ZNACZENIE KOLORU
(SYMBOLIKA I EKSPRESJA)
NA PRZYKŁADACH MALARSTWA Z RÓŻNYCH EPOK
Znaczenie koloru w malarstwie jest ogromne (jako główny środek wyrazu plastycznego). Kolor w malarstwie może mieć wyraz:
· Symboliczny
· Ekspresyjny
· Buduje ‘klimat’ obrazu
Kolor w zależności od epoki jest różnie pojmowany, przez wieki jego funkcja wciąż ulegała przekształceniom.
PREHISTORIA
Kolor uzależniony od barwników mineralnych.
STAROŻYTNOŚĆ
· Polichromia (Egipt i Grecja) czerwienie, błękity, zielenie
polichromia z Pałacu Knossos
na Krecie
Fragment bramy świątyni
Bogini Isztar (mozaika)
‘Gęś’ Egipt
(polichromia)
· Pompeje (polichromia, fresk)
· Kolor identyfikowany z samą powierzchnią przedmiotu
· Barwa była właściwością ciała ściśle z nią związaną (mimetyzm – odtwarzanie rzeczywistości)
· Malarstwo wazowe – dekoracyjność
ŚREDNIOWIECZE
· Bizantyjskie mozaiki (San Vitale w Rawennie)
(błękit, złoto, czerwień)
· Bardzo obficie używa się złota w malarstwie
· Złoto – kolor ‘chwytający’ i odbijający światło
· Złoto jako światło metafizyczne i realne
· Symboliczne znaczenie koloru:
- niebieski – Maryja
- żółty płaszcz – Judasz (symbol zdrady)
- złocenie tła – Niebo
- czerwony płaszcz – Chrystus jak symbol zwycięstwa nad męczeństwem
· Kolor w sztuce jest przede wszystkim wyrażający a nie przedstawiający
· Silne kontrasty jako element dekoracyjny
· Fouquet Jean ‘Madonna z Dzieciątkiem’ (późny gotyk francuski) kontast nienaturalnie czerwonych aniołów z kolorem sukni i ciała
Fouquet Jean ‘Madonna z Dzieciątkiem’
RENESANS
· Kolor utożsamiany z pięknem natury
· Oddaje rzeczywistość
· Związany z perspektywą i światłocieniem
· Estetyka renesansowa nastawiona jest na racjonalną rekonstrukcję rzeczywistości wizualnej
· Malarstwo weneckie – duże osiągnięcia i wrażliwość na kolor
Tycjan ‘Wenus z Urbino’
Giorgione ‘Burza’
BAROK
· Nastawiony na emocje
· ‘barok to epoka koloni i emocji’
· Traktowanie światła, cienia i koloru jako nierozłącznych wartości optycznych
· Tenebryzm
· Rubens – nastawienie na żywiołowy kolor
· Rokoko rozjaśnia paletę barw, tonacja ‘lekka’, pastelowa, oddaje klimat frywolności, popularne pastele
Fragonard
‘Huśtawka’
‘Obwarzanek’/
‘Dziewczyna
igrająca z pieskiem’
· Atmosfera melancholii, tematyka z zakresu teatru, komedii
Watteau ‘Pierrot’
KLASYCYZM
· Programowo stawiają kolor niżej od linii, która jest głównym elementem konstrukcyjnym. To linia porządkuje kompozycję i zamyka plamę barwną
Jacques Louis David ‘Przysięga Horacjuszy’
ROMANTYZM
· Ekspresja, wyrażanie uczuć, impasty, faktura
· Poprzez kolor i kompozycję ma wzruszyć i wywołać wrażenie
· Kolor to ulotność, impresyjność zjawisko świetlno – barwnych
Turner Gericault Delacroix
‘Prędkość, para, deszcz’ ‘Tratwa Meduzy’ ‘Wolność wiodąca
lud na barykady’
IMPRESJONIZM
· Kolor i światło
· Utrwalenie przelotnego, chwilowego wrażenia światła i barwy w ich wzajemnej współzależności
· Odrzucenie czerni, kolory tęczy, błękitami ukazuje się cień, dywizjonizm, odrzuca się mieszanie barw
Claude Monet
‘Katedra w Rouen’
‘Japoński mostek’
POSTIMPRESJONIZM
·
Van Gogh
‘Kruki nad łanem zboża’
‘Żółte krzesło’
· Van Gogh – ekspresyjne i emocjonalne znaczenie koloru; mocne kontrasty, gdzie kolor jest wyrazem uczuć
· Gauguin przeciera szlaki dla fowistów
‘Czerwony pies’ ‘Walka Jakuba z aniołem’ ‘Żółty Chrystus’
/’Wizja po kazaniu’
· Cezanne
Cezanne ‘Martwa natura z cebulami’
NEOIMPRESJONIZM
· Pointylizm, rozbicie koloru na małe plamki
· Budowanie obrazu w sposób ‘matematyczny’
Georges Seurat
‘Pudrująca się
kobieta’
‘Modelka
stojąca
przodem’
FOWIZM
· Abstrakcyjny, dowolny kolor
· Afirmacja życia
‘Most Westminsterski’
‘Most
Londyński’
· Andre Derain
· Henry Matisse – brak światłocienia, perspektywa tylko malarska (ciepłe kolory na pierwszym planie, zimne na dalszych)
‘Harmonia
w czerwieni’
‘Portret pani M.
z zieloną smugą’
EKSPRESJONIZM
· Kolor zgaszony, świadomie zbrudzony, turpistyczna wizja życia, pesymizm
· Tematyka ‘półświatka’, prostytucji
· Istotna czerń
Emil Nolde
‘Ostatnia wieczerza’
‘Ukrzyżowanie’
Oscar Kokoschka
‘Pieta’
‘Narzeczona
wiatru’
KUBIZM
· Kolor jest monochromatyczny, negacja koloru.
ABSTRAKCJONIZM
· Mondrian – 3 podstawowe kolory w teorii neoplastycznej (żółty, czerwony, niebieski)
‘Brodway
Boogie – Woogie’
‘Romboidalny obraz w czerwieni, żółci i błękicie’
KAPIŚCI (KOLORYŚCI)
· Nacisk na kolor
· Martwe natury, portrety, pejzaże
· Źródła twórczości:
- impresjonizm
- Cezanne
- Matisse
· Pierwszy plan – problemy ściśle malarskie, zwłaszcza kolorystyka; indywidualny sposób ich rozwiązywania, akcentowanie koloru, przy jednoczesnym osłabieniu znaczenia formy i linii
· Kapiści ‘kształtują formę koloru’
· Odrzucili czerń
· Kontrasty światło – cieniowe zamienili w kontrasty barwne
· Elementy obrazu, które miały być oświetlone malowali gorącymi kolorami, a ciemne – błękitami, zieleniami
Cybis Waliszewski Waliszewski
‘Akt na zielonym ‘Kwiaty i owoce’ ‘Malarz z modelką’
posłaniu’
Waliszewski Waliszewski Nacht – Samborski
‘Wyspa miłości’ ‘Pejzaż z Meaux’ ‘Krajobraz z Hiszpanii’
POP ART
· Ostry, reklamowy kolor
Andy Warhol
...
Roshni