HITCHCOCK_Alfred-encykl.doc

ALFRED HITCHCOCK:

·         1899-1980

·         Niekwestionowany mistrz dreszczowców - gatunku, który zresztą sam wymyślił.

·         Filmy Alfreda Hitchcocka często przedstawiają niewinnych ludzi wplątanych w wir niezależnych od nich wydarzeń, które stają się nawet niezrozumiałe. Często w jego filmach ludzie ci są winni, ale tylko drobnych, nie związanych ze sprawą przewinień.

·         Jego filmy są w znacznym stopniu oparte są na poczuciu strachu i pobudzonej wyobraźni, znane są także z charakterystycznego typu humoru.

·         W swych późniejszych filmach Hitchcock łączy seksualną zmysłowość z tematem śmierci

·         Początkowo studiował inżynierię i interesował się projektowaniem.

·         Rozpoczął karierę filmową w roku 1919 ilustrując karty tytułowe do niemych filmów.

·         Jego pierwszym kompletnym dziełem był Ogród przyjemności (1925)

·         Przełomowy okazał się Lokator (1926) - przykład klasycznego wątku hitchcockowskiego: niewinny bohater zostaje fałszywie oskarżony o popełnienie przestępstwa i wplątuje się w sieć intrygi.

·         Człowiek, który wiedział za dużo (1934) okazał się sukcesem komercyjnym i artystycznym, ustanawiając ulubiony temat filmów Hitchcocka: analiza stosunków rodzinnych okraszona trzymającą w napięciu historią.

·         David Selznick sprowadził w 1939 Hitchcocka do Hollywood.

·         Hitchcock zaczął robić filmy w Ameryce, poczynając od Rebeki z roku 1940 i pracował tam już przez resztę swojego życia. W filmie tym młoda żona musi się zmagać z dziedzictwem, jakie pozostawiła nieżyjąca pierwsza żona.

·         W amerykańskiej twórczości nadal jest obecny charakterystyczny typ humoru, ale znakiem rozpoznawczym Hitchcocka staje się suspens (utrzymywanie widza w stałym napięciu)

·         Pierwszym filmem hollywoodzkim, który cechował się jego niepowtarzalnym stylem, był Zagraniczny korespondent (1942).

·         Hitchcock kilkakrotnie powracał do wątku kobiecego poświęcenia, co najlepiej widoczne jest w filmie Osławiona (1946), perwersyjnej historii o miłości, w której agent FBI musi wydać w ręce nazistów ukochaną kobietę, by wykryć siatkę szpiegowską.

·         Lata 50. przynoszą serię ar­cydzieł: Nieznajomi z pociągu (1951), Okno na podwórze (1954), Człowiek, który wiedział za dużo (1956), Zawrót głowy (1958), Psychoza (1960)

·         W 1954 ukazał się numer specjalny „Cahiers du Cinema" poświęcony egzegezie jego dzieł. Głos zabrali m.in. Chabrol, Truffaut, Astruc, doszuku­jąc się w nich me tylko doskonałości formalnej, ale i metafizycznych głębi. Porównywano Hitchcocka z wielkimi pisarzami, widząc w nim wirtuoza sty­lu i przenikliwego znawcę natury ludzkiej. W oczach przyszłych nowofalowców Hitchcock uosabiał ideał filmowca:

-          Kon­tynuował wielką, a zapomnianą w epoce kina dźwię­kowego tradycję Griffitha i Murnaua

-          Czerpał z do­świadczeń ekspresjonizmu

-          Myślał wizualnie i montażowo

-          Posiadał bezcenną umiejętność fascynującego opowiadania historii.

·         Potrafił łączyć humor z napięciem, mo­menty komediowe z dramatycznymi.

·         Bohaterki filmów Hitchcocka, to pozornie spokojne blondynki, które początkowo wydają się zachowywać właściwie, ale pod wpływem emocji lub sytuacji reagują zdecydowanie instynktownie, czasem wstępując na drogę przestępstwa.

-          Słynną ofiarą morderstwa w filmie Lokator była blondynka.

-          W filmie 39 kroków gwiazda filmowa, Madeleine Carroll, zostaje zakuta w kajdanki.

-          Z kolei w filmie Marnie, wspaniała blond kobieta Tippie Hedren okazuje się kleptomanką.

-          W Złodzieju w hotelu piękna blondynka - Grace Kelly gra rolę włamywaczki. Zaintrygowana wydarzeniami z życia Thorwalda, Lisa włamuje się do jego mieszkania.

