Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego Warszawie
Wydział Wychowania Fizycznego
Kierunek: Wychowanie Fizyczne
Aleksandra Socha
Numer albumu 16239
Perspektywna analiza miesiączkowania w rocznym cyklu trningowym zawodniczek Kadry Narodowej w szabli kobiet.
Praca magisterska
Zakład Biologii
Prof. Elzbieta Skierska
Warszawa 2007
Oświadczenie promotora pracy
Oświadczam, że niniejsza praca została przygotowana pod moim kierunkiem i stwierdzam, że spełnia ona warunki do przedstawienia jej w postępowaniu o nadanie tytułu zawodowego.
Data Podpis promotora
Oświadczenie autora pracy
Świadoma odpowiedzialności prawnej oświadczam, że niniejsza praca magisterska została napisana przeze mnie samodzielnie i nie zawiera treści uzyskanych w sposób nie zgodny z obowiązującymi przepisami.
Oświadczam również, że przedstawiona praca nie była wcześniej przedmiotem procedur związanych z uzyskaniem tytułu zawodowego w wyższej uczelni.
Oświadczam ponadto, że niniejsza praca jest identyczna z załączoną wersją elektroniczną.
Data Podpis autora
Podziękowania dla
Prof.Eeżzbiet Skierskiejy
za pomoc i cenne wskazówki
przy tworzeniu tej pracy
Spis treści 4
Streszczenie 5
Wstęp 8
Rozdział I. Wprowadzenie w temat pracy 14
1.1 Charakterystyka szermierki jako dyscypliny sportowej – szabla 14
1.2 Zdolność zachowania równowagi ciała i jej znaczenie 19
1.3 Szybkość i jej rola w osiąganiu Mistrzostwa Sportowego w szermierce 22
Rozdziała II. Podstawy metodologiczne pracy 26
2.1 Cel, przedmiot badań, pytania badawcze i hipotezy 26
2.2 Materiał i organizacja badań 27
2.3 Metody badań 30
2.3.1. Posturografia 30
2.3.2. Wiedeński System Testów 33
2.3.3. Metody statystyczne 35
Rozdział III. Analiza wyników badań 36
3.1 Analiza wyników badań równowagi statycznej w różnych warunkach: pozycja standardowa, pozycja Romberga oraz pozycja na jednej nodze 36
3.2 Analiza różnic równowagi statycznej przy oczach otwartych czy oczach zamkniętych w różnych próbach. 95
3.3 Profil indywidualny zdolności zachowania równowagi zawodniczek Kadry Narodowej – szpada kobiet 115
3.4 Analiza wyników równowagi dynamicznej ze sprzężeniem zwrotnym 122
3.5 Analiza wyników składowych szybkości u badanych zawodniczek 132
3.6 Analiza współzależności pomiędzy wskaźnikami szybkości i równowagi dynamicznej ze sprzężeniem zwrotnym. 144
Rozdział IV. Posumowanie i dyskusja 147
Wnioski 152
Piśmiennictwo 156
Spis tabel 159
Spis rycin 159
Spis zdjęć: 168
ZAŁĄCZNIKI 169
Ze względu na specyfikę szermierki celowe wydało się przebadanie szybkości i zdolności zachowania równowagi. Podjęta została próba przebadania ewentualnych korelacji między wynikami osiągniętymi podczas badań a wynikami sportowymi.
Praca zawiera wyniki badań przeprowadzonych na członkiniach Kadry Narodowej w szpadzie. Badaniami objęto 9 najwyżej sklasyfikowanych reprezentantek Polski (seniorki).
Pomiary zdolności zachowania równowagi przeprowadzono na platformie posturograficznej. Do oceny równowagi zastosowano trzy pozycje: pozycję standardową, pozycję Romberga oraz pozycję na jednej nodze. Każda pozycja była wykonywana w trzech próbach: w próbie z otwartymi oczami, w próbie z zamkniętymi oczami i ze sprzężeniem zwrotnym, tzn. z możliwością wzrokowej kontroli położenia środka ciężkości na monitorze komputera, co umożliwiało korektę pozycji.
Zdolność utrzymania równowagi dynamicznej ze sprzężeniem zwrotnym badana była na platformie posturograficznej w pozycji standardowej. Do badania wykorzystano nowe opracowanie, jakim jest moduł projektowania zadań treningowo – rehabilitacyjnych przez użytkownika. Badana zawodniczka przemieszczała kolejno swój środek ciężkości poprzez świadome wychylania w ośmiu kierunkach. Zadanie to służyło do oceny szybkości i dokładności, a mierzone były: czas dojścia, droga dojścia oraz czas pobytu we wszystkich ośmiu kierunkach, a także długość całkowita przebytej drogi w ciągu całego badania.
Zdolności szybkościowe zawodniczek Kadry Narodowej w szpadzie mierzone były przy użyciu Wiedeńskiego Systemu Testów. Spośród wielu urządzeń wykorzystano aparaturę do badania precyzyjnej motoryki (MLS). By zbadać częstotliwość ruchów, jedną ze składowych szybkości, zastosowano tapping test jednorącz, a badano rękę wiodącą zawodniczek. Innym wykorzystanym testem był test reakcji (RT) służący do pomiaru reakcji prostych. Na użytek tej pracy zastosowano test na żółtą lampkę. Zmierzono takie parametry jak: czas reakcji, czas ruchu prostego i ich mediany.
Z badań wynika, że zawodniczki Kadry Narodowej w szpadzie posiadają bardzo zróżnicowany poziom równowagi statycznej. Różnice między badanymi zmieniają się w zależności od pozycji (standardowa, Romberga, na jednej nodze), badanego parametru i od próby (oczy otwarte, oczy zamknięte, sprzężenie zwrotne). Największe rozbieżności zaobserwowano w parametrach, np. pola powierzchni rozwiniętej, w parametrach dotyczących liczby wychyleń w kierunkach przód – tył oraz liczby wychyleń w kierunkach lewo - prawo.
Badane zawodniczki charakteryzują się wysokim poziomem zdolności utrzymania równowagi statycznej.
Pomiary różnic parametrów prób wykonywanych z otwartymi i zamkniętymi oczami pozwoliła zauważyć, iż badane zawodniczki Kadry Narodowej w szpadzie mają gorsze wyniki w większości parametrów we wszystkich trzech pozycjach w próbach wykonywanych z zamkniętymi oczami. Zaobserwowano, że największe różnice badane miały w pozycji Romberga, a najmniejsze różnice między próbami zauważono w pozycji standardowej.
Badania dotyczące równowagi dynamicznej dowiodły, że szpadzistki posiadają wysoki poziom równowagi dynamicznej ze sprzężeniem zwrotnym, a różnice między poszczególnymi badanymi są nieznaczne. Zaobserwowano, że badane mają problemy z kierunkami w prawo i w lewo, jeśli pod uwagę weźmiemy czas dojścia i czas pobytu; w pozostałych kierunkach odnotowano bardzo dobre wyniki u wszystkich zawodniczek Kadry.
Badane znacząco wydłużały drogę dojścia w kierunku prawy dolny skos, pozostałe kierunki nie sprawiały problemu i były na podobnym poziomie. Najlepszy wynik czasu dojścia wynosi 1,63 s. Najkrótsza droga dojścia wynosi 207,18%, a najdłuższy czas pobytu osiąga wartość 64,64%. Najlepszy wynik dotyczący długości całkowitej równy jest 2273,3 mm.
Z badań wynika, że zawodniczki Kadry Narodowej w szpadzie mają bardzo wysoki poziom składowych szybkości. Ruchomość i siła procesów nerwowych jest wysoka. Spadek między pierwszą połowa tapping testu a drugą wyniósł tylko o 8%.
Przebadano również profile zdolności koordynacyjnych. Badane zawodniczki Kadry Narodowej w szpadzie posiadają różniące się od siebie profile zdolności zachowania równowagi. Cechą wspólną wszystkich badanych zawodniczek są bardzo zbliżone wartości parametrów prób ze sprzężeniem zwrotnym, co świadczy o bardzo wysokim poziomie zdolności koordynacyjnych.
Z analiz i pomiarów wynika, że profile zdolności do szybkiej reakcji badanych szpadzistek różnią się nieznacznie między sobą, a poziom szybkości jest wysoki.
Praca miała na celu weryfikację hipotez. Jedna dotyczyła współzależności pomiędzy wskaźnikami szybkości i równowagi dynamicznej ze sprzężeniem zwrotnym. W badaniach dowiedziono, że istnieje wysoka współzależność pomiędzy drogą dojścia, a medianą czasu reakcji. Istnieje także wysoka współzależność pomiędzy drogą dojścia, a medianą czasu motorycznego. Pozostałe wskaźniki nie skorelowały się; nie istnieje żadna współzależność pomiędzy pozostałymi wskaźnikami równowagi dynamicznej a wskaźnikami składowych szybkości.
Inna hipoteza dotyczyła współzależności pomiędzy wynikiem sportowym a czasem ruchu prostego i czasem reakcji. Badania wykazały, że istnieje wysoka współzależność pomiędzy czasem reakcji a wynikiem sportowym.
Wyniki badań potwierdziły hipotezę o silnym zindywidualizowaniu profilu zdolności zachowania równowagi, natomiast profil zdolności do szybkiej reakcji jest na zbliżonym poziomie.
Tematem pracy były zagadnienia związane z szermierką. Najpierw jednak należy zdefiniować ów termin.
W języku polskim ustaliły się dwa znaczenia słowa „szermierka”.
Bronią białą nazywamy długą broń sieczną: miecz, szablę, szpadę, rapier, bagnet oraz floret. Z tych broni tylko floret nigdy nie był używany na polu bitwy.
Według Kodeksu Honorowego Boziewicza, za broń honorową uznawano wyłącznie szablę i szpadę. ( z innej broni dopuszczano pistolet)[2]
Obecnie w sporcie używane są szpada, szabla i floret.
Wyraz szermierka, chociaż pochodzi z języka niemieckiego ( od schrimen )[3], od dawna funkcjonuje w języku polskim. Notowany jest w tekstach staropolskich z XVII wieku :
„Powiedano, że on i w domu, podpiwszy, każe muzyce grać, a z mieczem różne sztuki szermierskie wyrabia, to przystępując, to odstępując, i tak długo, póki się nie zmorduje. Szermierz był doświadczony, jak o im powiedają” [4]
Innym terminem, często używanym, szczególnie dawniej, jest fechtunek, fechtować się. [5] Wyraz ten pochodzi z języka niemieckiego – fechten – i oznacza uprawianie walki przy użyciu długiej broni siecznej. Jest to zatem synonim terminu szermierka, używany częściej przed laty, obecnie dużo rzadziej.
Broń zwana białą, używana w szermierce, jak wcześniej już wspomniano, to długa broń sieczna. Najstarszą historycznie jest miecz.[6] Wykonane z brązu miecze używano w Mezopotamii, Egipcie, Grecji, Rzymie.
Fot. 1. Miecz sumeryjski z Ur
Głownia antycznego miecza była krótka, miała 600 lub 70mm długości. Rękojeść nie miała praktycznie jelców. Miecz był przeznaczony był do kłucia. Taki miecz zachował się aż do ok. XII w. Wówczas nastąpiło zróżnicowanie mieczy dla rycerskiej jazdy i dla piechoty. Na użytek tej formacji bojowej pojawił się miecz dwuręczny[7]. Głownia tego miecza mierzyła ok. 1800 mm długości. Był przeznaczony do silnych, zadawanych zza głowy, ukośnie prowadzonych cięć. Swoją karierę na polu bitwy miecz zakończył zdecydowanie w wieku XVI, ale pozostał, szczególnie w kulturze zachodniej jako broń ceremonialna, o dużym znaczeniu symbolicznym. Miecz nigdy nie stał się bronią sportową. Na polu walki na zachodzie Europy miecz został zastąpiony przez rapier, pałasz i szpadę, zaś w Polsce – przez szablę i karabelę bojową.
Szpada, podobnie jak miecz, należy do długiej broni siecznej.[8] Głownia szpady jest prosta, wąska, sieczna dwustronnie, przeznaczona do kłucia. Pierwotnie szpady były dość krótkie, miały około 550 – ...
beata7922