02-02-Rusztowania_v1_1.pdf

Rusztowania

2.2

W przypadku pytań

lub wątpliwości skontaktuj

się z najbliższym specjalistą

BHP lub wejdź na:

www.skanska.pl/bhp,

one.skanska/bhp

Standard pracy

Standard ten zawiera minimum wymagań, jakie należy spełnić dla zapewnienia

bezpieczeństwa podczas eksploatacji rusztowań.

Standard ten:

•

zawiera wymagania

wynikające z prawa

i norm polskich

oraz wewnętrznych

uregulowań Skanska S.A.

Z rusztowaniami mamy do czynienia niemal na każdej budowie. Roboty wykonywane

z rusztowań, jako prace na wysokości, związane są z dużymi zagrożeniami, które mogą

skutkować poważnymi wypadkami pracowników i osób postronnych. Dlatego ważne jest,

aby rusztowania montować i użytkować w sposób poprawny, redukując w ten sposób

ryzyko wypadku i zapewniając bezpieczeństwo realizacji robót na budowie i przylegającym

do niej terenie.

•

jest obligatoryjny dla

wszystkich jednostek

Skanska S.A.

•

pomaga zapewnić

bezpieczne i skuteczne

praktyki podczas prac.

A. Wstęp

do prac szczególnie niebezpiecznych

lub jeżeli w Ocenie Ryzyka dla Zadania

ryzyka przed zastosowaniem sposobów

ich zmniejszenia będą duże – „D” lub

średnie – „S”, należy dla tego zadania

opracować Ocenę Ryzyka dla Zadania oraz

Instrukcję Bezpiecznego Wykonywania

Robót (IBWR) . Z dokumentami tymi należy

zapoznać pracowników przed montażem

lub demontażem rusztowania.

Rusztowania dzielimy w oparciu

o następujące kryteria:

• konstrukcję

• sposób użytkowania

•

materiały, z których zostały wykonane

•

sposób przenoszenia obciążeń.

Szczegóły dotyczące podziału rusztowań

zawarto w tabeli (Rys. 1):

Montaż lub demontaż rusztowania mogą

wykonywać jedynie pracownicy posiadający

uprawnienia operatora w zakresie

rusztowań budowlano-montażowych

metalowych.

Podziaų rusztowaŷ

Przenoszenie

obciČǏeŷ,

Budowa

konstrukcji

Sposób

uǏytkowania

Zastosowanie

materiaųów

konstrukcji

uǏytkowania

materiaųów

kotwienie

Montażu lub demontażu rusztowań

systemowych, gdy wymiary siatki

konstrukcyjnej są jednoznacznie narzucone

poprzez wymiary elementów rusztowania,

dokonuje się na podstawie dokumentacji

techniczno-ruchowej.

ramowe

nieruchome

drewniane

wolnostojČce

jČ

moduųowe

ruchome

stalowe

przyƑcienne

stojakowe

aluminiowe

podwieszone

inne

np. z wųókna

szklanego

specjalne

Montażu lub demontażu rusztowań

niesystemowych, gdy wymiary siatki

konstrukcyjnej nie są jednoznacznie

narzucone przez ściśle powiązane z tymi

elementami części złączne, dokonuje się

na podstawie opracowanego projektu

montażu lub demontażu (Rys. 2).

szklanego

kozųowe

wspornikowe

Rys. 1 Podział rusztowań

B. Montaż rusztowań – wymagania ogólne

Dokumentacja techniczno – ruchowa

lub projekt montażu czy demontażu

powinien znajdować się u pracowników

nadzorujących prace rusztowaniowe na

terenie budowy.

Wszędzie tam, gdzie pozwalają na to

warunki lokalne, należy w pierwszej

kolejności stosować rusztowania

robocze zamiast drabin. Ma to na celu

zapewnienie pracownikom pracy zgodnej

z zasadami ergonomii i większego poziomu

bezpieczeństwa.

Montaż, eksploatacja i demontaż

rusztowań usytuowanych w sąsiedztwie

napowietrznych linii elektroenergetycznych

są dopuszczalne, jeżeli linie znajdują się

poza strefą niebezpieczną.

