem, wzmożone napięcie nerwu błędnego
· blok zatokowo- przedsionkowy
2) heterotopowe
- heterotopia czynna powstają wskutek nieprawidłowej podniety w ognisku ektopowym
® skurcze dodatkowe
· przedsionkowe – występuje nieprawidłowy załamek P (dwufazowy, zazębiony itp.), który ma wygląd bardziej podobny do zatokowego P im bliżej ognisko ektopowe leży węzła zatokowo-przedsionkowego. Załamek P zjawia się wcześniej niż należy, po nim następuje prawidłowe QRS, potem przerwa, ale nie jest to przerwa wyrównawcza.
· Komorowe – ognisko ektopowe znajduje się w mięśniu komór, w EKG przedwcześnie pojawia się pobudzenie komorowe, nie ma przed nim załamka P, zespół komorowy ma nieprawidłowy wygląd – podobny do komorowego bloku odnogi. Podnieta pobudza najpierw jedna potem druga komorę. Jeśli podnieta powstanie powyżej rozdwojenia pęczka Hisa, to wygląd zespołu QRST będzie prawidłowa. Po pobudzeniu następuje przerwa wyrównawcza = wielkość dwu okresów skurczowych serca.
Klasyfikacja VES według LOWN:
Proste: 0 brak VES
I monomorficzne (<30/h)
II monomorficzne (>30/h)
Złożone: IIIa wielokształtne
IIIb bigeminia komorowa
a trigeminia
b salwy
V zjawisko R na T (wcześnie występujące VES)
AS normalna N N N N
VE przerwa komp. NE N N
ES wtrącone NE N N N
Bigeminia NE NE
Trigeminia NEE NEE
Ekstrasystole 2:1 N NE N NE
Salwy NEEE N N
· przedsionkowo – komorowe – podnieta powstaje w węźle przedsionkowo-komorowym
Wnioski: pobudzenia przedwczesne wywołują zaburzenia czynności serca, ponieważ występują wcześnie w rozkurczu, kiedy nie ma należytego napełnienia komór – rzut jest mały, tętno słabo wyczuwalne – tętno przepuszczające (pulsus deficiens) – nad sercem słyszalny ton pierwszy.
Lewokomorowe: odchylenie główne osi elektrycznej ku dołowi w I ku górze w trzecim
Prawokomorowe: ku górze w I ku dołowi w III
® rytmy dodatkowe – przejęcie rytmu serca przez impulsy wychodzące z ognisk ektopowych. Często występują napadowo.
Ø Trzepotanie przedsionków – oscylacje w kształcie zębów piły, częstość 200-300/min
II, III, avF, V1. Niektóre z impulsów są przewodzone dalej – zespoły komorowe normalne, ale większość ulega zablokowaniu w węźle przedsionkowo-komorowym (refrakcja węzła). Skrócenie refrakcji może spowodować przewodzenie większości pobudzeń i doprowadzić do częstoskurczu komorowego.
Ø Migotanie przedsionków – fale niemiarowe, nieregularne. Liczba: 400-700/min. Brak załamka P przed zespołem QRS i pojawienie się fali migotania. Ściany nie kurczą się! Skurcze komór też nie są prawidłowe – zagrożenie niewydolnością krążenia. Może występować napadowo lub stale.
Ø Częstoskurcz napadowy przedsionkowy – występowanie całego łańcucha pobudzeń przedsionkowych, których częstość wynosi 150-300/min. Bóle o charakterze dusznicy bolesnej, wymioty, urina spastica – oddawanie dużych ilości jasnego moczu
Ø Częstoskurcz napadowy komorowy – długie serie pobudzeń komorowych. 140-220/min. Występuje w świeżym zawale serca, miażdżycowym uszkodzeniu mięśnia serca, nadczynność tarczycy, choroba wieńcowa.
Ø Trzepotanie (o. 200/min) komór. W leczeniu kardiowersja, lidokaina.
- heterotopia zastępcza – włączenie drugo lub trzeciorzędowego ośrodka bodźcotwórczego w wypadnięciu lub zwolnieniu aktywności węzła zatokowo-przedsionkowego oraz przy blokowaniu przewodzenia z tego węzła:
· skurcze zastępcze
v rytm węzłowy – występuje wtedy gdy węzeł przedsionkowo-komorowy staje się rozrusznikiem (40-50/min normalnie)
rytm węzłowy górny – bodziec szybciej dociera do przedsionków, odwrócony załamek P jest przed zespołem komorowym
rytm węzłowy środkowy – załamek P jest ukryty w zespole komorowym
rytm węzłowy dolny – załamek P jest między R a T
zatrucie naparstnicą, choroba reumatyczna, miażdżyca
· rytmy zastępcze
B. ZABURZENIE W PRZEWODZENIU BODŹCÓW:
1) blok przedsionkowo-komorowy
BLOK I stopnia: przedłużenie przewodzenia przedsionkowo-komorowego, które wynosi 0,2-06 s. Rytm serca miarowy, zmiany widoczne w EKG. Występuje w chorobie reumatycznej, ostrych chorobach zakaźnych, chorobie wieńcowej, wadach wrodzonych serca.
BLOK II stopnia: są zwykle pochodzenia organicznego – choroba wieńcowa, toksyczny wpływ naparstnicy.
Typ 1 – okresy Lucianiego-Weckenbacha – czas przewodzenia przedsionkowo-komorowego ulega stopniowemu przedłużeniu, aż w końcu kolejny impuls zostanie zablokowany i nie wywoła skurczu komór.
Typ 2 – Mobitza – bodziec wychodzący z zatoki zostaje zablokowany co jakiś czas, przy czym czas przewodzenia przedsionkowo-komorowego jest wszędzie taki sam.
BLOK III stopnia – przedsionkowo-komorowy całkowity – przewodzenie z przedsionków do komór zostaje całkowicie przerwane – przedsionki biją normalnym rytmem, komory osobnym, którym kieruje ich własny ośrodek automatyczny.
2) zespoły preekscytacji:
q WPW syndrom – istnieje dodatkowy szlak przewodzenia – pęczek Kenta. Zespoły QRS są szerokie, Występuje fala delta – poszerzenie zespołu komorowego przez przedwczesny skurcz z powolnym nachyleniem załamka R
q Zespół Lown-Ganong-Levine – preekscytacja przez pęczek Jamesa. Czas PQ<0,12, brak fali delta
q Preekscytacja przez włókna Mahaima – prawidłowy PQ ale obecna fala delta – bez znaczenia klinicznego.
Zespół MAS – zespół powstały w wyniku nagłego niedotlenienia mózgu, wywołanego zaburzeniem krążenia. Napady utraty przytomności, drgawki, bezdech.
Przyczyny:
- częstoskurcz – nienależyte wypełnianie komór
- blok przedsionkowo-komorowy całkowity, z uszkodzeniem niższych ośrodków układu przewodzącego
3) zaburzenia przewodzenia wewnątrzkomorowego :
ü bloki odnogi – przerwanie przewodzenia w jednej z odnóg pęczka Hisa. Komora po stronie zablokowanej jest pobudzana przez bodziec wędrujący z drugiej strony poprzez przegrodę międzykomorową, co przyczynia się do opóźnienia pobudzenia tej komory.
v Blok odnogi lewej (całkowity) – szerokie, zazębione załamki R w V4-V5. Przyczyny: choroba wieńcowa, choroby serca powodujące przerost lewej komory.
v Blok odnogi prawej: V1-V2 – wysokie, poszerzone zazębione zespoły QRS, podobne do litery M. Szerokie załamki S w V5-V6.
medicine