constantinou kolor.pdf

(9416 KB) Pobierz
Microsoft PowerPoint - M.Constantinoustudenci
ABERRACJE CHROMOSOMOWE
Wszystkie choroby wystħpujĢce u ludzi
sĢ uwarunkowane genetycznie...
ZASTOSOWANIE TECHNIK CYTOGENETYKI
I CYTOGENETYKI MOLEKULARNEJ
DLA POTRZEB PORADNICTWA
GENETYCZNEGO
"All human disease is genetic in origin..."
¤ Paul Berg
¤ Laureat nagrody Nobla
¤ Uniwersytet w Stanford
M. Constantinou
- IV rok wydz. lekarskiego
Zakþad Genetyki Medycznej
UM w ýodzi
www.hgr.nlm.gov
Przyczyny wad wrodzonych
Analiza cytogenetyczna
¤ genetyczne
monogeniczne
chromosomowe
¤ niegenetyczne
infekcje - I trymestr
inne choroby
leki
substancje toksyczne
¤ nieznane
~20% ludzkich embrionw
~50% ciĢŇ zakoıczonych samoistnym poronieniem
~0.9% noworodkw
stwierdza siħ aberracje chromosomowe
http://www.modimes.org
Analiza cytogenety c zna
Analiza cytogenety c zna
Mikroskopia elektronowa
Mikroskopia
elektronowa
Klasyczna
cytogenetyka
=
Mikroskopia
konwencjonalna
¤ wizualizacja siostrzanych
chromatyd
molekularna =
Mikroskopia
fluorescencyjna
¤ trudna identyfikacja chromosomw
1
Cytogenetyka
82064230.051.png 82064230.054.png 82064230.055.png 82064230.056.png 82064230.001.png 82064230.002.png 82064230.003.png 82064230.004.png 82064230.005.png 82064230.006.png
Chromosomy czþowieka
Analiza cytogenetyczna Î
wybr tkanki
¤ 46 w kaŇdej komrce somatycznej
Î 22 pary chromosomw autosomalnych
Î 1 para gonosomw
¤ XX Î pþeę chromosomowa Ňeıska
¤ XY Î pþeę chromosomowa mħska
¤ Diagnostyka postnatalna:
Î limfocyty krwi obwodowej (3-5 ml)
Î Fibroblasty skry (biopsja skry)
¤ Diagnostyka prenatalna:
Î Komrki owodniowe (15-20 ml, zaleŇnie od hbd)
Î Komrki trofoblastu
Î Komrki popþodu
¤ Diagnostyka nowotworowa:
Î szpik (~1 ml)
Î Komrki nowotworowe (z guza)
!!! Poþowa genomu od matki, poþowa od ojca !!!
Standardowa hodowla limfocytw
Analiza cytogenetyczna:
S
Colcemid
Standardowa hodowla limfocytw
- pþytka metafazowa
Technika GTG
ideogramy
46 chromosomw
22 autosomy
2 gonosomy
23 chromosomy od matki
23 chromosomy od ojca
p = krtkie ramiħ
q = dþugie ramiħ
Chromosomy:
¤ metacentryczne (p @ q)
¤ akrocentryczne (p<<q)
¤ submetacentryczne (p<q)
Numerowanie prĢŇkw
centromer -> telomer
2
82064230.007.png 82064230.008.png 82064230.009.png 82064230.010.png 82064230.011.png 82064230.012.png 82064230.013.png 82064230.014.png
Analiza cytogenetyczna
- konwencjonalna mikroskopia
Technika GTG
Jak rozpoznawaę i klasyfikowaę poszczeglne
pary chromosomowe?
1. Lokalizacja
centromeru
p
p
p
q
q
q
metacentryczne akrocentryczne
submetacentryczne
2. Techniki
barwieı prĢŇkowych
Technika GTG
telomery
PrĢŇki
G-pozytywne
AT
nieliczne geny
P
centromer
q
PrĢŇki
G-negatywne
GC
gþwnie geny
telomery
Telomery
Analiza cytogenetyczna
- konwencjonalna mikroskopia
¤ Na koıcach ramion krtkich i dþugich
chromosomw
¤ Sekwencja powtarzalna TTAGGG
(10-15 kb)
¤ Funkcja Î utrzymanie ástabilnoĻciÑ
chromosomu
Î mitoza ® skrcenie regionw
telomerowych ® poziom krytyczny
® apoptoza
¤ Telomeraza
¤ Wysoka aktywnoĻę telomerazy Î
komrki linii pþciowej, komrki
macierzyste, komrki nowotworowe
¤ Klonowanie terapeutyczne
Technika CBG
(prĢŇki - regiony
heterochromatyny)
DuŇe bloki heterochromatyny
okoþocentromerowej:
chromosomy par 1, 9, 16 oraz Yq12
3
82064230.015.png 82064230.016.png 82064230.017.png 82064230.018.png 82064230.019.png 82064230.020.png 82064230.021.png 82064230.022.png 82064230.023.png 82064230.024.png 82064230.025.png 82064230.026.png 82064230.027.png 82064230.028.png 82064230.029.png
Analiza cytogenetyczna
- konwencjonalna mikroskopia
Analiza cytogenetyczna
- konwencjonalna mikroskopia
Technika DA/DAPI
(prĢŇki - regiony
heterochromatyny)
Technika NOR
(satelity chromosomw)
Jak CBG, ale barwienie fluorescencyjne
DuŇe bloki heterochromatyny
okoþocentromerowej:
chromosomy par 1, 9, 16 oraz 15p i Yq12
Widoczne w 10 z 11
chromosomw
akrocentrycznych
(pary 13, 14, 15, 21, 22)
Polimorfizm cytogenetyczny
- CBG
Analiza polimorfizmw DNA
chromosom 9
elektroforeza
7 powtrzeı
5 powtrzeı
Analiza cytogenetyczna
- zasady analizy
Zasady analizy chromosomw
450 prĢŇkw Î aneuploidie chromosomw
Kariotyp:
¤ liczba modalna chromosomw
¤ gonosomy
¤ nieprawidþowoĻci w liczbie lub strukturze
chromosomw Î zgodnie z nomenklaturĢ
ISCN
¤ aberracje chromosomowe trudne do
identyfikacji (chromosomy markerowe)
550 prĢŇkw Î aberracje strukturalne chromosomw
850 prĢŇkw Î mikrodelecje, mikroduplikacje
4
82064230.030.png 82064230.031.png 82064230.032.png 82064230.033.png 82064230.034.png 82064230.035.png 82064230.036.png 82064230.037.png 82064230.038.png 82064230.039.png 82064230.040.png 82064230.041.png
Cytogenetyka molekularna
- zaþoŇenia
Cytogenetyka molekularna
1. PoþĢczenie technik biologii molekularnej
z technikami klasycznej cytogenetyki
+
2. Identyfikacja rearanŇacji chromosomowych
i chromosomw markerowych áde novoÑ
DAPI
TRITC
filtr optyczny
3. Detekcja niektrych aberracji chromosomowych
w komrkach okresu interfazy (cytogenetyka interfazowa)
wzbudzenie
emisja
4. OkreĻlanie punktw zþamaı chromosomowych ;
badania nad strukturĢ i funkcjĢ
specyficznych regionw chromosomowych
fluorochrom
5. Mapowanie fizyczne (fiber FISH)
ásondaÑ DNA
5
82064230.042.png 82064230.043.png 82064230.044.png 82064230.045.png 82064230.046.png 82064230.047.png 82064230.048.png 82064230.049.png 82064230.050.png 82064230.052.png 82064230.053.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin