METODA DENNISONA – GIMNASTYKA MÓZGU

GIMNASTYKA MÓZGU- to program rozwoju ruchowego, ukierunkowany na łatwe uczenie się dzieci i na stymulowanie ich rozwoju. To także program aktywizacji układu nerwowego i uwalniania od stresu. Zaletą tej metody jest to, iż jej stosowanie wcale nie jest ani praco-, ani czasochłonne. Gimnastyce mózgu wystarczy poświęcić dosłownie kilkanaście minut dziennie, by w krótkim czasie osiągnąć wymierne, zauważalne rezultaty.
Najważniejszym osiągnięciem Dennisona było odkrycie dwóch podstawowych ruchów, za co otrzymał bardzo prestiżową nagrodę, tj. ruchu naprzemiennego i ruchu jednostronnego.

Jest to możliwe dzięki zastosowaniu specjalnie opracowanych przez P. Dennisona zestawów działań i ćwiczeń psychomotorycznych. Ćwiczenia te usprawniają ciało, aktywują system nerwowy, rozładowują napięcia wywołane stresem, podnoszą energię. Ogólnie rzecz biorąc następuje poprawa funkcjonowania dziecka w jego otoczeniu.
Powszechnie panuje opinia, że uczenie się, rozumowanie, myślenie to wyłącznie sprawa mózgu.
Poruszając się, ciało poprzez oczy, uszy, nos, skórę, receptory mięśniowe odbiera z otoczenia wrażenia, które przekazywane są do mózgu. Są to niezbędne dla procesu myślenia informacje o świecie i o samym człowieku, które są przetwarzane na takie procesy, jak pisanie, czytanie, mówienie, wszelką działalność twórczą.
Aby mózg mógł pracować i normalnie funkcjonować, musi być odżywiany. I tą rolę spełnia też ciało. Znaczna ilość tlenu, woda, białka, tłuszcze, docierają do mózgu za pomocą wielu układów ciała.
  Dla każdego z tych wymiarów są specjalne ćwiczenia i tzw. równoważenia. Dennison szczególną uwagę poświęca wymiarowi lateralności (współpracy obu półkul mózgowych), ponieważ brak integracji dzieci w tym wymiarze jest powodem ok. 80% przypadków trudności w uczeniu się.
Dzieci niezintegrowane lateralnie, ucząc się nie używają obu półkul mózgu równocześnie. Mają więc trudności zarówno z przekraczaniem linii środkowej w czytaniu, pisaniu, ruchu, jak i w korzystaniu z dostępu do pola środkowego.

Ta  uniwersalna metoda pozwala lepiej:

·         pokonywać stresy i napięcia wynikające z trudności życia codziennego,

·         komunikować się z innymi ludźmi, uczyć się i zdawać egzaminy,

·         przezwyciężać trudności związane z dysleksją, dysgrafią i dysortografią,

·         usuwać blokady ukryte w naszym ciele,

·         wprowadzać ciało i umysł w stan optymalny do przyswajania wiedzy równoważąc wymiar latelarności, koncentracji, stabilności.

Zdaniem Dennisona , wiele problemów intelektualnych i emocjonalnych w życiu człowieka wynika ze złego współdziałania obu półkul mózgowych i z braku integracji między nimi. Aby człowiek miał pełny obraz otaczającego go świata niezbędna jest integracja prawej i lewej półkuli mózgowej, bo mózg jest narządem symetrycznym, a każda półkula ma inne zadania.
    Prawa półkula mózgu(prawa gestalt) jest to półkula odpowiedzialna za uczucia (steruje naszym życiem emocjonalnym), nadaje naszym przeżyciom wyraz mimiczny ,prawdziwe wielowymiarowe uczenie się, ogólny ogląd(działa na całość do części – ogół), pamięta znajome twarze  , odgłosy  , ton głosu,  percepcję przestrzeni, lubi rysunek , prace ręczne pamięć długotrwała(synteza),nie ma poczucia czasu ,zorientowana na ludzi, zorientowana na tu i teraz  , intencje - czyli jest ona twórcza (artysta) , emocjonalna, postrzegająca całość

Podczas stresu – prawa :traci zdolność do logicznego myślenia ,działa zanim pomyśli ,czuje się przytłoczoną ,ma trudności z ekspresją , nie może zapamiętać szczegółów . Zachowanie : może sprawiać wrażenie bardzo silnego wzburzenia emocjonalnego emocjonalnego bloku kontaktu .
    Lewa półkula mózgowa-logiczna (u osób praworęcznych) odpowiada zaś za: myśli, analizę(od szczegółu do ogółu-detale), przypisywanie faktów, , percepcję(poczucie ) czasu, kontrolę nad słowem, porozumiewanie się werbalne( język , zasób słów ) ,ośrodek mowy , liczenie zorientowana na przyszłość , nastawiona na porządkowanie rzeczywistości ,słuchanie  pamięć krótką - czyli jest ona logiczna i postrzega poszczególne elementy.

Podczas stresu -lewa: zwiększa wysiłek i próbuje ze wszystkich sił ,bardzo się stara bez rezultatu , bez zrozumienia ,bez wyczucia całości , bez radości .Zachowanie może się prezentować jako mechaniczne , bez napięcia , niewrażliwe .

    Działania kinezjologii edukacyjnej powodują dość szybkie i długotrwałe zmiany, poprzez rzeczywiste budowanie powiązań nerwowych w obrębie mózgu i ciała, dzięki czemu uczenie przebiega szybciej, efektywniej, a co ważniejsze - bezstresowo.

Dawniej dzieci instynktownie ćwiczyły wiele zawartych w kinezjologii ruchów. Gra w klasy, skakanka, jazda na hulajnodze, toczenie obręczy, gra w kraje, waga i wiele, wiele innych - to właśnie ćwiczenia ruchów naprzemiennych. Kinezjologia nie jest jak gimnastyka, gdzie nauczycielka każdego poprawia. Dzieci dotykają na przemian prawą ręką podniesionego lewego kolana i odwrotnie. Częste powtarzanie ćwiczeń uruchamia nowe reakcje dziecka.
    Kinezjologia nie ma nic wspólnego z hipnozą czy jakimś nadnaturalnym wpływem. To „zmyślne ruchy” - tak też brzmi polski tytuł jednej z kinezjologicznych książek. Ruchy, które uczą myśleć - to oparta na podstawach neurofizjologii metoda wspomagania nauczania i korygowania dysfunkcji rozwojowych. To, co przekonuje nauczycieli i rodziców w zastosowaniu opisywanej metody, to także wielka frajda, jaką mają dzieci z ćwiczeń.

Gimnastyka mózgu zachowuje dobre zgranie układu umysł-ciało, pomaga wszystkim w ogólnym uczeniu się i rozumieniu, prowadzi do szybkiego i efektywnego sposobu zmiany stanu fizycznego i psychicznego uczniów.

Problemy w akceptacji gimnastyki mózgu spowodowane są tym ze ćwiczenia wydają się zbyt proste by działały. Większość z nas wierzy, że jeżeli program nie jest trudny, kosztowny

i wymagający wiele czasu to jest mniej wartościowy. Gdy wyjdziemy poza takie  myślenie, odkryjemy, że proste rozwiązania przynoszą najlepsze wyniki.

W Polsce Kinezjologia edukacyjna znana i stosowana jest od lat 90-tych .Znalazła swoje miejsce w szkołach , przedszkolach , poradniach pedagogiczno – psychologicznych , warsztatach terapii zajęciowej , w ośrodkach rehabilitacji , placówkach opiekuńczo- wychowawczych . Proste , bezpieczne i skuteczne ćwiczenia na przekroczenie granicy środka  energetyzujące , rozciągające, ,rozluźniające , usprawniają nasze widzenie, słyszenie , czytanie ,pisanie ,koncentrację , myślenie , zapamiętywanie , pomagają uczyć się i organizować nasze życie w sposób efektywny , spokojny i twórczy .

         Zestaw ćwiczeń gimnastyki mózgu można podzielić na:
          I.  Podstawowy schemat ćwiczeń wprowadzających,
         II. Ćwiczenia na przekraczanie linii środka,
        III. Ćwiczenia wydłużające,
        IV. Ćwiczenia energetyzujące.

I. PODSAWOWY SCHEMAT ĆWICZEŃ WPROWADZAJĄCYCH

1. Picie wody

               Codziennie należy pić tyle szklanek wody ile wskazuje wzór:

Waga ciała
11

Woda jest jedną z najważniejszych substancji w ciele, stanowi 45% do75%  jego całkowitej wagi. Jest konieczna   nie tylko do życia ale i do uczenia się. Odgrywa ważną rolę w elektrycznej aktywności ciała, dystrybucji tlenu i odżywianiu. Woda jest czynnikiem energetyzującym, Regularne picie wody małymi łykami utrzymuje ciało nawodnionym i pracującym z optymalną efektywnością. Osoby zdrowe powinny pić dziennie około 1 litra wody  na 45 kg wagi ciała. Pozwól  swoim uczniom popijać wodę w czasie trwania zajęć, a szczególnie przed czy po ćwiczeniach gimnastyki mózgu.

2. Ruchy naprzemienne

  Ruchy naprzemienne - naprzemienne chodzenie w miejscu polegające na dotyku prawym kolanem do lewego łokcia i prawym łokciem do lewego kolana. Naprzemienne, równoczesne odchylanie lewej nogi, prawej ręki oraz lewej ręki i prawej nogi, albo- również naprzemienne - dotykanie prawą ręką lewej stopy i lewą ręką stopy prawej. – poprawiają  pisanie, słuchanie, pamięć , czytanie i rozumienie, koordynację ruchową lewej i prawej strony ciała, wzmacniają  oddech, powodują  wzrost energii. Powinny być wykonywane powoli i stosowane w ciągu dnia możliwie jak najczęściej i w urozmaicony sposób. Jak wskazuje nazwa należy połączyć ruch prawej nogi z ruchem lewej ręki  i odwrotnie. Zacznij od zwykłego marszu  w miejscu z wymachiwaniem rąk, a potem wymyślaj inne ćwiczenia wykorzystując wyobraźnię dzieci

3.Punkty na myślenie

Punkty na myślenie - ćwiczenie możliwe do wykonania również w pozycji siedzącej. Wykonuje się je poprzez położenie jednej ręki na pępku, podczas, gdy drugą ręką masujemy wgłębienia między pierwszym a drugim żebrem bezpośrednio pod obojczykiem, po lewej i po prawej stronie mostka. Czynność ta wzmaga przepływ krwi przez tętnicę szyjną przez co poprawia ukrwienie i dotlenienie mózgu. przekazanie informacji od prawej półkuli do lewej połowy ciała i odwrotnie, stymulacja aorty, zwiększenie potoku elektromagnetycznej energii, likwiduje odwracanie liter i cyfr, prawidłowo układa ciało podczas czytania.

4. Pozycja Coock`a

Pozycja Coock`a   - emocjonalna stabilność, „uziemienie”, zwiększenie uwagi ,swobodny ruch kości czaszki, wyraźne słyszenie, mowa, pisanie prac kontrolnych.    zwiększa efektywność uczenia się i reagowania. Przydatna do kontroli własnego zachowania, wyciszenia uczniów, przywrócenia ich koncentracji, obniżenia poziomu  stresu np. przed sprawdzianem.

Pozycja Cook'a - polega na skrzyżowaniu nóg w kostkach. Następnie krzyżujemy ręce, dłonie łączymy razem i odwracamy. Żeby ćwiczenie to prawidłowo wykonać, najpierw trzeba wyprostować przed sobą ramiona. Następnie trzeba przenieść jedną rękę nad drugą, łącząc wewnętrzne strony dłoni kciukami do dołu i zamknąć je splecionymi palcami. Potem trzeba przetoczyć zamknięte ręce do dołu i w stronę ciała tak, żeby spoczęły na klatce piersiowej z łokciami w dół. Zamykamy oczy , język kładziemy na podniebieniu , oddychamy swobodnie .

II. ĆWICZENIA NA PRZEKRACZANIE LINII ŚRODKA

1. Ruchy naprzemienne

    2. Leniwe ósemki dla oczu

Stań. Wyciągnij przed siebie lewą rękę, zaciśnij pięść a kciuk skieruj do góry, narysuj płynnym nieprzerwanym ruchem  w powietrzu po kształcie położonej ósemki (symbol nieskończoności) wodząc oczami za ręką- głowa nieruchomo.   Zacznij pośrodku, rysuj  w stronę przeciwną do ruchu wskazówek zegara – do góry, z   tyłu i dookoła, i z powrotem do środka, a teraz zgodnie ze wskazówkami – do góry, z tyłu, dookoła  i z  powrotem do środka. Zakreśl ósemkę po 5 razy każdą ręką osobno lub 5 razy dwiema rękami razem.

   Leniwe ósemki - koordynacja wzroku, obwodowe widzenie, aktywizacja mózgu dla przekraczania środkowej wizualnej linii, integracja półkul mózgowych, mechanizm czytania (ruch oczu z lewej do prawej), rozpoznawanie znaków przy pisaniu, płynność pisania, czytanie ze zrozumieniem, poprawiają  poczucie równowagi,, zdolność postrzegania obydwoma oczyma

Inne odmiany tego ćwiczenia:

-  Pisanie ręką w powietrzu: Trzymaj kciuk na wysokości oka  w linii środkowej ciała na 

   odległość łokcia. Trzymając głowę nieruchomo zakreślaj kciukiem poziome ósemki

   w powietrzu, wodząc za palcem wzrokiem .Powtórz ćwiczenie po 3 razy każdą ręką.

   Potem połącz oba kciuki tworząc X. Koncentrując się na  środku X śledź złączone kciuki  

   zakreślając nimi leniwą ósemkę.

-  Słoń: Wykonuj te same ruchy co przy „leniwych ósemkach”,  tak jakby robił to słoń.

   Połóż lewe ucho na lewym ramieniu i patrz wzdłuż wyciągniętego ramienia- trąby słonia.  

   Śledź wzrokiem ruch końców palców, które malują wzór leniwej ósemki

Pisanie symetryczne oburącz

-   ćwiczenie to wymaga wykorzystania obydwóch półkul mózgowych, poprawia orientację     w przestrzeni, ułatwia zapamiętywanie

Rysuj obydwiema rękami jednocześnie, nie odrywając ołówka od papieru

Zacznij od  prostych rysunków : choinka, domek, rząd serc – jedno pod drugim itp., wykonuj lustrzane ruchy rąk ( np. lewą stronę choinki – rysuj lewą ręka, prawą stronę – prawą ręką).

Możesz pisać swoje imię od środka na zewnątrz ( lub od zewnątrz do środka, jeśli jesteś leworęczny).Wykorzystaj  to ćwiczenie do zapisywania słów czy wzorów, które chcesz zapamiętać.

Można też pisać ręką w powietrzu lub na  plecach kolegi.

3. Słoń

Wyciągnij lewą rękę w przód, grzbietem dłoni do góry, głowę połóż na ramieniu wyciągniętej ręki, nogi w kolanach lekko ugięte, mały rozkrok. Rysuj ręką w powietrzu obszerne leniwe ósemki (ucho przyklejone do ramienia). Całe ciało prostuj. następnie to samo z prawą ręką. Pamiętaj, że kierunek pisania w lewo do góry.
 Słoń - stymulacja mowy wewnętrznej, twórcze myślenie, słuchanie własnego głosu, rozwój pamięci długoterminowej, zintegrowane widzenie, słyszenie i ruch; mowa, pismo, zapamiętywanie.

4. Leniwa ósemka alfabetyczna

Najpierw narysuj kilka leniwych ósemek a potem wpisz w kształt leżącej ósemki małe litery alfabetu, zachowując kierunek w lewo do góry.
 Alfabetyczne ósemki - zasady pisowni, twórcze pisanie, koordynacja „ręka - oko”, rozpoznawanie i kodowanie symboli, zdolności manualne, precyzja ruchów, ortografia.

5. Motyl na suficie

Podnosimy do góry głowę. Nosem na suficie kreślimy leżące ósemki. Zaczynamy w lewo do góry.   Motyl na suficie - koordynacja wzrokowo ruchowa, mechanizm czytania i pisania.

6. Kołyska

Usiądź na podłodze, ręce lekko ugięte oprzyj z tyłu utrzymując tułów podniesiony. Nogi zegnij w kolanach i ...