Jeżeli prace związane z montażem lub

demontażem rusztowań zaliczone zostaną

Wersja 1.1

Standard 2.2

Rys. 2 Schemat rusztowania systemowego

8. Planując pracę na rusztowaniu

zlokalizowanym w sąsiedztwie linii

energetycznych należy uwzględnić wymogi

zawarte w standardzie szczegółowym

„4.4 Praca w sąsiedztwie linii

energetycznych” .

9. Wszystkie prace związane z montażem lub

demontażem rusztowań, zaliczane do prac

szczególnie niebezpiecznych, powinny być

wykonywane przez co najmniej dwie osoby.

10. Pracownicy wykonujący montaż lub

demontaż rusztowania są zobowiązani

do używania sprzętu ochrony osobistej,

zabezpieczającego przed upadkiem

z wysokości.

11. Montażyści rusztowań muszą posiadać

badania lekarskie zezwalające na prace na

wysokości.

12. W czasie montażu i demontażu obowiązuje

zakaz wstępu na rusztowania, z wyjątkiem

pracowników wykonujących te czynności.

13. Korzystanie z rusztowań jest dozwolone

dopiero po ich odebraniu przez kierownika

budowy lub inną, wyznaczoną przez niego

osobę.

14. Osoby dokonujące odbiorów rusztowań

muszą posiadać wymagane w tym zakresie

uprawnienia.

15. Wokół miejsca montażu lub demontażu

rusztowania oraz zamontowanej wciągarki

rusztowaniowej należy wyznaczyć

strefę niebezpieczną i zwiesić tablice

ostrzegawcze.

16. Każdorazowo przed rozpoczęciem prac na

rusztowaniu należy opracować i wdrożyć

bezpieczny sposób ewakuacji pracowników

z rusztowania.

17. Zabrania się montażu lub demontażu

rusztowania podczas:

• ograniczonej widoczności oraz bez

dostatecznego oświetlenia o zmroku

i w nocy

• w czasie opadów deszczu i śniegu

• podczas gołoledzi

•

podczas burzy i wiatru o prędkości

przekraczającej 10 m/s.

C. Montaż rusztowania – konstrukcja

Zasady ogólne

1. Rusztowania i ruchome podesty robocze

powinny posiadać:

• pomost o powierzchni roboczej

wystarczającej dla osób wykonujących

roboty oraz do składowania narzędzi

i niezbędnej ilości materiałów

• stabilną konstrukcję dostosowaną do

przenoszenia obciążeń

• poręcz ochronną o wytrzymałości

określonej w przepisach szczegółowych

i polskich normach

• piony komunikacyjne

oraz zapewniać:

• bezpieczną komunikację i swobodny

dostęp do stanowisk pracy

• możliwość wykonywania robót w pozycji

niepowodującej nadmiernego wysiłku.

2. Każde rusztowanie składa się z sześciu,

podstawowych elementów:

• stóp

• ram

• stężeń

• poręczy

• podestów

•

Rys. 3 Elementy rusztowania

ramowego

burt (Rys. 3).

W przypadku odsunięcia rusztowania od

ściany na odległość ponad 0,2 m, od strony

tej ściany należy stosować balustrady (Rys. 4).

Rys. 4 Rusztowanie

elewacyjne

Stateczność konstrukcji

zamocowane do rygli ram i zabezpieczone

przed przypadkowym demontażem.

Obciążenie użytkowe rusztowania jest

to maksymalne obciążenie jednostkowe,

jakiemu może być poddany pomost roboczy,

na którym znajdują się ludzie, materiały,

maszyny, urządzenia i narzędzia.

Stężenia pionowe w konstrukcji

rusztowania pełnią rolę usztywnień

konstrukcji w płaszczyźnie pionowej.

Podstawowe zasady budowy stężenia

pionowego dla rusztowań fasadowych:

•

Wartość obciążenia użytkowego

rusztowania waha się zależnie od jego

rodzaju od 0,75 kN/m 2 do 6,0 kN/m 2 .

