WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY WZW

Wywołane przez hepatotropowe wirusy powodujące stan zapalny wątroby.

Wirusowe zapalenia wątroby ( wzw.) pierwotnie hepatotropowe, takie jak:

              a. Szerzące się drogą parenteralną:

              - wzw. typu B (HBV; Hepadnavirus nr 1)

              - wzw. typu C ( HCV; Flavivirus)

              - wzw. typu D (HDV);

              - wzw. typu G (HGV);

              b. Szerzące się drogą pokarmową

              - wzw. typu A ( HAV; Enterovirus nr 72)

              - wzw. typu E (HEV).

2. Wirusowe zapalenia wątroby wtórnie hepatotropowe, takie jak w przebiegu zakażeń:

wirusem mononukleozy zakaźnej ( wirus Epstein- Barr);

wirusem cytomegalii ( Cytomegalovirus hominis);

wirusem uogólnionej opryszczki pospolitej ( Herpesvirus hominis I);

różyczki (Rubivirus hominis);

świnki ( Paramyxovirus parotitidis);

wirusami Echo (Enterovirus spp.);

żółtej gorączki ( Flavivirus febricus).

Ważniejsze objawy kliniczne wirusowych zapaleń wątroby to:

Nosicielstwo wirusa i brak objawów chorobowych (prawdopodobieństwo wystąpienia zależy od rodzaju wzw. i ogólnej odporności organizmu)

Objawy rzekomogrypowe, kataralne;

Objawy rzekomogośćcowe, takie jak bóle stawowe, mięśniowe;

Objawy dyspeptyczne, pod postacią dyskomfortu w jamie brzusznej, nudności, wymiotów, utraty apetytu, zaparć;

Uczucie zmęczenia, świąd skóry, krwawienia, łatwe powstawanie siniaków, zaburzenia neuropsychiczne, niekiedy stany podgorączkowe;

U niektórych chorych zażółcenie powłok i rogówek tzw. „żółtaczka”;

Występujące najczęstsze powikłania to: nadostre („galopujące”, „piorunujące”) zapalenie wątroby zakończone zgonem, przewlekłe, albo aktywne zapalenie wątroby, marskość wątroby oraz rak pierwotny wątroby.

Diagnostyka laboratoryjna HBV

HBsAg – antygen powierzchniowy HBV – pojawia się w 2-8 tygodniu przed wystąpieniem żółtaczki – główny marker zakażenia.

P/ciała anty-HBs -  pojawiające się po zniknięciu antygenu – świadczą o uodpornieniu organizmu – pojawiają się po szczepieniu.

HBcAg – antygen rdzeniowy nie występuje w surowicy.

P/ciała anty-HBcAg – IgM -  świadczą o replikacji wirusa.

P/ciała anty-HBcAg – IgG -  marker przebycia zakażenia.

HBeAG – świadczą o zakaźności – ściśle związane z HBsAg – utrzymywanie się świadczy o przejściu ostrego zapalenia w postać przewlekła.

Serokonwersja HBeAg i pojawienie się p/ciał anty-HBe jest sygnałem zdrowienia.

Diagnostyka laboratoryjna HAV

P/ciała anty-HAV – IgM -  obecne od objawów chorobowych, potwierdzają rozpoznanie.

P/ciała anty-HAV – IgG – świadczą o przebytym zakażeniu wirusem HAV

Diagnostyka laboratoryjna HCV

Odczyn immuno-enzymatyczny EIA HCV

              wykrywa p/ciała przeciw kilku antygenom HCV, mało swoisty, dużo fałszywie dodatnich wyników – istnieje konieczność powtarzania co najmniej dwukrotnie.

Odczyn rekombinowanego immunoblottingu HCV./RIBA – rekombinant immunoblot assay –wykrywa p/ciała przeciw HCV – bardziej swoiste niż EIA HCV

Kliniczne badania laboratoryjne

Wzrost stężenia bilirubiny

Zwiększenie aktywności ALAT, AsPAT,

W cholestazie – wzrost aktywności fosfatazy alkalicznej
i γ –glutamylotranspeptydazy, obecność nieprawidłowej lipoproteiny X.

Postacie kliniczne WZW:

Zapalenie ostre

Ostry żółty zanik wątroby

Przewlekłe zapalenia wątroby

Marskość wątroby

Metody zapobiegania i zwalczania
wirusowych zapaleń wątroby

WZW – typu B i C są głównymi chorobami zawodowymi pracowników zdrowia

Profilaktyka nieswoista w zakażeniach HAV:

Przestrzeganie higieny osobistej

Przestrzeganie czystości w zakładach nauczania
i zakładach żywienia zbiorowego

Odpowiednia woda

Przestrzeganie higieny przetwórstwa żywności i higieny żywienia

Prawidłowe usuwanie nieczystości

Profilaktyka swoista HAV

Od 1999 roku szczepionka przeciwko WZW typu A – HAVRIX

Profilaktyka nieswoista w zakażeniach HBV

Sprzęt jednorazowego użycia

Skuteczna dezynfekcja i sterylizacja sprzętu wielokrotnego użycia i kontrola tego procesu

Profilaktyka swoista HBV

szczepionka otrzymywane metodą rekombinacji wirusowego DNA w komórkach drożdży

Rekombinowane Engerix B, HB-Vax-II, GEN-HEVAC B

Plazmatyczne HEPTAVAC B, HEVAC B

Należy pamiętać że wirusowe zapalenia wątroby w Polsce podlegają obowiązkowej hospitalizacji.

Kandydaci do pracy w służbie zdrowia powinni mieć oznaczony HBsAg a w miarą możliwości także przeciwciała anty-HBs
i anty-HBc