-          W słynnym filmie Psychoza Janet Leigh po zrabowaniu 40 tysięcy dolarów ginie z rąk Normana Batesa (Anthony Perkins), który uważa ją za swoją matkę.

·         Hitchcock uważał, że centralna rola aktorów w filmie jest pozostałością z tradycji teatralnej. Stał się pionierem wykorzystania ruchu i ustawienia kamery, oraz montażu w celu poszerzania możliwości sztuki filmowej. Zasługą Hitchcocka było zdecydowane wprowadzenie prymatu suspensu nad tradycyjnymi zwrotami akcji. W innych filmach reżyserzy atakują widza dramatycznymi zwrotami akcji, natomiast Hitchcock pokazuje widowni to, czego bohaterowie jeszcze nie wiedzą i następnie w sposób mistrzowski buduje napięcie wokół wydarzeń prowadzących postaci filmu do odkrycia, co się wydarzyło i dlaczego.

·         Często występował w swoich filmach w małych rolach

·         Suspens:

Ø       Zabieg artystyczny

Ø       Utrzymywanie widza w stałym napięciu

Ø       Zaskakiwanie widza niespodziewanym zwrotem akcji

·         Typowy bohater Hitchcocka to detektyw, który jest wytwornym psychologiem i stosuje kontrowersyjne środki

·         Typowe powracające cechy jego filmów:

Ø       Utrata tożsamości w wyniku nagle powstałego zagrożenia

Ø       Bogaty w perypetie pościg

Ø       Przemieszanie rzeczywistości i koszmarów

Ø       Koncentracja akcji na małej przestrzeni

Ø       Utrwalające się w pamięci sceny

·         Stworzył 54 dzieła filmowe

·         Zawsze występował osobiście w małej roli w każdym ze swych obrazów.

·         Wyznaczył w kinie nowe kierunki, za którymi nieustannie podążają reżyserzy, także przyszłych pokoleń.

·         Pod powierzchnią filmów Hitchcocka, na przekór oficjalnemu, hollywoodzkiemu optymizmowi, kry­je się wizja cyniczna, mroczna.

-          Jego happy endy są dwuznaczne

-          Postaci pozytywne - podszyte ambiwalencją

-          Motywacje — zawsze podejrzane.

·         Umiał sprzedawać ludziom ich własne, mrocz­ne sny.

·         W jego filmach ude­rza osobliwa mieszanina irracjonalizmu z reali­zmem psychoanalitycznym.

·         Lata 60. upłyną reżyserowi na bezowocnym poszukiwa­niu nowych indywidualności aktorskich, które mo­głyby z powodzeniem zastąpić jego ulubieńców, przede wszystkim Grace Kelly.

-          Marnie (1964), uważana przez Truffauta za ostatni „osobisty" film Hitchcocka, nie wzbudziła en­tuzjazmu ani krytyki, ani publiczności.

-          Prawdziwą klęską okazał się szpiegowski Topaz (1976).

·         FILMOGRAFIA:

q         Ogród rozkoszy (1925)

q         Lokator (1926)

Ø       Fabuła: Pewna rodzina podejrzewa swego lokatora Jonathana Drew (Ivor Novello), iż jest odpowiedzialny za serię mordów popełnionych na młodych kobietach. Rozwścieczony tłum chce go zlinczować, gdy w ostatniej chwili nadchodzi wiadomość, że udało się schwytać rzeczywistego mordercę. Osobliwe zachowanie lokatora wynika stąd, że to on sam poszukiwał mordercy, bo wśród ofiar była jego siostra.

Ø       Lokator jest pierwszym filmem Alfreda Hitchcocka, którym zwraca na siebie uwagę jako reżyser.

Ø       Już w tym wczesnym utworze reżyser potrafi za pomocą niewyszukanych środków stworzyć atmosferę grożącego nieszczęścia oraz niewiarygodnie ukazać środowisko londyńskich warstw niższych.

Ø       Napięcie filmu wynika głównie ze starannej modulacji czasu.

q         Szan­taż-Mąka milczenia (1929)

Ø       Fabuła: Alice White zabija malarza, który usiłował ją zgwałcić. Śledztwo w tej sprawie prowadzi jej przyjaciel detektyw Frank Webber. Odkrywa szybko motywy zbrodni, ale nie zdradza ich nikomu. Oboje są szantażowani przez nieznanego człowieka, który również zna prawdę, ale policjant grozi mu, że obarczy go zbrodnią. W tej sytuacji szantażysta ucieka i ginie w wypadku. Alice, która obecnie czuje się podwójną morderczynią, chce przyznać się przełożonemu Franka do winy. Jednak przedziwne ...