Najczęściej stosowane są rusztowania

o nośności 2-3 kN/m 2 , czyli 200-300 kg/m 2

(Rys. 5).

stężenia pionowe rusztowań

rurowych i ramowych (systemowych)

przyściennych należy wykonywać po

zewnętrznej stronie rusztowania

•

stężenia pionowe należy montować

bezpośrednio nad podłożem

i doprowadzić bez przerw do ostatniego

podestu rusztowania

Dla określenia obciążeń z tytułu działania

wiatru na konstrukcję rusztowania

postępuje się według ogólnych zasad

i korzysta z normy wiatrowej.

•

na długości rusztowania muszą się

znaleźć przynajmniej dwa pola stężeń

W przypadku zamontowania na konstrukcji

rusztowania dodatkowych elementów

zwiększających siłę parcia wiatru tj. siatek

ochronnych, należy każdorazowo wykonać

dodatkowe obliczenia, mające na celu

sprawdzenie możliwości zastosowania

tego rozwiązania. Trzeba także dokonać

dodatkowych kotwień rusztowania.

•

odległość pomiędzy stężonymi polami

nie może przekraczać 10 m

•

w przypadku rusztowań rurowych

(niesystemowych) o wysokości większej

niż pięciokrotna szerokość podstawy

należy dodatkowo stosować stężenia

pionowe prostopadłe do ściany

Zasady prawidłowo przygotowanego

podłoża/posadowienia:

•

pozostałe rusztowania należy stężać

według wytycznych zawartych

w dokumentacji techniczno-ruchowej

dla rusztowań systemowych lub

dokumentacji projektowej dla

rusztowań niesystemowych (Rys. 8).

Rys. 5 Dopuszczalne

obciążenie pomostów

roboczych

nośność podłoża nie mniejsza niż 10 kPa

•

podłoże gruntowe musi być wyrównane

i zagęszczone – nie należy wyrównywać

podłoża przez zasypywanie lub

przekopywanie gruntu, ponieważ

może to spowodować nierównomierne

osiadanie

•

podłoże należy kształtować tak, aby

wody opadowe były odprowadzane

poza szerokość rusztowania

•

ustawienie rusztowania na

zamarzniętym podłożu wymaga

usunięcia warstwy śniegu i lodu oraz

wyrównania warstwa rozmarzniętego

piasku

Rys. 6 Prawidłowe

posadowienie rusztowania

•

wszelkie nawierzchnie z płyt

chodnikowych, kostki itp. przed

ustawieniem rusztowania powinny

być sprawdzone, pod kątem równej

i stabilnej nawierzchni

•

na wcześniej przygotowanym podłożu

należy ułożyć podkłady

•

należy używać podkładów drewnianych,

niespękanych, o odpowiednich

wymiarach

Rys. 8 Stężenie płaszczyzny pionowej (przykład)

•

stopy ram należy ułożyć w centralnej

części podkładu

9. Sposób kotwienia rusztowania określa

dokumentacja techniczno-ruchowa lub

projekt montażu rusztowania.

10. Sprawdzenie zakotwienia polega na

porównaniu siatki kotwień ze szkicem,

sprawdzeniu usytuowania kotwień oraz

dokonaniu pomiaru siły wyrywającej

kotwy. Pomiary te dokonuje się za pomocą

specjalistycznego przyrządu, a wyniki badań

zamieszcza się w protokole.

11. Liczbę i rozmieszczenie zakotwień

rusztowania oraz wielkość siły kotwiącej

należy określić w projekcie rusztowania lub

dokumentacji producenta (Rys. 9).

12. Podstawowe zasady wykonywania kotwień:

•

dwie stopy powinny opierać się

na jednym podkładzie ułożonym

prostopadle do ściany (Rys. 6).

•

droga przemieszczania rusztowań

przejezdnych powinna być wyrównana,

utwardzona, odwodniona, a jej spadek

nie może przekraczać 1%

•

rusztowania przejezdne powinny być

zabezpieczone przed przypadkowym

przemieszczeniem w co najmniej dwóch

miejscach.

Rys. 7 Przesuwność

i nieprzesuwność prostokąta

Montując rusztowanie należy stosować

regułę stężenia w trójkąt (Rys. 7).

Stężenia poziome w konstrukcji rusztowania

pełnią rolę usztywnień konstrukcji

w płaszczyźnie poziomej. W rusztowaniach

ramowych rolę tę pełnią płyty pomostu,

kotwienie stosuje się, gdy konstrukcja

rusztowania jest czterokrotnie wyższa

od mniejszego wymiaru podstawy

Wersja 1.1

Standard 2.2

• składowa pozioma jednego

zamocowania rusztowania nie powinna

być mniejsza niż 2,5 kN

• kotwienie rozpoczyna się od drugiego

poziomu

• zakotwienia rozmieszcza się

równomiernie na całej powierzchni

rusztowania

• kotwy rozmieszcza się co drugie pole

w poziomie oraz co drugą kondygnację,

przy czym sąsiednie rzędy zakotwień

są przesunięte w stosunku do siebie

o jedno pole

• pion komunikacyjny należy zakotwić

z każdej ze stron co 4 m

• najwyższą kondygnację należy kotwić

w co drugim polu

• konstrukcja rusztowania nie powinna

wystawać poza najwyżej położoną linię

kotew więcej niż 3 m, a pomost roboczy

umieszcza się nie wyżej niż 1,5 m ponad

tą linią

• kotwy powinny być usytuowane na

skrajnych pionach rusztowania

• skrajne ciągi pionowe ram kotwione są

co 4 m

• kotwy w skrajnych pionach rusztowania

powinny być zamocowane w sposób

umożliwiający przeniesienie obciążeń

równoległych do ściany

• wszystkie ramy, do których

przymocowane są szerokie, zewnętrzne

konsole rozszerzające, muszą być

kotwione, a w przypadku stosowania

pomostów o długości 3 m kotwić należy

również ramy znajdujące się o jedną

kondygnację niżej

• usytuowanie kotew powinno

umożliwiać swobodne poruszanie się po

rusztowaniu i być możliwie blisko węzła

rusztowania tj. miejsca połączenia ramy

pionowej i poziomej rusztowania

• w przypadku obudowania konstrukcji

rusztowania osłonami, takimi jak: siatki

ochronne, plandeki lub folie, następuje

wyraźna zmiana obciążeń i należy

wykonać dodatkowe obliczenia określające

niezbędną liczbę kotwień (Rys. 10).

13. Nośność kotwienia rusztowania ze ścianą

budynku musi być sprawdzona poprzez

wykonanie prób. Obciążenie próbne

powinno stanowić 1,2 - krotność siły

zakotwienia.

14. Sprawdzenie zakotwień powinno być

wykonywane sukcesywnie w czasie

montażu rusztowania. Wyniki prób powinny

być zapisane w protokole z pomiarów

i przechowywane przez okres użytkowania

rusztowania.

15. Ilość prób kotwienia:

•

Rys. 9 Kotwy rusztowań

Rys. 10 Rodzaje kotew

Oporność uziemienia mierzona prądem

przemiennym o częstotliwości 50 Hz nie

powinna przekraczać 10 Ω .

Odległość pomiędzy uziomami nie powinna

przekraczać 12 m.

Uprawniony elektryk powinien sporządzić

protokół z pomiaru rezystencji uziemień.

Daszki ochronne

W przypadku ciągów komunikacyjnych,

chodników lub przejazdów zlokalizowanych

bezpośrednio przy rusztowaniach należy

stosować daszki ochronne, w celu

zabezpieczenia otoczenia i ludzi przed

upadkiem przedmiotów z wysokości

(Rys. 11).

20% przy ścianie betonowej

•

40% przy innych ścianach

•

minimalna liczba sprawdzanych

zakotwień – 5.

Daszki ochronne stanowiące zabezpieczenie

rusztowań typowych nie mogą być łączone

z konstrukcją rusztowania w sposób

wpływający na wytrzymałość i stateczność

konstrukcji rusztowania.

Uziemienie

Każde rusztowanie wykonane z elementów

metalowych i ustawione na zewnątrz

powinno być uziemione i posiadać instalację

piorunochronną.

Daszki ochronne można montować po

zewnętrznej stronie rusztowania na

20 m. Piony komunikacyjne muszą być

zamontowane w odległości nie większej niż

20 m od końców rusztowania, a odległość

pomiędzy nimi nie może przekraczać 40 m.

