Stres w pracy - poradnik dla pracodawcy.pdf

(306 KB) Pobierz
stres2x-przelamany.qxd
Michał Gólcz
Stres
w pracy
Poradnik dla pracodawcy
Warszawa 2007
 
Projekt okładki
Dorota Zając
Opracowanie redakcyjne
Izabella Skrzecz
Opracowanie typograficzne i łamanie
Barbara Charewicz
Copyright © Główny Inspektorat Pracy 2007
PAŃSTWOWA INSPEKCJA PRACY
GŁÓWNY INSPEKTORAT PRACY
WARSZAWA 2007
6156341.005.png
Spis treści
Stres w pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Wpływ stresu na organizm człowieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Długotrwały stres a choroby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Stres pozytywny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Stres negatywny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
Stres pracowników a funkcjonowanie firmy . . . . . . . . . . . . . . . . 8
Podatność pracowników na stres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Jak sprawdzić, czy pracownicy doświadczają stresu
wywołanego pracą? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Czy pracodawca ma obowiązek przeciwdziałania stresowi
w pracy? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
Czy pracodawca musi przeciwdziałać stresowi wywołanemu
życiem prywatnym pracowników? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Z myślą o przyszłości – prewencja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
Na zakończenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
Gdzie można uzyskać pomoc? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
Warto przeczytać . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
3
6156341.006.png
Stres w pracy
Z pojęciem stresu bardzo często spotykamy się w naszym życiu co-
dziennym. Z reguły kojarzymy stres z negatywnymi, niepożądanymi
skutkami jego oddziaływania. Niewiele osób wie, że pojęcie to jest neu-
tralne. Tak naprawdę wyróżnia się bowiem dwa rodzaje stresu: stres po-
zytywny, motywujący, oraz stres negatywny, demotywujący, powodujący
z czasem negatywne konsekwencje zawodowe, społeczne i zdrowotne,
w tym choroby psychosomatyczne.
To, czy stres będzie miał dla pracownika charakter pozytywny czy
negatywny, zależy zarówno od stawianych mu wymagań, jak i od jego
fizycznych, emocjonalnych i intelektualnych możliwości radzenia sobie
z nimi w danej chwili.
Negatywny stres powodują wymagania przekraczające możliwości
radzenia sobie pracownika w danym momencie, najczęściej nadmier-
ne, długotrwałe lub nieangażujące żadnych jego predyspozycji i umie-
jętności – praca powtarzalna, monotonna.
Odpowiedzią organizmu na powyższe sytuacje jest wystąpienie tzw.
reakcji stresowej.
Przeciążenie
jakościowe
Przeciążenie
ilościowe
Niedociążenie
jakościowe
Fizyczne
warunki pracy
STRES
Brak kontroli
nad pracą
Brak wsparcia
Niejasność roli
Konflikt roli
5
6156341.007.png 6156341.001.png
Wpływ stresu
na organizm
człowieka
Reakcja stresowa jest mechanizmem odziedziczonym po naszych
przodkach. Jej pierwotnym celem było przygotowanie nas na zagroże-
nie. Z tego powodu w czasie stresu:
zwiększa się wydzielanie hormonów, przyspiesza się akcja serca,
pogłębia i przyspiesza oddech, zwiększa się napięcie mięśni, wzra-
sta ciśnienie krwi, zmniejsza się wrażliwość na ból, przyspieszają
procesy przemiany materii, wzrasta wydolność isiła fizyczna;
następują trudności z koncentracją – nie zwracamy uwagi na oto-
czenie; odczuwamy przy tym silne emocje, takie jak niepokój,
strach, złość lub gniew;
jesteśmy pobudzeni, niecierpliwi, odczuwamy przymus działania;
w stanie silnego napięcia możemy nawet zachować się agresywnie.
Reakcja stresowa nie jest chorobą. Jest odpowiedzią organizmu na
nadmierne wymagania otoczenia, także pracy. Gdy reakcja stresowa
pojawia się często, może jednak prowadzić do różnego rodzaju dolegli-
wości somatycznych, a z biegiem czasu także do poważnych chorób.
Długotrwały
stres a choroby
Poważne zmiany w stanie zdrowia nie pojawiają się od razu. Są efektem
wielu różnych, wygórowanych, a występujących jednocześnie i powta-
rzających się wymagań w pracy. Pod wpływem stresu nieustannie do-
chodzi wtedy do aktywowania układów wewnętrznych organizmu,
6
6156341.002.png 6156341.003.png 6156341.004.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin