Scenariusze dla I klasy integracyjnej gimnazjum.doc

Scenariusze dla I klasy integracyjnej gimnazjum

Cele rozwojowe wiążą się ściśle z wiekiem uczestników zajęć i powinny uwzględniać zaspokajanie ich podstawowych potrzeb, rozwijanie indywidualnych zainteresowań oraz podejmować ważne dla określonej grupy wiekowej zagadnienia.
Cele edukacyjne wspomagają proces nabywania wiedzy o sobie samym i o innych ludziach oraz proces rozumienia świata społecznego.
Jednak istota socjoterapii polega głównie na realizacji celów terapeutycznych, które mają sprzyjać odreagowaniu napięć emocjonalnych oraz dostarczyć doświadczeń korekcyjnych, przeciwstawnych do treści doświadczeń urazowych. Terapeutyczna rola zajęć grupowych polega - przy pomocy odpowiednio dobranych ćwiczeń, zabaw - na organizowaniu takich sytuacji, które dostarczą dziecku nowych doświadczeń przeciwstawnych do doświadczeń urazowych i pozwolą wyćwiczyć i wypróbować w bezpiecznych warunkach nowe sposoby zachowania.
W pracy socjoterapeutycznej stosuje się wiele metod pracy. Do najczęściej wykorzystywanych należą: rundka, burza mózgów, techniki plastyczne, śpiew i muzykowanie, inscenizacje, drama, zabawa, taniec, joga. Należy pamiętać, że obowiązuje zasada dobrowolności uczestnictwa w zajęciach, w związku z tym zajęcia powinny być dla dzieci szczególnie atrakcyjne, aby czuły się na nich dobrze i chciały przychodzić na spotkania.

                    Treści zawarte w scenariuszach.

1. Zapoznanie się, spisanie kontraktu.

2. Poczucie przynależności do grupy rówieśniczej: zaspokojenie potrzeby zabawy, przeżywania radości. Lepsze poznanie się nawzajem.

3. Nauczenie się akceptowania drugiego człowieka, siebie.

4. Współpraca między uczniami dla lepszego zespolenia.

5. Informacje zwrotne. Wzajemne otwieranie się przed innymi i głębsze poznanie siebie, rozpoznawanie indywidualności na tle klasy, wzmacnianie u uczniów szacunku do siebie.

6. Rozwijanie empatii. Ukazanie zróżnicowania motywów ludzkich zachowań, umiejętność interpretowania „mowy ciała”.

7. Dostrzeganie agresywnych zachowań. Umiejętność rozpoznawania sytuacji, które powodują złość, nauczenie się lepszego rozumienia własnych zachowań i cudzych.

8. Skupienie uwagi na znaczeniu niewerbalnej komunikacji w wyrażaniu uczuć, zwrócenie uwagi na problemy związane z odczytywaniem i interpretacją niewerbalnych zachowań.

Nawiązywanie nie agresywnych kontaktów. Uczenie się pokojowego rozwiązywania konfliktów.

9. Tworzenie komunikatu „ja”. Wyrażanie wprost emocji, uczuć nie obrażając przy tym innych osób.

10. Budowanie zaufania i relacji grupowych, zabawa.

11. Rozwój relacji interpersonalnych, budowanie zaufania, rozwój grupy.

12. Odczuwanie pozytywnych więzi z zespołem klasowym. Wzmacnianie u uczniów szacunku do siebie i pogłębienie wiedzy o sobie. Informacje zwrotne.

Scenariusz 1. Poznajmy się - przełamywanie onieśmielenia.

Czas: 2 x 45 minut

Klasa integracyjna ok. 15 osób

Cykl zajęć opracowany jest dla dzieci uczących się w klasie integracyjnej. Celem zajęć jest spowodowanie, aby dzieci poznały się lepiej, umiały zaakceptować swoją odmienność, czuły się w klasie bezpiecznie i komfortowo, opracowały reguły obowiązujące w grupie, co pomoże stworzyć atmosferę bezpieczeństwa.

Cele rozwojowe:

·  pomoc w nawiązywaniu satysfakcjonujących kontaktów koleżeńskich,

·  przyjazne współistnienie w grupie rówieśniczej.

Cele edukacyjne:

·  ćwiczenie pamięci,

·  ćwiczenie spostrzegania.

Cel terapeutyczny:

·  tworzenie atmosfery życzliwości i bezpieczeństwa.

Materiały: piłka, duże arkusze papieru do spisania kontraktu, markery.

Zajęcia zaczniemy od poznania swoich imion, ponieważ większość dzieci widzi się po raz pierwszy oraz poznaniem siebie nawzajem.

Witamy się z grupą. I zapraszamy, aby dzieci usiadły w kręgu. Przedstawiamy się i prosimy o to resztę grupy.

Ćwiczenie 1. Imiona.

Grupa uczestników siedzi w kręgu. Piłka jest przekazywana kolejnym osobom i każdy, kto ją dostanie, mówi bardzo wyraźnie swoje imię. Kiedy wszyscy już się przedstawią, piłka wraca do pierwszej osoby, która rzuca ją w kierunku innego uczestnika. Ten, łapiąc piłkę musi krzyknąć imię osoby rzucającej. I kolejno – piłka rzucana jest dalej, a każda osoba łapiąca musi wypowiedzieć imię rzucającego. Jeśli ktoś nie pamięta czyjegoś imienia – pyta i powtarza je kilkakrotnie, zanim rzuci piłkę dalej. Gra trwa tak długo, dopóki wszyscy nie zapamiętają swoich imion.

Ćwiczenie 2. Spisywanie kontraktu.

Rozdajemy uczestnikom arkusze papieru i prosimy, by podzielili się na czteroosobowe grupki i między sobą ustalili oraz zapisali w punktach, jak powinni zachowywać się podczas zajęć, by dobrze czuli się ze sobą. Prosimy, by jedna osoba z każdej grupy przedstawiła ustalenia dotyczące zasad.

Po wysłuchaniu i zweryfikowaniu wszystkich propozycji wspólnie spisujemy kontrakt, który wieszamy w widocznym miejscu i do którego będziemy się odwoływali podczas zajęć.

Ćwiczenie 3. Słońce świeci dla każdego, kto…

Grupa siedzi razem w kole. Jeden z ochotników odstawia swoje krzesło na bok, a sam staje w środku koła. Celem każdego, kto stoi w środku jest zdobycie ponownie siedzącego miejsca.

Osoba opowiada coś o sobie. Jeżeli dotyczy to również pozostałych członków grupy, muszą oni wstać i zamienić się miejscami. Jest to okazja dla stojącej po środku osoby na zdobycie krzesła.

Każdy, kto mówi coś o sobie, musi rozpocząć zdanie zawsze w ten sam sposób: „Słońce świeci dla każdego, kto….. nosi niebieskie dżinsy”, albo „Słońce świeci dla każdego kto… lubi matematykę”. Uczestnicy mogą opowiadać o swoich mocnych i słabych stronach, cechach temperamentu, sukcesach i niepowodzeniach, niepowodzeniach szczęściu, pechu itp.

Ten, kto nie znalazł wolnego miejsca ma szansę powiedzenia czegoś na swój temat.

Jeśli zdarzy się, że tylko jedna osoba znajdzie u siebie podobieństwo z wymienioną cechą, wtedy przekazuje ona swoje miejsce stojącemu uczestnikowi.

Zabawa powinna trwać tak długo, jak grupa z zaangażowaniem w niej uczestniczy.

Po zakończeniu pytamy dzieci, co ich zaskoczyło, czy znajdę tutaj wystarczająco dużo „bratnich dusz”, czy podoba mi się to, że inni ludzie są zupełnie inni niż ja.

Ćwiczenie 4. Trzy minutowa autobiografia.

Każda osoba w grupie znajduje sobie partnera, najlepiej takiego, którego najsłabiej zna. W ciągu trzech minut opowiada mu to, co chciałby, żeby partner wiedział o nim i jego życiu: o przeszłości, teraźniejszości, planach, marzeniach itp. Po trzech minutach następuje zmiana ról. Na koniec każdy z uczestników przedstawia swojego partnera i opowiada wszystko, co zapamiętał z jego autobiografii.

Zakończenie zajęć.

Na zakończenie pytamy uczestników, jak się czuli w trakcie zajęć, co było miłe, a co sprawiło im kłopot, co nowego się dowiedzieli o sobie, czy ktoś kogoś wyjątkowo zaskoczył, itp. Zapraszamy na następne spotkanie.

Scenariusz 2. Jesteśmy niepowtarzalni.

Celem zajęć jest zbudowanie pozytywnego obrazu siebie, pobudzenie empatii, poznanie swoich podobieństw i różnic.

Cele rozwojowe:

·  zapewnienie poczucia przynależności do grupy rówieśniczej: zaspokojenie potrzeby zabawy, przeżywania radości.

Cele edukacyjne:

·  lepsze poznanie siebie,

·  ćwiczenie spostrzegawczości, refleksu.

Cele terapeutyczne:

·  odreagowanie napięcia,

·  wzmocnienie wiary w siebie,

·  przezwyciężanie własnej nieśmiałości.

Materiały: piłka, czapka lub szalik, blok do rysowania, kredki świecowe, mazaki

Witamy się z grupą i prosimy, aby każdy dokończył zdanie: Od grupy oczekuję….

Ćwiczenie 1. Autoportret

Każdy w grupie ma za zadanie narysować swój portret, który przesadnie ukazuje cechy charakterystyczne danej osoby, np.: długie rzęsy, kręcone włosy, piegi. Aby dzieci nie miały oporów warto dodać, że nie chodzi o idealne dzieło czy o zdolności artystyczne. Każdy rysunek jest dobry. Prowadzący dla przełamania barier również może włączyć się do zabawy.

Rysunki dzieci wykonują anonimowe, dobrze jest również tak posadzić uczestników, żeby nie mieli możliwości obserwowania drugiej osoby.

Następnie zbieramy prace i mieszamy je w kartonie. Każde dziecko losuje jeden autoportret, który musi zidentyfikować z autorem. Wszystkie dzieci pokazują wylosowane rysunki i po kolei wyrażają przypuszczenia dotyczące jego autora oraz swoje osobiste wrażenia.

Często się zdarza, że osoby, które zbyt krytycznie potraktowały siebie dostają pozytywne informacje zwrotne od grupy.

Warto powiesić autoportrety wspólnie na ścianie, co da wyraźny sygnał, że wszystkie osoby są akceptowane takimi, jakimi są.

Ćwiczenie 2. Jestem niepowtarzalny.

Każda osoba otrzymuje kartkę, na której ma opisać siebie. Opis ma być taki, aby nie było wątpliwości o kogo chodzi. Należy wymienić cechy osobowości, swoje plany, pomysły na życie. Każda osoba odczytuje głośno swoją kartkę. Jeśli ktoś ma problemy ze swoim  opisem prowadzący prosi pozostałe osoby o pomoc.

Można takie kartki stworzyć dla siebie nawzajem.

Ćwiczenie 3. Markowy produkt.

Każdy uczestnik otrzymuje kartkę i kredki. W ciągu pięciu minut ma stworzyć swój znak towarowy, który wyrazi jego osobowość, podkreśli jego mocne strony, zalety, talenty, czyli to co sprawia, że jest szanowany, doceniony, ważny.

Prowadzący zbiera wszystkie kartki i pokazuje grupie każdy rysunek z osobna. Uczestnicy zgadują o kogo chodzi, uzasadniając swoje przypuszczenia.

Po upływie ok. dwóch minut autor omawianego rysunku ujawnia się i wyjaśnia w kilku słowach, dlaczego się zdecydował na taki „znak towarowy”.

Zakończenie

Na zakończenie możemy porozmawiać o tym, jak ważne jest, byśmy potrafili się zaprezentować w sposób atrakcyjny i pewny siebie. Poprośmy, aby uczestnicy opowiedzieli jak się czuli słuchając opinii innych osób na swój temat, czy dostrzegają swoje różnice i podobieństwa, jak czują się ze sobą w klasie.

Żegnamy się i zapraszamy na następne zajęcia, prosimy aby dzieci przyniosły na następne zajęcia trzy przedmioty, które są dla nich ważne lub charakterystyczne, które będą oddawać osobowość danego uczestnika.

Scenariusz 3. Uczymy się szanować różnice.

Celem zajęć jest nauczenie się akceptacji drugiego człowieka, bycie świadomym własnej indywidualności i pobudzanie empatii.

Cele rozwojowe:

·         poznanie swoich mocnych i słabych stron;

·         poznanie swoich talentów, zdolności;

·         budowanie poczucia własnej wartości;

Cele edukacyjne :

·       wyszukiwanie zainteresowań, własnych możliwości i predyspozycji

·       uczenie tolerancji i akceptacji drugiego człowieka

Cele terapeutyczne :

·       lepsze zrozumienie zachowań drugiego człowieka

Witamy się z grupą i prosimy, aby każdy powiedział jak się czuje, co ciekawego przydarzyło mu się ostatnio. Następnie prosimy uczestników o przygotowanie trzech przedmiotów, które przynieśli na zajęcia.

Ćwiczenie 1. Trzy przedmioty.

Uczestnicy przynieśli ze sobą trzy przedmioty, które są dla nich ważne i które ilustrują cechy danej osoby, które łatwo jest przeoczyć na pierwszy rzut oka.

Poza przedmiotami mogą być np. trzy fotografie, trzy piosenki itp.

Uczestnicy dobierają się w pary z osobami, które chcą bardziej poznać. Pokazują trzy przedmioty, które ze sobą przyniosły i wyjaśniają, dlaczego są one ważne i charakterystyczne dla niego.

Rozmawiają o podobieństwach, różnicach, które wyszły w trakcie prezentacji. Następnie każda para przedstawia się nawzajem na forum grupy, opowiadając o sobie.

Ćwiczenie 2.Szanowanie różnic.

Prowadzący mówi następujące słowa: „Często życzymy sobie, abyśmy byli dokładnie tacy sami, jak inni ludzie i cierpimy z tego powodu, że się od nich różnimy. Niekiedy rzeczywiście dobrze jest, gdy jesteśmy tacy sami, jak inne osoby, ale ważne jest również to abyśmy mogli być dumni z tego, czym się różnimy. Istnieje wiele rzeczy, które można wymienić jako wspólne dla wszystkich członków tej grupy, ale także wiele takich, którymi się oni od siebie różnią ”.

Prowadzący prosi uczestników, aby zapisali trzy rzeczy, jakimi różnią się oni od wszystkich pozostałych członków grupy- takie, które wywołują w nich dobre uczucia, do których mogą i chcą się oni przyznać, a może nawet, z których są bardzo dumni.

Prowadzący powinien podać trzy przykłady z własnego życia, które pokażą grupie, o co chodzi w zabawie.

Uczestnicy zapisują swoje imię na kartce i notują trzy charakterystyczne cechy, wyróżniające ich spośród innych ( czas 3-4 min.) Prowadzący po określonym czasie zbiera karteczki i odczytuje na glos zanotowane tam słowa, zadanie grupy polega na odgadnięciu tożsamości autora.

Należy mocno podkreślić pozytywne aspekty inności: budzi to naszą ciekawość, możemy wtedy lepiej rozwiązywać problemy, zachęcać, zachęcać się nawzajem do pracy i nauki i zmian w naszym postępowaniu. Następnie czyta poszczególne karteczki i prosi grupę o odgadnięcie autora.

Trzeba też zwrócić uwagę, że jest to doskonała możliwość wysłuchania tego, jak jesteśmy spostrzegani przez grupę. Jeśli autor uzna, że wystarczy mu to, co usłyszał wstaje i się ujawnia.

Na koniec wspólnie można podyskutować o emocjach, odczuciach jakie towarzyszyły poszczególnym osobom w trakcie odczytywania i komentowania karteczek.

Ćwiczenie 3. Łączenie się w grupy.

Uczestnicy rozchodzą się po Sali a prowadzący wymienia jakąś liczbę np. pięć. Zadanie polega na jak najszybszym połączeniu się w grupy pięcioosobowe. Jeśli grupa nie dzieli się przez pięć to pozostałe osoby też powinny utworzyć grupę lub dołączyć do pozostałych.

Kiedy grupy są gotowe prowadzący wymienia kolejne liczby np. dziesięć, trzy. Grupy muszą być mieszane, prowadzący tez powinien brać udziale w zabawie. Można robić to z zamkniętymi oczami, w całkowitej ciszy, bardzo powoli, albo hałasując.

Po zakończonej zabawie warto zapytać, czym kierowały się dzieci łącząc się w grupy.

Zakończenie

Na koniec można zapytać się grupy jak się czuli w zabawach, co nowego dowiedzieli się o sobie nawzajem itp.

Na pożegnanie prosimy, aby każdy dokończył zdanie:

Gdybym był sławną osobą, to byłbym…., bo….

Zapraszamy na kolejne spotkanie.

...