3. Podstawowe wyposażenie pionów

komunikacyjnych stanowią drabinki oraz

płyty pomostowe z poręczami (Rys. 12).

4. Udźwig urządzenia do transportu

materiałów na wysięgnikach mocowanych

do konstrukcji rusztowania nie może

przekraczać 1,5 kN.

5. Rusztowania w miejscu zamocowania

wysięgników transportowych należy

dodatkowo kotwić w co najmniej dwóch

miejscach: pod podestem, na którym

zamocowano wciągarkę oraz na poziomie

rygla zamocowanej wciągarki.

6. Stanowisko pracy wciągarki lub człowieka

powinno znajdować się w odległości min.

4 m od osi liny pionowej. Należy wyznaczyć

strefa niebezpieczną.

7. Wysięgniki transportowe lub wciągarki

należy mocować w odległościach nie

większych niż 15 m od końca rusztowania

i nie więcej niż 30 m pomiędzy

wysięgnikami.

8. Wysokość od poziomu do punktu

zaczepienia zblocza nie powinna być

mniejsza niż 1,6 m.

9. W przypadku konieczności dostarczenia na

rusztowanie elementów o masie powyżej

150 kg należy do tego celu wykorzystać

ruchome podesty masztowe lub wieże

transportowe. Ich montaż powinien odbyć

się zgodnie z dokumentacją techniczno-

ruchową, z uwzględnieniem poniższych

zasad:

• każdorazowe ustawienie pomostu

w nowym miejscu wymaga ponownego

odbioru przez Urząd Dozoru

Technicznego

• urządzenia powinny przylegać do

konstrukcji rusztowania i być od niej

wyższe o co najmniej 1,80 m

• maszt musi być kotwiony do ściany

budynku lub rusztowania w odstępach

nie większych niż 7,5 m, maksymalnie co

piąta sekcję masztową

• w przypadku konieczności transportu

materiałów o masie powyżej 250 kg

nie można łączyć konstrukcyjnie wież

transportowych z rusztowaniem.

10. W celu określenia maksymalnej nośności

dźwigów budowlano-towarowych lub

towarowo-osobowych, wykonując montaż

i kotwienie należy korzystać z dokumentacji

techniczno-ruchowej danego urządzenia.

Urządzenia te podlegają Urzędowi Dozoru

Technicznego. Pracownicy obsługujący

dźwigi zobowiązani są do posiadania

stosownych uprawnień.

Rys. 11 Daszki ochronne

wysokości nie mniejszej niż 2,4 m od

poziomu terenu i w taki sposób, aby były

nachylone pod kątem 45 o w kierunku

rusztowania.

Daszki nad przejazdami i przejściami

powinny być szczelne, wykonane z desek

o grubości co najmniej 24 mm. Pokrycie

daszków powinno być szczelne i odporne

na przebicie przez spadające przedmioty.

W miejscach przejść i przejazdów minimalna

szerokość daszka ochronnego to 0,5 m

więcej z każdej strony niż szerokość

przejścia lub przejazdu.

Wysięg daszków ochronnych powinien

wynosić co najmniej 2,2 m dla rusztowań

o wysokości 20 m i 3,5 dla rusztowań

wyższych, licząc od zewnętrznego rzędu

stojaków rusztowania.

Rys. 12 Pion komunikacyjny

Komunikacja

Piony komunikacyjne należy wykonywać

łącznie z wznoszeniem konstrukcji

rusztowania, wewnątrz konstrukcji

lub jako bezpośrednio przylegające do

montowanego rusztowania.

D. Odbiór rusztowania

Rusztowanie po zmontowaniu lub zmianie

lokalizacji musi być odebrane przez

kierownika budowy lub osobę posiadającą

odpowiednie uprawnienia budowlane.

Maksymalna długość drogi dojścia do

pionu komunikacyjnego z dowolnego

punktu rusztowania nie może przekraczać

Osoba dokonująca odbioru rusztowania na

poziomie powyżej 1 m zobowiązana jest

Wersja 1.1

Standard 2.2

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: