„Ideologia pedagogiki socjalistycznej”
Karol Marks (niem. Karl Heinrich Marx; ur. 5 maja 1818 w Trewirze, w Prusach, zm. 14 marca 1883 w Londynie) - filozof, ekonomista i działacz rewolucyjny. Twórca marksizmu, współzałożyciel Pierwszej Międzynarodówki.
Poglądy Marksa:
Marks uchodzi za założyciela tak zwanego naukowego socjalizmu, który, wyrósłszy z jego poglądów filozoficznych, tylko w związku z nimi staje się zrozumiały. Marks pozostawał stale pod wpływem filozofii Hegla, zachował też jego sposób dociekania, jego dialektyczną metodę i przekonanie o identyczności „bytu” i „myślenia”. Szczytowym zakończeniem filozoficznego systemu Marksa jest jego materialistyczne pojmowanie dziejów, oparte na historycznym materializmie.Pod względem ekonomicznym Karol Marks jest uczniem Ricarda, na którego teorii o wartości pracy oparł swój własny system, a zwłaszcza teorię wyzysku. Podobnie jak Ricardo zapatruje się bardzo pesymistycznie na położenie klasy pracującej i przepowiada upadek kapitalistycznego ustroju, wskutek ciągłego wzrostu klasy robotniczej i coraz bardziej zaostrzających się kryzysów (teoria katastrof). Ponieważ zaś według metody dialektycznej postęp dokonuje się w ten sposób, że w miejsce starego systemu przychodzi nowy, wręcz przeciwny, więc Marks potępiał wszystkie reformy socjalne, dążąc do zupełnego zniszczenia systemu kapitalistycznego.
Socjalistyczny system wychowania powstał w drugiej połowie XIX wieku. Jego twórcy to m.in. Krupska, Szacki, Błoński, Makarenko, Marks.Karol Marks przedstawiał wychowanie jako trzy rzeczy :1) Wychowanie umysłowe2) Wychowanie fizyczne3) Nauczanie politechniczne i technologiczneWniosło to dwa zupełnie nowe punkty do wychowania, wychowanie fizyczne i nauczanie praktyczne Władysław Lenin posunął naprzód rozwój systemu wychowania socjalistycznego. Opracował program oświatowy, nakreślając podstawy tego systemu.
Aby zbudować nowe społeczeństwo komunistyczne młodzież musiała :1) Uczyć się komunizmu w praktyce2) Odrzucić ze szkoły to co było klasowe i służyło interesom burżuazji 3) Uczyć się4) Tworzyć kulturę proletariacką5) Opanować wiedzę, by wzbogacić umysł, a nie pamięć6) Stosować zdobytą wiedzę w pracy7) Wychowywać się na komunistów8) Wiązać swoje wykształcenie i wychowanie ze wspólną pracą proletariatu
Po zwycięstwie nad caratem i kapitalizmem zniesiono w szkole oceny, egzaminy , maturę, podręczniki , systematyczną naukę . Wprowadzono rady uczniowskie , rozwijano inicjatywę w samodzielności, wycieczki i prace pozaszkolne. Podstawę naukową tego systemu wychowania tworzyły dwie teorie pedagogiczne pierwsza tzw. "obumierania szkoły” N. Szulgina głosiła, że szkoła będzie zanikała , a wychowanie dzieci będzie opierało się na ich uczestnictwie w życiu społecznym, zaś teoria „szkoła pracy produkcyjnej” P. Błońskiego głosiła, że nauczanie i wychowanie najlepsze jest w praktyce, na roli czy przy pracy produkcyjnej.W 1930 roku nastąpił zwrot w polityce szkolnej. Wprowadzono powszechny obowiązek nauczania w zakresie 7-letniej szkoły początkowej, 10-klasowej szkoły średniej oraz jednolite podręczniki i program nauczania . Podstawowe zasady systemu wychowawczego :1. komunistyczna partyjność w nauce, kulturze, wychowaniu, moralności.2. zasada powiązania szkoły i wychowania przez prace społecznie użyteczną3. zasada powiązania teorii z praktyką na drodze wychowania (...)4. zasada wychowania w kolektywie i przez kolektyw5. zasada wszechstronnego rozwoju ucznia zgodnie z jego indywidualnymi cechami i właściwościami wieku rozwojowego”.Skupiając się na ukazaniu zasad rządzących w socjalistycznym systemie wychowania można wyróżnić takie zasady jak: 1. „zasada jednolitości (...) i koedukacja (...)2. zasada powszechności (...)3. zasada autonomii kulturalnej i regionalizmu (...)4. zasada związku szkoły z życiem kraju (...)5. zasada nauczania świeckiego (...)”Aby w pełni zrozumieć system wychowania socjalistycznego trzeba najpierw przyswoić sobie filozofię materializmu dialektycznego i historycznego, która skład się z trzech części:materializmu, dialektyki i teorii rozwoju społeczeństwa. a) materializm filozoficzny zakłada, że istnieje tylko odwieczna materia będąca w nieustannym ruchu, na skutek czego stale się rozwija w coraz subtelniejsze stany materialne, aż do świadomości i duchowości człowieka
b) dialektyka zaś tworzy w materializmie marksistowskim metodę obiektywnego poznania przyrody bez wszelkich dodatków interpretacyjnych i klasowej mistyfikacji.c) teorię rozwoju społeczeństwa ludzkiego stanowi materializm historyczny
Idee pedagogiczne w socjalizmie, które się pojawiły po ukazaniu założeń nowego wychowania skłoniły do opisywania i wyjaśniania moralności człowieka i stosunków międzyludzkich. Idee te to:a)Moralizm socjalistyczny- nowe normy moralne jak solidarność, współpraca, pomoc itp. b)Personalizm socjalistyczny- „Istota ludzka nie jest żadną abstrakcją tkwiącą w poszczególnej jednostce. Jest ona w swojej rzeczywistości całokształtem stosunków społecznych, stworzyć własną osobowość znaczy- uświadomić sobie swoje stosunki, a zmienić swą osobowość to tyle, co zmienić całokształt tych stosunków”. c)Humanizm socjalistyczny- jest najważniejszą ideą tego wychowania socjalistycznego, ponieważ „tworzy najwyższą normę moralności, regulującą stosunek do najbliższego otoczenia, stanowi drogę wychowania osobowości i charakteru człowieka socjalizmu, wreszcie jest regulatorem stosunków międzyludzkich”. Główną maksymą wychowania socjalistycznego i hasłem humanizmu jest zdanie sformułowane przez Gorkiego „Człowiek- to brzmi dumnie”.
Na Zjeździe KPZR w 1961 roku uchwalono przejście do wyższego etapu budowy podstaw komunizmu w Związku Radzieckim . Odbył się on pod hasłem humanizmu wszystko w imię człowieka, dla dobra człowieka. Zadania szkoły ujęto w 3 grupy 1) Nauczanie ogólne2) Wychowanie ideowe3) Kształcenie wszechstronnego rozwoju .
dessiaczek