SPRAWNOŚĆ NAPĘDOWA STATKU- stosunek mocy holowania do mocy na sprzęgle napędu głównego = iloczyn sprawności elementów miedzy silnikiem a pędnikiem. SKOK ŚRÓBY- droga jaką przebywa śruba w wodzie podczas jednego obrotu (H).hS=H-hP hS-poślizg śr, hP- posuw śr. KAWITACJA- implozja pęcherzyków. Przy dużej prędkości przepływu spada ciśnienie. Gdy ciśn spadnie poniżej krytycznego powstają pęcherzyki pary wodnej. Dotyczy wszystkich obiektów, które poruszają się w wodzie ze znaczna prędkością. Powoduje niszczenie śrub jak również łamanie. PRĘDKOŚCI MORSKIE- CN 100%; PN 70%; WN 50%; BWN 30%, CW100%; PW 70%; WW 50%; BWW 30%. ŚRUBA O STAŁYM SKOKU- zalety- łatwy montaż, prosta konstrukcja (odlew), mały ciężar, wysoka sprawność, niski koszt, wady- śruba jest projektowana na określone warunki pracy( pogoda, stan kadłuba i załadowania), mała elastyczność przy manewrach, silnik nawrotny, przy pracy śruby wstecz mniejsza sprawność. ŚRUBA NASTAWNA- ( jest zawsze lewoskrętna moc= 30000kW0 zalety- kąt natarcia skrzydeł ustawiamy poprzez obrót w piaście, przydatna dla statków pływających przy zmiennym obciążeniu, silnik nienawrotny, zmniejszenie wydajności sprężarek i wielkości butli sprężonego powietrza do rozruchu SG, oszczędność w zużyciu silnika, rezygnacja z turbin biegu wstecznego, remont tylko uszkodzonych elementów, eliminacja ograniczeń wywołanych krytycznymi obrotami silnika, eliminacja przeciążeń wywołanych manewrami awaryjnymi, nieograniczona liczba nawrotów, utrzymanie dowolnie małych V, płynne przejście ze skoku naprzód do skoku wstecz, lepsze wykorzystanie mocy w sztormie, na holownikach zwiększenie uciągu o 30-40% w stosunku do śrub klasycznych. ŚRUBY Z DYSZĄ- dysze (stałe i obrotowe- sterowanie za pomocą dyszy bez steru). PĘDNIK AZYMUTALNY (ŚRUBOSTER)- kolumna obracająca się z dyszą i śruba nastawną. Powoduje wytworzenie naporu w dowolnym kierunku. Stosuje się je na holownikach można wtedy holować we wszystkie strony z tą samą V. Graniczna moc do 7000 kW. NAPĘD TYPU AZIPOD- (gondolowy) moc do 30MW. Pędnik Voith- Schneider’a wykorzystany jest na holownikach, promach. Siła naporu może być wytwarzana w dowolnym kierunku, niebezpieczeństwo dla pędników na płytkiej wodzie. WIELKOŚĆ SIŁY HYDRODYNAMICZNEJ NA PŁACIE- wielkości (powierzchni) płata, kąta natarcia, kształtu płata, prędkości przepływu wody, właściwości cieczy opływającej. CR=R/0,5*ę*v2*s –wsp. Siły oporu, CL=L/0,5*ę*v2*s –wsp. Siły hydrodynamicznej. RODZAJE URZADZEŃ STEROWYCH- podparte za tylnicę, niezrównoważone; podwieszony częściowo zrównoważony; półpodwieszony, częściowo zrównoważony; podwieszony z nieruchomą opływką. ROTOR- obracający się walec ( efekt Magnusa) poprawa zwrotności w stosunku do steru klasycznego. ROTOR Z PŁETWĄ- używa się rotora tylko w trakcie manewrów. STER SCHILLINGA- z góry i dołu płyta krawędziowa. Oderwanie strumienia dopiero przy wychyleniu o ok. 70°. STER BECKERA- ster z klapą ( max kąt wychylenia 30-35°) posiada największą siłę nośna. STER PLEUQE- dodatkowa mała śruba z dyszą wbudowana w płetwę steru klasycznego, śruba ta jest używana tylko do manewrów. STERY STRUMIENIOWE- (pomocnicze urządzenie sterujące), działa na zasadzie pompy (zasysa wodę z jednej burty i wyrzuca na drugą), tunele są zabezpieczone kratami, silnik umieszczony jest wewnątrz lub ponad tunelem, im większa średnica tunelu tym lepiej, powyżej V statku 5w s.s nie są efektywne. PARAMETRY STERÓW STRUMIENIOWYCH- średnica tunelu 1,1-3,3m, moc 10-2,570 kW, obroty śruby 200-550 obr/min, napór [kG] 2100-35000, wsp efektywności k 10-14 kG/ HP[KM] NAPĘD STRUGOWODNY- stos na szybkich promach ( wirnik, wał napędowy, dysza, deflektor), b. dobre właści manewrowe st., na których jest stosowany, stosuje się go tylko na szybkich i lekkich jednostkach ( dno z uskokiem), ograniczenia warunkuje pogoda (fala ok. 5m)
alfred1980